យោងតាមលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិជាទ្រង់ទ្រាយធំលើកដំបូង ស្ដីអំពីជំងឺផ្លូវចិត្តនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានបង្ហាញថា មានការកើនឡើងនូវការប៉ុនប៉ងធ្វើអត្តឃាតដោយសារជំងឺផ្លូវចិត្តដែលកើតមានបន្ទាប់ពីខូច និងការថប់អារម្មណ៍ ត្រូវបានគេរកឃើញថា កើតមានក្នុងចំណោមមនុស្សទូទៅ។
ផ្អែកលើកិច្ចសម្ភាសជាមួយយុវជនដែលមានអាយុចាប់ពី២១ឆ្នាំ និងចាស់ជាងនេះ ចំនួន២.៦០០នាក់ ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងខេត្តចំនួនប្រាំបួន ដែលការស្ទង់មតិត្រូវបានចេញផ្សាយដោយដេប៉ាតឺម៉ង់ចិត្តវិទ្យា នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដើម្បីបង្ហាញអំពីបញ្ហាជំងឺផ្លូវចិត្តរបស់មនុស្សទូទៅ។
យោងតាមការស្ទង់មតិនេះ មនុស្សចំនួន១១៥នាក់ ក្នុងចំណោមមនុស្សទាំងអស់ ដែលត្រូវបានសម្ភាស បានបង្ហាញកាលពីលើកមុនថា បានប៉ុនប៉ងធ្វើអត្តឃាត រីឯអ្នកដែលត្រូវសម្ភាសចំនួន២២នាក់ផ្សេងទៀតបានលើកឡើងថា មានសមាជិកក្នុងគ្រួសារបានធ្វើអត្តឃាត។ ជាងមួយភាគបួននៃអ្នកដែលត្រូវបានសម្ភាសទាំងអស់បានឆ្លើយថា ការធ្វើអត្តឃាតគឺកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១១ ដោយបណ្តាលឲ្យអត្រានៃការធ្វើអត្តឃាតមានរហូតដល់៤២,៣៥ភាគរយ ក្នុងចំណោមមនុស្ស១០០.០០០នាក់ ដែលនេះគឺជាតួលេខមួយច្រើនជាងអត្រាធ្វើអត្តឃាតជាមធ្យមនៅទូទាំងប្រទេសរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលលើកឡើងថា មានអ្នកធ្វើអត្តឃាតត្រឹមតែ១៦នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្ស១០០.០០០នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ។
ការស្ទង់មតិនេះបានបង្ហាញថា “ អត្រាអ្នកធ្វើអត្តឃាតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកើតមានច្រើនជាងអត្រាធ្វើអត្តឃាតនៅទូទាំងពិភពលោក។ ការស្ទង់មតិនេះបានបង្ហាញទៀតថា អត្រាជាមធ្យមនៃការប៉ុនប៉ងធ្វើអត្តឃាតមានអត្រាច្រើនជាងពីរដង នៃអត្រាធ្វើអត្តឃាតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជារបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក។
របាយការណ៍នេះបានបង្ហាញថា “ ការព្រួយបារម្ភមួយ ដែលត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងការសិក្សានេះ គឺបញ្ហាកង្វះថវិកា”។ របាយការណ៍នេះបានបង្ហាញទៀតថា ៨៧ភាគរយនៃអ្នកត្រូវបានសម្ភាស ដែលប៉ុនប៉ងធ្វើអត្តឃាត សុទ្ធតែគ្មានប្រាក់ ឬក៏ជំពាក់បំណុលគេ។
របាយការណ៍នេះបានបង្ហាញថា នៅពេលការធ្វើអត្តឃាតត្រូវបានបង្ហាញតាមចម្រៀងខារ៉ាអូខេ និងខ្សែភាពយន្តផ្សេងៗ គេត្រូវធ្វើការស្រាវជ្រាវឲ្យបានលម្អិតបន្ថែមទៀត ដើម្បីស្វែងរកឲ្យឃើញពីទំនាក់ទំនងទាំងនេះជាមួយនឹងករណីធ្វើអត្តឃាត។
លោកស្រី សេក ស៊ីសុខុម ប្រធានដេប៉ាតឺម៉ង់ចិត្តវិទ្យាបានលើកឡើងថា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមិនគួរជំរុញឲ្យធ្វើអត្តឃាតឡើយ។
លោកស្រីបានលើកឡើងថា “ ការចាក់ផ្សាយខារ៉ាអូខេ និងខ្សែភាពយន្តផ្សេងៗបានបង្ហាញឲ្យឃើញអំពីការធ្វើអត្តឃាត របស់គូសង្សារ ដោយសារតែគ្មានមធ្យោបាយដោះស្រាយ នៅពេលបាត់បង់អ្នកជាទីស្រឡាញ់។ នៅពេលយុវជនយុវនារីមើលទូរទស្សន៍ ពួកគេប្រហែលជាចង់ធ្វើតាម នេះហើយគឺជាបញ្ហា។
លទ្ធផលនៃរបាយការណ៍នេះបង្ហាញថា អ្នកត្រូវបានសម្ភាស ដែលមានការធុញថប់អារម្មណ៍ខ្លាំង និងការបាក់ទឹកចិត្តមានចំនួន២៧,៤ភាគរយ ហើយអ្នកត្រូវបានសម្ភាស ដែលធ្លាប់ជួបប្រទះបញ្ហាផ្លូវចិត្តមានចំនួន១៦,៧ភាគរយ។ចំណែកឯអ្នកត្រូវបានសម្ភាស ដែលមានជំងឺផ្លូវចិត្តបន្ទាប់ពីខូចចិត្តមានចំនួន២,៧ភាគរយ ដែលនេះគឺជាតួលេខមួយខ្ពស់ជាងតួលេខនៅទូទាំងពិភពលោកចំនួន៧ដង។
ការស្ទង់មតិនេះលើកឡើងថា អត្រាខ្ពស់នៃជំងឺផ្លូវចិត្តទាំងនេះគឺជាបញ្ហាមួយ ដែលរដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ត្រូវតែរកវិធីដោះស្រាយ តាមរយៈការផ្តល់ប្រឹក្សានិងបង្កើតវគ្គបំពាក់បំប៉នដល់បុគ្គលិកផ្នែកចិត្តសាស្ត្រនៅទូទាំងប្រទេស ជាពិសេសជនក្រីក្រនៅតាមទីជនបទនានា។
របាយការណ៍នោះបានលើកឡើងថា
“ កម្ពុជាមិនបានធ្វើតាមការសន្យាទាំងនោះទាល់តែសោះ ហើយចាំបាច់គួរតែរួសរាន់បែងចែកថវិកាឲ្យបានច្រើនជាងនេះសម្រាប់បម្រើដល់វិស័យសុខាភិបាលដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការផ្នែកសេវាសុខភាពផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ និងរ៉ាំរ៉ៃ”។
លោកស្រី ស៊ីសុខុម ថ្លែងថា “ ដឺប៉ាតឺម៉ង់បានសម្រេចប្រមូលទិន្ន័យនេះដោយសារតែ
យើងមិនទាន់មានទិន្នន័យពាក់ព័ន្ធនឹងសុខភាព
ផ្លូវចិត្តនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាយើង”។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា “ ដោយសារតែមិនទាន់មានទិន្នន័យបែបនេះ ទើបយើងមិនអាចវាយតម្លៃថា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងតើបញ្ហានេះធំប៉ុណ្ណា ហើយយើងក៏មិនអាចដឹងថា តើបញ្ហាអ្វី ឬតម្រូវការបែបណា [ដែលចាំបាច់] ដើម្បីធ្វើអន្ដរាគមន៍ជួយប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងនោះទេ”។
ដោយទទួលបានមូលនិធិពីទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍អាល្លឺម៉ង់ អ្នកស្រាវជ្រាវបានបញ្ចូលវិធីសាស្ត្ររបស់បស្ចឹមប្រទេសជាមួយនឹងកម្រងសំណួរស្របនឹងវប្បធម៌ខ្មែរ ដើម្បីឲ្យអ្នកបំពេញចម្លើយងាយយល់សំណួរ ជាជាងត្រូវប្រឈមនឹងពាក្យពេចន៍ ដែលប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវចិត្ត។
ឧទាហរណ៍ ពាក្យ “ ជំងឺស្លន់ស្លោ” ត្រូវបានជំនួសដោយពាក្យថា “ ជំងឺខ្យល់ចាប់”ចំណែកឯជំងឺ “ គ្មានចលនាពេលដេកលក់”ត្រូវបានជំនួសដោយពាក្យថា “ ខ្មោចសង្កត់” វិញ។ រោគសញ្ញាទាំងពីរនេះមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងដំណើរប៉ះទង្គិចខ្លាំង និងដំណើរប៉ះទង្គិចក្រោយពេលមានភាពតាងតឹងក្នុងចិត្តខ្លាំង។
វេជ្ជបណ្ឌិត តានចា ស្គូនើត (Tanja Schunert) សហនិពន្ធរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវ និងជាទីប្រឹក្សានៃទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍អាល្លឺម៉ង់ បានមានប្រសាសន៍ថា លទ្ធផលដែលរកឃើញគឺ “ គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល” ជាពិសេសពេលពិនិត្យទៅលើអត្រានៃអ្នកធ្វើអត្តឃាត និងអ្នកប៉ុនប៉ងធ្វើអត្តឃាត។
លោកឈឹមសុធារ៉ូនាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការចិត្តវិទ្យាអន្តរវប្បធម៌កម្ពុជាដែលផ្ដល់ការពិគ្រោះយោបល់ និងជំនួយផ្នែកសុខភាពផ្លូវចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថារដ្ឋាភិបាលគួរតែពិនិត្យមើលរបាយការណ៍នេះហើយពួកគេគួរតែភ្ញាក់ខ្លួនឡើង។នេះគួរតែជារឿងគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយសម្រាប់រដ្ឋាភិបាល”។
លោកបានបន្ថែមថា”មានគម្លាតធំរវាងបញ្ហាដែលកើតមាននៅក្នុងប្រទេសនិង [ការផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់]”។
លោកស្រី ចក់ធីតាអនុប្រធាននៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តកម្ពុជា-សូវៀតដែលមានកន្លែងផ្ដល់សេវាសុខភាពផ្លូវចិត្តធំជាងគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថាក្នុងមួយថ្ងៃ មានអ្នកជំងឺប្រហែល៣.០០នាក់បានមកស្វែងរកសេវកម្មសុខភាពផ្លូវចិត្ត។ហើយអ្នកជំងឺប្រហែល៤០ភាគរយត្រូវទទួលការព្យាបាលជំងឺរសាប់រសល់ និងប្រហែល៣០ភាគរយទៀតមានជំងឺគ្រាំគ្រាផ្លូវចិត្ត។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា”ការផ្ដល់មូលនិធីនៅមានកម្រិតនៅឡើយ[ សម្រាប់វិស័យសុខភាពផ្លូវចិត្ត] ហើយវិស័យនេះមិនមែនជាវិស័យអាទិភាពទេ។ប៉ុន្ដែពេលនេះយើងចាប់ផ្ដើមពិនិត្យមើលបញ្ហានេះឲ្យបានច្រើនជាងមុន”។
របាយការណ៍ថ្មីមួយពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យសុខភាពផ្លូវចិត្តក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលធ្វើឡើងដោយមជ្ឈមណ្ឌលឡេតនើ (Leitner Center) នៅឯសាលាច្បាប់ហ្វតហែម (Fordham) បានបង្ហាញថាក្នុងចំណោមថវិកាសរុបចំនួន១៥០លានដុល្លារ ដែលផ្ដល់សម្រាប់ថែរក្សាសុខភាពក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានប្រាក់ត្រឹមតែ៣០.០០០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះត្រូវបានផ្ដល់សម្រាប់ផ្នែកថែរក្សាសុខភាពផ្លូវចិត្ត៕ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ាស៊ុយឈាងនិងហម សុផាណ្ណា