នៅប៉ុន្មានថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃអាទិត្យ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនបានធ្វើតាមការសន្យាថា នឹងនៅស្ងៀមស្ងាត់អំឡុងគណបក្សរបស់លោក ធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតនោះទេ ហើយបែរជាមកជួយសម្រាលទុក្ខលំបាក របស់ប្រជាពលរដ្ឋរស់ក្នុងសហគមន៍ ដែលជីវភាពរបស់ពួកគាត់ទទួលរងផលប៉ះដោយជម្លោះដីធ្លីទៅវិញ។
នៅពេលថ្លែងតាមរយៈទូរស័ព្ទដៃ ហើយចាក់បន្តតាមប្រព័ន្ធឧគ្ឃោសនសព្ទប្រាប់ទៅអ្នកភូមិរស់នៅក្នុងសហគមន៍ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែន កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ បានប្រើថ្ងៃចុងក្រោយនៃយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតរយៈពេល១៥ថ្ងៃ ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូល អ្នកភូមិរាប់ពាន់នាក់ នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប និងខេត្តឧត្តរមានជ័យថា ដីធ្លីរបស់ពួកគាត់នឹងមិនទទួលរងការគំរាមកំហែងពីក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលទទួលបានសិទ្ធិកាន់កាប់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ។
រយៈពេលនៃការថ្លែងទៅកាន់អ្នកភូមិរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទំនងជាបង្ហាញឲ្យឃើញពីជម្លោះដីធ្លី ដែលអ្នកភូមិបាត់បង់ បានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាហើយក៏បង្ហាញឲ្យឃើញនូវទំហំនៃការយល់ដឹងរបស់គណបក្សកាន់អំណាច គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអំពីវិវាទដីធ្លីនិងផលប៉ះពាល់នៅថ្ងៃបោះឆ្នោត។
កាលពីខែមុន ក្មេងស្រីអាយុ១៤ឆ្នាំម្នាក់ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់អំឡុងការបណ្តេញចេញពីដីធ្លីដោយហិង្សាមួយ នៅក្នុងខេត្តក្រចេះ ចំណែកឯស្ត្រីអ្នកតវ៉ា១៤នាក់និងបុរសម្នាក់ ត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារពីបទធ្វើការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការបណ្តេញដោយបង្ខំមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនិងសកម្មជនជាព្រះសង្ឃដ៏ល្បីឈ្មោះ ត្រូវបានព្រមានពីមន្ត្រីសង្ឃជាន់ខ្ពស់ឲ្យបញ្ឈប់ការគាំទ្ររបស់ព្រះអង្គចំពោះសហគមន៍ ដែលប្រឆាំងនឹងការរឹបអូសយកដីធ្លីនោះ។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ជា តារា អគ្គមេបញ្ជាការរង នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ កាលពីថ្ងៃសុក្រ បានមានប្រសាសន៍ថាលោកទទួលបានទូរស័ព្ទពី លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅក្នុងពិធីធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។ នៅពេលដែលកំពុងជួបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែន តាមទូរស័ព្ទ ដែលបើកសំឡេងតាមប្រព័ន្ធឧគ្ឃោសនសព្ទ លោក
នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនបានថ្លែងទៅកាន់អ្នកភូមិ ដែលមកជួបជុំគ្នាថា លោកនឹងដកហូតយកដីដែលមានទំហំ៣.៣៥៤ហិកតា ពីដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ដែលរដ្ឋបានផ្ដល់ឲ្យទៅក្រុមហ៊ុនចម្ការកៅស៊ូ ហេតុដូច្នេះ អ្នកភូមិចំនួន២.២០០គ្រួសារ ក្នុងស្រុកនេះអាចមានសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីរបស់គាត់ឡើងវិញបាន។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ជា តារាបានលើកឡើងថា “សម្ដេច ហ៊ុន សែន ធ្វើដូច្នេះមិនមែនដើម្បីឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតបន្ថែមនោះទេប៉ុន្ដែសម្ដេច ហ៊ុន សែន គឺជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដូច្នេះហើយ ទើបលោកចង់ដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋ”។ ការសន្យាយកដីធ្លីមកជូនអ្នកភូមិ ដែលត្រូវបានចាក់ផ្សាយតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ CTN ទំនងជាបង្ហាញឲ្យឃើញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីទទួលបានសន្លឹកឆ្នោតក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ នៅថ្ងៃអាទិត្យ នេះ ដែលតំណែងមេឃុំ-ចៅសង្កាត់ ចំនួន១.៦២១នឹងត្រូវប្រកួតប្រជែងរវាងគណបក្សនយោបាយចំនួន១០។ ការសន្យារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការសម្រេចរបស់លោក ដែលប្រកាសកាលពីខែមុន ដើម្បីផ្អាកការផ្ដល់ដីសម្បទានទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
កម្មវិធី ដែលចាក់ផ្សាយតាមប៉ុស្ដិ៍ទូរទស្សន៍ CTN ក៏បានផ្សាយនូវសម្ដីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដោយលោកបានលើកឡើងថា “ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋត្រូវការអណ្ដូងទឹក និងសាលារៀន ប្រជាពលរដ្ឋអាចប្រាប់ [លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក] ជាតារា ឬក៏ [លោក] គន់ គីម [អគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ]”។ លោកបានបន្ថែមថា “ [ខ្ញុំ] ចង់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបង្កបង្កើនផលឲ្យបានល្អប្រសើរ”។
នៅថ្ងៃដដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែន បានថ្លែងទៅកាន់អ្នកភូមិរាប់ពាន់នាក់ទៀត នៅក្នុងស្រុកជីក្រែង ខេត្តសៀមរាបជាកន្លែងមួយ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងជម្លោះដីធ្លីដ៏ហិង្សាបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ កាលពីឆ្នាំ២០០៩ អ្នកភូមិស្រុកជីក្រែង ចំនួនបួននាក់ ត្រូវបានកងសន្ដិសុខរដ្ឋាភិបាលបាញ់ឲ្យរបួស ក្នុងជម្លោះដីធ្លីដ៏អូសបន្លាយតាំងពីឆ្នាំ២០០៥ពាក់ព័ន្ធនឹងសហគមន៍ចំនួនពីរនៅទីនោះ។
លោក ប៊ុនថារិទ្ធអភិបាលរងខេត្តសៀមរាប បានមានប្រសាសន៍ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងទៅកាន់អ្នកភូមិតាមទូរស័ព្ទ ចាក់បន្តទៅប្រព័ន្ធឧគ្ឃោសនសព្ទ នៅក្នុងពិធីឃោសនាបោះឆ្នោតម្ដងទៀតថាគោលនយោបាយរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែនគឺដើម្បីគាំទ្រសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋឲ្យកាន់កាប់ដីធ្លីរបស់ពួកគាត់។
លោកអភិបាលរងខេត្ត ប៊ុនថារិទ្ធ បានថ្លែងថា “ សម្ដេច ហ៊ុនសែនបានពិភាក្សាអំពីដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច។ លោកបានមានថ្លែងថា ក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយចំនួនមិនអាចធ្វើការអភិវឌ្ឍលើដីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានទេហើយក្រុមហ៊ុនឯកជនទាំងនោះត្រូវតែប្រគល់ដីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋវិញ”។
ការសម្រេចថ្លែងជាសាធារណៈរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺផ្ទុយទៅនឹងអ្វី ដែលលោកបានថ្លែងទៅកាន់អ្នកគាំទ្រកាលពីថ្ងៃទី១ ខែឧសភា នៅពេលលោកបានប្រកាសពីការបង្ហាញខ្លួនជាចុងក្រោយរបស់លោក នៅថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភា ហើយចាប់ពីថ្ងៃនោះ មកលោកនឹងស្ងៀមរហូតដល់ ថ្ងៃបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅថ្ងៃអាទិត្យ។
លោក ជាម យៀប សមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា សម្ដេច ហ៊ុន សែន ចេញមកបង្ហាញខ្លួននៅនាទីចុងក្រោយនៃថ្ងៃធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត គឺដោយសារតែលោកយកចិត្តទុកដាក់អំពីបញ្ហាជម្លោះដីធ្លី ដែលបានកើតមានក្នុងពេលថ្មីៗនេះ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ជាម យៀប បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “សម្ដេច ហ៊ុនសែនតែងតែយកចិត្ត ទុកដាក់ចំពោះសុខទុក្ខ របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ការថ្លែងទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋតាមទូរស័ព្ទ គឺមិនមែនជាបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតនោះទេ។សម្ដេច ហ៊ុនសែន បានថ្លែងក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាជូនប្រជាពលរដ្ឋ”។
អ្នកវិភាគនយោបាយមួយចំនួនបានលើកឡើងថាគេកំពុងតែជជែកគ្នាថាតើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែនកំពុងតែមានអារម្មណ៍ទទួលរងសម្ពាធនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ នៅថ្ងៃអាទិត្យដែរឬទេដោយគេបានលើកឡើងថាគណបក្សកាន់អំណាចប្រាកដជាទទួលបានសន្លឹកឆ្នោតយ៉ាងច្រើនលើសលប់។ប៉ុន្ដែជាមួយនឹងការកើនឡើងទ្វេដងនៃសន្លឹកឆ្នោតរបស់គណបក្ស សមរង្ស៊ីអំឡុងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ចុងក្រោយកាលពីឆ្នាំ២០០៧ប្រជាពលរដ្ឋខ្លះនឹងបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រឆាំង។
លោក ប៉ាវីនឆាឆាវ៉ាលពុងពុន (Pavin Chachavalpongpun) អ្នកស្រាវជ្រាវនៅឯវិទ្យាស្ថានសម្រាប់ការសិក្សាអំពីអាស៊ីអាគ្នេយ៍ នៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីបានលើកឡើងតាមរយៈអុីម៉េលថាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុនសែនបានកាន់អំណាចជាយូរមកហើយ ហេតុដូច្នេះលោកបានចាក់គ្រឹះយ៉ាងរឹងមាំនៅក្នុងតំណែងនយោបាយរបស់លោក។
“ខ្ញុំជឿជាក់ថាលោកប្រហែលជាមានការព្រួយបារម្ភខ្លះចំពោះប្រជាពលរដ្ឋដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាដីធ្លី ប៉ុន្ដែ ខ្ញុំមិនគិតថានេះជាបញ្ហាដែលធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងក្លាដល់គណបក្ស និងតំណែងរបស់លោកនោះទេ។ការពិត បញ្ហាបែបនេះអាចផ្ដល់ឱកាសឲ្យលោកបង្ហាញពីភាពបុិនប្រសប់ក្នុងការនាំរបស់ខ្លួនថាលោកធ្លាបធ្វើបានយ៉ាងល្អកាលពីពេលពេលកន្លងទៅ៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Simon Marks)
ប្រែសម្រួលដោយសា៊ស៊ុយឈាង