30 C
Phnom Penh

រដ្ឋាភិបាល​​​​​​​​​​វាយ​​បកបទ​​វិចារណកថា​​ រិះគន់​​លោក ហ៊ុន សែន

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

រដ្ឋាភិបាល​បាន​​​​វាយ​​បក​​វិញ​​​​​ចំពោះ​​​​អត្ថ​​បទ​​​វិចារណ​​កថា​​មួយ ចេញផ្សាយ​​នៅ​ក្នុង​កាសែត​​ឌឹញូវយ៉កថែមស៍ (The New York Times) និពន្ធ​​​ដោយ​​នាយ​​កអង្គ​​ការ​​ឃ្លាំ​មើល​​សិទ្ធិ​​មនុស្សប្រ​​ចាំតំបន់​អាស៊ី​​ ដែល​​​​បាន​​​​​វាយ​​តម្លៃ​អន់​ចំពោះ​​​ការ​​គ្រប់​​គ្រងអំណាច​រយ:ពេល​​ដ៏​យូរ​​​របស់​លោក នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន ​​​​និង​គណ​បក្ស​​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​​។

អត្ថ​​បទរិះ​គន់​​​​​​​​​​​​​​និពន្ធ​​​​​​ដោយលោក ​​​​​​​ប្រាដ ​​​​​​អាដាម ​​(Brad Adams) ដែល​​​​​​​​​​​បាន​​ចុះ​​ផ្សាយ​​ក្នុង​​​​​​​កាសែត​​​ ឌឹ ញូវ​យ៉ក ​ថែមស៍ ​​​កាល​​ពី​​​​ថ្ងៃ​​ទី​​​​​​​៣១ ​​​ខែ​​​ឧសភា​​​ នេះ​ ​​បានរិះ​គន់​​លោកហ៊ុន ​សែន​ខ្លាំង​ៗអំពី​​​​ការ​​គ្រប់គ្រង​​ប្រទេស​​កម្ពុជា​​​​​ ក្រោម​​​​​​កណ្តាប់​​​​ដៃ​​ដែក​​​ ដោយ​​​​​គាប​សង្កត់​​​​​​គូ​​ប្រជែង​ផ្នែក​​នយោបា​យ​​របស់​​ខ្លួន​ ហើយ​​ក៏​​​បាន​​​​​​​ភ្ជាប់​​ក្រុម​អង្គ​​រក្ស​​​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​​​​​ទៅ​​នឹង​​ការ​​បោក​​គ្រាប់​​បែក​​​​​ក្នុងឆ្នាំ​​​១៩៩៧​​​​​​​​​​​ទៅ​​​លើ​​ក្រុម​​​​បាតុករ​​​​ដែល​​​​ដឹក​នាំ​​​ដោយលោក ​សម​​​​ រង្ស៊ី ​​​​មេដឹក​​នាំ​គណ​​បក្ស​​ប្រ​ឆាំង​​​ផងដែរ​​​​។

លោកកែវរ៉េមី ​​អនុ​​ប្រធាន​​អង្គភាព​​​​​​​ព័ត៌​​មាន​ និង​ប្រតិកម្មរហ័ស​នៃ​​​​ទី​​ស្តី​​ការ​គណ:រដ្ឋ​មន្ត្រី​​ បាន​​​ធ្វើ​​សន្និសីទ​​​កាសែត​​​មួយ ​​កាល​​ពី​ថ្ងៃ​​សុក្រ​ ដើម្បីថ្កោល​ទោស​លោក អាដាមដោយ​លើក​ឡើង​​ថា ជាមនុស្សមាន​​​​ទោស​​​ពី​​បទ​រិះ​​គន់​ទាំង​​ងងឹតងងល់​​​​​មក​លើ​រដ្ឋាភិបាល​ និ​ង​សង្គម​​ប្រជា​​ធិបតេយ្យ​​ពិត​ប្រាកដ ដែល​ប្រទេស​កម្ពុជា ទទួល​​បាន​ចាប់​តាំង​​ពី​​​​​​ការ​បោះ​​ឆ្នោត​​​​​​​​ រៀប​ចំ​ដោយ​​អង្គ​​ការ​សហ​​ប្រជា​ជាតិ​ក្នុង​​ឆ្នាំ ​​​​​១៩៩៣​មក។

លោកកែវរ៉េមីបាន​​មាន​ប្រ​សាសន៍​​នៅ​ទី​​ស្តី​​ការគណ:រដ្ឋ​មន្ត្រី​ថា​ “ យើង​​បាន​​​​សង្កេត​​ឃើញ​ថាបុគ្គល​ ប្រាដអាដាម ​នេះ ​តែង​តែ​​​​ធ្វើ​ការ​​ចោទ​​ប្រ​​កាន់​ និង​​រិះ​​គន់​​​​​រាជ​​រដ្ឋាភិបាល​ទាំង​​ងងឹតងងល់”។ លោក​​ កែវរ៉េមី ​បាន​​​​​​មាន​​ប្រសាសន៍​​ថា ​បទ​​វិចារណ​កថា​នេះ​​​ពោរ​​ពេញ​ទៅ​​ដោយ ​ “ ការ​ស្អប់​​ខ្ពើ​ម ​​​​​ការ​សង​​​សឹក​ និង​​​ប្រើ​​ប្រាស់​អារម្មណ៍​ផ្ទាល់​​ខ្លួន​​​​​ ដោយផ្អែក​លើ​​​​​​​ព័ត៌​​​មាន​​​​ដែល​​​​​​គាត់​​ជឿ​តាមគេ”។

លោក​​ក៏​​​បាន​​មាន​​ប្រ​សាសន៍​​ដែរ​​ថាលោក​អាដាម ដែល​​​បាន​​​លើក​​​ឡើង​​​អំពី​​​​​​​ការធ្លាក់ពី​អំណាចរបស់បណ្តា​មេដឹក​នាំ​​ផ្តាច់​ការ​ក្នុង​ប្រទេស​ទុយនីស៊ី ​​​អេហ្ស៊ីប ​​​​​​​​លីប៊ី ​​​​​និង​​​​យេម៉ែន ​​​ក្នុង​​​​​​​​អត្ថ​​បទ​​របស់​​​លោក​​​​ស្តីពី​​​ការ​​គ្រប់​​គ្រង​​អំ​ណាច​ដ៏​យូរ​របស់​លោកហ៊ុនសែននោះ ​មិន​​ទាំង​​​​ដឹង​​​​​​​​​ថា ​​​ប្រទេស​​កម្ពុជា​​ ​​​​រៀប​ចំ​​ការ​​បោះ​​ឆ្នោត​​​ស្រប​​តាម​​លទ្ធិ​​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​​​​​​​ ជារៀងរាល់​​ប្រាំ​​ឆ្នាំម្តងផង​​ទេ។ លោក​​បាន​មាន​​​ប្រ​សាសន៍ថា “ បណ្តា​​​មេដឹក​នាំ​​នៅ​​​អារ៉ាប់​ មិនបាន​រៀប​​ចំ​ការ​​បោះ​​ឆ្នោតនោះ​​​ទេ”។​​​

ក្នុង​រយៈពេល​១០​ឆ្នាំដែលលោកធ្វើជា​ប្រធាន​អង្គកា​រឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិមនុស្ស​ប្រចាំ​តំបន់​អាស៊ីលោកអាដាមតែងតែ​​រិះ​គន់​រដ្ឋា​ភិបាល​ដោយខុស​រឿង​។កាល​ពីខែ​មករាឆ្នាំ​២០១១​ លោក​ អាដាមបាននិយាយ​រិះ​គន់ការ​ក្រាញ​​អំណាច​របស់​លោក​ ហ៊ុនសែននៅ​ក្នុង​បទ​សម្ភាស​តាម​វិទ្យុ​មួយ​ ដែល​នាំ​​ឲ្យ​លោក​ ទិត្យសុធាអនុ​ប្រធាន​អង្គភាព​ព័ត៌មាន​ និង​ប្រតិកម្មរហ័ស ប្រៀប​ប្រដូច​លោកទៅ​នឹង “ ​ចោរព្រៃ”។ លោក​ អាដាម ​មាន​ប្រសាសន៍ថា លោក​នឹង​មិន​ឆ្លើយតបទៅ​នឹង​ការ​រិះ​គន់​របស់​លោក​ កែវ រ៉េមី ទេ។ អត្ថបទ​របស់​លោក​ អាដាម​ បានរិះ​គន់​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​​ផ្សេងៗទៀត​ផងដែរ។

នៅ​ក្នុង​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​មួយ​ចេញ​ផ្សាយ​ក្នុង​ទី​ក្រុង​ឡុងដ៍លោកហោណាំ​បូរា៉ឯក​អគ្គ​រាជ​ទូត​កម្ពុជាប្រចាំ​ប្រទេស​អង់​គ្លេស​ ក៏បាន​រិះ​គន់​ខ្លាំង​ៗផង​ដែរ​ ចំពោះ​ពាក្យ​សម្ដី​របស់​លោក​ អាដាម ហើយ​បាន​ចាត់​ទុក​អត្ថបទ​​របស់លោក​ថា“ពិស​ពុល​”​ ។

លោកហោណាំបូរា៉បាន​សរសេរថា “ ជា​អកុសល​សម្រាប់​លោក​ អាដាម ឧបា​យ​​កល​របស់​គាត់​មិន​បាន​សម្រេច​​ទេ។ លោក​ អាដាមមាន​បំណង​ធ្វើ​អ្វី​ៗ​ ដើម្បី​សម្ដែង​ការ​ស្អប់​ខ្ពើម​ចំពោះ​[លោកហ៊ុនសែន] ”។ នៅ​ក្នុងអត្ថបទ​នេះលោក​ អាដាមលើក​ឡើងថា ពេល​នេះ​ លោក​ ហ៊ុនសែន​ បាន​ចូល​រួម​ជា​មួយ​ “ក្លឹប​១០.០០០” ​របស់ “បុរស​ខ្លាំង​មួយ​ក្រុម​” ដែល​អាច​នៅ​រក្សា​អំណាច​បាន​រយៈពេល​​​១០.០០០​ថ្ងៃ។

ថ្លែង​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ លោក​ ហ៊ុន​ សែនបាន​ចោទ​ប្រកាន់​ក្រុម​អ្នក​រិះ​គន់​ជា​ជន​បរទេស​ថាបាន​ព្យាយាម​បង្ក​ឲ្យ​មាន​សង្គ្រាម​​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​បាន​និយាយ​ចំអក​​ឲ្យ​លោក​ អាដាមដែល​បាន​លើក​ឡើង​អំពី​ការ​កាន់​អំណាច​រយៈ​ពេល១០.០០០​ថ្ងៃ។

លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​​បាន​លើក​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ពិធី​បើក​ការដ្ឋាន​ជួស​ជុល​កំណាត់​ផ្លូវ​ជាតិ​លេខ​៥៦​ក្នុង​ខេត្ត​បន្ទាយមាន​ជ័យ​ថា “ ជន​បរទេស​មក​បង្ក​តែ​សង្គ្រាម​ប៉ុណ្ណោះ​ ប៉ុន្ដែជន​រង​គ្រោះ​ដោយ​សារ​សង្គ្រាម​ គឺ​ប្រជា​ជន​ខ្មែរ។​

លោក​ ប្រាដ​ អាដាមបាន​សរសេរ​អ្វីមួយ​ និង​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​​ក្នុង​កាសែត ឌឹ ​ញូវ​យ៉ក​ ថែម​ស៍ដោយ​លើក​ឡើង​ថាហ៊ុន​ សែនកាន់​អំណាច​​បាន​១០.០០០​ថ្ងៃ។ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ច្បាស់ថា​ ខ្ញុំ​បាន​ឮ​ពាក្យ​ថា​ ១០.០០០​ថ្ងៃ​ នៅ​ពេល​ណា​ទេប៉ុន្ដែ​ខ្ញុំ​កាន់​អំណាចបាន​រយៈ​ពេលជាង​២០.០០០​ថ្ងៃរួច​មក​ហើយ​”៕

(រាយការណ៍​បន្ថែម​ដោយ Lauren Crothers)

ប្រែ​សម្រួល​ដោយ តែមសុខុម​

 

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស