កាលពីដើមឆ្នាំនេះ រដ្ឋាភិបាលបានតែងតាំងលោក សុខ ខាវ៉ាន់ ក្មួយប្រុសរបស់លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ អាន ឲ្យកាន់តួនាទីជាអគ្គនាយកអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា ជាស្ថានប័នកំពូលគ្រប់គ្រងការរុករក និងការទាញយកប្រេងនិងឧស្ម័ននៅកម្ពុជា។
មន្ត្រីរដ្ឋបាលមួយរូបនៅអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា ដែលបដិសេធមិនប្រាប់ឈ្មោះបាននិយាយថា លោក ខាវ៉ាន់ បានកាន់តំណែងបន្តពីអតីតអគ្គនាយកគឺ លោក តែ ដួងតារា កាលពីខែមករា។ ឯកសារអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា ដែលគេបានឃើញនៅការិយាល័យអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាកាលពីម្សិលមិញមានហត្ថលេខា និងតួនាទីថ្មីរបស់លោក ខាវ៉ាន់។
លោក ខាវ៉ាន់ ជាកូនប្រុសរបស់លោក សុខ ផេង ដែលជាប្អូនប្រុសរបស់ លោក សុខ អាន និងជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសុខាភិបាល។ លោក ផេង ក៏កំពុងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនៅខែនេះ រួមជាមួយលោក សុខ សុខន អាយុ៣០ឆ្នាំ ដែលជាកូនប្រុសរបស់លោក សុខ អាន ផងដែរ។
ពេលទទួលបានតំណែងជាន់ខ្ពស់នៅអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជានេះ លោក ខាវ៉ាន់ ធ្វើការជាមួយលោក ឌៀប សិរីវិសិដ្ឋ ជាក្មួយប្រុសម្នាក់ទៀតរបស់លោក សុខ អាន ដែលជាអគ្គនាយករងនៃអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា។ មន្ត្រីរដ្ឋបាលដែលធ្វើការនៅអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិដែលស្ថិតនៅតាមមហាវិថីសហព័ន្ធរុស្ស៊ីរូបនេះបាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា “ លោក សុខ ខាវ៉ាន់ ត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គនាយកស្តីទីកាលពីឆ្នាំមុន និងត្រូវបានតែងតាំងជាផ្លូវការកាលពីខែមករា ឆ្នាំនេះ”។
លោក ខាវ៉ាន់ ដែលទំនងជាមានអាយុជិត៣០ឆ្នាំ ឬជាង៣០ឆ្នាំបន្តិចបន្តួច និងមានមុខមាត់ដូចឪពុកមារបស់គាត់នោះ ក៏ជាភាគហ៊ុនម្នាក់នៅការិយាល័យមេធាវី សុខ និង ហេង នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញផងដែរ។ គាត់ក៏ជាអគ្គលេខាធិការរងគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់នៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីផងដែរ។
យោងតាមគេហទំព័ររបស់ក្រុមហ៊ុននេះ លោក ខាវ៉ាន់ បានទទួលសញ្ញាបត្រច្បាប់ពីសាកលវិទ្យាល័យ សេន ល្វីស (Saint Louis) នៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០០៦។ គេហទំព័ររបស់ការិយាល័យមេធាវីនេះ និយាយពីលោក ខាវ៉ាន់ ថា “ ដោយមានឯកទេសផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងប្រតិបត្តិការសាជីវកម្មអន្តរជាតិ គាត់បានធ្វើការជាមួយស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុធំៗ និងក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មអន្តរជាតិនានា តាងនាមឲ្យស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល និងក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាច្រើន”។
លោក ខាវ៉ាន់ មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ ហើយពេលនេះកំពុងស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសក្រិក។ លោក ដួងតារា ដែលបានលាឈប់ពីតំណែងកាលពីឆ្នាំ២០១១ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក បានបង្កើតចម្ការស្ត្រប៊ឺរីមួយនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីនោះ បាននិយាយថា ការតែងតាំងនេះគឺជាសេចក្តីសម្រេចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក សុខ អាន។
លោក ដួងតារា បាននិយាយថា “ អ្នកអាចសួរ សុខ ខាវ៉ាន់ ពីព្រោះគាត់គឺជាសាច់ញាតិរបស់ សុខ អាន។ អ្នកគួរសួរគាត់វិញ ប្រសើរជាងសួរខ្ញុំ ពីព្រោះខ្ញុំមិនបានធ្វើសេចក្តីសម្រេចតែងតាំងនេះទេ។ នេះគឺជាសេចក្តីសម្រេចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី និង សុខ អាន”។
អាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាត្រូវបានរិះគន់ជាយូរមកហើយចំពោះកង្វះតម្លាភាព។ កាលពីឆ្នាំ២០១១ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី បានលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍ថា អាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាបានលាក់បាំងព័ត៌មានសំខាន់ៗ និងមិនសហការជាមួយអ្នកពិគ្រោះយោបល់មកពីធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ដែលចូលរួមនៅក្នុងគម្រោងមួយមានទឹកប្រាក់ចំនួន១លានដុល្លារ សម្រាប់ពង្រឹងអភិបាលកិច្ចនៅស្ថាប័ននេះ។
របាយការណ៍នោះបានលើកឡើងថា “ ការគ្រប់គ្រងរបស់ទីភ្នាក់ងារប្រតិបត្តិនេះបង្ហាញពីកង្វះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយក្រុមហ៊ុនពិគ្រោះយោបល់ ដោយរឹតត្បិតព័ត៌មានសំខាន់ៗ និងមិនជំរុញឲ្យបុគ្គលិកនៅអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាបានចូលរួមច្រើននៅក្នុងកម្មវិធីនេះ”។
កាលពីឆ្នាំ២០០៩ អង្គការគ្លូបល វីតណេស (Global Witness) ជាអង្គការឃ្លាំមើលបរិស្ថានមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡុងដ៍បានលើកឡើងថា លោក ដួងតារា បានរក្សាព័ត៌មានសម្ងាត់នៅអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា និងបានតែងតាំង “ បុគ្គលិកដែលជាបក្ខពួករបស់គាត់មកពីក្រសួងផ្សេងៗទៀត ដោយមើលរំលងបុគ្គលិកដែលមានការបណ្តុះបណ្តាលល្អនៅក្នុងអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា និងបានរក្សាឯកសារទុកនៅក្នុងផ្ទះរបស់គាត់ជំនួសឲ្យការិយាល័យ។
ប្រភពមួយដែលដឹងពីប្រព័ន្ធការងារនៅអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជាបាននិយាយថា ការតែងតាំងលោក ខាវ៉ាន់ នឹងធ្វើឲ្យស្ថាប័នរបស់រដ្ឋាភិបាលនេះល្អប្រសើរ។ ប្រភពនេះបាននិយាយពីក្មួយប្រុសរបស់លោក សុខ អាន រូបនេះថា “ តាមយោបល់ខ្ញុំ គាត់គឺជាមនុស្សត្រឹមត្រូវសម្រាប់ការងារនេះ គាត់ក្មេង មានចិត្តមោះមុត ធ្វើការច្រើន និងស្មោះត្រង់ចំពោះជាតិនិងនយោបាយ”។
អង្គការគាំទ្រតម្លាភាពបានស្នើជាយូរមកហើយឲ្យមានការបើកចំហច្រើនទៀតនៅក្នុងការដែលរដ្ឋាភិបាលធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយក្រុមហ៊ុនរុករកប្រេង និងឧស្ម័ន ហើយលោក ខាវ៉ាន់ គ្រប់គ្រងអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា នៅពេលដែលគម្រោងរបស់ក្រុមហ៊ុនប្រេង ឈេហ្វ រ៉ុន របស់អាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ប្រឈមនឹងការបន្តពន្យារពេល ដោយសារជាប់គាំងលើការចរចាអំពីការយកពន្ធលើប្រាក់ចំណូលពីក្រុមហ៊ុន ឈេហ្វ រ៉ុន និងថា តើក្រុមហ៊ុននេះត្រូវបង់ពន្ធលើប្រាក់ចំណេញរបស់ភាគហ៊ុននីមួយៗដែរ ឬអត់។
ក្រោយពីមានសម្ពាធកាន់តែខ្លាំងឡើងឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញព័ត៌មានជាសាធារណៈអំពីឧស្សាហកម្មនិស្សារណកម្មនោះ កាលពីឆ្នាំ២០១០ លោក សុខ អាន បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍លម្អិតមួយស្តីពីការប្រើប្រាស់ប្រាក់ចំណូលពីប្រេង ឧស្ម័ន និងរ៉ែ ដែលទទួលបានពីក្រុមហ៊ុនឯកជននានា ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល។
លោក សុខ អាន បានលើកឡើងនៅពេលនោះថា រដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណរុករកប្រេង និងឧស្ម័នទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនចំនួន២៣ក្រុមហ៊ុន។ ទោះជាយ៉ាងណា គណបក្សប្រឆាំងបានលើកឡើងថា ចម្លើយដែលលោក សុខ អាន ផ្តល់ឲ្យនោះមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ ហើយលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលមិនបានប្រាប់ពីវិធីដែលខ្លួនគ្រប់គ្រងធនធានរបស់រដ្ឋ និងមូលនិធិដែលខ្លួនបានទទួលពីធនធានទាំងនោះឡើយ។
លោក សិរីវិសិដ្ឋ អគ្គនាយករងអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា បានបដិសេធមិនឆ្លើយសំណួរពីការតែងតាំងបងប្អូនជីដូនមួយរបស់គាត់ជាអគ្គនាយកនោះទេ ហើយបានបង្វែរសំណួរទៅលោក ម៉ែន ដែន ជាអ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរប្រេងកាតជាតិកម្ពុជា។
នៅពេលទាក់ទងកាលពីម្សិលមិញ លោក ម៉ែន ដែន បានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយឡើយ។ ការងារថ្មីរបស់លោក ខាវ៉ាន់ បង្ហាញពីការបន្តនិន្នាការរបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់ក្នុងការតែងតាំងកូនរបស់ខ្លួន និងសាច់ញាតិផ្សេងៗទៀតឲ្យកាន់មុខតំណែងជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល។
លោក ហោ ណាំបូរ៉ា កូនប្រុសរបស់លោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសគឺជាឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំចក្រភពអង់គ្លេស និងកូនប្រុសរបស់គាត់ម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ហោ មុនីរ័ត្ន ជាឯកអគ្គរាជទូតប្រចាំប្រទេសជប៉ុន។
សម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិនៅពេលខាងមុខនេះ កូនៗរបស់មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់មួយចំនួននឹងឈរឈ្មោះនៅក្នុងគណបក្សកាន់អំណាច ដូចជាលោក ហ៊ុន ម៉ានី កូនប្រុសអាយុ៣១ឆ្នាំ របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលកំពុងឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រប្រចាំមណ្ឌលកំពង់ស្ពឺ ចំណែកឯលោក ស សុខា អាយុ៣២ឆ្នាំ ជាកូនប្រុសរបស់លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃឈរឈ្មោះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនេះប្រចាំមណ្ឌលព្រៃវែង។
បេក្ខជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផ្សេងៗទៀត រួមមាន លោក សាយ សំអាល់ អាយុ៣៣ឆ្នាំ ជាកូនប្រុសរបស់លោក សាយ ឈុំ អនុប្រធានទី១ព្រឹទ្ធសភា មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងលោក ឌិត ទីណា អាយុ៣៣ឆ្នាំ កូនប្រុសរបស់លោក ឌិត មន្ទីរ ប្រធានតុលាការកំពូលមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោក ឌី វិជ្ជា អាយុ៣២ឆ្នាំ កូនប្រុសរបស់សពលោក ហុក ឡងឌី អតីតអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាស្វាមីរបស់លោកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា កូនស្រីរបស់លោក ហ៊ុន សែន ក៏ឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនបម្រុងប្រចាំខេត្តស្វាយរៀងផងដែរ៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ ផាន់ អាណា)
ប្រែសម្រួលដោយ មូល គឹមហឿន