ស្រុកសំរោងទង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ-ខណៈពេលកំពុងសើច ទូច សំណាង បានលោតទៅមុខទៅក្រោយលើខ្សែលោតអន្ទាក់ដែលកាន់ដោយមិត្តរួមថ្នាក់របស់ខ្លួន។កុមារអាយុ១៣ឆ្នាំរូបនេះទៅរៀននៅក្នុងភូមិតូចមួយនៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ កុមារនេះមានមិត្តភកិ្តជាច្រើន និងបងប្អូនប្រាំនាក់ ព្រមទាំងមានឱពុកម្ដាយជាទីស្រឡាញ់ទៀតផង។
លើសពីនេះ ទូច សំណាង គឺជាក្មេងចូលចិត្តសប្បាយ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលរូបគេមិនបានដឹងនោះគឺខួរក្បាលរបស់គេ លូតលាស់មិនស្របតាមវ័យរបស់គេទេ គឺដោយសារតែរូបគេទទួលទានអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់។នៅពេលសួរថា តើជាធម្មតាគេបានអ្វីសម្រាប់បរិភោគពេលថ្ងៃត្រង់ ឬពេលល្ងាចនោះ សំណាង ឆ្លើយដោយងាយស្រួលថា “ បាយ” ។ មិត្តភក្តិរបស់គេចាប់ផ្តើមសើចតិចៗ ហើយរូបគេក៏បាននិយាយយ៉ាងលឿននៅពេលនោះថា រូបគេក៏ទទួលទានបន្លែឆា ឬសាច់ជ្រូកចៀនផងដែរ។ អាហារធម្មតារបស់គេធ្វើឲ្យរូបគេក្រិន និងមិនគ្រប់គីឡូ គឺជាសញ្ញាបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា សរីរាង្គផ្សេងទៀត រួមទាំងខួរក្បាលក៏ពុំសូវអភិវឌ្ឍដែរ។
សំណាង មិនមែនជាករណីតែមួយនោះទេ។ យោងតាមការសិក្សាថ្មីមួយដោយអង្គការស្បៀង និងកសិកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បង្ហាញថា ជាង៤០ភាគរយនៃកុមារកម្ពុជាមានវាសនាដូចគ្នា ហើយ ការអភិវឌ្ឍន៍រាងកាយ និងអនាគតរបស់កុមារស្ទើរពាក់កណ្ដាលនៃកុមារនៅកម្ពុជាមានការលំបាកដោយសារតែខ្វះវីតាមីន និងអាហារបំប៉ន។
គម្រោងសាកល្បងរបស់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវដើម្បីការអភិវឌ្ឍ និងកម្មវិធីរបស់ស្បៀងអាហារពិភពលោកនៅតាមសាលានៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ពេលនេះកំពុងព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហានេះតាមរយៈការបន្ថែមវីតាមីន និងរ៉ែទៅក្នុងអាហារទាំងនេះ។
កម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោកបានលើកឡើងថា គម្រោងអាហារបំប៉នស្រដៀងគ្នានេះកំពុងធ្វើនៅប្រទេសដទៃទៀតដែរ។ ប្រសិនបើពួកគេជោគជ័យ គេនឹងពង្រីកគម្រោងនេះ និងអាចផ្លាស់ប្ដូរជីវិតរបស់កុមារកម្ពុជាបានជិតកន្លះលាននាក់ និងកុមាររាប់លាននាក់ទៀតនៅក្នុងពិភពលោក។
លោក ហ្វ្រែង វីរីនហ្គា (Frank Wieringa) អ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវដើម្បីការអភិវឌ្ឍន៍ដែលដឹកនាំគម្រោងនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺបានមានប្រសាសន៍ថា “ ការក្រិនគឺជាសញ្ញាមួយបង្ហាញថា រាងកាយមិនអភិវឌ្ឍនិងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សរីរាង្គទាំងអស់រួមទាំងខួរក្បាលផងដែរ”។
ប្រការនេះជះឥទ្ធិពលដោយផ្ទាល់ដល់ការសិក្សារបស់កុមារ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់អង្គការសង្គ្រោះកុមារ។នៅទូទាំងពិភពលោកកុមារ ដែលបរិភោគមិនគ្រប់គ្រាន់បានពិន្ទុប្រឡងគណិតវិទ្យាទាប ហើយប្រហែល១៩ភាគរយទំនងជាមិនចេះអានអក្សរទេនៅអាយុ៨ឆ្នាំ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការសង្គ្រោះកុមារមានចំណងជើងថា “ អាហារសម្រាប់ការគិត”។
កុមារដែលទទួលទានអាហារសមរម្យ ទោះជាយ៉ាងណាទំនងជាអាច រៀនបានល្អនិងមានគុណវិបត្តិយូរអង្វែងសម្រាប់កុមារដែលគេបោះបង់ចោល នេះបានបើយោងតាមរបាយការណ៍ខាងលើ។
របាយការណ៍នេះបានបន្តថា “ កុមារដែលទទួលទានមិនគ្រប់គ្រាន់បន្តអភិវឌ្ឍចំនួន២០ភាគរយតិចជាងកុមារដទៃទៀតដែលទទួលទានអាហារត្រឹមត្រូវរហូតដល់ពេញវ័យ។ ប៉ុន្តែ មានភ័ស្តុតាងដទៃទៀតបង្ហាញថា ភាពខុសគ្នាអាចធំជាងនេះ។ ការសិក្សាមួយបានប៉ាន់ប្រមាណថា ឱនភាពនៃការយល់ដឹងសម្រាប់កុមារទទួលទានអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់គឺប្រហែល៦៦ភាគរយ”។
ប្រការនេះក៏បានជះឥទ្ធិពលមិនល្អខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិផងដែរ ព្រោះកុមារដែលទទួលទានមិនគ្រប់គ្រាន់រៀនមិនពូកែទេ និងឆាប់បោះបង់ការសិក្សា ដែលអាចធ្វើឲ្យផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបនៃប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ចុះចន្លោះពី ២ទៅ១១ភាគរយ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ខាងលើ។ របាយការណ៍នេះក៏បានលើកឡើងដែរថា មនុស្សពេញវ័យដែលបរិភោគមិនគ្រប់គ្រាន់ដូចកុមារនោះទំនងជាអាចមានជំងឺដែលមិនឆ្លង ដូចជាជំងឺលើសឈាម និងការធាត់លើសទម្ងន់ជាដើម។
លោក វីរីនហ្គា មានប្រសាសន៍ថា “ យើងមានជំងឺមិនឆ្លងទាំងនេះ គឺទាក់ទងការបរិភោគអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់កាលពីនៅក្មេង។ប្រសិនបើអ្នកក្រិនកាលពីនៅក្មេង ឬក៏មិនបានទទួលទានអាហារមិនគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងផ្ទៃ នោះរាងកាយរបស់អ្នកគិតថា ពិភពខាងក្រៅមិនល្អ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវតែបង្កើនទម្ងន់នៅពេលដែលទទួលបានអាហារបំប៉ន…ជំងឺធាត់ហួសមិនត្រឹមពាក់ព័ន្ធនឹងអ្វីដែលយើងទទួលទានពេលនេះទេ ប៉ុន្តែ ក៏ពាក់ព័ន្ធរបៀបផ្ដល់អាហារ កាលពីនៅកុមារផងដែរ។ បាតុភូតបែបនោះបាននាំឲ្យមានអត្រាធាត់ហួសខ្ពស់ហើយក្នុងប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីមានកាន់តែច្រើនថែមទៀត ដោយសារតែការប្រើប្រាស់អាហារដែលមានកាឡូលីខ្ពស់នាពេលបច្ចុប្បន្ន។
លោក វីរីនហ្គា ជឿជាក់ថា ដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាទាំងអស់នេះ មិនចំណាយប្រាក់ច្រើនទេ និងងាយបំផុត។ លោកបានថ្លែងថា “ ជាមូលដ្ឋានយើងគ្រាន់តែបន្ថែមរ៉ែ និងវីតាមីនទៅក្នុងបាយជាការស្រេច”។ ដំណើរការនេះក៏ងាយស្រួលដែរ។ ស្រូវមានសារធាតុបំប៉នទាំងអស់នោះ ហើយក្រោយមកក៏បានកិនទៅជាអង្ករ និងសារធាតុត្រូវបានបន្ថែមទៅលើអង្ករធម្មតា។
ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងស្បៀងអាហារពិភពលោកដែលបានផ្តល់អាហារនៅតាមសាលាមួយចំនួននៅកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៩មក គឺគម្រោងបច្ចុប្បន្នបានផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់កុមារប្រហែល៤០០.០០០នាក់ វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវដើម្បីការអភិវឌ្ឍន៍បានផ្ដល់អង្ករបន្ថែមវីតាមីន និងរ៉ែដល់កុមារប្រហែល២.០០០នាក់នៅសាលាបឋមសិក្សាចំនួន១៦ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ។
“ នៅពេលដែលពួកគេញាំុបាយសម្រាប់អាហារពេលព្រឹក ពួកគេទទួលបានអាហារបំប៉នពាក់កណ្ដាលនៃចំនួនដែលគេត្រូវការប្រចាំថ្ងៃ” រីឯប្រហែល៤០ភាគរយទៀតនៃអាហារបំប៉នសំខាន់គឺមានស្រាប់នៅក្នុងអាហារធម្មតារបស់កុមារ។
អស់រយៈពេលប្រាំបីខែ កុមារនៅក្នុងសាលាទាំងនោះចំនួន២.០០០នាក់ពេលនេះបានទទួលទានបាយរៀងរាល់ថ្ងៃ ពេលពួកគេមកសាលា។ ខែនេះវាគឺជាខែដំបូងដែលត្រូវចុះទៅមើលសាលាចំនួន១៦ ដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងគម្រោងសាកល្បងនេះ ហើយសាលាចំនួនបួនដែលស្ថិតនៅក្រុងមិនបានស្ថិតនៅក្នុងគម្រោងដើម្បីពិនិត្យថា តើអាហារបំប៉នមានឥទ្ធិពលឬអត់នោះទេ។
សំណាកឈាម ទឹកនោម និងលាមកត្រូវបានគេយកអំឡុងពេលចុះទៅពិនិត្យដើម្បីប្រៀបធៀបកង្វះរ៉ែ និងវីតាមីន ដែលបានកត់ត្រាក្នុងចំណោមកុមារ កាលពីខែវិច្ឆិកា តាមកម្រិតអំឡុងការស្ទាបស្ទង់មតិពាក់កណ្ដាលឆមាស នៅក្នុងខែមីនា និងលទ្ធផលចុងក្រោយក្នុងខែមិថុនា។ និស្សិតចិត្តវិទ្យាមួយក្រុមមកពីសាកលវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្រ្តក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ក៏បានធ្វើតេស្តល្បងប្រាជ្ញាជាមួយនឹងសិស្សប្រហែល១២០នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ ដើម្បីកំណត់ថា តើសមត្ថភាពរៀនរបស់ពួកគេបានប្រសើរឬអត់ដោយសារលទ្ធផលអាហារបំប៉ន។
លោក វីរីនហ្គា បានមានប្រសាសន៍ ខណៈពេលអង្កេតកុមារីម្នាក់ដែលបានព្យាយាមរៀបប្លុកនៅលើតុមួយតាមរូបភាពបង្ហាញនោះ ជាផ្នែកនៃតេស្តល្បងប្រាជ្ញាថា “ តេស្តនេះធ្វើតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិ។ ពួកគេត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជុំវិញពិភពលោក ហើយការរៀបប្លុកមួយចំនួនក៏ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាមផងដែរ”។
លទ្ធផលចុងក្រោយនៃការស្ទាបស្ទង់មតិនិងមិនត្រូវបានគេដឹងរហូតដល់ខែវិច្ឆិកា ប៉ុន្តែដោយសារបាយដែលមានសារធាតុបំប៉ននេះកំពុងជួយធ្វើឲ្យកុមារដែលជាសិស្សសាលាមានការអភិវឌ្ឍបានត្រឹមត្រូវនោះ គេសង្ឃឹមថា នឹងទទួលបានលទ្ធផលខ្ពស់។
លោក វីរីនហ្គា ថ្លែងថា “ យើងនឹងរកផលប៉ះពាល់ទៅលើសភាពរបស់កុមារពាក់ព័ន្ធនឹងអាហារបំប៉ន។ ប៉ុន្តែ យើងសង្ឃឹមថា យើងអាចបង្ហាញទៀតថាយើងបានធ្វើឲ្យលទ្ធផលនៃមុខងារបានប្រសើរផងដែរ ដូចជាសមត្ថភាពរៀនដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅលើការលូតលាស់របស់ពួកគេ… ហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថា នឹងអាចបង្ហាញផលវិជ្ជមានលើសុខភាពរបស់ពួកគេ ដូចជាពួកគេលែងមានជំងឺរាករូសជាដើម ដូច្នេះអាចទៅសាលាបានយ៉ាងទៀងទាត់”។
នៅពេលថ្មីៗនេះកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោកបានចំណាយប្រាក់ប្រហែល២៣ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់អាហារមួយពេលក្នុងមួយថ្ងៃសម្រាប់កុមារម្នាក់ ក្នុងសាលាមួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ដោយមានប្រាក់បន្ថែម២.០០០រៀលក្នុងមួយឆ្នាំ អង្ករដែលជាផ្នែកមួយនៃអាហារស្រាប់នោះ អាចបន្ថែមវីតាមីនចាំបាច់ទាំងអស់នោះ។
អ្នកស្រី ងៃ សុខមាលា ជំនួយការជាន់ខ្ពស់ផ្នែកព័ត៌មានសាធារណៈរបស់កម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជាបានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា “ អង្គការស្បៀងអាហារពិភពលោក នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះក៏បានបង្កើតការពិគ្រោះយោបល់ពិភពលោកស្ដីពីការបន្ថែមអាហារបំប៉នទៅលើបាយធម្មតា ដើម្បីចាប់ផ្ដើមដំណើរការផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីសហការបញ្ចូលអង្ករដែលបានបន្ថែមអាហារបំប៉នរួចទៅក្នុងកម្មវិធីជំនួយស្បៀងអាហាររបស់ខ្លួន” នៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួនដូចជាប្រទេសបង់ក្លាដេស ប្រទេសចិន និងប្រទេសប៊ូរិនឌី ។
អ្នកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ ផ្អែកលើលទ្ធផលនៃការសិក្សានេះស្បៀងអាហារពិភពលោក គ្រោងនឹងកំណត់មាត្រដ្ឋាននៃការប្រើប្រាស់អាហារបំប៉ននៅក្នុង[កម្មវិធីអាហារសាលា] និងកម្មវិធីសមត្ថភាពសង្គមផ្អែកលើអាហារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា”។ នេះនឹងផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដោយផ្ទាល់ដល់កុមារជាង៤០០.០០០នាក់នៅក្នុងសាលាជាង១.៣០០នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា៕
ប្រែសម្រួលដោយ ហម សុផាណ្ណា