នៅពេលសមាជិកសភាសហរដ្ឋអាមេរិកបានបើកកិច្ចប្រជុំស្ដាប់ការរាយការណ៍អំពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទាក់ទងទៅនឹងស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសនេះ ក្នុងពេលនោះដែរដំណើរទស្សនកិច្ចពាណិជ្ជកម្មមួយដែលដឹកនាំដោយអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ក៏បានជំរុញឲ្យមានរបៀបវារៈមួយផ្សេងពីប្រធានបទសិទ្ធិមនុស្សនេះ។
នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនកាលពីថ្ងៃទី៩ អនុគណៈកម្មាធិការសភាអាមេរិក បានលើកឡើងពីលទ្ធភាពកាត់ជំនួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាដែលមានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនិងក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោត បានបង្ហាញពីសកម្មភាពដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទាក់ទងនិងការចោទប្រកាន់ជាច្រើន រួមមានអំពើពុករលួយ បក្សពួកនិយម និងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតមិនត្រឹមត្រូវ មុនពេលការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដាមកដល់។
អំឡុងកិច្ចប្រជុំនេះ សមាជិកសភាអាមេរិកមកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ គឺលោក ដាណា រ៉ូរ៉ាបាជ័រ (Dana Rohrabacher) បានហៅលោក ហ៊ុន សែន ថា “ជាជនពុករលួយដែលបានកាន់អំណាចនៅក្នុងប្រទេសនេះអស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍”។
នៅថ្ងៃដដែលនោះ លោក វីលៀម ថត់ (William Todd) អគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា បានចូលរួមក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនាំចូលស្រាផលិតនៅរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា មកប្រទេសកម្ពុជា។ ថ្ងៃចុះហត្ថលេខានេះ គឺជាថ្ងៃមួយក្នុងចំណោមបួនថ្ងៃនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកដឹកនាំធុរកិច្ចកម្ពុជាចំនួន៥០រូបទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងគោលបំណងទាក់ទាញវិនិយោគិនអាមេរិកឲ្យមកបោះទុននៅកម្ពុជា។
ស្ថានទូតអាមេរិកបានឲ្យដឹងតាមរយៈសេចក្ដីប្រកាសពីម្សិលមិញថា ក្រុមហ៊ុន ហុងហៀប ដែលបានចែកចាយរថយន្តម៉ាសេដេសបេន និងហ៊ីយុនដាយនៅកម្ពុជា បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយនៅថ្ងៃនោះ ដើម្បីទទួលសិទ្ធិផ្ដាច់មុខសម្រាប់ចែកចាយស្រា Ernest & Julio Gallo នៅកម្ពុជា។ សេចក្ដីប្រកាសនេះមានខ្លឹមសារថា “ដំណើរទស្សនកិច្ចពាណិជ្ជកម្មមកកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះបង្ហាញអំពីចំណាប់អារម្មណ៍កាន់តែខ្លាំងរបស់ពាណិជ្ជករអាមេរិក និងកម្ពុជា ក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជាបង្កើនសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែន និងវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំងពីរ”។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ក្រុមវិនិយោគិនបានធ្វើដំណើរទៅកាន់សហគមន៍កម្ពុជា-អាមេរិកនៅទីក្រុងឡងប៊ិច រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា និងទៅកាន់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដើម្បីជួបពិភាក្សាជាមួយក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិក-អាស៊ាន ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មសហរដ្ឋអាមេរិក និងសាជីវកម្មវិនិយោគឯកជនក្រៅប្រទេស។
ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចង់ពង្រឹង ជាមួយសមភាគីកម្ពុជា តាំងពីរដ្ឋាភិបាលលោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Barack Obama) បានប្រកាសគោលដៅជាយុទ្ធសាស្ត្រ ក្រោមគោលនយោបាយការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក។ មជ្ឈដ្ឋានវិភាគបានសម្លឹងឃើញយ៉ាងទូលំទូលាយថា នេះគឺជាការឆ្លើយតបទៅនឹងឥទ្ធិពលកាន់តែខ្លាំងឡើងៗរបស់ប្រទេសចិន ទៅលើតំបន់អាស៊ី។ រដ្ឋាភិបាលររបស់លោក អូបាម៉ា ពិតជាលើកឡើងអំពីកង្វល់ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ក៏ប៉ុន្តែលោក វីលៀម ថត់ បានប្រើតួនាទីរបស់លោក ដើម្បីជំរុញឲ្យកម្ពុជាក្លាយជាគោលដៅពាណិជ្ជកម្មមួយ។
ស្ថិតក្នុងចំណោមវិនិយោគិនដែលបានធ្វើទស្សនកិច្ចនេះ លោក រ៉ាមី សារ៉ាហ្វ (Rami Sharaf) ប្រធាននាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន អាអឹម អេស៊ា ខេមបូឌា (RM Asia Cambodia) ដែលជាក្រុមហ៊ុនធ្វើប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មអាមេរិកជាច្រើននៅកម្ពុជាបាននិយាយថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ “ មានគោលបំណងទាក់ទាញវិនិយោគិនអាមេរិកឲ្យបានច្រើនតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបាន”។
លោក សារ៉ាហ្វ បានលើកឡើងបន្ថែមថា “វាផ្ដល់ឲ្យយើងនូវវេទិកាមួយសម្រាប់ពិភាក្សាគ្នាអំពីប្រទេសកម្ពុជា ហើយបង្កើតភាពខុសប្លែកនៅប្រទេសនេះ ពីប្រទេសផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន”។ លោកបានពន្យល់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអនុគ្រោះ អត្រាពន្ធទាប និងរំហូរមូលធនដោយសេរី មានន័យថា ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាទីផ្សារគួរឲ្យទាក់ទាញបំផុតនៅក្នុងតំបន់នេះ។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា “យើងបានជួបពិភាក្សាជាមួយតំណាងក្រុមហ៊ុនវិនិយោគធំៗ ដូចជាក្រុមហ៊ុន Merrill Lynch និងធនាគារ Bank of America ជាដើម។ ខ្ញុំសូមសម្ដែងនូវការគោរពចំពោះលោកអគ្គរដ្ឋទូត និងគាំទ្ររបៀបដែលលោកកំពុងតែជំរុញប្រទេសកម្ពុជាដោយទស្សនទានបែបនេះ”។ លោក សារ៉ាហ្វ បានលើកឡើងថា មតិរិះគន់ដែលបានលើកឡើងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាសភាអាមេរិកមិនបានរំខានដំណើរទស្សនកិច្ចនេះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “រឿងនេះតែងតែកើតឡើង។ យើងដឹងថា នៅទីនេះមានមនុស្សមួយចំនួនប្រឆាំងនឹងប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្ញុំកំពុងសម្លឹងទៅរកខាងណាដែលមានគំនិតវិជ្ជមាន”។ លោក សារ៉ាហ្វ បានបន្តទៀតថា លោក ដានីញ៉េល មីតឆេល (Daniel Mitchell) ប្រធាននាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន SRP International Group ដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សានៅសភាអាមេរិក និងបានបញ្ចេញមតិប្រឆាំងនឹងគំនិតដកជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានចូលរួមក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ានេះផងដែរ។
យោងតាមស្ថានទូតអាមេរិកក៏បានឲ្យដឹងទៀតថា លោក អ៊ិន ចាន់នី ប្រធាននាយកប្រតិបត្តិធនាគារអេស៊ីលីដា លោក លឹម ហេង នាយកក្រុមហ៊ុន ហេង មាន វិនិយោគ លោក ប្រេត ស្គែរ៉ូនី (Brett Sciaroni) ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក និងលោក ស៊ឹង ប៊ុណ្ណា ប្រធាននាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន ប៊ុណ្ណា រៀលធី ក៏បានចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សានោះដែរ។
លោក សន ម៉ាកកិនថស (Sean McIntosh) អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាមេរិក បានលើកឡើងថា លោកមិនអាចផ្ដល់នូវបញ្ជីឈ្មោះគណៈប្រតិភូភ្លាមៗបានទេ។ លោកបានលើកឡើងក្នុងអ៊ីម៉េលថា “អំឡុងកិច្ចពិភាក្សារបស់លោកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក វីលៀម ថុត អំពីបរិយាកាសពាណិជ្ជកម្មនៅប្រទេសកម្ពុជា លោកក៏បានទទួលស្គាល់បញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដែលប្រទេសកម្ពុជាប្រឈមមុខផងដែរ”។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានថ្លែងថា ទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជាកំពុងមានភាពរីកចម្រើនគ្រប់វិស័យ ដូចគូសបញ្ជាក់ដោយដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក អូបាម៉ា និងអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ហ៊ីឡារី គ្លីនតុន (Hilary Clinton) កាលពីឆ្នាំមុនជាដើម។ លោកបានថ្លែងថា “កាលពីសប្ដាហ៍មុន [នៅសភាអាមេរិក] គ្រាន់តែជាសំឡេងអ្នកនយោបាយប៉ុណ្ណោះ។ យើង [កម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក] បានសហការគ្នា ធ្វើការលើផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសេដ្ឋកិច្ច។ យើងមានគោលបំណងដូចគ្នា”៕
ប្រែសម្រួលដោយ កង សុធា