មន្ត្រីបាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថាបន្ទាប់ពីបានបិទផ្លូវរយៈពេលបីថ្ងៃរួចមកកាលពីចុងសប្ដាហ៍ ទាហានបានដកចេញពីភូមិប្រមា នៅក្នុងខេត្តក្រចេះ ដែលក្មេងស្រីជំទង់ម្នាក់ ត្រូវបានកម្លាំងសន្ដិសុខរបស់រដ្ឋាភិបាលបាញ់ស្លាប់ កាលពីសប្ដាហ៍មុន។ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី បុគ្គលិកអង្គការសិទ្ធិមនុស្សបដិសេធ ចំពោះសេចក្ដីរាយការណ៍មួយ ដោយមន្ត្រីខេត្តម្នាក់ ដែលអះអាងថា សេរីភាពនៃការដើរហើរមានឡើងវិញហើយនៅក្នុងតំបន់នេះ។
កាលពីថ្ងៃពុធ ក្មេងស្រីម្នាក់ឈ្មោះ ហេងចន្ថាអាយុ១៤ឆ្នាំត្រូវបានកងកម្លាំងសន្តិសុខបាញ់ស្លាប់ នៅពេលទាហាន នគរបាល និងកងរាជអាវុធហត្ថចំនួន២០០នាក់បានសម្រុកចូលទៅក្នុងភូមិប្រមា ក្នុងស្រុកឆ្លូង ដោយមានបំណងបង្ក្រាបក្រុមប្រជាជន ដែលគេហៅថា “ ចលនាអបគមន៍”។
បន្ទាប់ពីការឆ្មក់ចូល ប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសារ ដែលគេចាត់ទុកថា “ជាប្រជាជនថ្មី”ត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីតំបន់នេះ ហើយត្រូវបានប្រាប់ឲ្យត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតរបស់ខ្លួនវិញ នៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាមព្រៃវែងនិងខេត្តកណ្ដាល។
ក្រោយមក អង្គភាពនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងកងរាជអាវុធហត្ថ បានបិទតំបន់នេះតែម្តង ដោយរារាំងបុគ្គលិកអង្គការ សិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកយកព័ត៌មានមិនឲ្យចូលភូមិ ដែលក្មេងស្រីជំទង់ត្រូវបានបាញ់ស្លាប់។
លោកសចំរ៉ុងអភិបាលខេត្តក្រចេះបានមានប្រសាសន៍ថាការដកទាហានបានចាប់ផ្ដើម កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ហើយពេលនេះប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យដើរហើរដោយសេរីនៅក្នុងតំបន់នេះ។
មានប្រសាសន៍ថា ការដកទាហានបានចាប់ផ្ដើម កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ហើយពេលនេះប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យដើរហើរដោយសេរីនៅក្នុងតំបន់នេះ។
លោក ចំរ៉ុង បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ បានដកចេញពីភូមិនេះរួចហើយ។យើងគ្រាន់តែរក្សាទុកកងកម្លាំងមូលដ្ឋានខ្លះ ដើម្បីរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ប៉ុណ្ណោះ។ប្រជាពលរដ្ឋអាចធ្វើដំណើរបានដោយសេរីនៅទីនោះ”។
ក៏ប៉ុន្ដែ បុគ្គលិកអង្គការសិទ្ធិមនុស្សបានផ្ដល់សេចក្ដីរាយការណ៍ផ្សេងគ្នា។ លោក ចាន់ សុវ៉េត មន្ត្រីអង្កេតការជាន់ខ្ពស់របស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក មានប្រសាសន៍ថា ត្រឹមពាក់កណ្ដាលថ្ងៃម្សិលមិញ បុគ្គលិកសិទ្ធិមនុស្សនៅតែត្រូវបានគេរារាំងមិនឲ្យចូលភូមិប្រមា នៅឡើយ។
លោកបានបន្ថែមថា “ មកទល់ពេលនេះ យើងនៅតែមិនទាន់ឃើញទីកន្លែង ដែលឧបទ្ទវហេតុកើតឡើងនៅឡើយទេ យើងទទួលព័ត៌មានបានតែតាមរយៈប្រជាពលរដ្ឋ ដែលបានរត់គេចខ្លួនប៉ុណ្ណោះ”។លោកមានប្រសាសន៍សំដៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសារ ដែលត្រូវបានបណ្ដេញចេញ និងអ្នកផ្សេងទៀត ដែលបានរត់គេចពីសំណាញ់យោធាដែលផ្ដោតលើអ្នកស្រុកដែលលេចមុខជាងគេនៅក្នុងវិវាទមួយប្រឆាំងនឹងក្រុមហ៊ុនសម្បទានដី។
យោងតាមលោកស្រីម៉ារីដូមេនិកផារិន (Marie-Dominique Parent) មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានឲ្យដឹងថាក្រុមអ្នកអង្កេតការណ៍មកពីការិយាល័យឧត្តមស្នងការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលទៅតំបន់នោះ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ក្រោមការអមដំណើរពីអាជ្ញាធរ។ លោកស្រីបានថ្លែងថា “ ពួកគេអាចទៅដល់ភូមិនោះ ដោយមានអាជ្ញាធរអមទៅជាមួយផង”។
យោងតាមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូបានឲ្យដឹងថា ស្ថានភាពក្នុងភូមិប្រមាមានការប្រសើរឡើងតិចតួច បន្ទាប់ពីការដកកងទ័ពនេះ។ លោក ម៉ាធ្យូផេល្លើរីន (Mathieu Pellerin) អ្នកទីប្រឹក្សារបស់អង្គការលីកាដូ បានថ្លែងថា “ យើងបានទាក់ទងជាមួយអ្នកភូមិខ្លះ ពួកគេបានប្រាប់យើងថា ចាប់តាំងពីម្សិលមិញ ចំនួនកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបានថយចុះ ប៉ុន្ដែ ប្រជាពលរដ្ឋនៅបារម្ភចំពោះការធ្វើដំណើរចេញចូលរបស់ខ្លួន”។
ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៣៦០គ្រួសារ ដែលរស់នៅតាំងពីដើមមក ត្រូវបានអាជ្ញាធរអនុញ្ញាតឲ្យរស់នៅក្នុងភូមិប្រមា បន្ដទៀត ប៉ុន្ដែ ប្រជាពលរដ្ឋជាង៦០០គ្រួសារ ត្រូវបានបណ្ដេញចេញ អំឡុងពេលមានការប៉ះទង្គិចគ្នា។ អ្នកត្រូវបណ្ដេញចេញ ដែលអាជ្ញាធរបានចោទថា បានបង្កើតចលនាអបគមន៍ ដោយសារតែការតវ៉ារបស់ពួកគាត់ប្រឆាំងនឹងការចាប់យកដី ដោយក្រុមហ៊ុនសម្បទានដីមួយ ហើយពួកគាត់បាននិងកំពុងតែពុះពារនឹងការលំបាកដោយសារប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបរបស់យោធា។
លោក សុវ៉េតបានមានប្រសាសន៍ថា “ វាមានការលំបាកណាស់ក្នុងការទាក់ទងជាមួយពួកគេ ពីព្រោះនៅប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយនោះពួកគេគ្មានអ្វីបរិភោគ គ្មានកន្លែងស្នាក់នៅឡើយ។ កម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅតែតាមរកចាប់ខ្លួនពួកគាត់នៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម ឬទីកន្លែងផ្សេងទៀត”។លោកបន្ថែមថាសូម្បីតែអ្នកស្រុក ដែលរស់នៅពីដើមមកខ្លះ ក៏ខ្លាចមិនហ៊ានត្រឡប់ទៅកាន់តំបន់នោះវិញឡើយ។លោកបានថ្លែងថា“ អ្នកខ្លះទៀតមិនហា៊នត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញនាពេលនេះទេ ពីព្រោះពួកគេខ្លាចអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន”។
លោក ចំរ៉ុងបានបដិសេធចំពោះសេចក្ដីរាយការណ៍នេះ ដោយបញ្ជាក់ឡើងវិញថាអ្នកស្រុកដែលមិនត្រូវបានបណ្ដេញចេញ ឬមិនត្រូវបានចាប់ខ្លួននោះ “ រីករាយនឹងប្រតិបត្តិការរបស់យើង”។លោកបានអះអាងថា “ពួកគាត់បាននិយាយថា វាហាក់បីដូចជាត្រូវបានរំដោះពីរបប ប៉ុល ពតអ៊ីចឹង”។
ការអះអាងរបស់លោក ចំរ៉ុងអំពីអ្នកភូមិប្រមា មិនអាចបញ្ជាក់បន្ថែមដោយឯករាជ្យបានទេ ពីព្រោះក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានត្រូវបានរារាំងមិនឲ្យចូលទៅតំបន់នោះ កាលពីសប្ដាហ៍មុន។ យោងតាមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកដែលកំពុងតែផ្ដល់ការប្រឹក្សាផ្លូវច្បាប់ ដល់ជនជាប់ចោទបានឲ្យដឹងថា ប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបរបស់យោធនោះបានចាប់ខ្លួន មនុស្សប្រាំបីនាក់ តាំងពីថ្ងៃពុធមក។
លោក សុវ៉េតបានមានប្រសាសន៍ថាក្នុងចំណោមអ្នកទាំងអស់នោះ មានប្រាំបីនាក់ជាសមាជិករបស់មេខ្លោង ដែលគេឲ្យឈ្មោះថា ចលនាអបគមន៍ឈ្មោះ ប៊ុន រដ្ឋា ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទកាន់កាប់ដីរដ្ឋ និងប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់។ លោកបានថ្លែងថា ពេលនេះអ្នកទាំងអស់នោះកំពុងត្រូវឃុំខ្លួនជាបណ្ដោះអាសន្ន ប៉ុន្ដែ លោកមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថា តើពួកគេត្រូវចោទប្រកាន់ពីបទអ្វីនោះទេ។
ព្រះរាជអាជ្ញារង ធុចបញ្ចៈសន្ដិភាពបានមានប្រសាសន៍ថា តុលាការបានចោទប្រកាន់រួចហើយ ចំពោះជនជាប់ចោទពីបទញុះញុងឲ្យមានអំពើហិង្សា អំឡុងការប៉ះទង្គិចគ្នា ក៏ប៉ុន្ដែលោកបដិសេធមិនប្រាប់ឈ្មោះជនត្រូវចោទប្រកាន់ ឬអំពីបទចោទប្រកាន់ឡើយ។
គ្មានទាហាន ឬនគរបាលណាម្នាក់បានរងរបួស អំឡុងប្រតិបត្តិការនៅភូមិប្រមាទេ មានតែក្មេងស្រីឈ្មោះហេងចន្ថាអាយុ១៤ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានកម្លាំងសន្ដិសុខបាញ់ស្លាប់ ដែលការសម្លាប់របស់នាង ត្រូវលោក ចំរ៉ុង បានមានប្រសាសន៍ កាលពីសប្ដាហ៍មុនថា មិនសមមានការស៊ើបអង្កេតនោះទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ចេវប៊ុននី