មន្ត្រីខេត្តពោធិ៍សាត់ បានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា កម្មករខ្មែរចំនួនបួននាក់កំពុងបាត់ខ្លួននៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ បន្ទាប់ទំនប់វារីអគ្គិសនីកម្លាំង១២០មេហ្គាវ៉ាត់ ដែលកំពុងតែសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនចិនដ៏ធំមួយ ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋបានបាក់កាលពីថ្ងៃសៅរ៍។
លោកថេងឡេងអធិការនគរបាលស្រុកវាលវែង បានមានប្រសាសន៍ថាកម្មករចំនួនប្រាំមួយនាក់ផ្សេងទៀត រួមទាំងអ្នកគ្រប់គ្រងជនជាតិចិនម្នាក់ផង បានរងរបួសនៅពេលធ្វើការនៅវេលាម៉ោងប្រហែល១ និង៣០នាទីរសៀល នៅឯទំនប់វារីអគ្គិសនីស្ទឹងអាតៃដែលនឹងជិតសាងសង់រួចរាល់នៅក្នុងឃុំអូសោម ស្រុកវាលវែងខត្តពោធិ៍សាត់។
លោកថេងឡេង លើកឡើងថា“ នគរបាលស្រុក និងមន្ត្រីនគរបាលមូលដ្ឋានព្រមទាំងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន កំពុងតែស្វែងរកកម្មករដែលបាត់ខ្លួនទាំងនោះ នៅក្នុងអាងទឹកដ៏ធំមួយ”។លោកបានបន្ដថារថយន្ដមួយគ្រឿងចតនៅកន្លែងសាងសង់ក៏ត្រូវបានទឹកហូរកួចនាំយកទៅដែរ នៅពេលទំនប់វារីអគ្គិសនីបាក់ទៅភ្លាម។
មូលហេតុពិតប្រាកដគេមិនទាន់ដឹងច្បាស់នៅឡើយទេ ប៉ុន្ដែ លោក ថេង ឡេងបានមានប្រសាសន៍ថា កម្មករបានបើកទឹកឲ្យចូលទៅក្នុងប្រឡាយបេតុងមួយនៅជាន់ខាងក្រោមបំផុតនៃបរិវេណទំនប់វារីអគ្គិសនីដើម្បីសាកល្បងឲ្យកង្ហារវិល នៅពេលកម្លាំងទឹកបុកទៅលើ កន្លែងទើបតែសាងសង់រួចថ្មីៗរបស់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះ។
លោកបន្តថា “ កម្មករទាំងនោះត្រូវកម្លាំងទឹកដ៏ខ្លាំងកួចយកទៅ នៅពេលកំពុងតែសាកល្បងបង្ហូរទឹកនៅទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះ”។ លោកអិតប្រាំង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែនិងថាមពល មានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា មន្ត្រីរបស់នាយកដ្ឋានថាមពលត្រូវបានបញ្ជូនទៅពិនិត្យកន្លែងនោះដើម្បីស៊ើបអង្កេតឧបទ្ទវហេតុនេះ។
លោកបានបន្ថែមដោយបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយច្រើនថា “ យើងគ្រាន់តែទទួលបានដំណឹងថាឧបទ្ទវហេតុបានកើតឡើងតែប៉ុណ្ណោះ”។
ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះ មានកម្លាំង១២០មេហ្គាវ៉ាត់ ហើយត្រូវចំណាយទឹកប្រាក់ចំនួន២៥៥លានដុល្លារ ដែលគ្រោងនឹងបញ្ចប់ការសាងសង់នៅឆ្នាំក្រោយ ក្រោមការសាងសង់របស់ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មតាថាងរបស់ចិន (China Datang Corporation) ស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ព្រៃការពារនាភាគកណ្ដាលជួរភ្នំក្រវាញ ដោយគ្រោងផ្គត់ផ្គង់ថាមពលអគ្គិសនីទៅកាន់រាជធានីភ្នំពេញនិងខេត្តបាត់ដំបង។
ទំនប់វារីអគ្គិសនីស្ទឹងអាតៃ គឺជាទំនប់មួយក្នុងចំណោមទំនប់វារីអគ្គិសនីយ៉ាងតិចចំនួនប្រាំមួយនៅទូទាំងប្រទេស ដែលរដ្ឋាភិបាលបានអនុម័តឲ្យក្រុមហ៊ុនចិនមួយចំនួនជាអ្នកសាងសង់។
ទំនប់វារីអគ្គិសនីកំចាយ ដែលមានកម្លាំង១៩៣មេហ្គាវ៉ាត់ បានចាប់ផ្ដើមប្រតិបត្តិការក្នុងខេត្តកំពតកាលពីខែមុន ចំណែកវារីអគ្គិសនីសេសានក្រោម២ ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង ដែលកំពុងតែសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនចិន គឺក្រុមហ៊ុន Hydrolancang International Energy Co. Ltd ត្រូវបានអនុម័តដោយទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
គម្រោងទាំងនេះ ទទួលបានការឧបត្ថម្ភយ៉ាងច្រើន តាមរយៈប្រាក់កម្ចីរបស់ប្រទេសចិន ហើយគេសង្ឃឹមថា គម្រោងទាំងនេះនឹងជួយកាត់បន្ថយបញ្ហាខ្វះថាមពលអគ្គិសនីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលពឹងផ្អែកប្រភពថាមពលពីប្រទេសដទៃ និងការបង្កើតអគ្គិសនីដោយការប្រើប្រេងឥន្ធនៈ ដែលមានតម្លៃខ្ពស់។
ប៉ុន្ដែសកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សបានរិះគន់ចំពោះគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីបែបនេះ ដោយសម្ដែងក្ដីព្រួយបារម្ភអំពីការបាត់បង់ជម្រកត្រី ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និងកង្វះតម្លាភាពផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ។
លោកសុន ឆ័យ សមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រឆាំង គឺគណបក្ស សម រង្ស៊ី កាលពីម្សិលមិញបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលស៊ើបអង្កេតឧបទ្ទវហេតុនេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវហើយអំពាវនាវឲ្យរឹតបន្ដឹងតាមផ្លូវច្បាប់ចំពោះក្រុមហ៊ុនចិនទាំងអស់ដែលកំពុងតែសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី។
លោកសុនឆ័យបានមានប្រសាសន៍ថា “ ខ្ញុំគិតថា ពួកគេគួរតែមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ ប្រព័ន្ធស៊ើបអង្កេតនៅក្នុងប្រទេសនេះពុករលួយណាស់ ហេតុដូច្នេះហើយគេអាចលាក់បាំងបទល្មើសទាំងអស់់ ដែលក្រុមហ៊ុនទាំងនោះបានប្រព្រឹត្ត។ នៅក្នុងប្រទេសផ្សេងៗទៀតដែលមានច្បាប់ត្រឹមត្រូវ គេមិនអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុនបន្ដប្រតិបត្តិការតទៅទៀតទេ បន្ទាប់ពីឧបទ្ទវហេតុបែបនេះបានកើតឡើង”។
លោកសុនឆ័យ មានប្រសាសន៍បន្ថែមថានៅថ្ងៃអនាគតស្ថាប័នឯករាជ្យមួយត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះសុវត្ថិភាពរបស់គម្រោងធំៗបែបនេះ។ លោកក៏បានលើកឡើងដែរថានៅពេលគម្រោង ឧបត្ថម្ភដោយចិនមើលទៅហាក់បីដូចជាមានទឹកប្រាក់ច្រើនក្ដី តែការព្រួយបារម្ភអំពីសុវតិ្ថភាពទំនងជាមិនត្រូវបានគិតគូរឡើយ ដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាយហើយលើកឡើងថា ប្រាក់ឧបត្ថម្ភប្រហែលជាត្រូវបានហូរចេញពីគម្រោងនេះ។
លោកបានយកស្ពានព្រែកក្ដាម នៅក្នុងខេត្តកណ្ដាល និងផ្លូវជាតិលេខ៥ដែលតភ្ជាប់នឹងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មកធ្វើជាឧទាហរណ៍សម្រាប់បង្អាប់គម្រោងរបស់ចិន ដែលនឹងទ្រុឌទ្រោមក្នុងពេលឆាប់ៗបន្ទាប់ពីការសាងសង់រួចរាល់នោះ។
លោកស្រី អាមេ៉ត្រានដេម (Ame Trandem) ប្រធានកម្មវិធីអាស៊ីអាគ្នេយ៍របស់អង្គការទន្លេអន្តរជាតិ (International Rivers) ដែលជាអង្គការឃ្លាំមើលផ្នែកបរិស្ថាន បានលើកឡើងតាមរយៈអុីម៉េលមួយកាលពីម្សិលមិញថា “ អ្វីដែលបានកើតឡើងនៅតំបន់ទំនប់វារីអគ្គិសនី [អាតៃ] គឺមិនអាចទទួលយកបាននោះទេ ហើយចាំបាច់ត្រូវតែមានការស៊ើបអង្កេតឲ្យបានត្រឹមត្រូវ”។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ គ្រាន់តែពីរឆ្នាំកន្លងទៅប៉ុណ្ណោះ មានគ្រោះថ្នាក់ និងការស្លាប់ជាច្រើននៅឯទំនប់វារីអគ្គិសនីកំចាយ និងទំនប់ឫស្សីក្រោម នៅក្នុងខេត្តកោះកុង”។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍បន្ដថា “ គ្រាន់តែពីរសប្ដាហ៍កន្លងទៅប៉ុណ្ណោះ ជញ្ជាំងទំនប់វារីអគ្គិសនីដាក់មេឃ៣ (Dak Mek 3) របស់វៀតណាមបានបាក់ដោយបណ្ដាយឲ្យកម្មករម្នាក់ស្លាប់។ការព្រួយបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាពរបស់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ក៏បានធ្វើឲ្យគម្រោងទំនប់វារីអគ្គិសនីចំនួន២៣ ត្រូវបានលុបចោលផងដែរនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម កាលពីបីបួនខែកន្លងទៅ”។
លោក ហេង សុគាណា មន្ត្រីរដ្ឋបាលរបស់ខុទ្ទកាល័យអភិបាលខេត្តពោធិ៍សាត់ បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មតាថាងរបស់ចិន កំពុងតែអនុវត្តគម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី តាមរយៈក្រុមហ៊ុនមានសាខានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍ទំនប់វារីអគ្គិសនីកម្ពុជា។
យោងតាមគេហទំព័ររបស់ ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មតាថាងរបស់ចិន ក្រុមហ៊ុននេះ “ គឺជាក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋតែមួយគត់ ដែលគ្រប់គ្រងផ្ទាល់ដោយគណៈកម្មាធិការមជ្ឈឹមបក្សកុម្មុយនីស្ដចិន”។ យោងតាមអង្គការទន្លេអន្តរជាតិបានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មតាថាងរបស់ចិនគ្រោងលក់ថាមពលអគ្គិសនី បានមកពីទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងនេះឲ្យទៅអគ្គិសនីកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីទំនប់នេះបានសាងសង់រួចរាល់។
កាលពីឆ្នាំ២០០៧ គម្រោងមួយដែលម្លើងប្រព័ន្ធខ្សែកាប ដើម្បីផ្ទេរថាមពលអគ្គិសនីពីទំនប់វារីអគ្គិសនី មកកាន់រាជធានីភ្នំពេញ ដោយឆ្លងកាត់ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និងខេត្តបាត់ដំបង ត្រូវបានផ្ដល់សិទ្ធិទៅឲ្យក្រុមហ៊ុន Yunnan Southeast-Asia Economy និងក្រុមហ៊ុន Technology Investment Industrial Co. Ltd។
កាលពីឆ្នាំ២០០៨ របាយការណ៍របស់អង្គការទន្លេអន្តរជាតិ បានលើកឡើងថាឈ្មោះក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗគ្នាត្រូវបានប្រើឲ្យអនុវត្តគម្រោងទាំងនេះ ដើម្បីលាក់បាំងការពិត ដោយការពិតនោះ គឺក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មតាថាងរបស់ចិន គឺជាអ្នកអនុវត្តពិតប្រាកដ ក្នុងការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងពីរ នេះនិងអនុវត្តគម្រោងបញ្ជូនថាមពលអគ្គិសនី ដោយវាផ្ទុយទៅនឹងច្បាប់ស្តីពីការប្រកួតប្រជែង៕
ប្រែសម្រួលដោយស៊ាស៊ុយឈាង