បន្ទប់រៀននៅក្នុងវិទ្យាស្ថានខុងជឺ នៅក្នុងបរិវេណរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គឺជាគំរូសម្រាប់ការសិក្សា។ ជញ្ជាំងពណ៌សទើបតែលាបពណ៌ថ្មី កៅអី និងតុថ្មីៗរៀបជាជួរយ៉ាងស្អាត ហើយទូឈើសម្រាប់ដាក់សៀវភៅដែលមានពណ៌ភ្លឺរលោងស្ថិតនៅពីមុខបន្ទប់ នៅក្បែរក្ដារខៀនពណ៌សមួយ ហើយក្តារខៀននោះក៏ប្រើសម្រាប់ធ្វើជាផ្ទាំងបញ្ចាំងស្លាយផងដែរ។
វិទ្យាស្ថានខុងជឺ ផ្ទុយពីសាលារដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយនិស្សិតដែលចូលទៅរៀននៅក្នុងវិទ្យាស្ថាននេះ ត្រូវបង់ប្រាក់ត្រឹមតែប្រាំដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយខែ។ ការចំណាយដ៏ច្រើនរបស់វិទ្យាស្ថានមានដូចជា ប្រាក់ខែគ្រូ សៀវភៅមេរៀន សម្ភារបង្រៀនការចំណាយទៅលើប្រតិបត្តិការផ្សេងៗ និងសូម្បីតែថ្លៃសំបុត្រយន្តហោះសម្រាប់និស្សិតដែលត្រូវបន្តទៅរៀនក្នុងប្រទេសចិន សុទ្ធតែឧបត្ថម្ភដោយរដ្ឋាភិបាលចិន។
នៅពេលឥទ្ធិពលនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចិនពង្រីកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា វិទ្យាស្ថានខុងជឺនេះក៏មានការពង្រីករបស់ខ្លួនដែរ ដោយមានសាខាចំនួន១៣ និងនិស្សិតចំនួន៥.០០០នាក់ នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅតាមខេត្តចំនួនប្រាំនៅទូទាំងប្រទេស។
អ្វីៗដំណើរការល្អសម្រាប់វិទ្យាស្ថាននេះ ចាប់តាំងពីបានបើកដំណើរការក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កាលពីឆ្នាំ២០០៩មក ដោយនៅឆ្នាំនេះ សន្និសីទអន្តរជាតិខុងជឺ ដែលមានការចូលរួមពីតំណាងជាង១០០មកពីប្រទេសជាច្រើន ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងសប្ដាហ៍នេះ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។
លោក ជា មុន្នីរិទ្ធ នាយកវិទ្យាស្ថានខុងជឺ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា “ ដោយសារតែយើងបានបើកសាខាជាច្រើននិងបានទាក់ទាញនិស្សិត ហើយបានផ្សព្វផ្សាយពីវិទ្យាស្ថាននេះបានយ៉ាងល្អបើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសដទៃ យើងបានឃើញថា មានការរីកចម្រើនខ្លាំងបំផុត ហេតុដូច្នេះហើយទើបប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានជ្រើសរើស ដើម្បីបើកសន្និសីទខុងជឺនេះឡើង”។
នៅពេលគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិនផ្ដល់ជំនួយឥតលក្ខខណ្ឌដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហើយនៅពេលក្រុមហ៊ុនចិនបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានទឹកប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធ ការរុករករ៉ែ និងកសិកម្មនោះ គ្រូបង្រៀនភាសាជាច្រើនដែលរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានផ្ដល់វគ្គបំប៉ន និងបានជួល គឺសុទ្ធតែជាយុវជនខ្មែរដែលនឹងក្លាយទៅជាស្ពានការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
លោក មុន្នីរិទ្ធ បានមានប្រសាសន៍ថា “ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កាលពី១០ឆ្នាំមុន ឬក៏ប្រាំឆ្នាំមុន ភាសាចិនត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាភាសាសម្រាប់ការធ្វើជំនួញប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ ភាសាចិនឥឡូវនេះ គឺត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវ សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល និងសម្រាប់ការទូត”។ លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា តម្លៃចូលរៀនប្រាំដុល្លារក្នុងមួយខែ គឺត្រូវបានផ្ដល់យ៉ាងពិសេសសម្រាប់កូនៗរបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល។
លោក មុន្នីរិទ្ធ លើកឡើងថា មានគោលដៅបួនសំខាន់ៗ ដែលវិទ្យាស្ថានខុងជឺសង្ឃឹមថា នឹងសម្រេចបានត្រឹមឆ្នាំ២០២០ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
វិទ្យាស្ថានខុងជឺមានគម្រោងសាងសង់សាលានៅទូទាំង២៤ខេត្ត-ក្រុងទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីបង្រៀនភាសា និងវប្បធម៌ចិនដល់សិស្សនិស្សិតខ្មែរប្រមាណ៥០.០០០នាក់បង្កើតវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវនៅរាជបណ្ឌិតសភា និងនៅប្រទេសចិន ដើម្បីបន្តការសិក្សាពីប្រវត្តិនៃទំនាក់ទំនងកម្ពុជាចិន និងមានគម្រោងបង្កើតកម្មវិធីផ្ដល់អាហារូបករណ៍ដើម្បីបញ្ជូនសិស្សនិស្សិតខ្មែររាប់រយនាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ទៅសិក្សារយៈពេលមួយឆ្នាំក្នុងប្រទេសចិន។
យោងតាមលោក មុន្នីរិទ្ធ បានឲ្យដឹងថា នៅពេលឥទ្ធិពលអន្តរជាតិ និងការវិនិយោគរបស់ប្រទេសចិនមានការកើនឡើងនៅលើឆាកអន្តរជាតិ វិទ្យាស្ថានខុងជឺ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងនៅទូទាំងពិភពលោក គឺជាមធ្យោបាយមួយដើម្បីពង្រីកការប្រើប្រាស់ភាសាចិន និងការយល់ដឹងពីវប្បធម៌ចិន”។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “ ផលប្រយោជន៍របស់វិទ្យាស្ថានខុងជឺសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលចិន គឺដើម្បីធ្វើឲ្យមានមនុស្សកាន់តែច្រើនចេះនិយាយភាសាចិន។មនុស្សកាន់តែច្រើននឹងស្គាល់ប្រទេសចិន ហើយពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ភាសាចិននឹងកាន់តែមានសារៈសំខាន់រហូតដល់ពិភពលោកទាំងមូលនិយាយភាសាចិន”។
ទោះជាយ៉ាងណា វិទ្យាស្ថានខុងជឺមិនទទួលបានការស្វាគមន៍កក់ក្ដៅនៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងពិភពលោកឡើយ។
វិទ្យាស្ថានមួយចំនួនដែលគ្រប់គ្រងដោយការិយាល័យហានបាន ដែលជាការិយាល័យជាតិរបស់ប្រទេសចិនសម្រាប់ការបង្រៀនភាសាចិនជាភាសាបរទេស ត្រូវរងការត្រួតពិនិត្យយ៉ាងខ្លាំងនៅបស្ចិមប្រទេស ដែលនៅទីនោះ វិទ្យាស្ថានខុងជឺបានបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលភាសាចិនជាច្រើនតាមសាកលវិទ្យាល័យនានា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៤មក។
នៅក្នុងរបាយការណ៍ឆ្នាំ២០០៨ ដែលមានចំណងជើងថា ធ្វើឲ្យខុងជឺរស់ឡើងវិញ គោលនយោបាយសាធារណៈសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងការកើនឡើងនៃឥទ្ធិពលវប្បធម៌ និងភាសា ដែលសរសេរដោយវិទ្យាស្ថានសម្រាប់គោលនយោបាយសន្តិសុខ និងការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងទីក្រុងស្តុកខុម ប្រទេសស៊ុយអ៊ែត វិទ្យាស្ថានខុងជឺត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាគម្រោងគ្រប់គ្រងផ្លូវចិត្ត ដែលជាគោលបំណងផ្សព្វផ្សាយភាពអស្ចារ្យនៃវប្បធម៌ចិន ដែលនៅពេលជាមួយគ្នានោះដែរ គឺដើម្បីវាយបកមតិយោបល់ពីសាធារណជនដែលរក្សាឲ្យមានឥទ្ធិពលរបស់ចិន នៅក្នុងសហគមន៍អន្តរជាតិ”។
នៅក្នុងរបាយការណ៍បែកធ្លាយមួយពីទីភ្នាក់ងារសន្តិសុខសើុបការណ៍សម្ងាត់របស់ប្រទេសកាណាដា វិទ្យាស្ថានខុងជឺត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាឧបករណ៍របស់ប្រទេសចិន ដើម្បីគាំទ្រប្រយោជន៍យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួន នៅក្រៅប្រទេស។ របាយការណ៍នេះ បានលើកឡើងថា “ ប្រទេសចិនចង់ឲ្យពិភពលោកគិតថា ប្រទេសចិន និងអ្វីៗទាំងអស់របស់ចិន សុទ្ធតែល្អ”។
នៅជាន់ទី៣ និងជាន់ខ្ពស់បំផុតរបស់វិទ្យាស្ថានខុងជឺ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមានបន្ទប់បំពាក់ទៅដោយម៉ាស៊ីនត្រជាក់ដ៏ធំទូលាយដែលត្រូវបានគេប្រើ ដើម្បីបង្ហាញពីព្រឹត្តិការណ៍ អប់រំ និងការទូតផ្សេងៗ ព្រមទាំងសមិទ្ធផលរបស់បុគ្គលិក និងសិស្សនិស្សិតរបស់វិទ្យាស្ថានខុងជឺ។
សិស្សនិស្សិតត្រូវបានគេឃើញថា កំពុងតែបង្ហាញក្បាច់គុណថៃជិនៅមុខប្រាសាទអង្គរវត្ត ដោយមានកាន់អក្សរក្បាច់លាបពណ៌ស្រស់ស្អាត និងកំពុងចូលរួមជាមួយសមភាគីរបស់ខ្លួនមកពីទូទាំងពិភពលោក នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងនិយាយភាសានិងវប្បធម៌ដែលឧបត្ថម្ភដោយវិទ្យាស្ថានខុងជឺ នៅក្នុងខេត្តយន់ណាន ប្រទេសចិន។ ស៊ុតធ្វើពីប្រាក់ចំនួនបីត្រូវបានគេដាក់នៅលើតុ ដែលជារង្វាន់សម្រាប់សិស្សនិស្សិតដែលឈ្នះនៅក្នុងការប្រកួត ដោយមានភាពស្ទាត់ជំនាញខាងភាសាចិន និងជំនាញរបាំបុរាណចិន។
រូបថតជាច្រើនត្រូវបានគេប្រើដើម្បីអបអរសាទរខួបលើកទី៥៤នៃទំនាក់ទំនងការ ទូតរវាងប្រទេសចិន និងកម្ពុជា ដែលប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅវិទ្យាស្ថានខុងជឺ នៅក្នុងរាជបណ្ឌិត្យសភា និងមានការចូលរួមពីលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន និងលោក ផាន កាងស៊ូ (Pan Gangxue) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា។
លោក សុខ ទូច ប្រធានកម្មវិធីថ្នាក់បណ្ឌិត នៅឯរាជបណ្ឌិតសភា និងជាអនុប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា មិនដូចបណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួន ដែលការកើនឡើងនៃឥទ្ធិពលរបស់ចិន កំពុងធ្វើឲ្យមានក្ដីព្រួយបារម្ភនោះ ប្រទេសកម្ពុជាមានប្រវត្តិទំនាក់ទំនងល្អជាយូរមកហើយជាមួយប្រទេសចិន ដែលបានអនុញ្ញាតឲ្យវិទ្យាស្ថានខុងជឺពង្រីកខ្លួនយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ។
លោកបានលើកឡើងថា “ ទំនាក់ទំនងដ៏ជិតស្និទ្ធរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសចិនបានចាក់ឫសនៅក្នុងវប្បធម៌ខ្មែរជាយូរមកហើយ មិនមែនទើបតែបន្ទាប់ពីវិទ្យាស្ថានខុងជឺត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឡើយ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានបិទស្លាកសញ្ញាផ្សេងៗរបស់ចិននៅតាមផ្ទះរបស់ខ្លួន។ ពួកគេបានប្ដូរពីការបរិភោគនំបញ្ចុកទៅបរិភោគគុយទាវវិញនិងផ្លាស់ប្ដូរពីការប្រើស្លាបព្រាទៅប្រើចង្កឹះ”។
លោក សុខ ទូច បានបន្ថែមថា ហើយទំនោររបស់សហគ្រិនខ្មែរដែលបានរៀនភាសាចិន និងសម្របទៅតាមទំនៀមទម្លាប់ចិន ក៏ជាប្រពៃណីមួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទៅហើយ។
លោកបានលើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋចិន និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកាត់ចិនបានគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាង៧០ភាគរយ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរខ្លះចង់ចេះភាសាចិន ដោយសារឥទ្ធិពលចិននៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច”។
ជា តិចហុក អាយុ១៨ឆ្នាំ ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាថ្នាក់ទី៤ និងកម្រិតចុងក្រោយ នៅឯវិទ្យាស្ថានខុងជឺកាលពីឆ្នាំមុនបាននិយាយថា ខ្លួនមានក្ដីស្រមើស្រមៃនៅថ្ងៃណាមួយចង់ក្លាយទៅជាឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសចិន ប៉ុន្ដែ មកទល់នឹងពេលេនះខ្លួនកំពុងស្វែងរកការងារណា ដែលមានប្រាក់ខែមិនតិចជាង១.០០០ដុល្លារ។
សិស្សរូបនេះនិយាយថា “ ឥឡូវនេះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានរកស៊ីជាមួយចិន។ អ្នកជំនួញបរទេសភាគច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺជាជនជាតិចិន។ ប្រសិនបើសិស្សនិស្សិតអាចចេះនិយាយភាសាចិន និងយល់ដឹងពីវប្បធម៌ចិនឲ្យបានល្អប្រសើរ ពួកគេនឹងទទួលបានការងារល្អៗ”។
សិស្សរូបនេះបន្ដថា “ នៅពេលខ្ញុំសិក្សា [នៅឯវិទ្យាស្ថានខុងជឺ] ខ្ញុំបានយល់ដឹងច្រើនអំពីវប្បធម៌ចិន ហេតុដូច្នេះហើយវាបានផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់ខ្ញុំក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយប្រជាពលរដ្ឋចិន”។
លីម អុីចិន ជាសិស្សអាយុ១៨ឆ្នាំ ដែលរៀននៅឆ្នាំចុងក្រោយ នៅឯវិទ្យាស្ថានខុងជឺ បាននិយាយថា នាងមិនទាន់ច្បាស់ពីអ្វីដែលនាងចង់ធ្វើដោយប្រើជំនាញភាសាចិនដែលនាងបានទទួលនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែ មានការអភិវឌ្ឍច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងអ្វីៗទាំងអស់របស់ចិនអំឡុងពេលសិក្សារបស់នាងក្នុងវិទ្យាស្ថាននេះ។
នាងបាននិយាយបន្តថា “ ខ្ញុំចូលចិត្តតន្ត្រីចិន ខ្ញុំចូលចិត្តរបាំចិន។ ខ្ញុំចូលចិត្តមើលប៉ុស្ដិ៍ចិននៅពេលខ្ញុំនៅផ្ទះ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង