ព្រះសង្ឃជាច្រើនអង្គ សិស្សានុសិស្ស លោកគ្រូអ្នកគ្រូ និងមន្ត្រីរាជការប្រហែល២.០០០នាក់ បានមកប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅកន្លែងប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋដ៏រន្ធត់បំផុតនៅសម័យខ្មែរក្រហម ដើម្បីសម្ដែងឡើងវិញនូវការធ្វើទារុណកម្មយ៉ាងឃោរឃៅយង់ឃ្នង និងបង្ហាញឡើងវិញនូវទិដ្ឋភាពពិឃាតដ៏សាហាវមួយចំនួនដើម្បីរំឭកដល់ “ទិវាចងកំហឹង”។
ការសម្ដែងអំពីការសម្លាប់ និងការធ្វើទារុណកម្មនៅឯវាលពិឃាតជើងឯកក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក៏ជាឱកាសមួយសម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចដើម្បីបង្ហាញនូវសមិទ្ធផលរបស់ខ្លួនមុនថ្ងៃបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនាខាងមុខនេះ។
ទោះបីជាពួកគេបានកើតក្រោយអំពើឃោរឃៅយង់ឃ្នងរាប់ទសវត្សរ៍កន្លងទៅហើយក៏ដោយ ក៏ក្រុមយុវជនទាំងនេះបានយកក្រមាក្រហមមកបង់ និងស្លៀកពាក់ខោអាវខ្មៅ ដែលជាឯកសណ្ឋានរបស់ខ្មែរក្រហមដើម្បីសម្ដែងឡើងវិញនូវរបៀបសម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋស៊ីវិលដ៏ឃោឃៅ ដោយប្រើកាំបិតផ្គាក់ និងគល់ឫស្សីធំៗ។
លោក កែបជុតិមាអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ មានប្រសាសន៍អំឡុងព្រឹត្តិការណ៍នេះថា “ ថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា គឺជាថ្ងៃដែលយើងបង្ហាញនូវការគោរពរបស់យើងចំពោះប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន ដែលត្រូវបានគេសម្លាប់ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំប្រាំបីខែ និង២០ថ្ងៃ”។
លោកអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញបានបន្ដថា“ អំឡុងរបបខ្មែរក្រហម ទីក្រុងភ្នំពេញបានក្លាយទៅជាទីក្រុងខ្មោច តែឥឡូវនេះ មានការអភិវឌ្ឍច្រើនណាស់ ហើយប្រជាពលរដ្ឋបានដឹងច្បាស់នូវអ្វី ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានធ្វើសម្រាប់ទីក្រុង”។
លោកកែបជុតិមា បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា “ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនឹងសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងក្នុងពេលបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ដោយមិនភ្លេចនូវអ្វីដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានធ្វើ ដើម្បីសង្គ្រោះជាតិនោះទេ” ។
លោក កែប ជុតិមា ក៏បានគូសបញ្ជាក់ដែរថា ការកាត់ទោសខ្មែរក្រហម គឺជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ពីបំណងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ ដែលបានស្លាប់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។
“រដ្ឋាភិបាលរបស់យើងបាននាំមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមមួយចំនួនទៅឲ្យតុលាការកាត់ទោសដើម្បីបង្ហាញសហគមន៍អន្ដរជាតិថារបបនេះនឹងមិនកើតឡើងម្ដងទៀតទេ និងដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ”។
ទិវាចងកំហឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅពេលកងទ័ពវៀតណាមមានវត្តមានក្នុងប្រទេសកម្ពុជាអំឡុងទសវត្សរ៍ទី៨០ដើម្បីរំឭកដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងរបប ប៉ុលពត។ថ្ងៃទី២០ខែឧសភា គឺជាទិវារំឭកដល់ថ្ងៃមួយក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ នៅពេលគណបក្សកុម្មុយនីស្ដកម្ពុជាបានសម្រេចអនុវត្តនូវគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្កើតសហករណ៍ប្រមែប្រមួលផលនៅតាមតំបន់ក្រោមការត្រួតត្រារបស់ខ្លួន។ ការសម្រេចចិត្តនេះធ្វើឲ្យកសិករនៅតាមទីជនបទជាច្រើនស្អប់ខ្ពើមយ៉ាងខ្លាំង។
លោក ឡេង ផល្លី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងផែនការមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏បានថ្លែងកោតសរសើររដ្ឋាភិបាលចំពោះស្នាដៃសង្គ្រោះជាតិពីរបបខ្មែរក្រហមដែរ។ លោក ឡេង ផល្លី បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានជួយសង្គ្រោះប្រជាពលរដ្ឋឲ្យរួចផុតពីការកាប់សម្លាប់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម និងបានអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ”។
ទោះជាយ៉ាងណា មានការរិះគន់មួយចំនួនបានលើកឡើងថា ការយកទិវាចងកំហឹងនេះធ្វើជាការឃោសនា ដែលបានកើតឡើងស្របពេលយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ដោយបានបង្ហាញនូវសកម្មភាពនយោបាយមួយដ៏មិនសក្ដិសម។
អ្នកស្រី សំ គន្ធាមី មន្ដ្រីកម្មវិធីគណៈកម្មការអព្យាក្រឹត និងមិនលម្អៀងសម្រាប់ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ (និកហ្វិក) ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាថ្លែងថា“ខ្ញុំគិតថា ពួកគេមិនគួរធ្វើដូច្នេះទេ”។អ្នកស្រីបានលើកឡើងថា “ពួកគេមានសិទ្ធិប្រាប់អ្នកបោះឆ្នោតនៅកន្លែងធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត ប៉ុន្ដែពួកគេមិនគួរនិយាយរឿងនេះនៅវាលពីឃាតនោះទេ”។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានថ្លែងថា ការលើកឡើងជាសារនយោបាយមួយចំនួននៅកន្លែងរំឭកដល់ជនរងគ្រោះក្នុងរបរខ្មែរក្រហម គឺជាបំណងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។លោកបានលើកឡើងថា “ពួកគេដឹងថា ប្រជាជាពលរដ្ឋខ្លាចសង្គ្រាម ហេតុដូច្នេះទើបពួកគេចង់បង្ហាញរឿងនេះ អំពី [ការសម្លាប់ដ៏ឃោរឃៅយង់ឃ្នងរបស់ពួកខ្មែរក្រហម] ម្ដងទៀត ដើម្បីរំឭកដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបានផ្សព្វផ្សាយនូវគំនិតនេះជុំវិញប្រទេសកម្ពុជាថា ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សផ្សេងនោះ ប្រាកដជាមានសង្គ្រាមកើតឡើងទៀតហើយ”។ លោកបន្ថែមថា “វាមិនមែនសេរីនិងយុត្តិធម៌ទេ ពីព្រោះប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតក្រោមភាពភ័យខ្លាច”។
ទោះជាយ៉ាងណានៅប៉ុន្មានថ្ងៃដំបូងនៃការបើកយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតរយៈពេល១៥ថ្ងៃ ដែលបានចាប់ផ្ដើមឡើង ដោយសម្លេងយ៉ាងកងរំពង ព្រមទាំងមានក្បួនរថយន្ដ និងម៉ូតូ ដោយមានចងភ្ជាប់ទង់ជាតិរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានធ្វើដំណើរជុំវិញរាជធានីភ្នំពេញ ព្រមទាំងមានសម្លេងសន្យាមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ចេញពីឧគ្ឃោសនសព្ទផងដែរ។ អ្នកស្រី គង់ រ៉ាវីន អ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធីឃ្លាំមើលរបស់គណៈកម្មការនៃការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) បានថ្លែងថា អង្គការរបស់អ្នកស្រីបានរកឃើញនូវភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួននៅប៉ុន្មានថ្ងៃដំបូងនៃយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតរួមទាំងការប្រើរថយន្ដរបស់រដ្ឋដើម្បីធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនា និងអាជ្ញាធរបានរារាំងមិនឲ្យមានការធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនានៅតាមតំបន់មួយចំនួន។
អ្នកស្រីបានលើកឡើងថា “អាជ្ញាធរក្នុងខេត្តសៀមរាបបានរារាំងគណបក្សមួយចំនួនមិនឲ្យធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនានៅក្នុងតំបន់ទេសចរណ៍ ហើយនៅក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែតខ្ញុំបានឮថាមនុស្សពីរនាក់មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបញ្ឈប់ក្បួនឃោសនារបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី មិនឲ្យប្រើឧគ្ឃោសនសព្ទនៅពេលឃោសនាបោះឆ្នោត”។
លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិកាគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានថ្លែងថា លោកទទួលបានពាក្យបណ្ដឹងបួនករណីនៅចុងសប្ដាហ៍មុន ប៉ុន្ដែលោកមិនបានបង្ហាញអំពីពាក្យបណ្ដឹងនោះថាជាពាក្យបណ្ដឹងអ្វីនោះទេ ដោយលោកបានលើកឡើងថា វាគ្រាន់តែជារឿងតូចតាចប៉ុណ្ណោះ។
លោក ទេព នីថា បានបន្ដថា នៅពេលអាជ្ញាធរក្នុងខេត្តសៀមរាបមិនឲ្យអ្នកធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាឆ្លងកាត់តំបន់សំខាន់ៗមួយចំនួន នៅពេលនោះ អ្វីៗក៏បានប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូនដែរ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង