កាលពីម្សិលមិញ មន្ត្រីមួយរូបនៅគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) បានឲ្យដឹងថា លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង នៅតែអាចទទួលការអនុញ្ញាតឲ្យឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រ និងចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ខាងមុខនេះ ប្រសិនបើលោក សម រង្ស៊ី ធ្វើសំណើទៅគណៈកម្មាធិការ គ.ជ.ប. នេះជាផ្លូវការ។
លោក សម រង្ស៊ី បានទទួលការព្រះរាជទានលើកលែងទោសពីព្រះមហាក្សត្រតាមសំណើរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃសុក្រ ដែលនេះជាការបើកផ្លូវឲ្យលោកវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ ដោយពុំចាំបាច់មានការព្រួយបារម្ភអំពីការចាប់ខ្លួនពាក់ព័ន្ធនឹងទោសជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល១១ឆ្នាំ ក្រោមបទចោទប្រកាន់ដែលមជ្ឈដ្ឋានទូទៅបានចាត់ទុកថា ជារឿងនយោបាយ។
ទោះជាយ៉ាងណា គេនៅតែមានមន្ទិលមិនដឹងថាតើលោក សម រង្ស៊ី ក្នុងនាមជាប្រធានគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ នឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនក្នុងការបោះឆ្នោតឬអត់ឡើយ ព្រោះឈ្មោះរបស់លោកត្រូវបានដកចេញពីបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតរួចទៅហើយ ហើយពុំមានឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រទេ ព្រោះលោកជាប់ពិរុទ្ធភាពពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌ។
លោក កែវ ផល្លា ប្រធាននាយកដ្ឋានសេវាកម្មច្បាប់នៅ គ.ជ.ប. បានថ្លែងថា “ក្នុងករណី [លោក សម រង្ស៊ី] ដាក់សំណើជាផ្លូវការទៅគណៈកម្មាធិការគ.ជ.ប. សមាជិកដែលត្រូវបានជ្រើសតាំងទាំងប្រាំបួនរបស់ គ.ជ.ប. មានយុត្តាធិការនិងសិទ្ធិពិចារណាថាតើគួរផ្តល់ឋានៈជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រ និងសិទ្ធិបោះឆ្នោតដល់រូបគាត់ ឬក៏អត់”។ លោក ផល្លា ពន្យល់ថា គ.ជ.ប. អាចចេញសេចក្តីសម្រេចអនុញ្ញាតឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលរួមយ៉ាងពេញលេញក្នុងការបោះឆ្នោត ទោះបីជាកាលកំណត់សម្រាប់ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជន បានកន្លងផុតទៅហើយក៏ដោយ។
លោក ផល្លា មានប្រសាសន៍ថា “ឈ្មោះរបស់លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានលុបចេញពីបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត និងពីបញ្ជីឈ្មោះបេក្ខជនគណបក្សហើយ ព្រោះគាត់គឺជាពិរុទ្ធជន។ ប៉ុន្តែ ឥឡូវនេះ គាត់បានទទួលការព្រះរាជទានលើកលែងទោសពីព្រះមហាក្សត្ររួចហើយ ដូច្នេះ គាត់អាចដាក់សំណើសុំឲ្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត” ផ្តល់សិទ្ធិដល់គាត់វិញបាន។
លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប. បានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា លោក សម រង្ស៊ី បានខកខានក្នុងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតផង និងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រផង តែលោកបានបង្វែរសំណួរពាក់ព័ន្ធនឹងលទ្ធភាពនៃការឈរឈ្មោះនេះទៅសមាជិកដែលត្រូវបានជ្រើសតាំងទាំងប្រាំបួនរបស់ គ.ជ.ប. វិញ។
សមាជិកទាំងប្រាំបួនរូបនេះមិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានឡើយកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ។ មុនពេលទទួលបានការព្រះរាជទានលើកលែងទោសកាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក សម រង្ស៊ី ប្រឈមនឹងទោសជាប់ពន្ធនាគារយ៉ាងតិច១១ឆ្នាំ ក្រោមបទចោទប្រកាន់ជាច្រើន ក្នុងនោះរួមមានទាំងបទបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈជុំវិញការដកបង្គោលតម្រុយព្រំដែននៅតាមបណ្តោយព្រំដែនវៀតណាម បទផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតជុំវិញការបង្ហោះផែនទីតាមអីុនធើណិតដើម្បីគាំទ្រអំណះអំណាងរបស់ខ្លួនអំពីការឈ្លានពានរបស់វៀតណាមលើទឹកដីកម្ពុជា និងបទបរិហារកេរ្តិ៌រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស ហោ ណាំហុង ជុំវិញការចោទប្រកាន់ដែលថា លោកធ្លាប់ជាប្រធានមន្ទីរឃុំឃាំងមួយរបស់ខ្មែរក្រហមផងដែរ។
លោក សម រង្ស៊ី បានប្រកាសថា លោកនឹងវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃសុក្រ ហើយបាននិយាយកាលពីថ្ងៃច័ន្ទថា លោកកំពុងតែពិចារណាអំពីលទ្ធភាពនៃការស្នើឲ្យ គ.ជ.ប. ផ្តល់សិទ្ធិឲ្យលោកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតផង និងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រផង។ លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងតាមរយៈអីុម៉េលពីប្រទេសបារាំងថា “សហសេវិករបស់ខ្ញុំនៅភ្នំពេញកំពុងពិចារណាអំពីការធ្វើដូច្នេះជំនួសខ្ញុំ”។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានឲ្យដឹងថា គណបក្សរបស់លោកបានពិភាក្សាគ្នាអំពីរឿងនេះរួចហើយ ប៉ុន្តែ បានបន្ថែមថា លោក សម រង្ស៊ី មិនទាន់បានសម្រេចចិត្តចុងក្រោយថា តើលោកនឹងសរសេរសំណើទៅ គ.ជ.ប. ឬអត់ទេ។ លោក សុវណ្ណ មានប្រសាសន៍ថា “យើងបានពិភាក្សាគ្នាអំពីរឿងនេះរួចហើយ ប៉ុន្តែ នៅមិនទាន់មានសេចក្តីសម្រេចនៅឡើយទេ ព្រោះយើងរវល់ត្រៀមរៀបចំសម្រាប់ការវិលត្រឡប់របស់គាត់”។
លោក សូរិយា ស៊ូបេឌី អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានអំពាវនាវឲ្យ គ.ជ.ប. ធ្វើកំណែទម្រង់ជាយូរមកហើយនោះ បានស្វាគមន៍ការព្រះរាជទានលើកលែងទោសនេះកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ហើយបានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលសម្របសម្រួលឲ្យលោក សម រង្ស៊ី បានចូលរួមយា៉ងពេញលេញក្នុងការបោះឆ្នោត”។
លោក ស៊ូបេឌី បានលើកឡើងថា “ឥឡូវនេះខ្ញុំសង្ឃឹមថា តាមរយៈការព្រះរាជទានលើកលែងទោសនេះ រដ្ឋាភិបាលនឹងចាត់វិធានការចាំបាច់ក្នុងការអនុញ្ញាតឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលប្រឡូកយ៉ាងពេញទំហឹងក្នុងឆាកនយោបាវិញ”។ លោក ស៊ូបេឌី បានបន្ថែមថា “ក្នុងរបាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់ខ្ញុំស្តីពីការធ្វើកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតទៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ រូបខ្ញុំបានគូសបញ្ជាក់សាជាថ្មីអំពីសារៈសំខាន់នៃការផ្តល់ឱកាសឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងដោយស្មើភាពគ្នា សម្រាប់គ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់ ដើម្បីឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងគ្នាដោយយុត្តិធម៌ ហើយបានអំពាវនាវឲ្យមានដំណោះស្រាយនយោបាយពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលប្រឡូកយ៉ាងពេញទំហឹងក្នុងឆាកនយោបាយកម្ពុជា ក្នុងនាមជាមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងវិញ”។
លោកស្រី ជា វណ្ណាត អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ បានលើកឡើងថា សេចក្តីសម្រេចរបស់ គ.ជ.ប. គឺទំនងជានឹងអាស្រ័យលើឆន្ទៈរដ្ឋាភិបាលថា តើខ្លួនចង់ឲ្យការបោះឆ្នោតជាតិមានលក្ខណៈយុត្តិធម៌ត្រឹមកម្រិតណា។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “វាជាសេចក្តីសម្រេចផ្នែកនយោបាយ។ វាជារឿងល្អសម្រាប់ការបោះឆ្នោត ប្រសិនបើគាត់បានទទួលសិទ្ធិរបស់ខ្លួនមកវិញ។ វានឹងស្តែងឲ្យឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យគ្រប់លក្ខណៈហើយ”។
ប៉ុន្តែ លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានលើកឡើងថា សេចក្តីសម្រេចនេះ គឺមិនអាស្រ័យលើរដ្ឋាភិបាលទេ ព្រោះ គ.ជ.ប. ជាស្ថាប័នឯករាជ្យ ដែលការអះអាងបែបនេះត្រូវបានជំទាស់ជាយូរមកហើយដោយក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ដែលបានសង្កត់ធ្ងន់ថា សមាជិកភាគច្រើនរបស់ គ.ជ.ប. គឺជាអតីតសមាជិករបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានមានប្រសាសន៍ថា “វាអាស្រ័យលើខ្លួនគាត់និងមេធាវីរបស់ខ្លួន គាត់ត្រូវប្រឹងប្រែងដើម្បីទទួលបានសិទ្ធិមកវិញ ប៉ុន្តែ គាត់មានឋានៈជាពលរដ្ឋសាមញ្ញ ដែលគួរតែមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតវិញហើយ” ដូច្នេះ ក៏គួរតែមានសិទ្ធិក្នុងការឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រដែរ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ភួន ច័ន្ទសេរីវុធ