យោងតាមភាគីពាក់ព័ន្ធបានឲ្យដឹងថា ពាក្យបណ្តឹងមួយដែលធ្វើឡើងដោយប្រជាជន២០០គ្រួសារនៅខេត្តកោះកុងប្រឆាំងក្រុមហ៊ុនផលិតស្ករសអង់គ្លេស Tate & Lyle ពីបទទទួលផលប្រយោជន៍យ៉ាងអយុត្តិធម៌ពីដីដែលបានចាប់យកពីពួកគាត់នោះ បានធ្លាក់ដល់ដៃតុលាការហើយ បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រឹងប្រែងសម្របសម្រួលរកដំណោះស្រាយ បានបរាជ័យកាលពីដើមខែនេះ។
ក្រុមហ៊ុនច្បាប់ ចូន ដេ (Jones Day) បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងនេះជួសមុខឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំង២០០គ្រួសារនៅតុលាការយុត្តិធម៌ជាន់ខ្ពស់នៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស កាលពីខែមីនា ដោយអះអាងថា ក្រុមហ៊ុនបានជំពាក់ប្រាក់ប្រជាជនទាំងនោះរាប់លានដុល្លារថ្លៃស្ករស ដែលក្រុមហ៊ុននេះបានទិញពីម្ចាស់ចម្ការថៃ ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានបណ្តេញប្រជាជនទាំងនោះចេញដោយខុសច្បាប់ ពេលខ្លះថែមទាំងប្រើអំពើហិង្សាទៀតផង។
មេធាវីក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle និងគ្រួសារទាំងនោះបានជួបគ្នានៅក្នុងទីក្រុងឡុងដ៍កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា រួមជាមួយនឹងតំណាងម្នាក់របស់គ្រួសារទាំងនោះ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលបានជួយពួកគេ គឺមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ ដើម្បីឲ្យដឹងថា តើពួកគេអាចចរចារកដំណោះស្រាយដែរឬទេ។
ប៉ុន្តែលោក អាន ហាយ៉ា ដែលមានវត្តមាននៅទីនោះក្នុងនាមជាតំណាងរបស់គ្រួសារទាំងនោះ បានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា ក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle មិនបានសម្តែងការចាប់អារម្មណ៍ទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle បានអញ្ជើញខ្ញុំឲ្យទៅជួបគ្នានៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស ដើម្បីចរចារឿងសហគមន៍របស់ខ្ញុំដែលបានបាត់បង់ដីដោយសារក្រុមហ៊ុនផលិតស្ករសមួយ ប៉ុន្តែ តំណាងក្រុមហ៊ុននេះ និងមេធាវីរបស់ខ្លួនគ្មានឆន្ទៈក្នុងការចរចាគ្នាទេ។
ការធ្វើដំណើរពីកម្ពុជាទៅក្រុងឡុងដ៍គឺឆ្ងាយខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែ យើងបែរជាមិនបានទទួលផ្លែផ្កាអ្វីទៅវិញ។មេធាវីនិងតំណាងក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle គ្រាន់តែនិយាយអួតពីស្នាដៃរបស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងការសាងសង់សាលារៀន ផ្លូវថ្នល់ និងមន្ទីរពេទ្យប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគេមិនបានលើកឡើងពីការឈឺចាប់របស់យើងទេ ហើយពួកគេមិនបានសួរខ្ញុំថាតើខ្ញុំបានរងការឈឺចាប់ប៉ុណ្ណាឡើយ”។
លោក ហាយ៉ា បានមានប្រសាសន៍បន្តថានៅពេលរូបលោក និងមេធាវីរបស់លោកទុកឱកាសឲ្យក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle ចាប់ផ្តើមការចរចា ក្រុមហ៊ុននេះមិននិយាយអ្វីទាំងអស់។ លោកបានបញ្ជាក់ថា លើកនេះ“ យើងនឹងជួបគ្នានៅតុលាការម្តង”។ លោក ហាយ៉ា បានសង្កត់ធ្ងន់ថា “ ពិតមែនហើយ ការរកស៊ី គឺដើម្បីប្រាក់ចំណេញ ប៉ុន្តែក៏ត្រូវមានក្រមសីលធម៌ និងការទទួលខុសត្រូវ
ចំពោះគ្រួសារទាំងនោះដែរ”។
លោក យ៉េង វីរៈ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ ដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះដែរនោះបញ្ជាក់ថា ភាគីទាំងពីរមិនអាចឈានដល់ការព្រមព្រៀងគ្នាទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ វាបរាជ័យហើយ។ដូច្នេះយើងនឹងដោះស្រាយរឿងនេះនៅតុលាការម្តង”។
ក្រុមហ៊ុន ចូន ដេ បានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយទេ ដោយបានលើកឡើងពីកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការរក្សាសេចក្តីលម្អិតនៃការសម្របសម្រួលនេះជាការណ៍សម្ងាត់។ ក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle ក៏បានបដិសេធមិនឆ្លើយសំណួររបស់អ្នកយកព័ត៌មានដែរ។
លោក ម៉ាក ម័រស្តេន មេធាវីប្រចាំនៅក្រុមហ៊ុនច្បាប់អាមេរិក រីស ប្រ៊ូម (Rees Broome) ដែលបានជួយបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រផ្លូវច្បាប់ទល់នឹងក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle ក៏បានបញ្ជាក់ដូចគ្នាដែរថា ករណីនេះពេលនេះបានធ្លាក់ដល់ដៃតុលាការហើយ។ លោកបានលើកឡើងតាមរយៈអ៊ីម៉េលថា “ វាជាការបរាជ័យមួយ។ ក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle បានអះអាងថា កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ខ្លួន គឺរឹងមាំណាស់ ហើយអ្នកភូមិពុំមានលទ្ធភាពប្តឹងទេ”។ ក្រុមហ៊ុន ចន ដេ កំពុងកាន់សំណុំរឿងនេះដោយមិនយកកម្រៃឡើយ។
គួរបញ្ជាក់ថា ក្រុមគ្រួសារទាំងនោះបានចោទប្រកាន់ម្ចាស់ចម្ការថៃ គឺក្រុមហ៊ុន KSL ថា បានចាប់យកផ្ទះសម្បែង ឬកសិដ្ឋានរបស់ខ្លួនដោយខុសច្បាប់ ដោយចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ២០០៦ និងថាបានប្រើកម្លាំងសន្តិសុខ និងនិយោជិតក្រុមហ៊ុនឲ្យដុតបំផ្លាញដំណាំ និងផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួនអស់មួយចំនួន។
ក្រុមហ៊ុន KSLមិនបានអើពើនឹងសំណើសុំការអត្ថាធិប្បាយម្តងហើយម្តងទៀតទេ។
ក្នុងលិខិតការពារខ្លួនមួយដែលបានដាក់ជូនតុលាការជាន់ខ្ពស់កាលពីខែឧសភា ក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle បានអះអាងថា ខ្លួនមិនបានដឹងអំពីការរំលោភបំពានដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ ហើយថា តុលាការនេះគ្មានអំណាចដោះស្រាយពាក្យបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការបំពានច្បាប់កម្ពុជាឡើយ។
ក្រុមហ៊ុន Tate & Lyle ក៏បានអះអាងផងដែរថា គ្រួសារទាំងនោះគ្មានសិទ្ធិទទួលបានសំណងពីក្រុមហ៊ុននេះទេ ពីព្រោះដើមអំពៅដែលដុះនៅលើដី មានជម្លោះនោះបានក្លាយជាអ្វីផ្សេងទៅហើយ បន្ទាប់ពីវាត្រូវបានកែច្នៃ និងដោយសារពួកគេមិនបានបង់ប្រាក់សម្រាប់ការងារដាំដុះនោះឡើយ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ចេវ ប៊ុននី