កាលពីម្សិលមិញ អង្គការការពារបរិស្ថាន Global Witness បានចូលរួមអំពាវនាវឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យមួយ ចំពោះករណីធ្វើឃាតលោក ឈុត វុទ្ធី សកម្មជនការពារបរិស្ថានកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា បន្ទាប់ពីការផ្តន្ទាទោសសន្តិសុខក្រុមហ៊ុនឯកជនម្នាក់។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ សាលាដំបូងខេត្តកោះកុង បានផ្តន្ទាទោសលោក រ៉ាន់ បូរ័ត្ន ដែលជាសន្តិសុខការពារក្រុមហ៊ុនកាប់ឈើ Timber Green នៅជួរភ្នំក្រវាញ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលពីរឆ្នាំ ប៉ុន្តែភ្លាមៗនោះ ត្រូវបានព្យួរទោសរយៈពេល១៨ខែ មានន័យថា បើគិតតាំងពីថ្ងៃចាប់ខ្លួនមក លោក បូរ័ត្ន អាចត្រូវដោះលែងនៅថ្ងៃសៅរ៍នេះ។
លោក បូរ័ត្ន ត្រូវតុលាការរកឃើញថា មានពិរុទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ពីបទមនុស្សឃាតដោយអចេតនា ដោយបានសម្លាប់ អុិន រតនា នាយកងរាជអាវុធហត្ថដែលសង្ស័យថា បានបាញ់សកម្មជនរូបនេះ។
អង្គការ Global Witness បានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា “ បើទោះជាមានការអំពាវនាវឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឲ្យបានហ្មត់ចត់ក៏ដោយ ក៏ចម្លើយពីអាជ្ញាធរកម្ពុជា នៅមានភាពមិនប្រក្រតី និងគ្មានប្រសិទ្ធភាព
ដដែល។ សេចក្តីសម្រេចកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ គឺផ្អែកលើលទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេតមិនបានល្អ ដែលនាំឲ្យមានការសុំពន្យល់បកស្រាយថាតើលោក ឈុត វុទ្ធី ត្រូវបានគេសម្លាប់យ៉ាងដូម្តេចទៅ”។ បន្ទាប់ពីមានការកែប្រែការលើកឡើងរបស់ខ្លួនចំនួនបីលើករួចមក មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងខែឧសភា បានប្តូរការបកស្រាយរបស់ខ្លួន ដោយលើកឡើងថា លោក បូរ័ត្ន បាញ់មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថ ឈ្មោះ អុិន រតនាដោយអចេតនា ខណៈពេលព្យាយាមដកកាំភ្លើងអាកា៤៧ ដែលបានប្រើសម្រាប់បាញ់សម្លាប់លោក ឈុត វុទ្ធី បន្ទាប់ពីឈ្លោះប្រកែកគ្នាយ៉ាងខ្លាំង។
លោក បូរ័ត្ន បានសារភាពចំពោះកំហុសរបស់ខ្លួន អំឡុងពេលបើកសវនាការជំនុំជម្រះ កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែតុលា ដែលក្នុងពេលនោះ តុលាការក៏បានបិទការស៊ើបអង្កេតរបស់ខ្លួនក្នុងករណីបាញ់សម្លាប់លោក ឈុត វុទ្ធី ពីព្រោះ អុិន រតនា ដែលជាឃាតករបានស្លាប់ទៅហើយ។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សបានចាត់ទុកទាំងការស៊ើបអង្កេត និងសវនាការជំនុំជម្រះថា ជារឿងរាក់កំផែល ដែលទីបំផុតការធ្វើឃាតមនុស្សពីរនាក់នេះ មិនត្រូវបានដោះស្រាយឲ្យបានត្រឹមត្រូវឡើយ។
លោក ប៉ាទ្រីក អាឡី (Patrick Alley) នាយកអង្គការ Global Witness បានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា “ សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ បង្ហាញឲ្យឃើញនូវជ័យជម្នះមួយសម្រាប់ឈ្មួញ និងឥស្សរជននយោបាយពុករលួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ វាបង្ហាញឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា អ្នកវាយប្រហារ និងសម្លាប់អ្នកហ៊ានក្រោកឈរឡើង ដើម្បីការពារសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញ អាចរួចផុតពីការដាក់ទោស។
លោក អាឡី បានអំពាវនាវឲ្យក្រុមប្រទេសម្ចាស់ជំនួយបរទេសទាមទារឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យមួយ។លោកបានបន្ថែមថា “ មិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានជម្រើសច្បាស់លាស់ រវាងការប្រកាន់ជំហរ ឬការសមគំនិតជាមួយរបបមួយ ដែលចាំតែបំបិទមាត់អ្នកបញ្ចេញមតិ”។
អង្គការ Global Witness ក៏បានលើកឡើងដែរថា ការធ្វើឃាតលោក ឈុត វុទ្ធី បង្ហាញឲ្យឃើញនូវ ការធ្លាក់ចុះកាន់តែអាក្រក់ឡើង នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយកត់សម្គាល់ថា ការបាញ់សម្លាប់ក្មេងស្រីអាយុ១៤ឆ្នាំម្នាក់ ដោយកម្លាំងសន្តិសុខកាលពីក្នុងខែឧសភាអំឡុងការបណ្តេញប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសារដោយហិង្សានៅក្នុងខេត្តក្រចេះ ហើយនៅខែមុននេះ មានការរកឃើញសាកសពអ្នកកាសែតក្នុងស្រុកម្នាក់នៅក្នុងឃ្លុបរថយន្ត នៅក្នុងខេត្តរតនគិរី។
ការសម្លាប់អ្នកកាសែតរូបនេះ កំពុងស្ថិតក្រោមការស៊ើបអង្កេតនៅឡើយ។ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរបានសម្រេចមិនបន្តស៊ើបអង្កេតការស្លាប់របស់ក្មេងស្រីនៅក្នុងខេត្តក្រចេះទេ ដោយចាត់ទុកថា ជារឿងចៃដន្យ។ លោក ធន សារ៉ាយ ប្រធានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឡើងវិញដែរ ចំពោះករណីសម្លាប់ លោក ឈុត វុទ្ធី ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ការវិនិច្ឆ័យនេះ គឺមិនជាទីពេញចិត្តទេ ពីព្រោះពួកគេមិនបានស៊ើបអង្កេតឲ្យបានដិតដល់ក្នុងរឿងក្តីនេះទេ។ពួកគេគួរតែស៊ើបអង្កេតម្តងទៀតដើម្បីស្វែងរកជនដៃដល់ពិតប្រាកដ”។
លោកបានថ្លែងថា រឿងក្តីនេះនឹងអាចជួយបានតិចតួចណាស់ ដើម្បីជួយបង្កើនជំនឿចិត្តរបស់ប្រជាជនមកលើប្រព័ន្ធតុលាការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ប្រជាពលរដ្ឋមិនមានការជឿជាក់ចំពោះប្រព័ន្ធច្បាប់ក្នុងប្រទេសទេ”។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានលើកឡើងថា ការដោះស្រាយសំណុំរឿងរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងករណីបាញ់សម្លាប់មនុស្សទាំងពីរនាក់នេះថា ជា “ ការចំអករបស់តុលាការ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ចេវ ប៊ុននី