កាលពីម្សិលមិញ សាក្សីដែលជាភាគីដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី លោក ជូ នី ដែលជាសមាជិកដំបូងនៃសហគមន៍ខ្មែរក្រោមទៅផ្តល់សក្ខីកម្មនៅឯសាលាក្តីខ្មែរក្រហម ត្រូវបានកោះហៅឲ្យមកឆ្លើយបំភ្លឺកាលពីម្សិលមិញ
អំពីការអះអាងរបស់គាត់កន្លងមក ដែលថា ចុងចោទ ខៀវ សំផន មានព័ត៌មានទាក់ទងនឹងការស្លាប់សាច់ញាតិម្នាក់របស់គាត់។
នៅក្នុងតុលាការកាលពីម្សិលមិញ គាត់ត្រូវបានផ្តល់ឱកាសឲ្យសាកសួរដោយផ្ទាល់ទៅខៀវ សំផន អតីតប្រធានរដ្ឋ អំពីការបាត់ខ្លួនសមាជិកគ្រួសាររបស់គាត់ និងទទួលបានចម្លើយតបភ្លាមៗ។
នៅក្នុងការរៀបរាប់របស់គាត់អំពីផលប៉ះពាល់របស់ជនរងគ្រោះកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា លោក ជូ នី អាយុ៥៩ឆ្នាំ ដែលរួចផុតពីស្លាប់ក្នុងរបបព្រៃផ្សៃ របស់ ប៉ុល ពត ដោយសារដូរឈ្មោះ និង សំឡេង បានប្រាប់តុលាការថា ខៀវ សំផន បានសរសេរលិខិតទៅឪពុកមាប្រពន្ធរបស់គាត់ ឈ្មោះ ជូ សៅ ជាធនាគារិកខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដ៏ឆ្នើមមា្នក់។
តាមការអះអាងថា លិខិតនោះបានប្រាប់ឲ្យលោក ជូ សៅ មកភ្នំពេញ។ នៅពេលលោក ជូ សៅ បដិសេធ លិខិតទី២បានផ្ញើមកទៀត ដែលបន្ទាប់ពីនោះមក គាត់ក៏បាត់ខ្លួនតែម្តង។
លោក ជូ នី បានសួរ ខៀវ សំផន នៅពេលនោះថា “ តើគាត់ស្លាប់នៅឯណា? នេះជាអ្វីដែលខ្ញុំចង់ដឹង។ ប្រសិនខ្ញុំដឹងកន្លែងដែលគាត់ស្លាប់ ខ្ញុំអាចស្វែងរកឆ្អឹងរបស់គាត់ យកមកធ្វើបុណ្យតាមប្រពៃណីដើម្បីឧទ្ទិសកុសល
ជូនគាត់”។
ការឆ្លើយឆ្លងនេះបានធ្វើឲ្យក្រុមមេធាវីការពារក្តីរបស់ ខៀវ សំផន ស្នើទៅអង្គជំនុំជម្រះឲ្យលោក ជូ នី ត្រឡប់ទៅកាន់កន្លែងឈរវិញ ដើម្បីអាចសាកសួរគាត់អំពីការចោទប្រកាន់នេះ។ ដោយមានសំណើនេះ កាលពីម្សិលមិញ លោក ជូ នី អាចសួរដោយផ្ទាល់ទៅ ខៀវ សំផន ដែលជាប់ចោទពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ អំពើប្រល័យពូជសាសន៍ និងការបំពានធ្ងន់ធ្ងរលើអនុសញ្ញាក្រុងហ្សឺណែវឆ្នាំ១៩៤៩ អំពីវាសនាសាច់ញាតិរបស់គាត់ ដែលគាត់ចាត់ទុកថាជា“ អ្នកល្បីឈ្មោះ” នៅក្នុងសហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និងជា “ មនុស្សស្អាតស្អំ មិនពុករលួយ”។លោកបន្តថា“ លោក ខៀវ សំផន តើលិខិតអ្វីដែលលោកផ្ញើទៅឪពុកមារបស់ខ្ញុំ?ពីព្រោះដំបូងគាត់បានបដិសេធមិនត្រឡប់មកភ្នំពេញទេ ប្រសិនបើមិនអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់វិលត្រឡប់វិញនោះ”។
“ ហេតុអ្វីលោក ជូ សៅ បាត់ខ្លួនចាប់តាំងពីពេលនោះមក? ប្រសិនបើ ខៀវ សំផន ដឹងថា ជូ សៅ ស្លាប់ ឬបាត់ខ្លួននៅទីណា ប្រសិនបើដឹងមែន សូមលោក ខៀវ សំផន ប្រាប់ខ្ញុំអំពីទីកន្លែងដែលគាត់បានបាត់ខ្លួន…ដើម្បីយើងទៅធ្វើបុណ្យឲ្យគាត់តាមទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីនៅទីនោះ?”
ខៀវ សំផន វ័យ៨១ឆ្នាំ បន្ទាប់មក បានក្រោកឈរឆ្លើយដោយផ្ទាល់ទៅនឹងសំណួរនេះ និងបានបដិសេធថា មិនបានសរសេរលិខិតទាំងនោះទេ។ ខៀវ សំផន លើកឡើងថា“ អនុញ្ញាតឲ្យខ្ញុំប្រាប់លោកថា ខ្ញុំធ្លាប់ស្គាល់លោក ជូ សៅ អំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០។ គាត់ជាប្រធានធនាគារមួយ ឈ្មោះ ធនាគារឥណទានជាតិ (National Credit Bank)។ ខ្ញុំយល់ពីអារម្មណ៍របស់លោក ការឈឺចាប់របស់លោក និងយល់ពីអារម្មណ៍គ្រួសាររបស់លោកក្នុងការស្វែងរកទីកន្លែងរបស់ឪពុកមាលោក និងព័ត៌មានអំពីវាសនារបស់គាត់…។
ជាអកុសលខ្ញុំគ្មានព័ត៌មានសោះអំពីជោគវាសនាឪពុកមារបស់លោក។ ហើយខ្ញុំគ្មានព័ត៌មានណាមួយអំពីគាត់ទេ អំឡុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ”។ ខៀវ សំផន បានបញ្ជាក់ថា គ្មានទាហាននៅក្រោមបញ្ជាគាត់ ដែលអាចបង្ខិតបង្ខំឲ្យបញ្ជូនលិខិតបែបនេះបានទេ ហើយថា គាត់ក៏ត្រូវគេចចេញពីភ្នំពេញ និងបែកពីគ្រួសាររបស់គាត់ដែរ។
ខៀវ សំផន បានបន្តទៀតថា “ ខ្ញុំយល់អស់ហើយថា លោកអាណិតឪពុកមារបស់លោក ហើយចំពោះហេតុផលនេះ ខ្ញុំសូមឆ្លៀតឱកាសនេះនិយាយប្រាប់លោកដោយផ្ទាល់ ដើម្បីឲ្យលោកយល់ពីទឹកចិត្តរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំនិយាយអស់ពីបេះដូងរបស់ខ្ញុំ ដើម្បីឲ្យអ្វីៗច្បាស់លាស់ ហើយគំនិតរបស់លោក ក៏ជ្រះស្រឡះដែរ”។
លោកស្រី ចេននីហ្វឺ ហូលលីហ្គាន់ (JenniferHolligan) មន្ត្រីច្បាប់ជាន់ខ្ពស់ប្រចាំអង្គការ ស្វែងរកយុត្តិធម៌នៅអាស៊ី (Access to Justice Asia)ដែលធ្វើជាតំណាងឲ្យភាគីដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមចំនួន១៣៤នាក់ក្នុងសំណុំរឿង០០២ បានមានប្រសាសន៍ថា ការឆ្លើយឆ្លងដោយផ្ទាល់នេះ មិនដែលមានទេពីមុនមកក្នុងរឿងក្តីនេះ ហើយធ្វើឲ្យលោកស្រី “ ភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង”។
លោកស្រីបន្ថែមថា “ លោក នី អរគុណតុលាការយ៉ាងខ្លាំងដែលអនុញ្ញាតឲ្យគាត់មកទីនេះ និងមានឱកាសសួរ ខៀវ សំផន ប៉ុន្តែគាត់មិនពេញចិត្តចំពោះចម្លើយនេះឡើយ”។ ខ្មែរក្រោម ដែលសំដៅដល់សហគមន៍ជនជាតិភាគតិចខ្មែរនៅវៀតណាមភាគខាងត្បូង គឺជាគោលដៅពិសេសក្រោមរបបខ្មែរក្រហម។ នៅសប្តាហ៍ក្រោយ ការបើកសវនាការជំនុំជម្រះនឹងផ្តោតជាចម្បងលើការរងគ្រោះរបស់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី៕
ប្រែសម្រួលដោយ ចេវ ប៊ុននី