32 C
Phnom Penh

ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរខ្វែង​គំនិត​គ្នា​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ជ្រើ​ស​រើស​មេ​ដឹក​នាំ​ក្នុង​ការបោះ​ឆ្នោត

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

នៅ​ពេល​​ទទឹក​ខ្លួន​ជោគ​​ដោយសារ​ព្យុះ​​​ភ្លៀង​ ក្នុង​ខេត្ត​កណ្តាល​​ កាលពី​សប្តាហ៍​មុន​ លោក​ កឹម ​សុខា​​ មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ បាន​អង្គុយ​លើ​ដំបូល​រថយន្ត​​ធំ​ពណ៌ខ្មៅ​​របស់​លោក​ ខណៈ​អ្នកភូមិ​​​​បាន​ឃើញ​​ជាលើក​​​ដំបូង​​​​​​​នូវ​បុរស​​ម្នាក់​ដែល​គ្រាន់តែ​​មនុស្ស​មិន​​​សូវ​លេចធ្លោ​​ក្នុង​​ឆាក​នយោបាយ​កាលពី​ប្រាំ​ឆ្នាំមុន។​

ទោះបីជា​មិន​សូវ​​​​​មាន​​ប្រជាជន​​ស្គាល់​​​​ក្នុង​ការ​បោះ​​​ឆ្នោត​លើក​ចុង​ក្រោយ​កាលពី​ឆ្នាំ​២០០៨​ក៏ដោយ ក៏​គណបក្ស​សិទ្ធ​មនុស្ស​ដែល​ទើ​​ប​​បង្កើត​ថ្មី​របស់​លោក​ កឹម​ សុខា ​​​នៅ​​​តែ​​​​អាច​ទទួល​បាន​​អាសនៈ​ ច្រើនជាង​គណ​​​បក្ស​​​​ហ៊្វុន​សុិន​ប៉ិច​ ដែល​បាន​​​ឈ្នះ​​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ​លើក​ដំបូង​​របស់​កម្ពុជា​កាល​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩៣ ​បន្ទាប់​​ពី​​មាន​សង្គ្រាម​​ស៊ីវិល​អស់​​រយៈពេល​ជាច្រើន​​ទសវត្សរ៍​។

រយៈពេល​ប្រាំ​ឆ្នាំ​​ក្រោយ​មក លោក កឹម​ សុខា​ បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​គេ​ចាប់​អារម្មណ៍​យ៉ាង​ខ្លាំង​ នៅ​ពេល​លោក​ធ្វើ​ដំណើរ​ពី​ខេត្ត​មួយ​ទៅ​ខេត្ត​មួយ​​ជាមួយ​នឹង​ការ​តាំងចិត្ត​យា៉ង​​មុតមាំ​​ក្នុងការ​​ប្រកួត​ប្រជែង​ជាមួយ​លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ហ៊ុន​ សែន​ ដែល​បាន​កាន់​អំណាច​អស់​រយៈពេល​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​​មក​ហើយ​នោះ។​

ផ្ទុយពី​លោក​ កឹម​ សុខា​​ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ហ៊ុន​ សែន​​ បាន​រក្សា​ពាក្យ​សន្យា​ ​​ដោយ​បាន​រក្សា​ភាព​ស្ងាត់ស្ងៀម​​ចាប់​តាំង​ពី​យុទ្ធនា​ការ​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត​​ផ្លូវ​ការ បាន​ចាប់​​ផ្ដើម​​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៧ ខែ​កក្កដា​មក​។​ ការ​រក្សា​​​​​​​ភាព​ស្ងាត់ស្ងៀម​នេះ​គឺ​ជា​សញ្ញា​​បង្ហាញ​ពី​​ទំនុក​ចិត្ត​​របស់​លោក​ ហ៊ុន​ សែន​ លើ​ការ​ទទួល​​​​​​​បាន​ជ័យជម្នះ​ក្នុង​​ការ​​បោះ​ឆ្នោត​នាពេល​ខាង​​​មុខ​នេះ​។

ប៉ុន្តែ​​ ចំណុច​សំខាន់​គឺ​នៅតែ​ស្ថិត​នៅ​ត្រង់​​ថា តើ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ នឹង​បន្ត​​ទទួល​បាន​​អាសនៈ​​កាន់​តែ​ច្រើន​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋ​សភា​ ឬក៏លោក កឹម​ សុខា​ និង​គណបក្សសង្គ្រោះ​ជាតិ​របស់​លោក​​​អាច​​ធ្វើ​ឲ្យ​រង្គើ​កៅអី​នាយក​រដ្ឋ​​​មន្ត្រី​​​​ដែល​​លោក​ ហ៊ុន​ សែន​ បាន​កាន់កាប់​​រយៈ​២៨​ឆ្នាំ​​មក​ហើយ​ឬ​យ៉ាងណា​នោះ​​។

គណ​បក្ស​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​ បាន​ប្រាប់​ប្រជា​​​​​​ពលរដ្ឋ​គ្រប់រូប​ថា ការ​បោះ​ឆ្នោត​ឲ្យ​គណ​បក្ស​​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា​ នឹង​ទទួល​បាន​មកវិញ​នូវ​ការ​​ធានា​​អំពី​សុខ​សន្តិ​ភាព​ ស្ថិរ​ភាព​ ​ការ​ការពារ​​​​ជាតិ​យ៉ាង​រឹង​មាំ​ និង កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​​កាន់តែ​ខ្លាំង​​។ ​ក្នុង​ពេល​ជាមួយ​គ្នា​នេះ​ គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ បាន​សន្យា​យ៉ាង​​មុត​មំា​ថា នឹង​លុប​បំបាត់​អំពើរ​ពុក​រលួយ​ បង្កើន​ប្រាក់​បៀវត្សរ៍អប្ប​បរ​មា បង្កើត​មូល​និធិ​​​​សោធន​និវត្សរ៍​​និង​បង្កើន​ប្រាក់​ចំណូល​ជាតិ​​តាមរយៈ​ការ​យក​​ពន្ធ​ពី​​ក្រុម​ហ៊ុន​ធំៗ​​និងក្រុមហ៊ុន​​ដែល​មាន​ទំនាក់​ទំនង​នយោបាយ​​ ជាពិសេស​ គឺ​ក្រុមហ៊ុន​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​កាស៊ីណូ​។

លោក ហ៊ុន សែន​ បាន​ព្រមាន​ថា ជ័យ​ជម្នះ​ សម្រាប់​គណ​បក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ ដែល​បង្កើត​ចេញ​ពីការ​រួមបញ្ចូល​គ្នា​​​​រវាង​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស​របស់​លោក​​ កឹម សុខា និង​គណ​​​បក្ស​ សម​ រង្ស៊ី ​កាលពី​ឆ្នាំ​មុន​​ ប្រឈម​​នឹង​ការ​​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រទេស​​ជាតិ​ធ្លាក់ទៅ​​ក្នុង​សង្គ្រាម​ស៊ី​​​វិល​​​​ជា​ថ្មី​​ម្ដង​​ទៀត​។ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​មិន​បាន​​​បញ្ជាក់​ថា តើ​​ភាគី​ណា​​ឲ្យ​ប្រាកដ​ដែល​នឹង​​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​សង្គ្រាម​ស៊ីវិល​នេះ​ទេ ប៉ុន្តែ លោក​ហាក់​ដូច​ជា​​​​​​​​​ដឹង​ច្បាស់​ណា​​ថា សង្គ្រាម​នេះ​នឹង​ផ្ទុះ​ឡើង​​​​​។

មុន​ការ​បោះ​ឆ្នោត​​នៅ​​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​កក្កដា​ ខាង​មុខ​នេះ​ ក្រុម​អ្នក​សង្កេត​ការណ៍​បាន​ព្យាករ​​ថា ជ័យជម្នះ​ក្នុង​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ជាតិ​​លើក​នេះ​នឹង​បាន​ទៅ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ​ដោយសារ​​​តែ​បញ្ជី​​ឈ្មោះ​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត​ដែល​ពុំ​មាន​ភាព​សុក្រិត​​សោះ​នោះ​​។ សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ក៏​បាន​អំពាវ​នាវ​ឲ្យ​មាន​​ការ​​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​​​​​​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​​ គឺ​លោក សម រង្សុី ដែល​កំពុង​រស់នៅ​ដោយ​​​និរ​ទេស​ខ្លួន​ឯង​​​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង បន្ទាប់​ពី​ត្រូវ​បាន​​ផ្តន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​រយៈពេល​១១​ឆ្នាំ​តាម​បទ​ចោទ​ប្រកាន់​ដែល​សកម្ម​ជន​ការ​​​ពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​​អះអាង​​ថា ​មាន​ហេតុផល​​​​​នយោបាយ​វិល​ត្រឡប់​មក​ប្រទេស​កម្ពុជា​​វិញ​​ដោយ​សុវត្ថិភាព​។

ដោយ​មិន​ខ្វល់​ពី​ការ​​រិះ​គន់​​​លោក​ ហ៊ុន សែន ​បាន​បន្ត​​រក្សា​ងារ​ជា​​អ្នក​កាន់​អំណាច​យូរ​ជាង​គេ​បំផុត​​ទី​២​នៅ​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ា​ស៊ី​ហ្វិក​ បន្ទាប់​ពី​ស្តេច ​ស៊ុលតង់ របស់​ប្រទេស​ព្រុយ​ណេ ហើយ​ការ​ដឹកនាំ​របស់​លោក​បាន​​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រទេស​​កម្ពុជា​​មាន​ស្ថិរភាព​​រហូត​មក​​។ កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ត្រូវបាន​​រំពឹង​ថា​​ នឹង​កើន​ឡើង​ដល់​ជាង​៧​ភាគរយ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំនេះ​។

ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​បាន​ទិញ​រថយន្ត​ និង​ទោច​​​ក្រ​​​​​​យានយន្ត​​​ក្នុង​អត្រា​មួយ​ដែល​​មិន​ធ្លាប់​មាន​ពី​មុន​មក។ ប្រជាជន​វណ្ណៈ​កណ្តាល​​ក៏​មាន​ការ​កើន​ឡើង​ផង​ដែរ ហើយ​​ពួកគេ​មាន​លទ្ធភាព​​​​ទិញ​ផ្ទះ​​ មាន​លទ្ធភាព​​ទទួល​បាន​ប្រាក់​​កម្ចី​​សម្រាប់​អាជីវកម្ម​​ខ្នាត​តូច​ និង​​មធ្យម ហើយ​ក៏​កំពុង​​ទទួល​បាន​ផលប្រយោជន៍​​​ពី​​ស្ថិរភាព​នយោ​​​បាយ​ក្រោម​ការ​ដឹកនាំ​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​​ នៅ​​​ក្នុង​រយៈពេល​ជាង​ពីរ​ទសវត្សរ៍​មក​នេះ។

ត្រង់​ថា​​ តើ​សមិទ្ធផល​ទាំងនេះ​អាច​ទាក់​​​ទាញ​អ្នក​បោះឆ្នោត​ដែល​បាន​បាត់បង់​ភាព​អត់ធ្មត់​ចំពោះ​ការ​ដឹកនាំ​របស់​គណបក្ស​ប្រជា​​​ជន​កម្ពុជា​​ ចំពោះ​មន្ត្រី​ពុករលួយ​​ វប្បធម៌​និទណ្ឌភាព​ និង​កង្វះ​ទីផ្សារ​ការងារ​​បាន​ឬ​អត់​នោះ​ នឹង​​ក្លាយ​ជា​កត្តា​កំណត់​ជោគវាសនា​របស់​គណបក្ស​នេះ​។​​​​

តាមរយៈ​ការ​ធ្វើ​បទ​សម្ភាស​ជាមួយ​អ្នក​បោះ​ឆ្នោត​​រាប់សិប​នាក់​​នៅ​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ដែល​​ទាំង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ និង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​បាន​ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​ឃោសនា​យ៉ាង​​ធំ​​កាលពី​ចុង​សប្ដាហ៍​​​នោះ​ គេ​អាច​ដឹង​ច្បាស់​​​ថា បរិយាកាស​មុន​ការ​បោះ​​​ឆ្នោត​កាន់តែ​មាន​ភាព​ក្តៅ​គគុក​ ដោយ​អ្នក​បោះឆ្នោត​មាន​ការ​យល់ឃើញ​ខុសៗ​គ្នា​ពី​ការ​វិវឌ្ឍន៍​របស់​កម្ពុជា​ក្នុង​រយៈពេល​ប្រាំ​ឆ្នាំ​ចុងក្រោយ​នេះ​​។

អ្នកស្រី​ ម៉ា ឌីយ៉េន​​ អាយុ​៣១​ឆ្នាំ ដែល​​ជា​ជំនួយ​ការ​គ្រូ​​បង្រៀន​ក្នុង​ឈុត​សម្លៀកបំពាក់​​​​យ៉ាង​ស៊ីវិល័យ​នៅ​សាលា​អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ  (International School of phnom Penh)​ ហៅ​កាត់​ថា​ ISPP​ និង​ដែល​​និយាយ​ភាសា​អង់គ្លេស​យ៉ាង​ស្ទាត់​ជំនាញ​នោះ​ ​បាន​​សម្តែង​ភាព​នឿយ​​​ណាយ​​​​​ចំពោះ​ការ​ដឹកនាំ​របស់​មេ​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​​​​ដដែលៗ​ទាំង​បី​​នាក់​​។

ដោយ​បាន​​សង្កត់​ធ្ងន់​​ថា​ ​​​អំពើ​ពុក​រលួយ​​​​​ក្នុង​កម្រិត​ខ្ពស់​​​​ ប្រាក់​បៀវត្សរ៍ទាប​​ និ​ទណ្ឌ​ភាព​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ និង​ការ​រំលោភ​បំពាន​សិទ្ធិមនុស្ស​​​​ គឺ​ជា​មូលហេតុ​​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ខ្លួន​ចង់​ឃើញ​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​បំផុត​នោះ​ អ្នកស្រី​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​​ថា “ ខ្ញុំ​ចង់​ឃើញ​សមត្ថ​​​ភាព​របស់​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ក្នុងការ​​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​ ខ្ញុំ​ចង់​ឃើញ​​ការ​​ផ្លាស់​ប្ដូរ ទោះ​ជា​តែ​បន្តិច​ក៏​ដោយ​។

អ្នកស្រី​បាន​ចោទសួរ​ពេល​កំពុង​ក្រេប​ទឹក​ក្រឡុក​នៅ​ហាង​​ ​ប្លូ ផាំឃីន (Blue Pumpkin) នៅ​​មាត់​ទន្លេ​​ក្នុង​​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ថា “ ខ្ញុំ​មិន​ចង់​ឃើញ​អ្វី​ដដែលៗ​ម្ដង​ហើយ​ម្តង​ទៀត​ទេ​។ ​​​ជិត​៣០​ឆ្នាំ​ហើយ​ដែល​យើង​​មាន​មេ​ដឹក​នាំ​ដដែល​ៗ​។ តើ​យើង​មិន​អាច​មាន​មេដឹកនាំ​ថ្មី​​ទេ​ឬ​យ៉ាង​ម៉េច​​?។

អ្នកស្រី​​ ម៉ា ឌីយ៉េន បាន​ទទួល​ស្គាល់​ថា ក្នុង​រយៈពេល​ប្រាំ​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ​​ ប្រទេស​​​​កម្ពុជា​ក្រោម​ការ​ដឹក​នាំ​របស់​​លោក ហ៊ុន សែន ​​ពិតជា​មាន​កំណើន​​ខ្ពស់​​មិន​ធ្លាប់​មាន​​ពី​មុន​មក​​មែន​។ ប៉ុន្តែ និស្សិត​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​ជា​ច្រើន​ ដែល​​បាន​ចាក​ចេញ​ពី​សាកល​វិទ្យា​​​ល័យ​ដើម្បី​ស្វែង​រក​ការ​ងារ​ធ្វើ​​​ បាន​ទទួលការ​ងារ​ដែល​មាន​​ប្រាក់​បៀវត្សរ៍​ទាប​មិន​សមនឹង​ចំណេះដឹង​ទទួល​បាន​​ពី​ការ​សិក្សា​​របស់​ខ្លួន​​ឡើយ​។ អ្នកស្រី​បាន​សិក្សា​​មុខវិជ្ជា​ទីផ្សារ​​ ប៉ុន្តែ​ បែរជា​ទទួល​បានការ​ងារ​ជា​​ជំនួយ​ការ​គ្រូ​បង្រៀន​​បន្ទាប់​ពី​​ព្យាយាម​មិន​បាន​សម្រេច​ជាច្រើន​លើក​ក្នុង​ការ​​ទទួលបាន​​ការងារ​នៅ​ក្រុម​ហ៊ុន​ទីផ្សារ​​មួយ​។

អ្នកស្រី​ ចន្ថា ដែល​ធ្វើការ​ផ្នែក​រដ្ឋបាល​នៅ​សាលា​តែ​មួយ​នេះ និង​ដែល​បាន​​​ប្រាប់​ត្រឹម​តែ​​នាម​ខ្លួន​នោះ​​ នៅ​មិន​ទាន់​សម្រេច​ចិត្ត​ថា តើ​ខ្លួន​​នឹង​បោះ​ឆ្នោត​ឲ្យ​គណបក្ស​ណា​​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ នាង​បាន​បង្ហើប​ថា ​ខ្លួន​នឹង​មិន​គូស​លើ​​​លេខ​៤ ដែល​ជា​លេខ​​រៀង​​លើ​សន្លឹក​​​​ឆ្នោត​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ទេ​។ នាង​បាន​​និយាយ​ថា “ យើង​អាច​និយាយ​បាន​ថា​ អ្វី​ៗ​​​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ បាន​ល្អ​​ប្រសើរ​ជាងមុន​ហើយ​​​ ប៉ុន្តែ គម្លាត​រវាង​អ្នក​មាន​និង​អ្នកក្រ​​កាន់តែ​រីក​ធំទៅ​ៗ​។ខ្ញុំ​ចង់​ឃើញ​ការ​​ផ្លាស់​ប្ដូរ។ ខ្ញុំ​ចង់​ដឹង​ថា ​តើ​​នឹង​មាន​​អ្វី​ប្លែក​ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ផ្សេង​បាន​ឡើង​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​ម្តង​។

​ជា វិបុល អាយុ​២៥​ឆ្នាំ​ ដែល​អង្គុយ​ក្បែរ​​​ចន្ថា បាន​និយាយ​ថា​ ខ្លួន​បាន​បោះ​ឆ្នោត​ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា កាលពី​ឆ្នាំ​២០០៨ ​ពេល​ប្រទេសនេះ​ជាប់ផុង​​​​​​​ក្នុង​​ជម្លោះ​ប្រដាប់​​​​​​​អាវុធ​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ​នៅ​​ប្រាសាទ​​​​​​​ព្រះ​វិហារ​។

ប៉ុន្តែ ​តំបន់​ព្រំដែន​របស់​កម្ពុជា​មាន​សន្តិ​​​ភាព​​​​​​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​​មក​ហើយ​ ហើយ​មាន​បញ្ហា​ថ្មី​ៗ​ជាច្រើន​ដែល​កម្ពុជា​កំពុង​ប្រឈម។ យុវជន​ វិបុល ដែល​ធ្វើការ​នៅ​អង្គការ​​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​​ខាង​វិស័យ​សុខាភិបាល​ បាន​និយាយ​ថា “ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​បាន​កាន់​អំណាច​ជា​យូរ​មក​ហើយ​។ ​ដូច្នេះ​ ខ្ញុំ​ចង់​ឃើញ​​​​ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​។ ប្រជាជន​នៅ​តាម​ទី​ជន​បទ​កំពុង​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ជា​ច្រើន​​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​​ដី​សម្បទាន​សេដ្ឋកិច្ច និង​ការ​រំលោភ​បំពាន​សិទ្ធិ​មនុស្ស។ ប្រទេស​ផ្សេងៗ​ទៀត​នៅ​ក្នុង​តំបន់​​​ ដូចជា​ប្រទេស​វៀតណាម និង​ប្រទេស​ថៃ​ជាដើម​ សុទ្ធ​តែ​បាន​ផ្លាស់​ប្ដូរ​មេ​ដឹក​នាំ​។ចុះ​ហេតុអ្វី​បាន​ជាប្រទេស​កម្ពុជា​មិន​អាច?”។

យុវជន​រូបនេះ​បាន​បន្ត​ថា ខ្លួន​យល់​ថា អ្នក​​​​បោះឆ្នោត​កម្ពុជា​​​បាន​បែកបាក់​គ្នា​ហើយ​។ វិបុល​ និយាយ​ថា មានប្រជាពលរដ្ឋ​មួយចំនួន​​ដែល​នឹង​នៅតែ​បោះឆ្នោត​​ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រជា​​​ជន​កម្ពុជា​ដោយសារ​ការ​ដឹង​គុណ​​​ចំពោះ​​​​ការ​​ផ្តួលរំលំ​របប​​ខ្មែរក្រហម​​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៧ ខែ​មករា ឆ្នាំ​១៩៧៩។ ហើយក៏​​មាន​ក្មេង​​ជំនាន់​ក្រោយ​ដែល​បាន​កើតក្រោយ​សម័យ​​ខ្មែរ​ក្រហម​ ​និ​ងមាន​ការ​​យល់ដឹង​ជាង​រៀម​​​ច្បង​​​​របស់​ពួកគេ​​អំពី​បញ្ហា​ដែល​ប្រទេស​កម្ពុជា​​​​​កំពុង​ប្រឈម​សព្វថ្ងៃ​ មិន​មែន​បញ្ហា​ដែល​កើតមាន​កាលពី​​៣០​មុន​​នោះ​ទេ។

វិបុល​ បាន​និយាយ​ថា “ យុវជន​ជាច្រើន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​សិក្សា​​នៅ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ និង​ធ្វើការ​នៅ​តាម​រោង​ចក្រ​នានា។ ពួកគេ​យល់ច្បាស់​​អំពី​បញ្ហា​ទាំង​អស់​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​”។ ក្រៅ​ពី​ការ​សន្យា​ និង​គោល​នយោបាយ​ ​ភាព​​​​ជា​អ្នក​ដឹក​នាំ​​ក៏​ជា​ចំណុច​សំខាន់​មួយ​ផង​ដែរ។

លោក ហ៊ុន សែន ដែល​ត្រូវបាន​ទទួល​ស្គាល់​ជាទូទៅ​ថា​ ជា​មេដឹកនាំ​​និយម​កណ្តាប់​ដៃ​ដែក​​ នៅ​តែ​ជា​មនុស្ស​ពូកែ​ខាង​វោហារ​​​សាស្ត្រ​​ ហើយ​មាន​បទ​ពិសោធន៍​​យ៉ាង​ច្រើន​ក្នុង​ការ​ដឹកនាំ​ប្រទេស​​។ នៅ​ក្នុង​​ឆ្នាំ​២០០៧ ​គឺ​រយៈពេល​មួយ​ឆ្នាំ​មុន​ការ​បោះ​ឆ្នោត​​ជាតិ​ឆ្នាំ​២០០៨​​ លោក​ ចូសេហ្វ​ មូសូមែលលី (Joseh Mussomeli) ​អតីត​ឯក​អគ្គ​រដ្ឋ​ទូត​សហរដ្ឋអាមេរិក​ប្រចាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​បាន​សរសេរ​សារទូរលេខ​ការ​ទូត​សម្ងាត់​មួយ​ថា ការ​ប្រឡូក​​របស់​លោក កឹម សុខា ​ក្នុង​ឆាក​នយោបាយ​ គឺ​បាន​ត្រឹម​តែ​ធ្វើ​ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ចុះ​ខ្សោយ​​ដោយសារ  “ អសមត្ថភាព​​របស់​លោក សម រង្សុី ​និង​លោក កឹម សុខា ​ក្នុង​​​ការ​ជម្នះ​ការ​ខ្វែងគំនិត​​គ្នា​”។

សព្វ​​​ថ្ងៃ​​​ អ្នក​​​នយោបាយ​​​ទាំង​​​ពី​​​ររូ​​​ប​​​​​​​​​នេះ​​​បាន​​​​​​បង្ហាញ​​​មុខ​​​ក្នុង​​​រូប​​​ភាព​​​​​​​​​​កាន់​​​ដៃ​​​គ្នា​​​​​​​​​លើ​​​ស្លាក​​​សញ្ញា​​​​​​គណបក្ស​​​នៅ​​​ពាស​​​ពេញ​​​តំបន់​​​ជន​​​បទ​​​។ នៅ​​​ហាង​​​ T&C លើ​​​ផ្លូវ​​​លេខ​​​២១៤​​​ លោក ​​​វិច្ឆិកា មេធាវី​​​មាន​​​អាយុ​​​​​​ប្រហែល​​​២៥​​​ឆ្នាំ​​​​​​​​​ ដែល​​​សុំប្រាប់​​​ត្រឹមតែ​​​នាម​​​ខ្លួន​​​នោះ បាន​​​និយាយ​​​ថា ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​ក្រោម​​​ការ​​​ដឹក​​​នាំ​​​របស់​​​លោក ហ៊ុន សែន មាន​​​ការ​​​រីក​​​ចម្រើន​​​ណាស់​​​។ តាម​​​ការ​​​យល់​​​ឃើញ​​​របស់​​​​​​មេធាវី​​​រូប​​​នេះ​​​ លោក ហ៊ុន សែន ស័ក្ដិ​​​សម​ជា​​​អ្នក​​​ដឹក​​​នាំប្រទេស​​​​​​រយៈ​​​ពេល​​​ប្រាំឆ្នាំ​​​ទៀត​​​ណាស់​​​។

លោក វិច្ឆិកា បាន​​​និយាយ​​​ថា “ ខ្ញុំឃើញ​​​​​​មាន​​​វិនិ​​​យោ​​​គិន​​​​​​កាន់​​​តែ​​​ច្រើន​​​​​​ចូល​​​មក​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​។ រដ្ឋាភិបាល​​​បាន​​​ទាក់​​​ទាញ​​​វិនិយោគិន​​​បរទេស​​​ជា​​​ច្រើន​​​ ហើយ​​​បាន​​​ចុះ​​​ហត្ថលេខា​​​លើ​​​កិច្ច​​​ព្រម​​​ព្រៀង​​​ពាណិជ្ជកម្ម​​​ជាមួយ​​​ប្រទេស​​​ជា​​​ច្រើន​​​។ ពេល​​​ធ្វើ​​​ដំណើរ​​​ទៅ​​​តាម​​​បណ្ដាខេត្ត​​​ ខ្ញុំបាន​​​ឃើញ​​​ការ​​​​​​រីក​​​ចំរើន​​​ច្រើន​​​ណាស់​​​”។

លោក វិច្ឆិកា ក៏បាន​​​និយាយ​​​ថា លោក​​​ ហ៊ុន សែន បាន​​​ទទួល​​​សន្លឹក​​​ឆ្នោត​​​ដោយសារ​​​រដ្ឋាភិបាល​​​របស់​​​លោកផ្ដល់​​​អ្វី​​​ដែលគេ​​​រំពឹង​​​ទុក​​​​​​ នោះគឺ​​​កំណើន​​​​​​សេដ្ឋកិច្ច​​​កាន់តែ​​​ឆាប់​​​រហ័ស​​​និង​​​ការ​​​អភិវឌ្ឍ​​​តំបន់ក្រុ​​ង​​​។ លោក វិច្ឆិកា បាន​និយាយ​​​អំពី​​​គណបក្ស​​​ប្រឆាំង​​​ថា “ ខ្ញុំ​​​មិន​​​ឃើញ​​​ពួកគេ​​​ធ្វើ​​​អ្វីសោះ​​​។ ថ្វីបើ​​​មាន​​​អំពើ​​​ពុក​​​រលួយ​​​និង​​​ការិយា​​​ធិប​​​តេយ្យ​​​ក្នុង​​​ជួរ​​​រដ្ឋាភិបាល​​​ក៏ពិត​​​មែន​​​ ប៉ុន្តែ​​​ខ្ញុំបាន​​​ឃើញ​​​ការ​​​កែលម្អច្រើនណាស់​​​​​​។ ប្រទេស​​​ជា​​​ច្រើន​​​សុទ្ធតែ​​​មាន​​​អំពើ​​​ពុករលួយ​​​។ អ្នក​​​មិន​​​អាច​​​យក​​​រឿង​​​នេះមក​​​បន្ទោស​​​រដ្ឋាភិបាល​​​បាន​​​ទេ​​​​​​។

កញ្ញា ម៉ូនិក វណ្ណ អាយុ​​​២១​​​ឆ្នាំដែល​​​មាន​​​វត្តមាន​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ហាង​​​ T&C ដែរនោះ​​​​​​ និយាយ​​​​​​​​​ថា នាង​​​នឹង​​​បោះឆ្នោត​​​ឲ្យ​​​លោក ហ៊ុន សែន។ ​​​នាង​​​និយាយ​​​ថា ឪពុក​​​របស់​​​ខ្លួន​​គឺជា​​​អ្នក​​​បើក​​​យន្តហោះរបស់​​​​​​​​​លោក​​​នាយក​​​រដ្ឋមន្ត្រី​​​ ហ៊ុន សែន ដែល​​​នាង​​​កោត​​​សរសើរ​​​ថា បាន​​​ជួយ​​​កែលម្អ​​​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​​​​​​​​​ និង​​​បាន​​​សាង​​​សង់​​​សាលា​​​រៀន​​​រាប់មិន​​​អស់​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​នេះ​​​។ នាង​​​បាននិយាយ​​​ថា “ គណបក្ស​​​ប្រឆាំង​​​បាន​​​ត្រឹម​​​តែ​​​និយាយ​​​ច្រើន​​​ឥតប្រយោជន៍​​​។ ពួកគេ​​​បាន​​​តែ​​​និយាយ​​​ មិន​​​ឃើញ​​​ធ្វើ​​​អ្វីជាក់​​​ស្ដែង​​​ទេ”។

នៅតុក្បែរ​​​នោះមាន​​​បុរស​​​វ័យ​​​ក្មេង​​​ចំនួន​​​បីនាក់​​​ដែល​​​សុទ្ធ​​​តែ​​​ជា​​​វិស្វករ​​​មាន​​​ប្រាក់​​​ចំណូល​​​ជាង​​​១.០០០ដុល្លារក្នុង​​​មួយ​​​ខែ​​​។ នៅលើ​​​តុ​​​មុខ​​​ពួក​​​គេ​​​មាន​ទូរស័ព្ទ​​​ស្មាត​​​ហ្វូន​​​ថ្លៃៗជា​​​ច្រើន​​​គ្រឿង​​​។ ពីរនាក់​​​ក្នុង​​​ចំណោម​​​ពួកគេ​​​និយាយ​​​ថា ខ្លួន​​​នឹង​​​បោះឆ្នោត​​​ឲ្យគណក្ស​​​សង្គ្រោះ​​​ជាតិ ហើយ​​​ម្នាក់​​​ទៀត​​​បាននិយាយ​​​ថា ខ្លួន​​​នៅ​​​មិន​​​ទាន់​​​សម្រេច​​​ចិត្ត​​​ឡើយ។

​​​    លោក ហ៊ុង សីហា អាយុ​​​២៨​​​ឆ្នាំ ដែល​​​​​​ចូល​​​​​​ចិត្ត​​​និយាយ​​​លែង​​​សើច​​​បន្តិច​​​ ហើយមាន​​​ពាក់​​​ចិញ្ចៀន​​​ពេជ្រមួយ​​​វង់​​​​​​លើ​​​ម្រាម​​​ដៃ​​​របស់​​​ខ្លួ​ន​​​នោះបាន​​​និយាយ​​​ថា “ លើកនេះ​​​ខ្ញុំ​​​នឹង​​​បោះ​​​ឆ្នោត​​​ឲ្យ​​​គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ​​​” ដោយ​​​បាន​​​បន្ថែម​​​ថា ក្នុង​​​ឆ្នាំ​​​២០០៨​​​លោក​​​បាន​​​បោះ​​​ឆ្នោត​​​ឲ្យ​​​គណបក្ស​​​ប្រជា​​​ជន​​​កម្ពុជា​​​។ លោក​​​បាន​​​បន្ត​​​ថា “ ខ្ញុំ​​​ចង់​​​ឲ្យ​​​គណបក្ស​​​ប្រឆាំងមាន​​​សំឡេង​​​នៅ​​​ក្នុង​​​សភា​​​។ ប្រាកដ​​​ណាស់​​​ ខ្ញុំ​​​មិន​​​គិត​​​ថាពួកគេ​​​នឹង​​​ទទួល​​​បាន​​​ជ័យ​​​ជម្នះ​​​ទេ”។

មិត្ត​​​ភក្ដិ​​​របស់​​​លោកឈ្មោះ ឈឿន សុវិទ្យា អាយុ​​​២៩​​​ឆ្នាំ​​​បាន​​​និយាយ​​​កាត់​​​ ដោយ​​​ពន្យល់​​​ថា ជិវិត​​​របស់ខ្លួន​​​បាន​​​​​​ប្រសើរ​​​ជាង​​​​​​មុន​​​​​​​​​ក្រោម​​​ការ​​​ដឹកនាំ​​​របស់​​​លោក​​​ ហ៊ុន សែន មែន​​​ ប៉ុន្តែ​​​ទំនោ​​​រ​​​ផ្នែក​​​​​​នយោបាយ​​​របស់​​​លោក​​​បាន​​​ផ្លាស់​​​ប្ដូរ​​​ក្នុង​​​រយៈ​​​ពេ​​ល​​​ប្រាំ​​​ឆ្នាំចុង​​​ក្រោយនេះ​​​។ លោក​​​បាន​​​និយាយ​​​ថា“ យើង​​​មិន​​​គួរ​​​បោះ​​​ឆ្នោត​​​​​​ដោយ​​​គិត​​​តែ​​​ប្រយោជន៍ផ្ទាល់​​​ខ្លួនទេ។ យើង​​​ត្រូវ​​​ជ្រើស​​​រើស​​​គណបក្ស​​​ដែល​​​ល្អ​​​បំផុត​​​សម្រាប់​​​ប្រទេស​​​ជាតិ​​​របស់​​​យើង​​​”។

ទស្សនយល់ឃើញ​​​ខុស​​​គ្នា​​​នេះ​​​ គេ​​​សង្កេត​​​ឃើញ​​​មាន​​​ជាទូទៅ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​រាជធានី​​​ភ្នំពេញ។ ​​​ប៉ុន្តែ​​​មាន​​​អ្នក​​​បោះឆ្នោត​​​នៅ​​​តំបន់​​​ផ្សេងៗ​​​ទៀត​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​នេះ​​​ដែល​​​មិន​​​ទុកការ​​​បោះ​​​ឆ្នោត​​​ជា​​​ការ​​​សម្រេច​​​ចិត្តផ្ទាល់​​​ខ្លួន​​​។

លោក ម៉ូ រ៉ា អាយុ​​​៣១​​​ឆ្នាំ​​​ គឺ​​​ជា​​​អ្នក​​​តំណាង​​​របស់​​​អ្នក​​​បោះឆ្នោត​​​ឲ្យគណបក្សប្រជា​​​ជន​​​កម្ពុជា​​​ជាច្រើន​​​​​​។ លោក​​​និយា​​យ​​​ថា គ្រួសារ​​​របស់​​​ខ្លួន​​​ដែល​សុទ្ធតែជាកសិករ​​​​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ខេត្ត​​​កំពង់ធំ​​​ តែង​​​បាន​​​បោះឆ្នោត​​​ឲ្យ​​​គណបក្ស​​​ប្រជា​​​ជនកម្ពុជា​​​។

លោក​​​ ម៉ូរ៉ា បាន​​​និយាយ​បន្ថែម​​​​ថា “ សាច់​​​​ញាតិ​​​​ទាំង​​​អស់​​​របស់​​​ខ្ញុំ​​​​​​គាំទ្រ​​​គណបក្ស​​​ប្រជា​​​ជន​​​ ហើយ​​​ពូរបស់​​​ខ្ញុំគឺ​​​ជា​​​មេឃុំម្នាក់​​​នៅក្នុង​​​ខេត្ត​​​កំពង់ធំ។ លោក រ៉ា ដែល​​​កំពុង​​​ស្ថិត​​​នៅក្នុង​​​រាជធានី​​​ភ្នំពេញ​​​ដើម្បីជួយ​​​ការ​​​ងារ​​​សំណង់​​​នៅ​​​វត្ត​​​ឧណ្ណាលោ​​​មនោះ ​​​បាន​​​និយាយ​​​ថា ខ្លួនយល់​​​ថា គោល​​​នយោបាយ​​​របស់​​​គណបក្ស​​​ប្រឆាំង​​​សម្រាប់​​​ការ​​​បោះឆ្នោត​​​អាណត្តិ​​​នេះ​​​​​​ ជា​​​គោល​​​​​​​​​​​​នយោបាយ​​​ដ៏ល្អមួយ ប៉ុន្តែ​​​លោក​​​មិន​​​បាន​​​ចាប់​​​អារម្មណ៍​​​ច្រើនចំពោះ​​​យុទ្ធនាការ​​​ឃោសនា​​​របស់​​​គណបក្សនេះ​​​ទេ ព្រោះលោក​​​បាន​​​សម្រេច​​​ចិត្ត​​​រួច​​​ទៅហើយ​​​ថានឹង​​​បោះ​​​ឆ្នោត​​​ឲ្យគណបក្ស​​​ណានោះ​​​។

លោក​​​បាន​​​និយាយ​​​សំដៅ​​​លើ​​​លោក កឹម សុខា ថា “ ខ្ញុំមិ​​​ន​​​ស្អប់​​​មេដឹកនាំ​​​គណបក្ស​​​ប្រឆាំង​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ទេ ហើ​​​យក៏មិន​​​ដែល​​​និយាយ​​​អ្វីច្រើន​​​ពាក់ព័ន្ធ​​​នឹង​​​គាត់​​​ដែរ​។​​ ប៉ុន្តែ​​​ខ្ញុំមិន​​​ដឹង​​​ធ្វើម៉េច​​​ទេ ព្រោះ​​​គ្រួសារ​​​របស់​​​ខ្ញុំ​​​សុទ្ធតែ​​​បាន​​​ផ្សាភ្ជាប់​​​ជាមួយ​​​គណបក្ស​​​ប្រជា​​​ជន​​​កម្ពុជា​​​​​​”។

បំណង​​​ប្រាថ្នាចង់​​​ឲ្យ​​​មាន​​​ការ​​​ផ្លាស់​​​ប្ដូរ​​​ក៏​​​មាន​​​ក្នុង​​​ចំណោម​​​អភិជន​​​មួយ​​​ចំនួន​​​ផង​​​ដែរ​​​។ ម្ចាស់​​​​សណ្ឋាគារ​​​​​​ម្នាក់​​​នៅ​​​រាជធានីភ្នំពេញ​​​ ដែល​​​អាជីវកម្មរបស់​​​ខ្លួន​​​បាន​​​រីក​​​ចម្រើន​​​យ៉ាង​​​ខ្លាំង​​​ក្នុង​​​រយៈ​​​ពេល​​​ប្រាំ​​​ឆ្នាំ​​​ចុង​​​ក្រោយ​​​នោះ​​ បាន​​​និយាយ​​​ថា ខ្លួនបែង​​​ចែក​​​ច្បាស់​​​រវាង​​​ជោគ​​​ជ័យ​​​​​​ក្នុង​​​មុខ​​​ជំនួញ​​​របស់​​​ខ្លួន​​​ និង​​​បញ្ហា​​​ជាច្រើន​​​ដែល​​​ប្រទេស​​​ជាតិកំពុង​​​ប្រឈម​​​។ លោក​​​និយាយ​​​ថា “ ខ្ញុំ​​​ចង់​​​ឲ្យ​​​មាន​​​មេដឹកនាំ​​​ថ្មី​​​។ ខ្ញុំ​​​សង្ឃឹម​​​ថា មនុស្ស​​​ជាច្រើន​​​ទៀត​​​គិត​​​ដូច​​​ខ្ញុំ​​​។ ខ្ញុំ​​​ឃើញ​​​អ្នក​​​ចេះ​​​ដឹង​​​មួយ​​​ចំនួន​​​ដែរ​​​ ប៉ុន្តែ​​​ក្រៅ​​​ពីនោះ​​​សុទ្ធ​​​តែ​​​ជា​​​មន្ត្រី​​​ពុករលួយ​​​។ ល្ម​​​ម​​​ដល់​​​ពេល​​​ផ្លាស់​​​ប្ដូរ​​​​​​ប្រទេស​​​នេះហើយ​​​។ សូម​​​ក្រឡេក​​​មើល​​​នាយក​​​រដ្ឋមន្ត្រី​​​អូស្ត្រាលីទៅ​​​ គេ​​​ក៏បាន​​​លា​​​លែង​​​ពីតំណែង​​​ដែរ​​​ វា​​​ជារឿង​​​ធម្មតា​​​ទេ​​​៕

ប្រែសម្រួល​​​ដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង​​​

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស