31 C
Phnom Penh

អាមេរិក​សម្លឹងមើល​លទ្ធភាព​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

មន្ត្រី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ បានមាន​ប្រសាសន៍​​នៅ​ក្នុងរាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ កាល​ពី​ម្សិលមិញ​ថា ដោយ​ពិនិត្យ​មើល​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​ជាមួយ​ឥទ្ធិពលរបស់​ប្រទេស​ចិន​ នៅ​ក្នុង​តំបន់ រដ្ឋាភិបាល​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ មាន​គម្រោង​ជួយ​ក្រុម​ហ៊ុន​អាមេរិក​ក្នុងការ​ដាក់ទុនវិនិយោគ​ផ្នែក​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ធំៗ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។

គម្រោងទាំង​នោះ​ ដែល​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​យុទ្ធសាស្ត្រ​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Barack Obama) ដើម្បី​ប្រកួត​ប្រជែង​ជាមួយ​នឹង​ប្រទេស​ចិន​ ដែល​បាន​គ្រប់​គ្រង​គម្រោង​សាង​សង់​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធនិង​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​ នៅកម្ពុជា។

លោកស្រី ឡូរ៉េន ហារីតុន (Lorraine Hariton) តំណាង​ពិសេសផ្នែក​វិនិយោគ​ និង​កិច្ច​ការ​ជំនួញ​ប្រចាំ​ក្រសួង​ការ​បរទេស​អាមេរិក បាន​ថ្លែង​ទៅ​កាន់​អ្នក​យក​ព័ត៌មាន​ អំឡុង​កិច្ច​ប្រជុំ​តុ​មូល​នៅក្នុង​ស្ថាន​ទូត​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ប្រចាំ​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ថា “ចំណុច​ស្នូល​នៅក្នុង​តំបន់​​អាស៊ី​… គឺ​មិន​មានត្រឹម​តែ​អំពីបញ្ហា​សន្ដិសុខ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ​ តែត្រូវផ្ដោត​លើ​បញ្ហា​សេដ្ឋកិច្ច​ផង​ដែរ​ ពីព្រោះ​ ដើម្បី​ធ្វើឲ្យ​មាន​ជោគ​ជ័យ​រយៈ​ពេល​វែង​ សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ត្រូវ​តែ​ចូលរួមក្នុង​វិស័យ​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​ក្នុង​តំបន់​នេះ”។​

ការ​ធ្វើ​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោក​ស្រី​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា​ បន្ទាប់​ពី​លោក​ស្រី​បានចូល​រួម​​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​មួយ​នៅ​ក្រុង​ហាណូយ កាល​ពីថ្ងៃ​ច័ន្ទ ដើម្បី​ពិភាក្សា​អំពីគម្រោង​សាងសង់​​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ នៅ​ក្នុង​តំបន់ តាមផែនការ​ផ្ដួច​ផ្ដើម​គំនិត​ សម្រាប់​គ្រមោង​តំបន់​ទន្លេ​មេគង្គ​ក្រោម​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​។

លោកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ដថា “យើង​មាន​ការ​បារម្ភថា ក្រុមហ៊ុនរបស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មិន​បាន​ចូល​រួម​ក្នុង​តំបន់​នេះ​ទេ ដូចជា​ប្រទេស​កម្ពុជា​ជាដើម ក៏ដូចជានៅ​ក្នុង​តំបន់​ទន្លេ​មេគង្គ​ក្រោម​ ជាពិសេស​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​ក្នុង​តំបន់​នេះ។ យើង​កំពុង​ពិនិត្យ​មើល​លទ្ធភាព​នៅ​ទី​នេះ ដើម្បីឲ្យ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មាន​តួនាទី​កាន់​តែ​ធំ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​នេះ”។

លោក​ ហុង ផុងផូ (Hong-Phong Pho) មន្ត្រី​ទំនាក់​ទំនងរបស់​នាយក​ដ្ឋាន​ពាណិជ្ជកម្ម​ប្រចាំ​​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ វៀតណាម ឡាវ​ ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ភ្នាក់​ងារ​រដ្ឋាភិបាល​អាមេរិក​ រួម​ទាំង​ធនាគារ​អាហរ័ណ នីហរ័ណ​និង​ក្រុម​ហ៊ុនឯកជន​​​​​របស់ អាមេរិក​វិនិយោគ​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ ដោយសហការ​ជាមួយក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​ និង​ភ្នាក់​ងារ​អភិវឌ្ឍន៍ បាន​ត្រៀម​ខ្លួនរួចហើយ​ ដើម្បីចូលរួម​វិនិយោគ​ក្នុង​​វិស័យ​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​នេះ​។

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ដ​ថា “នេះ​គឺ​ជា​មធ្យោបាយ​មួយ​ ដែល​យើង​មាន​ ប៉ុន្ដែ មុន​នឹង​យើង​ប្រើ​ប្រាស់​មធ្យោបាយ​ទាំង​នោះ យើង​ត្រូវ​តែ​មាន​គម្រោង​មួយ​ច្បាស់​លាស់​។ គម្រោង​​វិនិយោគ​ទាំងនោះ មិនគិតថា វា​ជា​គម្រោង​កសាង​អាកាស​យាន​ដ្ឋាន​ ដែល​ត្រូវ​ការ​​ដឹកជញ្ជូន​ផលិត​ផល​ និង​បង្កើនសេវា​កម្ម​ល្អ​ ឬ​ការ​លក់​ផលិត​ផល​ និង​បច្ចេកវិទ្យារបស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នោះទេ”។

លោក​ថ្លែង​ថា ក្រុមហ៊ុន​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​អាច​ចូល​រួម​ក្នុង​គម្រោង​ទាំង​នេះ​ ដូច​ជា​គម្រោង​វារី​អគ្គិសនី​ ដែល​ក្រុមហ៊ុន​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មួយ​ ធ្លាប់មាន​វត្ត​មាន​នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​ក្នុង​ទី​ក្រុង​ហាណូយ​ បាន​ចាប់​អារម្មណ៍​លើ​គម្រោង​សាង​សង់​អាកាស​យាន​ដ្ឋាន​ថ្មី​ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​។

លោក ផុងផូ បានមាន​ប្រសាសន៍​ទៀត​ថា​ “សម្រាប់​ខ្ញុំ​​ ការងារវិនិយោគគឺជា​ការ​ងារ​សំខាន់ណាស់​។ ជា​លទ្ធផល​នៃ​កិច្ច​ប្រជុំ​របស់​យើង​នៅក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម យើង​បាន​រក​ឃើញ​ក្រុមហ៊ុន​របស់អាមេរិក​មួយ​ ដែល​មាន​លទ្ធភាព​មិន​ត្រឹម​តែ​មាន​លទ្ធភាពអាច​គ្រប់គ្រង និង​​សាង​សង់​អាកាស​យាន​ដ្ឋាន​ថ្មី​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្ដែ ក្រុមហ៊ុន​នេះ​អាច​នាំ​មក​នូវ​ហិរញ្ញវត្ថុយ៉ាងច្រើន​ផង​ដែរ​។ នោះជា​ការ​សំខាន់បំផុតនាពេលបច្ចុប្បន្ន​នេះ​”។

លោកបន្ថែម​ថា “វា​ជា​ការ​សំខាន់​សម្រាប់​ផ្នែក​ទំនាក់​ទំនង​ ដែល​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​គម្រោង​នេះ​អាចដំណើរការបាន​។ យើង​នឹង​ចូលរួម​សហ​ការសម្រប​សម្រួល​​គម្រោង​នោះ”។

ខណៈ​ដែល​ក្រុមហ៊ុន​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ខ្លះ​​កំពុងចាប់អារម្មណ៍ចំពោះ​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ប៉ុន្តែមិនទាន់មាន​ក្រុមហ៊ុន​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ណាមួយទទួលបានសិទ្ធិដាក់​ទុនវិនិយោគ​ក្នុងគម្រោងធំៗ ផ្នែកសាង​សង់​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​និងផ្នែក​ថាមពល​នៅ​ឡើយ​ទេ​។ក្រុមហ៊ុន​សហរដ្ឋ​​​អាមេរិកមួយចំនួនមាន​​ដូច​ជា ក្រុមហ៊ុន​ហ្វត​ (Ford) និងក្រុមហ៊ុន ដាយអឺរី ឃ្វីន (Dairy Queen) បាន​ចូល​មក​កាន់​ទី​ផ្សារ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា កាល​ពី​ឆ្នាំ ២០១២។

បច្ចុប្បន្ន​នេះ ក្រុមហ៊ុន​របស់​ប្រទេស​ចិន​ ដែល​ភាគ​ច្រើន​មាន​ទំនាក់​ទំនង​យ៉ាង​ជិត​ស្និទ្ធ​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​​ចិន បាន​វិនិយោគ​ផ្នែក​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ដូចជា​ ការ​សាង​សង់​ផ្លូវ​ថ្នល់​ ស្ពាន​ និង​ទំនប់​វារី​អគ្គិសនី​ ដែល​ផ្ដល់​មូលនិធិ​ដោយ​ធនាគារ​របស់​ប្រទេស​ចិន​។

កាល​ពីខែ​មុន ក្រុមហ៊ុន​ចិន​ពីរ​​ប្រកាស​​​​ថាខ្លួន​នឹងចំណាយ​ថវិកា​ចំនួន​៩,៦​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ ដើម្បី​សាង​សង់​កំពង់​ផែ​ថ្មី​មួយ​ នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​កោះ​កុង និង​​​សាង​​សង់​ផ្លូវ​រថភ្លើង​​មួយ​ខ្សែ​ប្រវែង​៤០០​គីឡូ​ម៉ែត្រ​ ភ្ជាប់​ពី​កំពង់​ផែ​នេះ ទៅ​កាន់​រោង​ចក្រ​ស្ល​ដែក នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ព្រះវិហារ​។

យោង​តាម​តួលេខ​ថ្មី​​បំផុត​របស់​ក្រុម​​​ប្រឹក្សា​​​​វិនិយោគ​កម្ពុជា​ ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១២ បានឲ្យ​ដឹង​ថា ការដាក់ទុន​វិនិយោគ​ថ្មី​ៗ​របស់​​ប្រទេស​​​​ចិន​ មាន​ទឹក​ប្រាក់​​សរុប​ជាង​២៥០​លាន​ដុល្លារ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​១១​ខែ​កន្លងមក​​។

ក្រុមហ៊ុនមកពីសហរដ្ឋ​អាមេរិក បាន​​​បោះ​​​ទុន​​វិនិយោគ​ជាទ្រង់ទ្រាយធំ​ មានតែ​មួយ​ប៉ុណ្ណោះ​​​ ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា​​នេះ ​​ដោយ​​​មានភាគ ហ៊ុន​ចំនួន​៤៩​ភាគរយ​​ក្នុង​​ការ​អភិ​​​វឌ្ឍវិស័យ​ទេស​ចរណ៍​នៅ​​តាម​តំបន់​ឆ្នេរ​ ក្នុងខេត្ត​កោះ​កុង​ ដែល​មាន​ទឹក​ប្រាក់​ចំនួន​១០,៩​លាន​ដុល្លារ​។

ទោះ​បី​តួលេខ​របស់​ក្រុម​ប្រឹក្សា​វិនិយោគ​កម្ពុជា​ បាន​បង្ហាញតែ​គម្រោងថវិកា​​វិនិយោគ​​​ដែល​​បាន​​ព្រម​ព្រៀង​គ្នា រវាង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ ​ក៏​ដោយ​ ក៏​លោក​ ដេវីដ ម៉ៃយឺ (David Myers) អនុប្រធាន​ផ្នែក​នយោបាយ​ និង​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រចាំ​ស្ថាន​ទូត​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ប្រចាំ​រាជធានី​ផ្នំ​ពេញ​ បាន​ថ្លែង​ថា លោក​មិន​មាន​ទិន្នន័យ​អំពី​ការ​វិនិយោគ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​​ច្រើនជាង​នេះ​ទេ។

លោក ប្រីតថុន​ ស៊ីយ៉ារ៉ូនី​ (Bretton Sciaroni) ប្រធាន​សាខា​សភា​ពាណិជ្ជកម្ម​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ប្រចាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា​​ បាន​ថ្លែង​នៅ​ក្នុងឱកាសប្រជុំតុមូលក្នុង​ស្ថាន​ទូត​​ថា ​​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិការ​​ជាអន្ដរជាតិ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​​ដែល​​បាន​ពាក់ព័ន្ធនឹង​​​ផលប្រយោជន៍​​​​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​​ គឺ​យឺត​ពេល​ហើយ​។

លោក​បានថ្លែង​បន្ដ​ថា “សម្រាប់​កិច្ច​សហ​​​ប្រតិ​​​បត្តិ​ការ​សំខាន់​ៗ​ គឺ​វា​មិន​ចាំបាច់​​គិត​ថា ទាល់តែ​ទទួល​បាន​ផល​ក្នុង​រយៈ​ពេល​តែ​មួយ​​​​ថ្ងៃ​នោះ ទើប​​ថ្ងៃ​​បន្ទាប់​ទៀត​សម្រេចចិត្ត​​ដាក់​​​ទុន​វិនិយោគនោះទេ​។ អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​បានមើល​ឃើញ​ ​គឺ​​ដូច​ជា​​ការកប់​គ្រាប់​ពូជ​នៅ​ក្នុង​ដី ហើយ​វា​នឹង​ដុះឡើង​​នៅ​ពេល​ក្រោយ”។

លោក​ថ្លែង​បន្ដ​ទៀត​ថា ក្រុមហ៊ុន​ជា​ច្រើន​ដែល​កំពុង​រកសុី​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ចិន​ មាន​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​ក្នុង​ការ​បង្កើត​​កិច្ច​សហប្រតិ​បត្តិការ​របស់​ខ្លួន​​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ដើម្បី​ការ​ពារ​​ផលប្រយោជន៍របស់​ពួក​គេ ពីព្រោះ​បរិយាកាស​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​ចិន​ គឺ​កំពុង​តែ​​ធ្វើ​​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​បរទេស​មាន​ការ​​​បារម្ភ​​​​ថែម​ទៀត​”។

លោក​ ដានីញ៉ែល មីសេល (Daniel Mitchell) សមាជិក​មួយ​រូប​នៃ​សភា​ពាណិជ្ជកម្ម​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ដែល​បាន​ធ្វើ​ជំនួញ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​រយៈ​ពេល​១២​ឆ្នាំ​មក​ហើយ​នោះ បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ​ក្រុមហ៊ុន​ធំៗ ត្រូវ​​​គិត មុននឹងដាក់ទុនវិនិយោគ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា គួរតែវិនិយោគលើវិស័យ​ថាម​ពល​អគ្គិសនី និង​ទូរគមនាគមន៍​។

លោក​ក៏​បាន​ថ្លែង​ផង​ដែរ​ថា ដោយ​មិន​​​បាច់អំពី​ស្ថាន​ភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ និង​​បញ្ហា​ដី​ធ្លី​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ​ក្រុម​ហ៊ុន​វិនិយោគ​ទុន​របស់អាមេរិកអាច​ទទួល​បានការ​​​ជួយ​​​គាំទ្រ​​​ពីរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ​ដើម្បីឲ្យបាន​​​សម្រេចតាម​គោល​ដៅ​ និង​តាមបទដ្ឋាន។ បទ​ដ្ឋាន​របស់​ក្រុមហ៊ុន​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ គឺ​ត្រូវ​តែ​គោរព​បទ​បញ្ជា​ផ្ទៃ​ក្នុង​ ដោយមិនត្រូវ​សូក​ប៉ាន់​នៅ​ពេលរកសុីនៅក្រៅប្រទេស​ ព្រោះវារំលោភច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ​​។

លោក​បន្ដ​ថា “ វិធី​មួយ​ ដើម្បី​ជួយ​​​លើក​​​​តម្កើងការគោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ តាម​​​រយៈ​​​ការ​វិនិយោគ​ប្រកបដោយការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​។ ខ្ញុំ​អាច ធ្វើសេចក្ដី​សន្និដ្ឋាន​បានថា នៅ​ទី​ណា​​មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ពិត​ជា​នៅ​ទី​នោះ​ដែរ​ ហើយ​នៅ​ទី​ណា​ ដែល​មាន​ទុន​វិនិយោគ នៅទី​នោះត្រូវ​តែ​វិនិយោគ​​​​ទៅ​​​តាម​បទដ្ឋាន។​នេះ​មិនមែន​​​រឿង​​​ថ្មី​​​នោះ​​​​ទេ​​​”​​​។

លោកស្រី ហារីតុន មាន​ប្រសាសន៍​ថា បញ្ហា​ចម្បង​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ពិបាក​​​អ្នក​​​ទាក់ទាញការ​វិនិយោគ​ពី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ដោយសារកេរឈ្មោះ​មិនល្អ​​​របស់​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា។ លោកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ដ​ថា “ខ្ញុំ​គិត​ថា យើង​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ការ​ងារ​ផ្នែកទីផ្សារ ជំនួសឲ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា ជាពិសេសនៅក្នុង​​​ទីផ្សារ​អាមេរិក​។ ធ្លាប់មានការអល់អែក ក្នុងការ​ដាក់ទុនវិនិយោគ​កាលពី​២០​ឆ្នាំមុន តែនៅពេល​បច្ចុប្បន្ននេះ គឺខុសពីមុន”៕ប្រែសម្រួលដោយ ឃិន ណៃ​

 

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស