កម្ពុជាហាក់ដូចជាមិនអាចសម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍របស់ខ្លួនក្នុងការបង្កើនតំណាងរាស្ត្រជាស្ត្រីនៅក្នុងរដ្ឋសភានោះទេ បន្ទាប់ពីគណបក្សនយោបាយដែលចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដាបានចុះឈ្មោះបេក្ខជនជាស្ត្រីតិចជាងការរំពឹងទុកនោះ។
គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ស្តីពីការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ និងការផ្តល់អំណាចដល់ស្ត្រីលើកឡើងថា រដ្ឋសភាចាំបាច់ត្រូវមានតំណាងរាស្ត្រជាស្ត្រីឲ្យច្រើនជាងនេះ ហើយដាក់ទិសដៅឲ្យបាន៣០ភាគរយនៅឆ្នាំ២០១៥។ យោងតាមតួលេខរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានឲ្យដឹងថា ស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន មានសមាជិកសភាជាស្ត្រីតែ២១ភាគរយប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោមសមាជិកសភាទាំងអស់ ហើយការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខ គឺជាឱកាសចុងក្រោយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ២០១៥ ពីព្រោះអាណត្តិរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងមួយអាណត្តិៗមានប្រាំឆ្នាំ។
ខណៈដែលមានគណបក្សចំនួនប្រាំបីចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតបានដាក់បេក្ខជន និងបេក្ខជនបម្រុងជាមធ្យម២៦០នាក់ នោះ បេក្ខជនជាបុរសមានច្រើនជាងស្ត្រីឆ្ងាយណាស់ ហើយក្នុងចំណោមបេក្ខជនដែលបានចុះឈ្មោះនោះ បេក្ខជនជាស្ត្រីមានចំនួនតិចតួចត្រូវបានដាក់ឈ្មោះនៅលើគេក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត។
បេក្ខជននៅក្នុងបញ្ជីនោះធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់លទ្ធផលដោយសារតំណាងយេនឌ័រ ពីព្រោះនៅពេលដែលគណបក្សមួយឈ្នះបានអាសនៈច្រើនក្នុងមណ្ឌលមួួយ អាសនៈនោះត្រូវផ្តល់ទៅឲ្យបេក្ខជនដែលមានឈ្មោះនៅលើគេក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតនោះមុនគេ។អ្នកដែលមានឈ្មោះក្រោមៗមានឱកាសតិចជាងឆ្ងាយណាស់ក្នុងការទទួលបានអាសនៈលុះណាតែគណបក្សឈ្នះបានអាសនៈច្រើននៅក្នុងមណ្ឌលតែមួយ។
យោងតាមតួលេខផ្លូវការដែលផ្តល់ដោយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) បានឲ្យដឹងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាចបានចុះឈ្មោះបេក្ខជនជាស្ត្រីចំនួន២០រូប និងបេក្ខជនបម្រុង២៨រូប គណបក្សហ្វុ៊នស៊ិនប៉ិចបានចុះឈ្មោះបេក្ខជនជាស្ត្រី១២រូប និងបេក្ខជនបម្រុង១៩រូប និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាគណបក្សប្រឆាំងច្របាច់បញ្ចូលគ្នា បានចុះឈ្មោះបេក្ខជនជាស្ត្រីតែ១២រូប និងបេក្ខជនបម្រុង១៩រូបប៉ុណ្ណោះ។
សូម្បីតែគណបក្សសម្ពន្ធប្រជាធិបតេយ្យ ដែលគេមិនសូវស្គាល់ផងនោះធ្វើបានល្អជាងគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនេះទៅទៀត ដោយចុះឈ្មោះបេក្ខជនជាស្ត្រីចំនួន១៥រូប និងដាក់បេក្ខជនបម្រុងចំនួន៣៦រូបឯណោះ ចំណែកឯគណបក្សតូចជាងគេក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺគណបក្សសញ្ជាតិខ្មែរបានចុះឈ្មោះបេក្ខជនជាស្ត្រីចំនួន២១រូប និងបេក្ខជនបម្រុង៣៤រូប រីឯគណបក្សសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យបានដាក់បេក្ខជនជាស្ត្រីចំនួន៣៧រូប និងបេក្ខជនបម្រុង៥២រូប។
តួលេខស្រដៀងគ្នាេនះសម្រាប់គណបក្សខ្មែរឈប់ក្រ និងគណបក្សអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចខ្មែរមិនទាន់បានចុះឈ្មោះបេក្ខជននៅឡើយទេ។នៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រដែលស្ថិតនៅលើគេ ចំនួនស្ត្រី ថយចុះជាងមុនច្រើនណាស់។
នៅក្នុងចំណោមបេក្ខជនជាស្ត្រីដែលមានឈ្មោះនៅលើគេ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានពីររូប គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានបួនរូប គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចមានបីរូប និងគណបក្សសម្ពន្ធប្រជាធិបតេយ្យមានបីរូប។ គណបក្សសញ្ជាតិខ្មែរមានមួយរូប។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការសម្រាប់ការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល)បានមានប្រសាសន៍ថា “ មានបេក្ខជនជាស្ត្រីតិចជាងការបោះឆ្នោតមុនៗ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា លោកប៉ាន់ប្រមាណថា មានបេក្ខជនជាស្ត្រីតែ១៥ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងអាណត្តិរដ្ឋាភិបាលក្រោយនេះ។
លោក គល់ បញ្ញា បានមានប្រសាសន៍ថា ខ្ញុំពិតជាមានការព្រួយបារម្ភថា បេក្ខជនជាស្ត្រីមិនអាចមានចំនួនដូចគ្នានឹងសមាជិកសភាជាស្ត្រីបច្ចុប្បន្នទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ហេតុផលមួយក្នុងចំណោមនោះ គឺផ្តោតទៅលើការប្រកួតប្រជែងដ៏ស្វិតស្វាញដែលបានកើតឡើងរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំង។
ប៉ុន្តែការបកស្រាយមួយទៀតអាចជាទិដ្ឋភាពនយោបាយដែលមានបុរសភាគច្រើន ហើយការពិតគឺថាបុរសនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានប្រាក់ច្រើន និងមានអំណាច។ លោក គល់ បញ្ញា បានមានប្រសាសន៍ថា ដោយខ្វះការយល់ដឹងនិងការស្វែងយល់ពីតម្រូវការក្នុងការឲ្យមានតុល្យភាពយេនឌ័របានសមរម្យជាងនេះ នៅពេលធ្វើការសម្រេចចិត្ត ធ្វើឲ្យចំនួនដែលមានតិចនោះកាន់តែបាក់ទឹកចិត្ត។
លោកបានបន្ថែមថា ខ្ញុំគិតថា គណបក្សនយោបាយមិនមានឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការដាក់បេក្ខជនជាស្ត្រីតែម្តង។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា យើងបានសន្យាប្រាប់ពិភពលោកថា នឹងឆ្លើយតបទៅនឹងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ ក្នុងការសម្រេចឲ្យបានតំណាងរាស្ត្រជាស្ត្រី៣០ភាគរយ ដូច្នេះនេះគឺជាការបេ្តជ្ញាចិត្តរបស់យើង ហើយយើងគិតថា ការសម្រេចចិត្តគួរតែមានស្ត្រីចូលរួមដែលអាចធ្វើឲ្យការសម្រេចចិត្តបានត្រឹមត្រូវជាង។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ បេក្ខជនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាអតីតសមាជិកសភា គណបក្សសម រង្ស៊ី និងជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកិច្ចការនារី បានមានប្រសាសន៍ថាមិនមានបេក្ខជនជាស្ត្រីច្រើនមកឈរឈ្មោះក្នុងការបោះឆ្នោតទេ បើទោះជាគណបក្សមានការខិតខំប្រឹងប្រែងដាក់បញ្ចូលពួកគាត់ក៏ដោយ។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ បានមានប្រសាសន៍ថា មានហេតុផលច្រើន [ហេតុអ្វីបានជាមានស្ត្រីមិនគ្រប់គ្រាន់មកចុះឈ្មោះ]។ គណបក្សរបស់យើងបានព្យាយាមដាក់បេក្ខជនជាស្ត្រី ប៉ុន្តែយើងគិតថា ពួកគាត់ដែលមានគុណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់នោះមិនចង់ចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងតួនាទីដ៏ខ្ពស់នេះឡើយ។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា នេះគឺជាគោលដៅមួយក្នុងចំណោមគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍ដែលប្រទេសកម្ពុជាមិនអាចឆ្លើយតបបាន។ មិនមានការគាំទ្រគ្រប់គ្រាន់ពីសង្គម ឬរដ្ឋាភិបាលដែលលើកឡើងថា ស្ត្រីអាចធ្វើអ្វីផ្សេងពីនេះ។ មន្ត្រីគណបក្សនេះបានឲ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោកស្រី មូរ សុខហួរ បានធ្វើជាសហប្រធានកិច្ចប្រជុំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលនៅក្នុងនោះកម្មវិធីនយោបាយគណបក្សស្តីពីស្ត្រីដែលត្រូវបានពិភាក្សានោះគឺការគាំពារសុខភាព ផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត និងសុខភាពបន្តពូជរបស់ស្ត្រីគឺជាអាទិភាព។
នៅឯកិច្ចពិភាក្សានោះ លោកស្រី គឹម ណាតស៊ីម បេក្ខជនបម្រុងរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមណ្ឌលកំពង់ស្ពឺមានប្រសាសន៍ថា ប្រាក់អាចជាឧបសគ្គដ៏សំខាន់ចំពោះស្ត្រីដែលចង់ឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត ពីព្រោះពួកគាត់ត្រូវចំណាយប្រាក់ធ្វើយុទ្ធនាការដោយខ្លួនឯង។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ ខ្ញុំគិតថា
ខ្ញុំសកម្ម និងមានប្រជាប្រិយភាពគ្រប់គ្រាន់ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនមានប្រាក់ច្រើនក្នុងការចំណាយពេលធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាឡើយ”។
លោកស្រី រស់ សុភាព អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការលើកកម្ពស់ស្ត្រីក្នុងឆាកនយោបាយ(CPWP) បានមានប្រសាសន៍ថា ការខកខានមិនបានចុះឈ្មោះស្ត្រីឲ្យបានច្រើនគឺជាការខកចិត្ត និងការបាត់បង់ឱកាសក្នុងការធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពយេនឌ័រឡើងវិញ ហើយផ្តោតបន្ថែមទៀតទៅលើសុខភាពនិងការអប់រំនៅក្នុងតួនាទីជាអ្នកធ្វើសេចក្តីសម្រេច។
លោកស្រី រស់ សុភាព បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា តាមរយៈការពិភាក្សារបស់យើង ហើយវេទិកាបានរកឃើញថា សូម្បីស្ត្រីវ័យក្មេង ដែលមានចំណេះដឹងខ្ពង់ខ្ពស់ទទួលបានការផ្តល់ដំបូន្មានពីក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្លួនកុំឲ្យប្រឡូកក្នុងនយោបាយ ពីព្រោះវាជាបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់សង្គមនៅពេលនេះ។
លោកស្រី ហូ ណូន សមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា លោកស្រីគិតថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានទទួលជោគជ័យដោយមានស្ត្រីកាន់តែច្រើនចូលរួមក្នុងនយោបាយ ប៉ុន្តែបានបន្ថែមថា ស្ត្រីគួរតែពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន ដូច្នេះពួកគាត់អាចចូលរួមបាន តែជួនកាលស្ត្រីខ្លួនឯងមិនមានទំនុកចិត្តគ្រប់គ្រាន់តែម្តង៕
ប្រែសម្រួលដោយ សោម សារុន