នៅសល់ដល់ទៅពីរខែទៀតទើបដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោតជាតិ គឺថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដានោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បែរជាបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកចាប់ផ្តើមរៀបចំផែនការសម្រាប់ការកាន់អំណាចរយៈពេលប្រាំឆ្នាំទៀត ហើយបានប្រកាសថា ជ័យជម្នះសម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាត្រូវបានធានារួចជាស្រេចទៅហើយ។
ថ្លែងក្នុងឱកាសប្រារព្ធទិវាកុមារអន្តរជាតិនៅកោះពេជ្រក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន បានណែនាំឲ្យមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្តើមធ្វើការសិក្សាអំពីទីតាំងភូមិសាស្ត្រនៅតាមទីជនបទនានា ដើម្បីបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលសម្រាប់ការសាងសង់សាលារៀននិងមន្ទីរពេទ្យនានាក្រោយការបោះឆ្នោតបញ្ចប់រួចរាល់។
លោក ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា “ ខ្ញុំហ៊ានចេញបទបញ្ជាឲ្យមានការត្រៀមអនុវត្តយុទ្ធសាស្រ្តចតុកោណដំណាក់កាលទី៣ ដោយត្រូវសាងសង់មន្ទីរពេទ្យបង្អែក និងមណ្ឌលសុខភាពបន្ថែម នៅក្នុងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ថ្មីផ្អែកលើទីតាំងភូមិសាស្ត្រដែលបានសិក្សារួច និងត្រូវសាងសង់វិទ្យាល័យ និងអនុវិទ្យាល័យបន្ថែមទៀតនៅក្នុងតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ថ្មី។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តថា “ យើងនឹងឈ្នះម្តងទៀត ដូច្នេះមិនបាច់សង្ស័យទេ។ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ និងរហូតដល់ឆ្នាំ២០១៨ ហ៊ុន សែន នឹងត្រូវបានបោះឆ្នោតឲ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីម្តងទៀត”។
យុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណ ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានប្រកាសជាលើកដំបូងក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៣នោះ គឺជាគោលនយោបាយដ៏ទូលំទូលាយ និងប្រកបដោយមហិច្ឆតា ដែលមានការកំណត់គោលដៅរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការសម្រេចបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំង ការបង្កើតការងារ ការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្ម និងការធ្វើឲ្យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមានភាពប្រសើរឡើង។
យុទ្ធសាស្ត្រនេះក៏មានការកំណត់គោលដៅទូលំទូលាយក្នុងការជំរុញឲ្យមានកិច្ចប្រឹងប្រែងប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ឲ្យមានការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធច្បាប់ និងតុលាការ ការធ្វើវិមជ្ឈការ និងការកែទម្រង់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធផងដែរ។
រយៈពេល១០ឆ្នាំចាប់តាំងពីរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណមក អង្គការសិទ្ធិមនុស្សរួមជាមួយនឹងអង្គការសហប្រជាជាតិ និងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី បានបន្តធ្វើការកត់សម្គាល់ថា ប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ ខណៈអំពើពុករលួយនៅតែជាបញ្ហារីករាលដាលក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលគ្រប់ជាន់ថ្នាក់។
ប៉ុន្តែ ក្នុងរយៈពេលមួយខែចុងក្រោយនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានសង្កត់ធ្ងន់អំពីសមត្ថភាពគ្មានពីររបស់គណបក្សលោកក្នុងការរក្សាសន្តិភាព និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រហែល៧ភាគរយក្នុងមួួយឆ្នាំ។
តាមរយៈសុន្ទរកថាកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ លោក ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងសាជាថ្មីអំពីសិ្ថតិបានមកពីការស្ទង់មតិក្នុងខែមករារបស់វិទ្យាស្ថានសាធារណរដ្ឋអន្តរជាតិ ហៅកាត់ថា (IRI) ដែលលោកអះអាងថា ត្រូវបានបញ្ជូនមកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ស្ថិតិនេះបង្ហាញថា អ្នកបោះឆ្នោត៧៧ភាគរយនឹងបោះឆ្នោតឬទំនងជានឹងបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិនាខែកក្កដាខាងមុខនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ យោងតាមលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមាន [ប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យ] ៧៧ភាគរយ។ នេះហើយជាមូលហេតុដែលខ្ញុំហ៊ាននិយាយថា ខ្ញុំនឹងដាក់បញ្ចូលគោលនយោបាយ [សាងសង់សាលារៀន និងមន្ទីរពេទ្យបន្ថែម] នេះចូលក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តចតុកោណដំណាក់កាលទី៣ របស់រដ្ឋាភិបាល សម្រាប់រយៈពេលប្រាំឆ្នាំទៀត”។
កាលពីខែមុន លោក ចេសិន ស្មាត (Jason Smart) នាយកប្រចាំប្រទេសរបស់វិទ្យាស្ថានIRI បានបញ្ជាក់ថា “ ស្ថិតិផ្ទៃក្នុង” ស្តីពីជម្រើសរបស់អ្នកបោះឆ្នោតបានមកពីការស្ទង់មតិនេះ គឺមិនមែនសម្រាប់ផ្សព្វផ្សាយឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សនយោបាយផ្សេងៗទៀត ឬសាធារណជនបានដឹងឡើយ។
ដោយមិននិយាយចំឈ្មោះវិទ្យាស្ថានIRI លោក ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវឲ្យមានការផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិនេះដើម្បីឲ្យសាធារណជនបានជ្រាបជាព័ត៌មាន។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “ មានអ្នកចេញមកនិយាយថា របាយការណ៍នេះគឺសម្ងាត់។ ចេះទាមទារឲ្យមានសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងច្បាប់ស្តីពីសេរីភាពក្នុងការទទួលបានព័ត៌មាន ប៉ុន្តែខ្លួនឯងបែរជារក្សាព័ត៌មានសម្ងាត់សម្រាប់ខ្លួនឯងទៅវិញ”។
លោក ចេសិន ស្មាត បានសង្កត់ធ្ងន់កាលពីម្សិលមិញថា គោលការណ៍របស់វិទ្យាស្ថាន IRI គឺមិនបង្ហាញស្ថិតិស្តីពីជម្រើសរបស់អ្នកបោះឆ្នោតឲ្យសាធារណជនបានដឹងឡើយ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងតួលេខគាំទ្រ៧៧ភាគរយដែលលោក ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងនោះ លោក ចេសិន ស្មាត បានឆ្លើយតបថា ការស្ទង់មតិរបស់វិទ្យាស្ថាន IRI ពុំមានសំណួរចំៗថា តើអ្នកឆ្លើយសំណួរគ្រោងបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សណាមួយក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិនាខែកក្កដាឡើយ។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា គណបក្សប្រឆាំងនៅតែមានសុទិដ្ឋិនិយមក្នុងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះ ព្រោះខ្លួនបានទទួលរបាយការណ៍ដោយឡែកនិងសម្ងាត់ដូចគ្នា ពីវិទ្យាស្ថាន IRI ដែលបង្ហាញថា អ្នកបោះឆ្នោត៥៤ភាគរយគ្រោងបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រឆាំងក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ នៅពេលគូប្រជែងរបស់យើងចាប់ផ្តើមវាយប្រហារយើង វាមានន័យថា យើងកំពុងដើរនៅលើផ្លូវត្រូវ ហើយយើងនឹងបន្តបោះជំហានឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យ”។ លោកបានបន្ថែមថា កង្វះស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយអព្យាក្រឹត និងភាពលម្អៀងរបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ បានបន្តរារាំងលទ្ធភាពរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងការប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដើម្បីដណ្តើមប្រជាប្រិយភាពដោយយុត្តិធម៌។
លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ លើកឡើងថា គណបក្សនីមួយទំនងជាកំពុងនាំគ្នាយកទិន្នន័យបានពីការស្ទង់មតិរបស់វិទ្យាស្ថាន IRI នេះដើម្បីពង្រឹងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែលោកបានធ្វើការកត់សម្គាល់ថា ដោយសារតែការស្ទង់មតិនេះត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងបរិយាកាសមួយដែលមានភាពលម្អៀងនិងការបំភិតបំភ័យ លទ្ធផលដែលទទួលបានមកគឺអាចខុស។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ [ស្ថិតិផ្ទុយគ្នានេះគឺ] គ្មានអ្វីគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលទេ ព្រោះគណបក្សនីមួយៗយកតែចំណុចល្អៗនៃការស្ទង់មតិនេះមកទាញយកផលប្រយោជន៍សម្រាប់ខ្លួនមុនការបោះឆ្នោតជាតិនាពេលខាងមុខនេះ”។
លោកបានបន្ថែមថា “ យើងគួរតែចងចាំក្នុងចិត្តផងដែរថា ការស្ទង់មតិនេះត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងបរិយាកាសមួយដែលមានការបំភិតបំភ័យផ្នែកនយោបាយ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលលម្អៀងទៅតែម្ខាង៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង