លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹងធ្វើដំណើរទៅបំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសចិន នៅថ្ងៃសៅរ៍ដើម្បីជួបពិភាក្សាជាមួយមេដឹកនាំថ្មីរបស់ប្រទេស ដែលកំពុងតែមានឥទ្ធិពល ហើយក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារំពឹងថា នឹងទទួលបានប្រាក់កម្ចី និងជំនួយប្រហែល២ពាន់លានដុល្លារ។
ជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលសង្ឃឹមថា នឹងទទួលបានមូលនិធិពីរដ្ឋាភិបាលចិនចំនួន១,៦៧ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់គម្រោងសាងសង់រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនៅក្នុងខេត្តកំពត ដែលអាចជួយធ្វើឲ្យជំហររបស់
ចិន ក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មប្រេងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមិនទាន់បានចម្រាញ់នៅឡើយ នឹងកាន់តែរឹងមាំថែមទៀត។
ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ កម្ពុជាបានថ្លែងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីម្សិលមិញថា លោក ហ៊ុន សែន អមដោយគណៈប្រតិភូមួយក្រុម មានលោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ចម ប្រសិទ្ធ នឹងទៅបំពេញទស្សនកិច្ចរយៈពេលប្រាំថ្ងៃនៅក្នុងប្រទេសចិន តាមការអញ្ជើញរបស់លោក លី ខឹឈាង (Li Keqiang) ដែលបានឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន កាលពីខែមីនា ។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងការពារជាតិបានឲ្យដឹងថា ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹងជួបសម្តែងការគួរសមជាមួយលោកហ្សុី ជីនភីង ប្រធានាធិបតីថ្មីរបស់ចិន ព្រមទាំងជួបប្រជុំជាផ្លូវការជាមួយលោក លី ខឹឈាង និងចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគីជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី លោកស្រី ជូលៀ ហ្គីឡាដ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានឲ្យដឹងថា“ នៅទីបញ្ចប់នៃដំណើរទស្សនកិច្ចនោះភាគីទាំងពីរ នឹងកំណត់យកឆ្នាំ២០១៣ ជាខួបលើកទី៥៥នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតរវាងកម្ពុជានិងចិន ហើយនិងជាឆ្នាំមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន និងចុះហត្ថលេខាលើឯកសារមួយចំនួនទៀត”។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានឲ្យដឹងទៀតថា នឹងមានកិច្ចព្រមព្រៀងចំនួនប្រាំបីរួមទាំងអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នារវាងធនាគារជាតិកម្ពុជា និងគណៈកម្មាធិការបញ្ញត្តិ
កម្មធនាគារចិន និងកិច្ចព្រមព្រៀង ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច បច្ចេកទេស ដែល
មានតម្លៃ៤៨,៣៦លានដុល្លារ និងកិច្ចព្រមព្រៀងក្របខណ្ឌ ស្តីពីការផ្ដល់ឥណទានសម្បទានដោយភាគីចិន រវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលចិន ក្នុងទឹកប្រាក់ជាង៧៣លានដុល្លារថែមទៀតសម្រាប់គម្រោងធារាសាស្ត្រនៅក្នុងខេត្តកំពង់ធំ និងគម្រោងស្ពានមួយនៅក្នុងខេត្តកណ្តាល។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនេះឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលរំពឹងថា នឹងចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា ស្តីពីគម្រោងចម្រាញ់ប្រេង ចំនួន៥លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ ក្នុងទឹកប្រាក់១,៦៧ពាន់លានដុល្លាររវាងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ចិន សារជីវកម្មធានារ៉ាប់រងឥណទានចិន និងនីហរ័ណចិន និងសាជីវកម្ម ឧស្សាហកម្ម គ្រឿងយន្តចិន ដែលក្រុមហ៊ុនទាំងពីរនេះជាក្រុមហ៊ុនរបស់រដ្ឋចិន ។
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ចិន គឺជាធនាគារមួយដ៏ល្បីផ្នែកគោលនយោបាយធនាគាររបស់ចិនមានន័យថា ធនាគារនេះបានផ្តល់ប្រាក់កម្ចី ដើម្បីគាំទ្រគោលនយោបាយការបរទេសរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន។ កន្លងមកធនាគារនេះបានផ្តល់មូលនិធិសម្រាប់ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
កាលពីខែធ្នូ សាជីវកម្ម ឧស្សាហកម្ម គ្រឿងយន្តចិនដែលមានភាគហ៊ុនរដ្ឋក្នុងផ្នែកឧស្សាហកម្មដ៏ធំក្នុងក្រុមហ៊ុន ស៊ីណូម៉ាច (Sinomach) និងក្រុមហ៊ុនប្រេងកាតកម្ពុជា ដែលក្រុមហ៊ុននេះគ្រប់គ្រងដោយលោកឧកញ៉ា គង់ ទ្រីវ ជាប្រធានរោងចក្របារីយ៉ាងធំក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានព្រមព្រៀងគ្នាថា នឹងចាប់ផ្តើមសាងសង់រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងក្នុងឆ្នាំនេះ។
ពិធីចុះហត្ថលេខានេះ ធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាពរបស់លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន ដែលជាប្រធានអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាផងដែរ។ នាពេលនោះមន្ត្រីមួយរូបមកពីសាជីវកម្ម ឧស្សាហកម្ម គ្រឿងយន្តចិន បានមានប្រសាសន៍ថា គម្រោងសាងសង់រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនេះស្ថិតនៅលើផ្ទៃដីទំហំប្រាំបីហិកតា ជិតព្រំប្រទល់រវាងខេត្តកំពត និងខេត្តព្រះសីហនុ ដែលអាចចម្រាញ់ប្រេង ដែលបូមពីដែនសមុទ្រកម្ពុជា។ រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនេះរំពឹងថា នឹងត្រូវសាងសង់រួចក្នុងរយៈពេល៤ឆ្នាំ និងត្រូវចំណាយអស់ថវិកា២,៣ពាន់លានដុល្លារ ទោះបីជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេស កាលពីម្សិលមិញ បានដាក់តម្លៃ១,៦៧ពាន់លានក៏ដោយ។
ក្រុមហ៊ុនចិនពីរ គឺក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មរុករកប្រេង និងក្រុមហ៊ុន China Petrotech Holdings Limited ត្រូវបានផ្តល់សិទ្ធិរុករកប្រេងនៅក្នុងប្លុកក្នុងសមុទ្រនៃប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីស្វែងរកប្រេង និងឧស្ម័ន។ ក្រុមហ៊ុនទាំងពីរនេះមិនទាន់បានប្រកាសថា ខ្លួនអាចរកឃើញប្រេងនិងឧស្ម័ននៅក្នុងសមុទ្រកម្ពុជានៅឡើយទេ។
លោក ម៉ម សម្បត្តិ ប្រធានអង្គការសម្ពន្ធកម្ពុជាដើម្បីតម្លាភាពប្រាក់ចំណូលធនធាន មានប្រសាសន៍ថា ដោយមានជំនួយពីចិន រដ្ឋាភិបាលទំនងជាកំពុងត្រៀមលក្ខណៈសម្រាប់ឧស្សាហកម្មប្រេងនៅកម្ពុជា មុនរបបពន្ធត្រូវបានបង្កើតឡើង ដើម្បីធានាថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីជំនួញនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “ សេចក្តីព្រាងច្បាប់កំពុងតែតាក់តែងនៅឡើយ។ ដើម្បីគ្រប់គ្រងវិស័យប្រេងឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ត្រូវតែមានការប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយសាធារណជន និងសង្គមស៊ីវិល”។
ក្រុមហ៊ុន Chevron ជាក្រុមហ៊ុនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានរុករកប្រេងនិងឧស្ម័នមុនគេនៅក្នុងសមុទ្រកម្ពុជានោះ បានប្រកាសថា ខ្លួនអាចចាប់ផ្តើមបូមយកប្រេងនៅមុនបំណាច់ឆ្នាំ២០១២។ ប៉ុន្តែ កិច្ចពិភាក្សានានាទំនងជាជាប់គាំងដោយសារខ្លួនមិនទាន់ច្បាស់ថា តើរដ្ឋាភិបាលទទួលបានប្រាក់ពន្ធចំនួនប៉ុន្មានពីផលិតកម្មប្រេងនេះ។
លោក សម្បត្តិ មានប្រសាសន៍បន្តថា វាហាក់ដូចជាប្រទេសចិនដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងវិស័យប្រេង។នេះគឺដោយសារទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋាភិបាលចិន និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា”។
ប្រទេសចិនបានក្លាយជាប្រភពប្រាក់កម្ចីដ៏ធំ ដែលបានបោះទុនវិនិយោគ និងផ្តល់ជំនួយផ្នែកយោធាដល់កម្ពុជាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ប៉ុន្តែអត្រាការប្រាក់ពីប្រាក់កម្ចីរបស់ក្រុងប៉េកាំងខ្ពស់ជាងពីបណ្តាប្រទេសម្ចាស់ជំនួយផ្សេងទៀតនិងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍នានា។
ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសទំនាក់ទំនងជាមួយអាស៊ាន ត្រូវទទួលរងការចោទប្រកាន់
ថា ធ្វើតាមបំណងរបស់ប្រទេសចិន និងដឹកនាំកិច្ចប្រជុំការទូតក្នុងតំបន់ដើម្បីផលចំណេញ
ខាងការទូតរបស់ប្រទេសចិន។ អំឡុងពេលធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិន រដ្ឋាភិបាលក៏រំពឹងផងដែរថា នឹងមានការពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋាភិបាលចិនអំពីសាលាវិជ្ជាជីវៈកសិកម្មនៅក្នុងខេត្តក្រចេះ និងស្តីពី “ ការ
អនុវត្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយកម្ពុជា-ចិន” ។
កិច្ចព្រមព្រៀងធំបំផុតដែលរំពឹងថានឹងទទួលបាន បន្ទាប់ពីរោងចក្រចម្រាញ់ប្រេង គឺប្រាក់កម្ចីសម្បទានចំនួន៥៣,១៥លានដុល្លារ សម្រាប់គម្រោងធនធានទឹកនៅក្នុងអាងស្ទឹងស្ទោងក្នុងខេត្តកំពង់ធំ។
លោក ព្រឹម រដ្ឋា អភិបាលស្រុកស្ទោងមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា គម្រោងប្រព័ន្ធ
ធារាសាស្ត្រអាចមានផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំចំនួនប្រាំបី ដែលមានប្រជា
ពលរដ្ឋរស់នៅប្រហែល២៥,០០០គ្រួសារ។ លោកមានប្រសាសន៍បន្តថា “ ពួកគេចង់សាងសង់ទ្វារទឹកមួយ ដើម្បីទប់ទឹកទុកសម្រាប់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋធ្វើស្រែប្រាំង”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ឃិន ណៃ