យោងតាមក្រុមអ្នកពិគ្រោះយោបល់ក្នុងតំបន់បានឲ្យដឹងថា កម្ពុជាត្រូវការថវិកាចំនួន១៦ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់វិនិយោគនៅទសវត្សរ៍ក្រោយនេះ ប្រសិនបើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ប្រទេសនេះត្រូវវិវឌ្ឍឲ្យទាន់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
នៅឯសិក្ខាសាលាមួយធ្វើឡើងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញ វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់អាស៊ាន និងអាស៊ីបូព៌ា នៅក្នុងទីក្រុងហ្សាការតា បានធ្វើបទបង្ហាញពីការស្រាវជ្រាវដែលបង្ហាញថា ចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៩០ ដល់ឆ្នាំ២០១១ ដៃគូរវាងរដ្ឋនិងឯកជនចំនួន៣០ ដូចជារោងចក្រផលិតថាមពលអគ្គិសនី ទំនប់វារីអគ្គិសនី សម្បទានអាកាសយានដ្ឋាន និងគម្រោងជួសជុលផ្លូវដែកមួយ ត្រូវបានសម្រេចយល់ព្រមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយមានការកើនឡើងនូវគម្រោងធំៗជាច្រើនបន្ទាប់ពីឆ្នាំ២០០៦។
បើទោះជាគម្រោងថាមពលអគ្គិសនីស្មើនឹង៧០ភាគរយនៃគម្រោងដែលបានអនុម័តរួចហើយក៏ដោយ ក៏ការស្រាវជ្រាវនេះបង្ហាញថា កម្ពុជានៅតែមិនមានលទ្ធភាពដូចប្រទេសជិតខាងក្នុងតំបន់ដែរ ក្នុងការផ្តល់ភ្លើងអគ្គិសនីដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោយមានពលរដ្ឋខ្មែរតែ២៤ភាគរយប៉ុណ្ណោះមានភ្លើងរដ្ឋប្រើប្រាស់។
ឯកសារដែលលោក នីក ណាស៊័រ ម៉ាយីដ(Nik Nasir Majid) ជាអ្នកពិគ្រោះយោបល់ឯករាជ្យនៅវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំតំបន់អាស៊ាន និងអាស៊ីបូពា៌ បានបង្ហាញថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៣ដល់ឆ្នាំ២០២២ កម្ពុជាត្រូវការទឹកប្រាក់ចន្លោះពី១២ពាន់លានដុល្លារទៅ១៦ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់វិនិយោគទៅលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដើម្បីឲ្យស្របទៅតាមកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
ដើម្បីទទួលបានទឹកប្រាក់នេះ របាយការណ៍នេះបានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវមានគម្រោងថវិកាចំណាយថែមទៀតក្នុងការបង្កើតដៃគូរវាងរដ្ឋនិងឯកជន។ ឯកសារនេះបានឲ្យដឹងថា ប៉ុន្តែ “ សមត្ថភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅមានកម្រិតដោយខ្វះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការប្រមូលប្រាក់ចំណូលពន្ធ និងខ្វះប្រាក់តម្កល់របស់រដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារ”។ ឯកសារនេះបន្ថែមថា ចំណូលរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ននេះស្មើនឹង១៣ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប “ គឺទាបជាងស្តង់ដាតំបន់”។
ពេលនេះ មានតែគម្រោងថាមពលអគ្គិសនីប៉ុណ្ណោះ ភាគច្រើនគឺទំនប់់វារីអគ្គិសនីផ្តល់មូលនិធិដោយចិន ដែលប្រើកិច្ចព្រមព្រៀង សាងសង់ ប្រតិបត្តិការ ហើយផ្ទេរ ទទួលបានជំនួយពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងទម្រង់នៃការធានាផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ។
លោក ចម ប្រសិទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែលបើកសិក្ខាសាលានេះ បានយល់ស្របថា ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដើរមិនទាន់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចទេ ដែលកាលពីឆ្នាំមុន កំណើនសេដ្ឋកិច្ច គឺ៧,៣ភាគរយ នេះបើយោងតាមតួលេខរបស់រដ្ឋាភិបាល។
លោក ចម ប្រសិទ្ធ បានមានប្រសាសន៍ថា “ បើទោះជាមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក៏ដោយ ក៏កំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏លឿនរបស់ប្រទេសនេះត្រូវការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថែមទៀតដែរ។ យើងក៏ទទួលស្គាល់ដែរថា នៅតែមានកង្វះសមត្ថភាពធនធានខ្លះដើម្បីពន្លឿនការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូច្នេះការចូលរួមពីវិស័យឯកជន គឺជាការចាំបាច់”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ចេវ ប៊ុននី