ខណៈដែលបណ្តារដ្ឋនៅតំបន់ឈូងសមុទ្រដែលសម្បូរធនធានមូលធន ខិតខំឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការស្បៀងអាហារ របស់ខ្លួនដោយបោះទុនវិនិយោគតាមរយៈគម្រោងកសិកម្មជាច្រើននោះ ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានដីមិនទាន់ប្រើប្រាស់ និងគោលនយោបាយវិនិយោគបរទេសគួរឲ្យទាក់ទាញនោះ បានក្លាយជាគោលដៅវិនិយោគដ៏មានអំណោយបំផុត។
ក៏ប៉ុន្តែ យោងតាមលទ្ធផលសិក្សារយៈពេលយូរមួយ ដែលមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិ និងតំបន់ (Center for International and Regional Studies) នៅសាកលវិទ្យាល័យ សេវាកម្មបរទេសចចថោន (Georgetown University School of Foreign Service) នៅប្រទេស កាតា ចេញផ្សាយក្នុងសប្តាហ៍នេះ បង្ហាញថាអំពើពុករលួយ ដ៏ច្រើន ជម្លោះដីធ្លី កម្មវិធីដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដែលត្រូវបានអនុវត្តមិនបានល្អ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មិនអាចទុកចិត្តបាន រួមគ្នាអាចបង្កហានិភ័យខ្ពស់សម្រាប់វិនិយោគិន។
របាយការណ៍លទ្ធផលសិក្សាស្រាវជ្រាវ ដែលនិពន្ធដោយលោក បេនយ៉ាមីនសេហ្វឺត (Benjamin Shepherd) មានខ្លឹមសារថា “ ការបណ្តេញដោយបង្ខំ ការបំផ្លិចបំផ្លាញដីស្រែចម្ការ និងដីព្រៃដែលមានម្ចាស់ជាប្រជាជនសាមញ្ញការបង់សំណងមិនគ្រប់គ្រាន់ ឬមិនជាក់ស្តែងជម្រើសការងារមានកម្រិតខ្លាំង (និងការងារផ្តល់ប្រាក់ឈ្នួលមិនសមរម្យនិងមិនទ្រទ្រង់បានជារឿយៗ) បានជំរុញឲ្យប្រជាជននៅតាមបណ្តាសហគមន៍ជនបទ រស់នៅដោយមិនមានសន្តិសុខ ស្បៀងអាហារប្រាក់ចំណូល ឬក៏ក្តីសង្ឃឹមទៅថ្ងៃមុខ”។
របាយការណ៍ដដែលនេះមានខ្លឹមសារបន្តទៀតថា “ មិនមានមធ្យោបាយផ្សេងសម្រាប់ប្រជាជនដែលប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរពឹងអាស្រ័យទេ ដែលនេះអាចជាចន្លោះប្រហោងមួយសម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាល។ វាមិនមានអ្វីគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំងទេ ដែលបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះកំពុងតែបណ្តាលឲ្យអំពើហិង្សាកើតមានឡើងកាន់តែច្រើនឡើងៗ។
ច្បាស់ណាស់ថា ទាំងនេះគឺជាស្ថានភាពដែលវិនិយោគិនផ្តោតអារម្មណ៍សំខាន់ទៅលើតែអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន មិនចង់ជួបប្រទះ។បរិយាកាសវិនិយោគទុន មិនមានភាពប្រាកដប្រជា ហើយបញ្ហាកង្វះការអនុវត្តនីតិរដ្ឋ គឺជាហានិភ័យវិនិយោគដ៏ធំមួយ”។
បន្ទាប់ពីត្រូវបានអនុវត្តក្នុងអំឡុងពេលជាច្រើនខែនៅតាមមូលដ្ឋានគោលដៅសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្នុងឆ្នាំ២០១១ លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះបង្ហាញថា ក្នុងទិដ្ឋភាពដែលត្រូវពិនិត្យលើកដំបូង ប្រទេសកម្ពុជាអាចជាគោលដៅវិនិយោគប្រកបដោយភាពទាក់ទាញ។ រដ្ឋាភិបាលទទួលស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះវិនិយោគិនបរទេស ដីធ្លីមានច្រើនសម្រាប់ប្រើប្រាស់ ប៉ុន្តែ ផលិតភាពអាចស្ថិតកម្រិតទាបខ្លាំង។
របាយការណ៍ដដែលនេះមានខ្លឹមសារបន្ថែមទៀតថា “ ក្នុងទិដ្ឋភាពជាច្រើន ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាដៃគូដ៏ល្អក្នុងវិស័យកសិកម្មសម្រាប់បណ្តារដ្ឋនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រ (GCC)”។ ទោះជាយ៉ាងេនះក៏ដោយ លោកសេហ្វឺត បានក្រើនរំឭកដល់ក្រុមអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយ ដោយមិនបញ្ជាក់រយៈពេលប្រាកដប្រជាថាខណៈដែលកាលានុវត្តភាពមានច្រើនមិនខ្វះ ជម្លោះដីធ្លីមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធជំរុញឲ្យគម្រោងវិនិយោគប្រឈមមុខនឹងភាពប្រថុយប្រថាន។
លោកបានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍នេះថា “ ចំណុចសំខាន់គឺថា ការទិញយកដីកសិកម្មនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដូចជាប្រទេសកម្ពុជា… គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រអន់ និងប្រកបដោយហានិភ័យ សម្រាប់គោលបំណងនៃការរក្សាសន្តិសុខក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀង សម្រាប់បណ្តារដ្ឋក្នុងក្រុមប្រឹក្សា GCC ដោយសារតែអភិក្រម (វិធីសាស្ត្រឬយុទ្ធសាស្ត្រ) បែបនេះទំនងជានឹងនាំឲ្យមានការដកហូតទ្រព្យសម្បត្តិ ការរងរបួស ឬការជំរុញឲ្យសហគមន៍បាត់បង់ប្រាក់ចំណូលកាន់តែច្រើន ហើយអាចជំរុញឲ្យគោលបំណងរបស់គម្រោងទាំងឡាយ ដែលម្ចាស់គម្រោងតែងតែចង់សម្រេចបាននោះត្រូវរលាយ”។
រហូតមកទល់ពេលនេះ បណ្តារដ្ឋនៅឈូងសមុទ្រ ដូចជាប្រទេសកូវ៉ែត កាតានិងប្រទេសអារ៉ាប់ បានកំណត់ទំហំគម្រោងវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ក៏ប៉ុន្តែ លោកគិត សេងអនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រម៉ាញ់និងនេសាទ បានមានប្រសាសន៍ថាមានជំនួបថ្មីៗជាច្រើន ដែលធ្វើឡើងជាមួយក្រុមប្រតិភូមកពីប្រទេស កាតាទោះបីជាកិច្ចព្រមព្រៀងមិនទាន់សម្រេចបានក៏ដោយ។លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ យើងចង់ឲ្យគេមកវិនិយោគនៅស្រុកយើង ប៉ុន្តែ រហូតមកសព្វថ្ងៃនេះ យើងមិនទាន់ឃើញគេមកវិនិយោគនៅឡើយទេ”។
ចរិតទូទៅនឹងការលក់កំបាំងកិច្ចព្រមព្រៀងវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសនេះបានបង្កការលំបាកក្នុងការបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ ជាទូទៅនៅទូទាំងប្រទេស ក៏ប៉ុន្តែ ជំនាញការក្នុងតំបន់បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រទេសស្ថិតក្នុងចំណាប់អារម្មណ៍របស់ប្រទេសកូវែ៉តកាតា និងប្រទេសអារ៉ាប់។អ្នកស្រី ដេបូរ៉ា ហ៊ីល័រ (Deborah Wheeler) ជំនួយការសាស្ត្រាចារ្យ នៅមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាតំបន់មជ្ឈិមបូពា៌ និងអុីស្លាម (Center for Middle East and Islamic Studies) នៅសាលាបណ្តុះបណ្តាលទាហានជើងទឹកសហរដ្ឋអាមេរិក (U.S. Naval Academy) បានលើកឡើងថា “ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាគោលដៅរបស់បណ្តាប្រទេសនៅតំបន់ឈូងសមុទ្រ សម្រាប់គម្រោងវិនិយោគរបស់ពួកគេ។មូលហេតុគឺថាប្រទេសកម្ពុជាមានដីមានជីជាតិ និងវិស័យកសិកម្មមិនទាន់មានការអភិវឌ្ឍខ្លាំង…ឱកាសសម្រាប់កែលម្អគុណភាពផលិតកម្មស្រូវ ស្ករ និងជ័រកៅស៊ូតាមរយៈការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យបច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកទេស និងហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធ ត្រូវបានគេលើកមកនិយាយ ដើម្បីបង្កលទ្ធភាពនៃទំនាក់ទំនងឈ្នះឈ្នះ ដែលប្រជាជនកម្ពុជានឹងឃើញហេដ្ឋារចនាសម្ពន្ធក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងឱកាសសម្រាប់បង្កើនផលិតកម្មស្បៀងអាហារ ដើម្បីរក្សាសន្តិសុខស្បៀងក្នុងប្រទេសឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព និងដើម្បីសម្រេចបានអត្រាចំណូលកាន់តែខ្ពស់ពីវិស័យនាំចេញ”។
ដោយមិនគិតអំពីឧបសគ្គទាំងឡាយ ដែលត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងរបាយការណ៍សិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់លោក អ្នកស្រី ហុីល័រ បានលើកឡើងថាអ្នកស្រីមានជំនឿថាប្រទេសកម្ពុជា នៅតែជាគោលដៅវិនិយោគប្រកបដោយភាពទាក់ទាញមួយ។ អ្នកស្រីបានថ្លែងថា “ ទោះបីជាមានបញ្ហាប្រឈមខ្លះៗក៏ដោយ ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានចាត់ទុកជាប្រទេសមួយដែលមានលទ្ធភាព ផ្តល់ប្រាក់ចំណេញខ្ពស់លើគម្រោងវិនិយោគ និងសក្តានុពលភាពដ៏អស្ចារ្យរបស់ខ្លួន”។
លោកមីកល្យាណ ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិ មានប្រសាសន៍ថាយុទ្ធសាស្ត្រវិនិយោគមួយផ្សេងទៀត ពិតជាមានសារៈសំខាន់ សម្រាប់ការទាក់ទាញវិនិយោគិនឲ្យបោះទុននៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម។លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា មានដីស្រែបន្តិចបន្តួចដែលមិនទាន់ត្រូវបានកាន់កាប់ដោយកសិករនៅក្នុងប្រទេស។ដូច្នេះដើម្បីកុំឲ្យមានជម្លោះ ត្រូវតែមានការអនុវត្តគម្រោងវិនិយោគដោយកសិករនៅក្នុងប្រទេស។ ដូច្នេះ ដើម្បីកុំឲ្យមានជម្លោះ ត្រូវតែមានការអនុវត្តគម្រោងវិនិយោគ ដោយមានការប្រតិបត្តិការទទួលខុសត្រូវសង្គម ផងដែរ។
លោកបានថ្លែងថា “ ខ្ញុំយល់ថា វាជារឿងធម្មតាទេ ដែលត្រូវតែមានទំនាក់ទំនងរយៈពេលវែងជាមួយកសិករ ទើបអ្នករាល់គ្នាមានអាហារបរិភោគ។អ្វីដែលវិនិយោគអាចនឹងធ្វើបានគឺត្រូវមានកិច្ចសន្យាធ្វើកសិកម្មដោយផ្ទាល់ជាមួយកសិករ…. ខ្ញុំគិតថា នេះអាចជាវិធីសាស្ត្រមួយដែលមានសុវត្ថិភាព ក្នុងការបង្កើនគម្រោងវិនិយោគផ្នែកផលិតកម្មស្រូវ”។
ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលមានគោលនយោបាយជាគោលការណ៍ ក្នុងការជំរុញចរន្តវិនិយោគបែបនេះ លោកកល្យាណ បានទទួលស្គាល់ថា ការអនុវត្តពិតជាមានបញ្ហាមែន។លោកបានថ្លែងថា “ មានវិធានសម្រាប់អនុវត្ត ប៉ុន្តែ ត្រូវអនុវត្តវាបន្តិចម្តងៗ ប្រកបដោយភាពបត់បែនពីមួយករណីទៅមួយករណី”។
លោក សេហ្វឺត លើកឡើងក្នុងអុីម៉េលថា បើវិនិយោគិនចង់ជំរុញសកម្មភាព ទោះបីជាមានហានិភ័យក៏ដោយ យុទ្ធសាស្ត្រផ្សេងៗ ដូចជា យុទ្ធសាស្ត្រដែលលោក កល្យាណ បាន បង្ហាញ អាចមានប្រសិទ្ធភាពច្រើនជាងការជំរុញកម្មវិធីដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចជាលក្ខណៈប្រពៃណី។អុីម៉េលមានខ្លឹមសារថា “សារដ៏សំខាន់មួយដែលខ្ញុំចង់ចែករំលែកគឺថា លទ្ធភាពសម្រេចបានជោគជ័យសម្រាប់គម្រោងវិនិយោគបរទេស លើវិស័យកសិកម្មនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា អាចកើតចេញពីការវិនិយោគជាមួយកសិករកម្ពុជា ជាជាងការវិនិយោគលើវិស័យដីធ្លីកម្ពុជា។ យុទ្ធសាស្ត្រនេះអាចវាស់វែងទំហំជោគជ័យ តាមរយៈការបង្កើនផលិតភាពរបស់កសិករកម្ពុជា ក្នុងការដាំដំណាំឲ្យបានច្រើនសម្រាប់នាំចេញ ដែលជួយបង្កើនប្រាក់ចំណូលជាក់ស្តែង សម្រាប់សហគមន៍ពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្ម”៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយវណ្ណរើន)
ប្រែសម្រួលដោយកងសុធា