កាលពីម្សិលមិញលោក សុរិយា ស៊ូបេឌី (Surya Subedi)ប្រេសិតពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបានថ្លែងថា ប្រព័ន្ធតុលាការគឺនៅតែ “ កង្វះមូលនិធិដ៏រ៉ាំរ៉ៃ” ហើយច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលមានរយៈពេលជិត២០ឆ្នាំមកហើយនោះ គឺហួសពេលហើយ។
នៅក្នុងបទសម្ភាសមួយកាលពីម្សិលមិញលោកបានថ្លែងថា មួយឆ្នាំកន្លងមកហើយក្នុងអំឡុងបេសកកម្មលើកទី៦របស់លោកមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលលោក ស៊ូបេឌីបានពិពណ៌នាអំពីកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការថា ជាដំណើរការមួយ “ យ៉ាងយឺតបំផុត ដែលមិនអាចទទួលយកបានឡើយ” ។ លោកបន្ថែមថា ច្បាប់ស្តីពីការជ្រើសតាំងចៅក្រម និងស្តីពីការរៀបចំប្រព័ន្ធតុលាការ និងការធ្វើកំណែទម្រង់ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមមិនទាន់ បានកែប្រែនៅឡើយ ហើយលោកបានអំពាវនាវឲ្យធ្វើកំណែទម្រង់។
លោក ស៊ូបេឌី ថ្លែងបន្តថា “ ច្បាប់ទាំងនេះគួរតែបានអនុម័តរួចហើយរហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានអនុម័ត កាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ ហើយរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះយើងជិតឈានចូលឆ្នាំ២០១៣ហើយ ។ រយៈពេល២០ឆ្នាំ បានកន្លងផុតទៅហើយ ដូច្នេះច្បាប់ទាំងនេះគួរតែត្រូវបានអនុម័ត ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យ ប្រព័ន្ធតុលាការអាចបង្កើនការជឿទុកចិត្ត និងគោរពពីសំណាក់ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ”។
លោក ស៊ូបេឌី បានបន្ថែមថា ច្បាប់ផ្សេងៗច្រើនថែមទៀត គួរត្រូវបានអនុម័តឲ្យបានសមស្រប ដើម្បីលើកតម្កើងឯករាជភាពក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការដែលក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនានាតែងតែចោទប្រកាន់នោះ។
លោក ស៊ូបេឌី បានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “ ការធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ គឺជាអាទិភាពចម្បង”។លោកបន្ថែមថាការផ្លាស់ប្តូរបែបនោះអាចពង្រឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងទាក់ទាញវិនិយោគិនឲ្យបានកាន់តែច្រើនថែមទៀតចូលមកបណ្តាក់ទុនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ក្នុងនាមជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក ស៊ូបេឌី បានមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាតាមការអញ្ជើញរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ការមកបំពេញបេសកម្មលើកទី៨របស់លោកត្រូវទទួលរងការឆ្លើយតបមិនល្អខ្លះ។ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ លោកប៉ែន ងឿន ទីប្រឹក្សា ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានចេញលិខិតចំហមួយច្បាប់បញ្ជាក់ថា លោក ស៊ូបេឌី បានដើរតួជាអ្នកនាំពាក្យឲ្យគណបក្សប្រឆាំង។
កាលពីម្សិលមិញ លោក ស៊ូបេឌី បានជំទាស់ថា អនុសាសន៍ដែលលោកបានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍របស់លោកគឺយោងតាម “ មនសិការ”។តាមការពិតការងាររបស់លោកជុំវិញប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងបញ្ហាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច នៅឆ្នាំនេះ ត្រូវបានសភាសហភាពអឺរ៉ុប និងព្រឹទ្ធសភាអូស្ត្រាលី ព្រមទាំងក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនានា លើកយកមកធ្វើជាសំអាង។ តែទោះជាយ៉ាងណា របាយការណ៍ទាំងនោះបានទទួលរងការជំទាស់យ៉ាងខ្លាំងពីរដ្ឋាភិបាល។ លោក ស៊ូបេឌី នៅមិនទាន់ទទួលបាននូវការឆ្លើយតបពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅឡើយទេ ថាតើនៅពេលណា ទើបអ្នកទាំងពីរអាចជួបប្រជុំគ្នាបាន បើទោះបីជាលោកបានដាក់សំណើសុំជួបកាលពីបីសបា្តហ៍កន្លងទៅហើយក៏ដោយ។
លោក ស៊ូបេឌី ដែលនៅតែមានចិត្តរីករាយ នៅពេលមានគេជជែកគ្នាពីទស្សនកិច្ចរបស់លោក កាលពីម្សិលមិញក៏ដោយ។ នៅពេលសួរថា តើរដ្ឋាភិបាលទទួលស្គាល់នូវវត្តមាន និងអនុសាសន៍របស់លោកឬអត់នោះ លោក ស៊ូបេឌី បានថ្លែងថា លោកមានជំនឿថា កំណែទម្រង់អាចធ្វើឲ្យបញ្ហាសិទ្ធិមនុសុ្សបានល្អប្រសើរឡើងវិញ ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ។ លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់អំពីការរីកចម្រើនមួយចំនួន រួមទាំងគម្រោងចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលលោកបានបញ្ជាក់ថា នេះជាសញ្ញាបញ្ជាក់ច្បាស់អំពីការរីកចម្រើន។
លោកថ្លែងបន្តថា អនុសាសន៍របស់ខ្ញុំមានផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោលចំពោះការងាររបស់រដ្ឋាភិបាល។ ចាប់តាំងពីខ្ញុំបានចាប់ផ្តើមធ្វើការនៅទីនេះ ច្បាប់ដកហូតតាមផ្លូវច្បាប់ត្រូវបានអនុម័ត ដោយមានសងសំណងដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ច្បាប់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានបញ្ជូនត្រឡប់ទៅឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីពិចារណាឡើងវិញ។
លោកថ្លែងបន្តថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីផ្ទាល់មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការសម្របសម្រួលជាមួយអ្នកភូមិក្នុងសហគមន៍បឹងកក់…រដ្ឋាភិបាលបានតែងតាំងចៅក្រមចូលនិវត្តជាន់ខ្ពស់ពីររូបឲ្យចូលធ្វើការក្នុងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ដែលនោះជាអនុសាសន៍មួយក្នុងចំណោមអនុសាសន៍របស់ខ្ញុំ ដូច្នេះខ្ញុំមិនអាចនិយាយថា គេធ្វើព្រងើយកន្តើយនោះឡើយ។ ចំណុចខ្លះ គេកំពុងតែរកវិធី ដើម្បីសម្រេចចិត្តចាប់ផ្តើមធ្វើកំណែទម្រង់៕
ប្រែសម្រួលដោយ ឃិន ណៃ