ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអូស្ត្រាលី បានរាយការណ៍កាលពីម្សិលមិញថា នគរបាលអូស្ត្រាលីបានបើកការស៊ើបអង្កេតឡើងវិញដើម្បីពិនិត្យមើលថា តើក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែអូហ្សិត(OZ)បានបង់ប្រាក់សំណូករាប់សែនដុល្លារទៅឲ្យសមាជិកគ្រួសាររបស់មន្ត្រីនៅក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពេលទិញភាគហ៊ុនពីដៃគូរកស៊ីរបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ២០០៩ពិតមែនឬអត់។
ការបើកការស៊ើបអង្កេតរបស់នគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលីនេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីមានរបាយការណ៍មួយចេញដោយអង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចនិងការអភិវឌ្ឍន៍(OECD)កាលពីខែតុលា ដែលបានរិះគន់ការស៊ើបអង្កេតរបស់នគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលីអំពីករណីសូកប៉ាន់មន្ត្រីបរទេសនៅក្រុមហ៊ុនអូស្ត្រាលី។
ទោះបីជាក្នុងរបាយការណ៍នោះមិនបានបញ្ចេញឈ្មោះក្រុមហ៊ុនដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងករណីនេះក៏ដោយ ក៏របាយការណ៍នោះបានលើកឡើងអំពីករណីស្រដៀងគ្នាមួយ ដែលបានលាតត្រដាងអំពីប្រតិបត្តិការរុករករ៉ែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជារបស់ក្រុមហ៊ុនអូហ្សិត ដែលត្រូវបានបោះបង់ចោលចាប់តាំងពីពេលនោះមក។
កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១របាយការណ៍នេះបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែអូហ្សិតបានបង់ប្រាក់សំណូកចំនួន១,១៥លានដុល្លារទៅឲ្យសាច់ញាតិរបស់មន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល ដែលមានភាគហ៊ុនក្នុងក្រុមហ៊ុនស៊ីនហាម៉ាញនីងខូ(Shin Ha Mining Co)ជាក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកមួយដែលក្រុមហ៊ុនអូហ្សិតបានទិញភាគហ៊ុនយក ដើម្បីទទួលបានគម្រោងរុករករ៉ែមាសនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី។
អង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍន៍បានបញ្ជាក់ថា ការស៊ើបអង្កេតនេះជា “ ករណីទិញហ៊ុន ដើម្បីរកស៊ីរួមគ្នា”។
លោក អានឌ្រូ ហ្គោដុន(Andrew Gordon)អ្នកនាំពាក្យនគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលីបានលើកឡើងតាមអីុម៉េលកាលពីម្សិលមិញថា “នគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលីអាចបញ្ជាក់ថាកំពុងមានការសើុបអង្កេតឡើងវិញលើករណីទាំងពីរដែលអង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍន៍បានលើកឡើង”។
លោក ហ្គោដុន បានមានប្រសាសន៍បន្តថានគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលីមិនអាចអត្ថាធិប្បាយពីការស៊ើបអង្កេតជាក់់លាក់ណាមួយបានទេហើយកាលពីម្សិលមិញនៅមិនទាន់ច្បាស់ថាករណីមួយក្នុងចំណោមករណីទាំងពីរ ដែលបានលើកឡើងនោះពាក់ព័ន្ធនឹងការចោទប្រកាន់ពីអំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចំពោះក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែ BHP Billiton ជាក្រុមហ៊ុនរ៉ែដ៏ធំបំផុតនៅលើពិភពលោកឬយ៉ាងណានោះទេ។
កាសែត ស៊ីដនី ម៉នីង ហ៊ឺរ៉ាល (Sydney Morning Herald) កាលពីម្សិលមិញ បានដកស្រង់សម្តីលោក អេរ៉ូល រ៉ាយសឺ (Errol Raiser) ប្រធាន អង្គភាពព័ត៌មានពិសេសរបស់នគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលី ថា នគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលី “ នឹងពិនិត្យឧបករណ៍ពេទ្យ និងអ្វីដែលអង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍន៍បានហៅថា ជាករណីទិញភាគហ៊ុនរួមគ្នា”។
កាលពីឆ្នាំ២០០៩ ក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែ អូហ្សិត បានទិញភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួន ដើម្បីចូលរួមជាដៃគូរកស៊ីនៅក្នុងគម្រោងរករ៉ែនៅតំបន់អូរខ្វាវ របស់ក្រុមហ៊ុនស៊ីនហា ដែលបានបង្កើតឡើង កាលពីឆ្នាំ២០០៥ ដោយវិយោគិនជនជាតិកូរ៉េខាងត្បូងឈ្មោះ ហ្វូចិនប៉ាក់។
ស្ត្រីម្ចាស់ភាគហ៊ុន បួននាក់នៅក្រុមហ៊ុនស៊ីនហា បានទទួលប្រាក់រាប់សែនដុល្លារក្នុងម្នាក់ៗ នៅពេលក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែអូហ្សិតបានទិញភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួននៅក្នុងគម្រោងរុករករ៉ែនេះ។ លោកស្រី សុខ ស៊ុនណារី ម្តាយក្មេករបស់លោក កែវ រតនៈ អតីតប្រធានខុទ្ទកាល័យនៅក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល ហើយបច្ចុប្បន្ននេះជាប្រធានគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនអគ្គិសនីកម្ពុជា បានទទួលប្រាក់៤៦២.០០០ដុល្លារ នេះបើយោងតាមឯកសារមួយ ដែលបង្ហាញពីព័ត៌មានលម្អិតអំពីការទិញដូរនោះ។
អ្នកស្រី សុខ សុវណ្ណជីវី ជាកូនស្រីរបស់លោក សុខ ឡេង ដែលជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានធនធានរ៉ែ នៃក្រសួងឧស្សាហកម្មរ៉ែ និងថាមពល ហើយលោកស្រី សរ សាអ៊ំុជាម្តាយក្មេករបស់លោក យួស ម៉ូនីរ័ត្ន ជាប្រធាននាយកដ្ឋានមួយផ្សេងទៀតនៅក្រសួងនេះ បានទទួលប្រាក់ជាង ២៣០.០០០ដុល្លារ សម្រាប់ភាគហ៊ុនរបស់ពួកគេ នៅក្នុងក្រុមហ៊ុនរ៉ែ ស៊ីនហា ។
ក្រុមមន្ត្រីក្រសួង រួមទាំងលោករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុយ សែម បានបដិសេធថា ខ្លួនមិនបានធ្វើអ្វីខុសទេ។ លោក ស៊ុយ សែម និងលោក រតនៈ បានបដិសេធមិនព្រមធ្វើអត្ថាធិប្បាយឡើយកាលពីម្សិលមិញ។
លោកស្រី រ៉ាឆែល អីុវេស នាយកគ្រប់គ្រងកិច្ចការសាធារណៈនៅក្រុមហ៊ុនអូហ្សិតបាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា នគរបាលអូស្ត្រាលីមិនបានទាក់មកក្រុមហ៊ុននេះទេ។លោកស្រីបានលើកឡើងតាមអីុម៉េលពីទីក្រុងមែលបឺនថា “ យើងមិនមានទំនាក់ទំនងពីនគរបាលអូស្ត្រាលីអំពីបញ្ហាណាមួយទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើនគរបាលសហព័ន្ធប្រទេសអូស្ត្រាលីពិតជាចង់ពិភាក្សាអ្វីមួយជាមួយក្រុមហ៊ុនរបស់យើង យើងរីករាយក្នុងការនិយាយជាមួយពួកគេ”។
កាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១១ ស្ត្រីអ្នកនាំពាក្យម្នាក់បញ្ជាក់ថា នគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលីបានសម្រេចមិនស៊ើបអង្កេតក្រុមហ៊ុនអូហ្សិតមីណឺរ៉ល OZ Mineral អំពីប្រាក់សំណូកទាំងនេះទេ ដោយសារ “ មិនមានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់”។
ក្រុមហ៊ុន អូហ្សិត មីណឺរ៉ល តាំងពីពេលនោះមកបានផ្ទេរគម្រោងជីករ៉ែមាសនៅកម្ពុជារបស់ខ្លួនទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនអូស្ត្រាលីមួយទៀតឈ្មោះ រីណៃស៊ែន មីណឺរ៉ល ប៉ុន្តែខ្លួនរក្សាភាគហ៊ុនហិរញ្ញវត្ថុច្រើននៅក្នុងគម្រោងនេះ។
របាយការណ៍របស់អង្គការ OECD បានលើកឡើងថា ការចោទប្រកាន់ក្នុងករណីនេះ“បានលើកឡើងពីទស្សនដែលថា មន្ត្រីទាំងនេះ គឺជាអ្នកទទួលប្រយោជន៍ចុងក្រោយពីការទិញភាគហ៊ុនទាំងនេះ”។
របាយការណ៍របស់អង្គការ OECD បានឲ្យដឹងថា “នគរបាលសហព័ន្ធអូស្ត្រាលីបានបដិសេធមិនបើកការស៊ើបអង្កេតទេ ពីព្រោះខ្លួនបានទទួលព័ត៌មានពីបណ្តាញក្រៅប្រទេសរបស់ខ្លួនថា ការទិញភាគហ៊ុនេនះធ្វើើឡើងដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយថា ការបង់ប្រាក់សំណូកទាំងអស់នេះធ្វើឡើងតាមសំណើរបស់ដៃគូរកស៊ីរួមគ្នា”។
ក្រុមអធិការកិច្ចរបស់អង្គការ OECD បានសន្និដ្ឋានថា ពួកគេបារម្ភថា នគរបាលសហព័ន្ធប្រទេសអូស្ត្រាលីប្រហែលជាបិទរឿងក្តីសូកប៉ាន់មន្ត្រីនៅក្រៅប្រទេស មុនពេលបើកការស៊ើបអង្កេតការចោទប្រកាន់នេះ ឲ្យបានហ្មត់ចត់។
គណៈកម្មការទទួលបន្ទុករឿងក្តីទិញភាគហ៊ុនរួម (Joint Venture Buyout Case) ប្រហែលជាគាំទ្រអំពីករណីនេះ”៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ ឃួន ណារីម)
ប្រែសម្រួលដោយ ឃិន ណៃ