ស្ថិតក្នុងសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ខ្មៅនៃរបបខ្មែរក្រហម ទាហានក្មេងៗដែលមានកែវភ្នែកសាហាវប្រដាប់ដោយកាំភ្លើងអាកា-៤៧ បានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីរាជធានីភ្នំពេញដែលក្នុងនោះមានស្ត្រីមានផ្ទៃពោះម្នាក់ បុរសចំណាស់មានជំងឺម្នាក់ដែលកំពុងតែបន្ដោកសេរ៉ូម និងកុមារៗ។
ពួកគេទាំងនោះគ្មាននរណាម្នាក់រួចខ្លួនឡើយ ហើយក្រោយមកពួកគេជាច្រើននាក់ត្រូវបានសម្លាប់យ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃ។
ជីវិតរស់នៅក្នុងរបបនេះជួបទុក្ខវេទនាយ៉ាងខ្លាំង កុមារៗស្រេកឃ្លាន និងទទួលបានរបបអាហារតែបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ចំណែកឯបុរសនិងស្ត្រីៗត្រូវបានវាយសម្លាប់នឹងខ្នងពូថៅ និងត្បូងចបដោយគ្មានក្ដីមេត្តាព្រមទាំងអារកនឹងធាងត្នោត។ ស្នូរបាញ់កាំភ្លើងបានលាន់ឮកងរំពងពេញអាកាសាអមដោយសំណើចគួរឲ្យខ្លាច ដែលមើលទៅហាក់ដូចជាឈុតឆាកមួយនៅក្នុងខ្សែភាពយន្ដហូលីវូដអ៊ីចឹង។
ការសម្ដែងបែបនេះ បង្កើតបានជាផ្ទាំងទស្សនីយភាពដ៏អស្ចារ្យ ក្នុងទិវាចងកំហឹងកាលពីម្សិលមិញ ដែលជាការសម្ដែងឡើងវិញប្រចាំឆ្នាំដើម្បីធ្វើត្រាប់តាមអំពើឃោរឃៅយង់ឃ្នងរបស់ខ្មែរក្រហម ដែលបានកើតឡើងនៅវាលពិឃាតជើងឯក ស្ថិតនៅជាយរាជធានីភ្នំពេញ។
ដោយបង្កើតឡើងដំបូងក្នុងឆ្នាំ១៩៨៤ ព្រឹត្តិការណ៍កាលពីម្សិលមិញ ដែលមានការចូលរួមពីមនុស្សប្រមាណ២.០០០នាក់ ជាថ្ងៃរំឭកមួយដែលហាក់ដូចជាមិនសូវមានភាពឧឡារិកប៉ុន្មានទេ ហើយហាក់ដូចជាយុទ្ធនាការមួយសម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ច្រើនជាងទៅវិញទេ នៅមុនការបោះឆ្នោតជាតិ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅ នាខែកក្កដា ខាងមុខនេះ។
មាស ម៉េងថុង តំណាងសមាគមក្មេងវត្ត ដែលជាផ្នែកមួយនៃចលនាយុវជនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានលើកឡើងថា “ ប្រសិនបើគ្មានថ្ងៃ៧មករាទេនោះ គណបក្សប្រឆាំងក៏គ្មានឱកាសបង្កើតគណបក្សប្រឆាំងបានដែរ”។ ៧មករាសំដៅដល់ថ្ងៃដែលកងកម្លាំងវៀតណាម និងប្រជាជនកម្ពុជា ដែលផ្ដាច់ខ្លួនពីរបប ប៉៉ុល ពត ដែលភាគច្រើនក្នុងចំណោមអ្នកទាំងនោះជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន បានផ្ដួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម។
អ្នកស្មោះត្រង់ចំពោះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានកោតសរសើរគណបក្សនេះ ដោយការលើកឡើងពីសារមួយដដែលពេញមួយព្រឹកនោះ។
លោក ឡេង ផល្លី ដែលបានផ្ដាច់ខ្លួនចេញពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងដែលពេលនេះមានឋានៈជាអនុរដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងផែនការ
មានប្រសាសន៍ថា “ ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រទេសមានស្ថិរភាពខាងនយោបាយ និងសុខសន្ដិភាព យើងចាំបាច់ត្រូវអនុវត្តតាមគោលនយោបាយឈ្នះៗរបស់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន”។
លោកបន្ដថា “ យើងនឹងទៅបោះឆ្នោតទាំងអស់គ្នា នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ហើយនឹងបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាពីព្រោះយើងជឿទុកចិត្ត និងជឿជាក់ថា មានតែសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទេ ដែលអាចដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបាន”។ ក្នុងឈុតឆាកចុងក្រោយនៃការសម្ដែងនេះសម្រាប់អ្នកទស្សនា ដែលភាគច្រើនជាព្រះសង្ឃ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងសិស្ស និស្សិតកាលពីម្សិលមិញនោះ ការបរាជ័យរបស់ខ្មែរក្រហមត្រូវបានបង្ហាញឲ្យ ឃើញតាមរយៈស្ត្រីក្មេងៗ ដែលកាន់រូបថតលោក ជា ស៊ីម ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងលោក ហ៊ុន សែន។ បុរសក្មេងៗដែលនៅក្បែរគ្នា កាន់ទង់ចំនួនបីផ្សេងៗគ្នារបស់គណបក្សកាន់អំណាច គឺទង់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ទង់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា និងទង់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន។
អ្នកស្រី ម៉ាត់ សាយណុប តំណាងបងប្អូនខ្មែរអុីស្លាម បានលើកឡើងអំពីការបំពានលើជំនឿរបស់អ្នកស្រីក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ហើយ
បានថ្លែងអំណរគុណគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចំពោះការជួយសង្គ្រោះសហគមន៍របស់អ្នកស្រី។
អ្នកស្រី ម៉ាត់ សាយណុប បាននិយាយបន្ថែមទៀតថា “ យុវជននិងបងប្អូនខ្មែរអុីស្លាមគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យដឹកនាំប្រទេសជារៀងរហូត”។
លោក សេក សាវុត ព្រឹទ្ធបុរសមហាវិទ្យាល័យនាដសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ បានដឹកនាំការសម្ដែងក្នុង “ ទិវាចងកំហឹង” នេះកាលពីម្សិលមិញ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ជីវិតរស់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមពិតជាមានការលំបាកខ្លាំងណាស់ ហើយសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានការរីកចម្រើន ក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាប់តាំងពីពេលនោះមក។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ថ្ងៃនេះ គឺជា ‘ទិវាចងកំហឹង’ ហើយប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាត្រូវតែចងចាំទុក…។ ប្រជាពលរដ្ឋចងចាំសម្ដេច ហ៊ុន សែន និងត្រូវចាំថា ត្រូវទៅបោះឆ្នោត”។
លោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា វាគួរឲ្យសោកស្ដាយ ដែល
ឃើញគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាយកទិវាចងចាំធ្វើនយោបាយ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ វាគួរឲ្យសោកស្ដាយណាស់ ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបន្ដប្រើប្រាស់ការសម្លាប់ដ៏គួរឲ្យរន្ធត់ទាំងនេះ ដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយ។ ខ្ញុំគិតថា ប្រជាពលរដ្ឋបានដឹងពីគោលបំណងនៃព្រឹត្តិការណ៍នេះហើយ។គណបក្សរបស់ពួកគេបានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ហេតុអ្វីបានជាពួកគេមិននិយាយពីរឿងនោះផង?”។ លោកបានបន្ថែមថា ស្ទីលនយោបាយខ្មែរក្រហមនៅតែមានក្នុងរដ្ឋាភិបាល ជាឧទាហរណ៍ដូចជា ការបណ្ដេញចេញពីដីធ្លីជាដើម។
ទោះយ៉ាងណា កាលពីម្សិលមិញមានមនុស្សម្នាក់មិនបាននិយាយពីនយោបាយទេ។បន្ទាប់ពីលែងចាបក្នុងទ្រុងនៅឯជើងឯក លោក កែប ជុតិមា អតីតអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ ដែលកំពុងឈរឈ្មោះជាតំណាងរាស្ត្រ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដា និងដែលបានចូលរួមធ្វើជាគណៈអធិបតីក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ កាលពីម្សិលមិញ បានបដិសេធមិនឆ្លើយសំណួររបស់អ្នកយកព័ត៌មានអំពីយុទ្ធនាការនេះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ខ្ញុំមិនអាចអត្ថាធិប្បាយបានទេ ពីព្រោះថ្ងៃនេះ យើងជាអ្នករៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នេះឡើង ហើយខ្ញុំមានទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ តែម សុខុម