ពាក្យដែលមានន័យថា “ ដើម្បីចៀសវាងកុំឲ្យភ្លេច” ដែលអ្នកថតរូបជើងចាស់សម័យសង្គ្រាមឈ្មោះធីមភេច (Tim Page) បានលើកឡើង កាលពីម្សិលមិញដើម្បីបង្ហាញឲ្យឃើញនូវការចងចាំនិងដក់ជាប់ក្នុងក្រអៅបេះដូងសម្រាប់អ្នកកាសែតធ្លាប់ធ្វើការក្នុងឥណ្ឌូចិននាទសវត្សរ៍ ឆ្នាំ១៩៦០ និងឆ្នាំ១៩៧០ដែលនៅរស់រានមានជីវិតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ពួកគេបានប្រមូលផ្តុំគ្នាមុនពេលព្រះអាទិត្យអស្តង្គតក្នុងបរិវេណសួនច្បារមុខសណ្ឋាគារ ឡឺរ៉ូយ៉ាល់ កាលពីម្សិលមិញដើម្បីរំឭកដល់អ្នកកាសែតចំនួន៣៧រូប មកពីប្រទេសបារាំង សហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន និងបណ្តាប្រទេសដទៃទៀត រួមទាំងអ្នកកាសែតខ្មែរផងដែរ ដែលបានស្លាប់ ឬបាត់ខ្លួន នាពេលយកព័ត៌មានសម័យសង្គ្រាមពីឆ្នាំ១៩៧០ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥។
ក្នុងចំណោមឈ្មោះអ្នកទាំង៣៧រូបនេះដែលឆ្លាក់ជាប់នឹងស្តូបនេះ មានលោកសៀន ហ្លីន (Sean Flynn) លោកដាណាស្តូន (Dana Stone) និងលោកហ្គីលការ៉ុន (Gilles Caron) ដើម្បីរំឭកដល់ពួកគេ នៅក្នុងពិធីជាផ្លូវការ បន្ទាប់ពីស្លាកឈ្មោះនេះ ត្រូវបានសាងសង់រួចរាល់កាលពីប្រាំបីខែមុន។
លោកធីមភេចបានមានប្រសាសន៍ប្រាប់បណ្តាអ្នកកាសែតជើងចាស់ និងលោកខៀវកាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន ព្រមទាំងលោកឆាងសុងដែលនៅក្នុងរបប លន់នល់មានតួនាទីជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មានដែរនោះថា “ អ្នកនៅរស់ទាំងអស់ សុទ្ធតែមានជាប់ស្លាកស្នាមសល់ពីសម័យនោះ”។ លោកខៀវ កាញារីទ្ធ និងលោក ឆាង សុង ជាអ្នកផ្តួចផ្តើមបង្កើតស្តូបនេះឡើង។ លោកបានបន្ថែមថា “ ឈ្មោះអ្នកទាំង៣៧នាក់នេះ តំណាងមិត្តរួមអាជីពនិងរំឭកដល់រឿងរ៉ាវក្នុងអតីតកាល របស់យើងដែលយើងបានចងចាំនិងនៅតែចងចាំ”។
ស្តូបរំឭកនេះ ត្រូវបានសាងសង់លើកទី២។ កាលពីមុនស្តូបសាងសង់នេះធ្វើពីផ្ទាំងថ្មតូច តែត្រូវទ្រុឌទ្រោមនិងរលុបបាត់ឈ្មោះអស់។ ស្តូបថ្មីនេះត្រូវសាងសង់ឡើងពីថ្មម៉ាបកាលពីខែឧសភា ស្ថិតនៅជិតសណ្ឋាគារ ឡឺរ៉ូយ៉ាល់ដើម្បីរំឭកដល់អ្នកកាសែតដែលបានស្លាប់នៅក្នុងសម័យសង្គ្រាម។ ពេលនោះអ្នកយកព័ត៌មាន និងអ្នកថតរូបជាច្រើន បានស្នាក់នៅក្នុងសណ្ឋាគារ ឡឺរ៉ូយ៉ាល់ ដើម្បីបំពេញការងាររបស់ខ្លួនរហូតដល់ពេលដួលរលំក្រុងភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥។
កាលណោះ ក្រសួងព័ត៌មានរបស់របប លន់នល់ក៏ស្ថិតនៅក្បែរនោះដែរ។លោកឆាង សុង អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាននាសម័យនោះ បាននិយាយរំឭកដល់អ្នកកាសែត ដែលលោកធ្លាប់ស្គាល់ច្បាស់ និងអ្នកដែលលោកមិនស្គាល់ ហើយអ្នកខ្លះបានរស់រានមានជីវិតពីសង្គ្រាមនោះ។
លោកមានប្រសាសន៍នៅក្នុងសុន្ទរកថា កាលពីម្សិលមិញថា “ ខ្ញុំនៅចាំឈ្មោះ មុខមាត់ និងពាក្យសម្តីរបស់អ្នកទាំងនេះដែលបានស្លាប់ក្នុងពេលបំពេញវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន។ អ្នកដែលខ្ញុំធ្លាប់ជជែកជាមួយរៀងរាល់ថ្ងៃ មានដូចជាលោកកូគីអីុស៊ីយ៉ាម៉ា (Koki Ishiyama) ដែលបានហូបបាយជាមួួយខ្ញុំ ហើយបន្ទាប់មកបានបាត់ខ្លួនរហូតលែងឃើញមកវិញ។
កាលពីម្សិលមិញ ភរិយារបស់លោក កូគីអីុស៊ីយ៉ាម៉ា មានវត្តមានក្នុងពិធីនេះដែរបន្ទាប់ពីចំណាយពេលមួយព្រឹកយកនំចំណីទៅសែននៅមុខចេតិយដែលសាងសង់ទុកដើម្បីរំឭកដល់ស្វាមីរបស់អ្នកស្រីក្នុងវត្តឧណ្ណាលោម។ លោកឆាងសុងបានមានប្រសាសន៍ថា “ យើងនៅតែខិតខំស្វែងរក និងស្រាវជ្រាវឲ្យឃើញការពិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា”។
អ្នកកាសែតអូស្ត្រាលី ឈ្មោះ ម៉ាទីនស្ទូតហ្វក្ស (Martin Stuart-Fox) ដែលបានយកព័ត៌មាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឲ្យទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានយូភីអាយ (United Press International) របស់អាមេរិក នៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០និងជាអ្នកដែលនៅកៀកនឹងលោកសៀន ហ្្លីន និងលោក គ្យូអុីឈី សាវ៉ាដា អ្នកឈ្នះពានរង្វាន់ព័ត៌មានរូបថតពិភពលោកនាសម័យនោះ ហើយអ្នកទាំងពីរនេះបានស្លាប់ទៅហើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា អ្វីដែលយើងបានធ្វើនាពេលនេះមានន័យថា អ្នកដែលស្លាប់ទៅមិនឥតប្រយោជន៍ឡើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ត្រូវតែប្រាប់ការពិត។ ពេលនោះពិតជាមានអ្នកក្លាហាន ដើម្បីចេញមុខយកព័ត៌មាន អំពីហេតុការណ៍នោះ។បើមិនដូច្នោះទេ េម្ល៉ះសមនឹងយើងក្លាយជាឧបករណ៍សម្រាប់ឃោសនាជាក់ជាមិនខាន”៕
ប្រែសម្រួលដោយសោមសារុន