ដោយនៅមិនដល់ពីរសប្ដាហ៍ផងមុនពេលថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ានជួបប្រជុំក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដើម្បីពិភាក្សាពីការអនុម័តសេចក្ដីប្រកាសស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សលើកដំបូងសម្រាប់អាស៊ាននោះកាលពីម្សិលមិញ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលអន្ដរជាតិមួយចំនួនបានជំរុញឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ានពន្យារពេលក្នុងការអនុម័តសេចក្តីប្រកាសនេះដែលខ្លួនហៅថា ជាឯកសារ “មានគុណវិបត្តិច្រើន”។
ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាបានកំណត់គោលដៅឲ្យមានការព្រាងសេចក្ដីប្រកាសស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សនេះក្រោមការឃ្លាំមើលរបស់ខ្លួន រួចយកទៅអនុម័តនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ដែលនឹងចាប់ផ្ដើមក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែវិច្ឆិកា ខាងមុខនេះ។ ប្រសិនបើត្រូវបានអនុម័តមែននោះវានឹងក្លាយជាសេចក្ដីប្រកាសស្ដីពីសិទិ្ធមនុស្សដែលមានតែមួយគត់សម្រាប់តំបន់នេះ ហើយនឹងត្រៀមលក្ខណៈសម្រាប់អ្វីដែលជាអនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ានមានកាតព្វកិច្ចផ្លូវច្បាប់។
អង្គការលើកលែងទោសអន្ដរជាតិ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសិទ្ធិលំនៅដ្ឋាននិងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនទៀតបានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយថា “ ក្នុងទម្រង់បច្ចុប្បន្នរបស់ខ្លួន សេចក្ដីប្រកាស [ស្ដីអំពីសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាន] ពុំបានឆ្លើយតបទៅនឹងបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្ដរជាតិដែលមានស្រាប់នោះទេ ហើយអាចធ្វើឲ្យការការពារសិទ្ធិមនុស្សក្នុងតំបន់នេះមិនស្របតាមបទដ្ឋាន។
ទោះជាយ៉ាងណា ចាប់តាំងពីការចាប់ផ្ដើមព្រាងសេចក្ដីប្រកាសនេះ កាលពីឆ្នាំមុនអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទូទាំងតំបន់បានត្អូញត្អែរថា ភាគច្រើនខ្លួនមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលរួមនៅក្នុងដំណើរការនេះទេ។ សូម្បីតែបន្ទាប់ពីមានការពិគ្រោះយោបល់ពីរលើកជាមួយគណៈកម្មការអន្តររដ្ឋាភិបាលដែលព្រាងសេចក្ដីប្រកាសនេះក៏ដោយ ក៏អង្គការទាំងនេះបានឃើញតែច្បាប់ចម្លងមួយច្បាប់ដែលគណៈប្រតិភូផ្តល់ឲ្យប៉ុណ្ណោះ។
អ្វីដែលពួកគេបានឃើញ បានធ្វើឲ្យពួកគេមានការបារម្ភអំពីសេចក្ដីប្រកាសដែលប្រទេសមួយក្រុមបានបង្កើតឡើងហើយប្រទេសទាំងនោះសុទ្ធតែជាប្រទេស ដែលទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់ទាបជាងគេផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស រួមទាំងប្រទេសមួយចំនួនដែលទទួលរងនូវការគាបសង្កត់ខ្លាំងបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក ដូចជាប្រទេសភូមាជាដើម។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សនានាបានធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភអំពីមាត្រាចំនួនបីដែលចែងថា សិទ្ធិមនុស្សត្រូវតែមាន “តុល្យភាព” ជាមួយនឹងកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន អាចដាក់កម្រិតក្នុងការថែរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងសីលធម៌និងត្រូវតែមានការពិចារណា “ នៅក្នុងបរិបទជាតិ និងបរិបទតំបន់”។
ពួកគេចង់ឲ្យមានការជួបប្រជុំជាមួយនឹងគណៈកម្មការព្រាងសេចក្ដីប្រកាសនេះច្រើនលើកទៀត ដើម្បីលុបចោល ឬរឹតត្បិតមាត្រាទាំងនោះដោយការកំណត់ឲ្យបានតឹងរុឹង ថាត្រូវកាត់បន្ថយសិទ្ធិឲ្យបានសមស្របដោយរបៀបណា។ លោក វិលឌើ ថៃលើ (Wilder Tayler) អគ្គលេខាធិការគណៈកម្មាធិការ យុតិធម៌អន្ដរជាតិបានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែង ការណ៍រួមនោះថា “ ការធ្វើឲ្យសិទ្ធិមនុស្សមានតុល្យភាពជាមួយនឹងការទទួលខុសត្រូវនោះ នាំឲ្យមានការគិតផ្ទុយពីមូលហេតុរបស់សិទ្ធិមនុស្ស”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ហម សុផាណ្ណា