គណបក្ស សម រង្ស៊ី បានស្នើឲ្យសភាជាតិកាត់បន្ថយ៧៥ភាគរយនៃទំហំបំណុលថ្មីដែលរាជរដ្ឋាភិបាលអាចទទួលបាននាឆ្នាំក្រោយ ក្រោមសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចុងក្រោយស្តីពីថវិកាជាតិឆ្នាំ២០១៣។
លោក សុន ឆ័យ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំង ដែលបានផ្ញើលិខិតស្នើសុំទៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន បានមានប្រសាសន៍ថា បំណុលសាធារណៈនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានទំហំធំរួចស្រាប់ហើយ ពោលគឺមានប្រហែល១០ពាន់លានដុល្លារ ឬ៧៧ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប(ជីឌីភី) កាលពីឆ្នាំមុន។ ដើម្បីឲ្យទំហំបំណុលជាតិស្ថិតក្នុងទំហំមួយដែលសមស្របជាងមុន គណបក្ស សម រង្ស៊ី បានឲ្យដឹងថា បំណុលអប្បបរិមាចំនួន២០០លានដុល្លារ គួរតែអនុញ្ញាតឲ្យទទួលបាន នាឆ្នាំក្រោយ ប្រសើរជាង៨០០លានដុល្លារ ដែលត្រូវបានស្នើឡើងនៅក្នុងសេចក្តីព្រាងគម្រោងថវិកានេះ។
លោក សុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍ថា “ ចំនួនទឹកប្រាក់នេះច្រើនពេក ដូច្នេះ យើងចង់ឲ្យពួកគេបញ្ចុះចំនួនទឹកប្រាក់នេះ មក២០០លានដុល្លារ ដោយសារតែបំណុលដែលរដ្ឋាភិបាលជំពាក់ប្រទេសផ្សេងៗនោះមានចំនួនច្រើនស្រាប់ហើយ។ ក្នុងអត្រា ៨០ភាគរយ នៃជីឌីភី យើងជឿថា វាមិនចាំបាច់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល ដែលត្រូវបង្កើនចំនួនប្រាក់កម្ចីថ្មីៗទេ”។
សេចក្តីព្រាងគម្រោងថវិកា ដែលបច្បុបន្ន កំពុងរង់ចាំសេចក្តីអនុម័តពីរដ្ឋសភា មានសេចក្តីអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលចំណាយជាងបីពាន់លានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ ដែលជាទំហំចំណាយកើនឡើងពី២,៦ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០១២។ ដោយសារតែទំហំបំណុលរបស់ប្រទេសកម្ពុជាកើនឡើងជាង១ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ សេដ្ឋវិទូ និងអង្គការអន្តរជាតិនានា ដូចជាធនាគារពិភពលោក(WorldBank, WB) និងអង្គការមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (InternationalMonetaryFund, IMF) ជាដើម បានក្រើនរំឭកថា ទោះបីជាទំហំបំណុលសាធារណៈ បច្ចុប្បន្ន មានលំនឹងក៏ដោយ នៅតែមានហានិភ័យខ្វះលទ្ធភាពសងក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មួយនេះដែរ។
ធនាគារពិភពលោក និងអង្គការ IMF បានឲ្យដឹងកាលពីខែកញ្ញាថា កំណើននៃទំហំទឹកប្រាក់កម្ចីរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំខាងមុខ អាចនឹងកាត់បន្ថយសមត្ថភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការបញ្ចេញប្រតិកម្មទប់ទល់វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនានា ដែលអាចកើតឡើងក្នុងពេលអនាគត។ អង្គការទាំងនេះក៏បានឲ្យដឹងថា ការគ្រប់គ្រងមិនត្រឹមត្រូវលើគម្រោងកសាង-ប្រតិបត្តិការ-ផ្ទេរ ដែលមានទ្រង់ទ្រាយធំដូចជា គម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនី ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានការខាតបង់ក្នុងវិស័យវិនិយោគដែលមានទំហំស្មើនឹង៥ភាគរយនៃជីឌីភី ខណៈដែលវិបត្តិប្រព័ន្ធធនាគារអាចជំរុញឲ្យមានការខាតបង់ប្រហែល១០ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។
បំណុលនៅកម្ពុជាត្រូវបានរាយការណ៍ថា មានទំហំខុសៗគ្នា។ ខណៈដែលគណបក្សសម រង្ស៊ី បង្ហាញថា ទំហំបំណុលនៅប្រទេសនេះមាន១០ពាន់លានដុល្លារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាគណបក្សកាន់អំណាច និងអង្គការអន្តរជាតិនានា បានបង្ហាញតួលេខបំណុលក្នុងចន្លោះពីពីរពាន់លានដុល្លារទៅប្រាំពីរពាន់លានដុល្លារ។ អង្គការ IMF បានព្យាករកាលពីខែកុម្ភៈថា ទំហំបំណុលមាន៣,៩៩ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ឆ្នាំ២០១២ ខណៈដែលទីភ្នាក់ងារវាយតម្លៃអន្តរជាតិមូឌី (Moody’s) បង្ហាញតួលេខបំណុលថា មាន៥,២ពាន់លានដុល្លារ នៅដំណាច់ឆ្នាំ២០១០។
ដោយកាត់បន្ថយទំហំបំណុលសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៣ផងដែរ គណបក្ស សម រង្ស៊ី ក៏បានអំពាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តតាមការសន្យាថានឹងដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរិមា សម្រាប់មន្ត្រីរាជការ និងបង្កើនប្រាក់ចំណូលសាធារណៈដោយដាក់ចេញនូវអត្រាពន្ធខ្ពស់ ចំពោះអាជីវកម្មកាស៊ីណូ និងម្ចាស់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច។
ឧទាហរណ៍ គណបក្ស សម រង្ស៊ី កំពុងតែស្នើឲ្យមានការដាក់ពន្ធ៥០ភាគរយលើប្រាក់ចំណូលពីកាស៊ីណូប្រហែល៦០កន្លែង ដែលបច្ចុប្បន្ន កំពុងប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោក សុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍ថា អត្រាពន្ធបែបនេះអាចនឹងនាំឲ្យរដ្ឋាភិបាលទទួលបានប្រាក់ចំណូលក្នុងទំហំប្រហែលជា៣០០លានដុល្លារ។ គណបក្ស សម រង្ស៊ី ក៏បានស្នើឲ្យមានការដំឡើងពន្ធពីប្រាំដុល្លារក្នុងមួយហិកតាក្នុងមួយឆ្នាំ ដល់១៧ដុល្លារក្នុងមួយហិកតាក្នុងមួយឆ្នាំ លើដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច។ លោក សុន ឆ័យ មានប្រសាសន៍ថា ចំណូលពន្ធពី២០០លានដុល្លារ ទៅ ៣០០លានដុល្លារ បន្ថែមទៀត អាចកើនឡើងនៅក្នុងថវិកាដោយសារតែការដំឡើងពន្ធបែបនេះ។
លោកបានថ្លែងបន្តទៀតថា ការបន្ថយអំពើពុករលួយនៅតាមបណ្តាក្រសួងរដ្ឋាភិបាល និងការបង្វិលមូលនិធិទាំងនេះទៅក្នុងថវិកាជាតិក៏នឹងបង្កើនចំនួនទឹកប្រាក់នៅក្នុងថវិកាជាតិ ឲ្យកើនឡើងកាន់តែច្រើនថែមទៀត។
សេដ្ឋវិទូភាគច្រើនបានលើកឡើងថា ទំហំបំណុលរបស់ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាទំហំថេរ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចំនួនប្រាក់កម្ចីដ៏ច្រើនពីប្រទេសចិនត្រូវបានគេនិយាយថា ត្រូវបានផ្តល់ឲ្យប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់ជាងម្ចាស់ជំនួយផ្សេងៗទៀតយ៉ាងខ្លាំង ដូចជា ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (AsianDevelopmentBank, ADB) ជាដើម។
លោក ចាន់ សុផល ប្រធានសមាគមសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា (Cambodian Economic Assoication) បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងដូច្នេះថា “ ខ្ញុំយល់ថា តាមការពិត ទំហំបំណុលរបស់ប្រទេសកម្ពុជា មិនមានបញ្ហាទេ។ វាតិចពេក”។ លោក សុផល ក៏បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាច្រើនបន្ថែមទៀត ហើយមកដល់ដំណាក់កាលនេះ មិនទាន់មានផ្លូវថ្នល់ ស្ពានឬធនធានថាមពលគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេដូច្នេះ ហើយពិតជាត្រូវការមូលធនច្រើនទៀត ដើម្បីយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមូលដ្ឋានទាំងនេះ”ឲ្យបានកាន់តែច្រើនឡើង។
ប្រធានសមាគមសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជារូបនេះក៏បានលើកឡើងបន្តទៀតថា “ ទាក់ទងនឹងប្រាក់កម្ចីពីប្រទេសចិន គួរតែមានតម្លាភាពច្រើនជាងមុន ពីព្រោះយើងត្រូវការដឹងលម្អិតបន្ថែមទៀតថា តើប្រាក់ចំនួនប៉ុន្មានដែលកំពុងត្រូវបានខ្ចី និងត្រូវការដឹងអំពីគុណភាព លក្ខខណ្ឌ និងប្រសិទ្ធផល ព្រមទាំងការប្រើប្រាស់ប្រាក់កម្ចីទាំងនេះ”។
ក្នុងអត្រាការប្រាក់ជាមធ្យម២ភាគរយក្នុងមួយឆ្នាំ ប្រទេសចិនបានផ្តល់អត្រាការប្រាក់មិនអនុគ្រោះបំផុត លើប្រាក់កម្ចីដែលខ្លួនបានផ្តល់ឲ្យប្រទេសកម្ពុជា បើធៀបនឹងម្ចាស់ជំនួយសំខាន់ៗផ្សេងៗទៀតដែលបានផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់ប្រទេសនេះដែរនោះ។ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ដែលហៅកាត់ បានគិតអត្រាការប្រាក់ជាមធ្យម១,២៣ភាគរយលើប្រាក់កម្ចីរបស់ខ្លួន ខណៈដែលប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង សហភាពអឺរ៉ុប ហៅកាត់ថា EU និងប្រទេសជប៉ុន សុទ្ធតែផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងអត្រាការប្រាក់០,៥ភាគរយ ឬក៏ក្រោមនេះ។
កាលពីខែកញ្ញានាឆ្នាំនេះលោក វេនជាប៉ាវ (WenJiabao) នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារ ណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន បានប្រកាសកិច្ចព្រមព្រៀងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីមិនមានលក្ខខណ្ឌជាក់លាក់ចំនួនជាង៥០០លានដុល្លារ អំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកមកកាន់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ហើយកាលពីខែកុម្ភៈ លោក គាត ឈន់ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងហិរញ្ញប្បទានចំនួន៣០២លានដុល្លារសម្រាប់រយៈពេលបីឆ្នាំជាមួយធនាគារ អុិចផត-អុីមផត
ប៊េង អហ្វ ឆាយណា (Export-Import Bank of China) ដើម្បីយកមកអភិវឌ្ឍគម្រោងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រទេសកម្ពុជាក៏ទទួលបានប្រាក់កម្ចីឥតការប្រាក់ចំនួន១,២ពាន់លានដុល្លារ ពីប្រទេសចិន នៅដំណាច់ឆ្នាំ២០០៩ផងដែរ៕
ប្រែសម្រួលដោយ កង សុធា