ឯកសារតុលាការ ដែលទទួលបានកាលពីថ្ងៃសុក្រ បង្ហាញថា សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចោទប្រកាន់សកម្មជនជាព្រះសង្ឃព្រះនាម លួន សុវ៉ាត ពីបទញុះញង់ឲ្យមានការប្រព្រឹត្តទង្វើនានាទាំងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងក្រៅប្រទេស។
ឯកសារតុលាការ ដែលចុះហត្ថលេខាដោយចៅក្រុមស៊ើបសួរ ឌុចគីមសន កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅលោក អង្គ វង្សវឌ្ឍានា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌នៅថ្ងៃបន្ទាប់ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនបន្ដទៅក្រសួងធម្មការ និងសាសនា កាលពីខែមីនា ប៉ុន្តែឯកសារទាំងនោះមិនផ្ដល់សេចក្ដីលម្អិតពីបទចោទប្រកាន់នេះឡើយ។
ទោះយ៉ាងណា ឯកសារទាំងនេះបង្ហាញពីភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាជ្ញាធរប្រើដើម្បីបំបិទមាត់ព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត ដែលល្បីឈ្មោះដោយសារតែព្រះអង្គធ្វើសកម្មភាពឲ្យមានការរួបរួមគ្នាក្នុងចំណោមជនរងគ្រោះដោយសារជម្លោះដីធ្លី ហើយព្រះអង្គបានទទួលពានរង្វាន់សិទ្ធិមនុស្ស ហេលមែន/ហែមមេត (Hellman/Hammett)។
ទោះជាយ៉ាងណា ឯកសារទាំងនេះបង្ហាញពីភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាជ្ញាធរប្រើដើម្បីបំបិទមាត់ព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត ដែលល្បីឈ្មោះដោយសារតែព្រះអង្គធ្វើសកម្មភាពឲ្យមានការរួបរួមគ្នាក្នុងចំណោមជនរងគ្រោះដោយសារជម្លោះដីធ្លី ហើយព្រះអង្គបានទទួលពានរង្វាន់សិទ្ធិមនុស្ស ហេលមែន/ហែមមេត (Hellman/Hammett)។ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ព្រះអង្គត្រូវបានចាប់បញ្ចូលទៅក្នុងរថយន្ដមួយគ្រឿងនៅកន្លែងតវ៉ា ដែលមានមនុស្សជាច្រើនបានជួបជុំគ្នានៅខាងក្រៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ
ដើម្បីសុំ ឲ្យមានការដោះលែងស្ត្រីអ្នកតវ៉ាមកពីសហគមន៍បឹងកក់ចំនួន១៣នាក់ ដែលត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារក្នុងម្នាក់ៗពីរឆ្នាំកន្លះ។ បន្ទាប់ពីត្រូវបានចាប់ខ្លួន ព្រះតេជគុណត្រូវបានគេបញ្ជូនទៅកាន់វត្តបទុម ដែលនៅទីនោះសម្តេចព្រះសង្ឃនាយកបានស្នើឲ្យព្រះអង្គបញ្ឈប់សកម្មភាពជួយគាំទ្រអ្នកតវ៉ា។
កាលពីថ្ងៃសុក្រ ព្រះតេជគុណលួនសុវ៉ាតមានសង្ឃដីកាថា ព្រះអង្គបានទទួលឯកសារតុលាការពីព្រះសង្ឃមួយអង្គ កាលពីព្រឹកម្សិលមិញ ហើយថា ឥឡូវនេះព្រះអង្គកំពុងតែពិចារណាថាតើគួរតែគង់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឬក៏អត់។
ព្រះតេជគុណមានសង្ឃដីកាថា “ អាត្មាមិនព្រួយបារម្ភអំពីឯកសារតុលាការទេ ពីព្រោះអាត្មាមិនបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសដូចដែលតុលាការបានចោទប្រកាន់នោះទេ”។ព្រះតេជគុណមានសង្ឃដីកាបន្ដថា “អាត្មាបារម្ភអំពីការគង់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពីព្រោះមន្ត្រីតុលាការមិនគោរពច្បាប់ទេប៉ុន្តែឥឡូវនេះ អាត្មាកំពុងពិចារណាថាតើអាត្មាគួរដើរចេញឬក៏អត់។អាត្មាមិនទាន់ច្បាស់ថាតើអាត្មានឹងគង់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឬទៅក្រៅប្រទេសនោះទេ”។
ដោយមានការរើបម្រះពីការចាប់បញ្ចូលរថយន្ដកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នោះ ព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត បានមានសង្ឃដីកាថា ក ព្រះកេស និងព្រះបាតរបស់ព្រះអង្គនៅមានការឈឺចាប់នៅឡើយ ហើយព្រះអង្គចាត់ទុកថា ការប្រើអំពើហិង្សាមកលើព្រះអង្គជាការប្រឆាំងនឹងតម្លៃព្រះពុទ្ធសាសនា។
ព្រះអង្គបានមានសង្ឃដីកាថា “ អាត្មាមិនដាក់ពាក្យបណ្ដឹងប្តឹងពួកគេទេ ពីព្រោះអាត្មាជាព្រះសង្ឃ ហេតុដូច្នេះអាត្មាមិនចង់ធ្វើឲ្យនរណាម្នាក់ឈឺចាប់ឡើយ។ ប៉ុន្ដែអាត្មាសូមអំពាវនាវដល់សហគមន៍អន្ដរជាតិឲ្យជួយប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលទទួលរងការឈឺចាប់ក្នុងជម្លោះដីធ្លី”។
ចាប់តាំងពីក្លាយជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សដ៏ល្បីឈ្មោះមក ព្រះអង្គបានទទួលពានរង្វាន់ពីអង្គការម៉ាទីនអេនណេល (Martin Ennals) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងហ្សឺណែវ ហើយអាជ្ញាធរបានខិតខំរារាំងសកម្មភាពរបស់ព្រះអង្គយ៉ាងខ្លាំង។
កាលពីខែមេសាឆ្នាំមុន បន្ទាប់ពីព្រះតេជគុណ លួនសុវ៉ាតបានចូលរួូមពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការតវ៉ាជាបន្ដបន្ទាប់ដើម្បីគាំទ្រអ្នកភូមិបឹងកក់ ឲ្យទទួលបានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីមកសម្ដេចព្រះសង្ឃនាយក នន្ទង៉ែតបានចេញបម្រាមហាមឃាត់វត្តនានា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមិនឲ្យទទួលព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត ឲ្យគង់ឡើយ។ បន្ទាប់មកនៅក្នុងខែកញ្ញា ព្រះអង្គត្រូវគេបណ្ដេញចេញពីវត្តឧណ្ណាលោម។
កាលពីខែសីហាឆ្នាំមុន មេគណខេត្តសៀមរាបបានចេញបទបញ្ជាស្រដៀងគ្នាមួយ បន្ទាប់ពីព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត បានរៀបចំពិធីព្រះពុទ្ធសាសនាសម្រាប់អ្នកតវ៉ាដីធ្លីនៅក្នុងស្រុកជីក្រែង ដែលទើបតែត្រូវបានដោះលែងពីពន្ធនាគារនោះ។ មន្ត្រីសង្ឃនៅទីនោះបានមានសង្ឃដីកាថា ព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាត ត្រូវបានហាមឃាត់ចំពោះការបង្កឲ្យមានជម្លោះរវាងប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរ”។
ព្រះតេជគុណ លួន សុវ៉ាតបានមានសង្ឃដីកាកាលពីថ្ងៃសុក្រថា “ អាត្មាគ្រាន់តែទៅចូលរួមរំលែកទុក្ខលំបាករបស់ពួកគាត់តែប៉ុណ្ណោះ ហើយអាត្មាមិនបានញុះញង់ពួកគាត់ឲ្យធ្វើការតវ៉ានោះឡើយ បន្ទាប់មកអាត្មាគ្រាន់តែយកទូរស័ព្ទថតយករូបភាពវីដេអូនៃសកម្មភាពរបស់ពួកគាត់តែប៉ុណ្ណោះ។ហេតុអ្វីបានជាអាត្មាខុស”? ព្រះតេជគុណបានមានសង្ឃដីកាបន្ដថាមន្ដ្រីសង្ឃជាន់ខ្ពស់បានបង្ខំអាត្មាឲ្យចុះកិច្ចសន្យា ហើយបានប្រាប់អាត្មាថាប្រសិនបើអាត្មាមិនព្រមចុះកិច្ចសន្យាទេ មន្ត្រីសង្ឃទាំងនោះនឹងផ្សឹកអាត្មា ហើយបញ្ជូនអាត្មាទៅពន្ធនាគារ ហេតុដូច្នេះហើយ អាត្មាក៏បានចុះកិច្ចសន្យាទៅ”។
បន្ទាប់ពី បានកាត់ទោសស្ត្រីមកពីសហគមន៍បឹងកក់១៣នាក់ឲ្យជាប់ទោសពីបទ មានស្ថានទម្ងន់ទោសប្រឆាំងនឹងអ្នករាជការសាធាណៈ និងពីបទចូលកាន់កាប់ដីខុសច្បាប់មក សាលាដំបូងរាជធានីបានចេញដីកា កាលពីថ្ងៃសុក្រឲ្យចាប់ខ្លួនបុរសនិងស្ត្រីនៅសហគមន៍បឹងកក់ថែមទៀត គឺលោកស្រីចាន់ ណារីនិងលោក សៅ សារឿន ឲ្យឃុំខ្លួន បណ្តោះអាសន្ននៅពន្ធធានាគាព្រៃស។
បុរសនិងស្រ្តីទាំងពីររូបនេះត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅខាងក្រៅរបងសាលាដំបូង រាជធានី កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ហើយត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសដូចគ្នា។ ការដាក់ពន្ធធានាគរាចំពោះស្រ្តីមកពីសហគមន៍បឹងកក់ទាំង១៣នាក់កាលពីថ្ងៃសុក្រត្រូវបានក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំង។
លោក ស្រី ណាលី ពីឡូក (Naly Pilorge)n នាយិកាអង្គការលីកាដូ បានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា “ការពន្លឿនក្នុងការជំនុំជម្រះក្តីតាំងពីការចាប់ផ្តើម និងការបញ្ចប់ តុលាការបានបដិសេធមិនបានអនុវត្តតាមច្បាប់របស់ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នោះសបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា វាពិតជាមិនមានការគោរពសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាទេ។ទោះជានៅក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយមនុស្សរូបត្រូវទទូលបានសិទ្ធិ ដើម្បីការពារខ្លួនប្រឆាំងn នឹងការចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសធ្ងន់ធ្ងរតែក្នុងរយៈពេលមួយម៉ោងតែប៉ុណ្ណោះក្រោយពីការប្តឹងពួកគេ។នោះគឺជាការចំអកមួយ”។
អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិបានទាមទារកាលពីម្សិលមិញថា “អាជ្ញាធរត្រូវដោះលែងជាបន្ទាន់និងដោយគ្មានលក្ខណ្ឌ នូវស្រ្តីទាំង១៣នាក់ ដែលត្រូវបានដាក់ពន្ធធនាគរាដោយគ្រាន់តែបានចូលរួមក្នុងការតវ៉ាដោយសន្តិវិធីបុ៉ណ្ណោះ”។
លោក សៀ ភារម្យប្រធានលេខាធិការដ្ឋានក្រុមការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅដ្ឋានបានថ្លែងថា ក្រុមសិទ្ធិមនុស្ស មានក្តីកង្វល់អំពីសុមាភាពកូនៗ របស់ស្រ្តី ដែលឥឡូវនេះកំពុងជាប់ពន្ធធនាគា។
ស្រ្តីទាំង១៣នាក់នោះ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងអំឡុងពេលការតវ៉ាមួយ នៅបឹងកក់ កាលពីព្រឹតថ្ងៃអង្គារដែលកំពុងតែមានជម្លោះដីធ្លីយ៉ាងជូចត់ជាមួយក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យស៊ូកាគូអុីន ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់លោក ឡៅម៉េងឃិន សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ សាលាក្រុងភំ្នពេញបានផ្តល់ការអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុនលប់បំពេញបឹង និងសាងសង់សំណង់នៅលើដីបឹងនោះកាលពីឆ្នាំ២០០៧។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាបានចេញមកគាំទ្រគ្រួសារមួយ ដែលព្យាយាមសាង់សង់ផ្ទះរបស់ខ្លួនឡើងវិញ ដែលត្រូវបានវាយកម្ទេចចោល តែនគរបាល បានរឹតអូសឧបករណ៍របស់ពួកគេ៕
ប្រែសម្រួលដោយស៊ា ស៊ុយឈាង
និង ឃិន ណៃ