តំណាងយុវជនមកពីគណបក្សនយោបាយចំនួនប្រាំមួយក្នុងចំណោមគណបក្សនយោបាយទាំងប្រាំបី ដែលនឹងប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ បានតទល់គ្នានៅក្នុងព្រឹតិ្តការណ៍ដេញដោលមតិតំណាងយុវជនពហុបក្ស នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ។
វេទិកាជជែកដេញដោលក្រោមការរៀបចំរបស់វិទ្យាស្ថានសាធារណរដ្ឋអន្តរជាតិ(IRI) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្រុងវ៉ាសីុនតោន និងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈកញ្ចក់ទូរទស្សន៍សីុអិុនសីុ (CNC) កាលពីយប់មិញនេះ ផ្ដោតសំខាន់លើប្រធានបទពាក់ព័ន្ធនឹងគុណភាពនៃការអប់រំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងបញ្ហាយុវជនអត់ការងារធ្វើក្នុងកម្រិតខ្ពស់។
វេទិកានេះបានចាប់ផ្ដើមមិនខុសពីសព្វដងទេ ដោយយុវជន ហេង សួរ អាយុ៣៥ឆ្នាំ ជាតំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានរំឭកអ្នកចូលរួមស្ដាប់ ដែលភាគច្រើនស្ថិតក្នុងវ័យសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ អំពីតួនាទីរបស់គណបក្សនេះក្នុងការផ្ដួលរលំរបបខ្មែរក្រហមកាលពី៣៤ឆ្នាំមុន។
លោក ហេង សួរ បាននិយាយដោយមានការទះដៃអបអរសាទរថា “ តាំងពីរបប ប៉ុល ពត ដួលរលំមក យើងបានកសាងសាលារៀនចំនួន៨.៥៥៧ខ្នងសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ ហើយ…សម្ដេច [លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន] បានសង្កត់ធ្ងន់ថា នៅអាណត្តិក្រោយ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងធានាថា ឃុំនីមួយៗនឹងមានសាលាបឋមសិក្សាយ៉ាងតិច មួយ ស្រុកនីមួយៗនឹងមានវិទ្យាល័យយ៉ាងតិចមួយ ហើយខេត្តនីមួយៗនឹងមានសាកលវិទ្យាល័យយ៉ាងតិចមួយ”។
កញ្ញា យ៉ង ផាណែត អាយុ២៨ឆ្នាំ តំណាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានស្នើឲ្យអ្នកចូលរួមស្ដាប់ពិចារណានៅពេលវាយតម្លៃអំពីលទ្ធផលដែលរដ្ឋាភិបាលសម្រេចបានក្នុងវិស័យអប់រំ។ កញ្ញាបានលើកឡើងថា “ ប្រសិនបើយើងក្រឡេកមើលទិដ្ឋភាពកាលពី៣០ឆ្នាំមុន យើងនឹងឃើញថា វិស័យអប់រំតាមពិតមានការរីកចម្រើនមែន។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើយើងក្រឡេកទៅមើលប្រទេសជិតខាងរបស់យើងវិញ យើងនឹងឃើញថា វិស័យនេះនៅមិនទាន់រីកចម្រើនគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ”។
ចម្លើយដែលតំណាងគណបក្សតូចៗបានផ្តល់កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ស្ដាប់ទៅគួរឲ្យទាក់ទាញជាង។ យុវជន ប៊ុត សៀកណេ អាយុ២៧ឆ្នាំ ជាតំណាងគណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ បានឆ្លើយទៅនឹងសំណួរថា តើធ្វើដូចម្ដេច ដើម្បីឲ្យគុណភាពអប់រំនៅប្រទេសកម្ពុជាមានភាពប្រសើរជាងមុនថា “ វាដូចជាប្ដីនិងប្រពន្ធមួយគូដែលឈ្លោះប្រកែកគ្នារឿងទិញម៉ូតូ ឬឡានអ៊ីចឹង តាមពិតពួកគាត់មិនទាំងមានប្រាក់ផងទេ”។
យុវជនរូបនេះបាននិយាយថា “អ្នកត្រូវជីករកប្ញសគល់នៃបញ្ហានេះ។ ហើយយើងបានរកឃើញថា ប្ញសគល់នៃបញ្ហា គឺការក្ដាប់អំណាចដោយបុគ្គលតែម្នាក់”។ អ្វីដែលបានធ្វើឲ្យអ្នកចូលរួមស្ដាប់អស់សំណើច និងធ្វើឲ្យអ្នកសម្របសម្រួលខកចិត្តនោះគឺថា អ្វីដែល សៀកណេ បានលើកឡើងគឺប្រៀបដូចជាអ្វីដែលរូបគេបានទន្ទេញចាំមាត់ដូច្នោះដែរ ពេលឆ្លើយសំណួរម្តងៗ។
ប៉ុន្តែ អ្វីដែលបានធ្វើឲ្យអ្នកចូលរួមស្តាប់ហួសចិត្តបំផុតនោះ គឺការលើកឡើងរបស់ យុវជន សុខ ចិន្តា អាយុ២៧ឆ្នាំ ជាតំណាងគណបក្សខ្មែរឈប់ក្រ ដែលបាននិយាយថា គណបក្សរបស់ខ្លួនប្ដេជ្ញាថា នឹងនាំជំនាញ ការ និងមហាសេដ្ឋីរាប់មឺុននាក់ ពីសហរដ្ឋអាមេរិកឲ្យមកជួយដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
យុវជនរូបនេះបានសួរអ្នកចូលរួមស្ដាប់ថា “ ក្នុងចំណោមអ្នកទាំងអស់គ្នា តើមានប៉ុន្មាននាក់ដែលមានការងារធ្វើ? លោក ក្រវ៉ាញ ដារ៉ន [មេដឹកនាំគណបក្សខ្មែរឈប់ក្រ] នឹងនាំជំនាញការ១៤០.០០០នាក់ ដែលមានទាំងប្រាក់និងបទពិសោធន៍មកជួយប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងវិស័យអប់រំ និងបង្កើតការងារធ្វើ” ។ ចិន្តា មិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា តើជំនាញការទាំងនោះជានរណា ឬថា តើពួកគេនឹងជួយប្រទេសកម្ពុជាដោយរបៀបណាទេ”។
ក្រោយចប់ព្រឹត្តិការណ៍នេះ អ្នកចូលរួមស្ដាប់មួយចំនួនបានសម្តែងការមិនពេញចិត្តចំពោះទម្រង់នៃកិច្ចពិភាក្សាដេញដោល នេះ។ អ្នកចូលរួមម្នាក់បានអះអាងថា គណបក្សធំៗបាននាំនិស្សិតជាច្រើន ដែលមិន ចាប់អារម្មណ៍នឹងការជជែកដេញដោលមកចូលរួម។
លោក សុខុន អាយុ២៥ឆ្នាំ ជាមន្ត្រីរាជការ បានលើកឡើងថា“ អ្នកចូលរួមភាគច្រើនមកថ្ងៃនេះមិនមែនដើម្បីស្វែងយល់ពីរឿងនយោបាយទេ គឺមកដើម្បីគាំទ្រគណបក្សរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ”។លោកបានលើកឡើងបន្ថែមទៀតថា “ ពួកគេបានត្រឹមតែអបអរសាទរគណបក្សរបស់ពួកខ្លួន ហើយសើចនៅពេលដែលគណបក្សផ្សេងទៀតព្យាយាមនិយាយ…. មើលទៅពិតជាមិនល្អសោះ។ ខ្ញុំមិននឹកស្មានថា វាទៅជាអ៊ីចឹងទេ”។
អ្នកចូលរួមម្នាក់ទៀតបានចោទសួរអំពីភាពសមហេតុផលនៃការសន្យាមួយចំនួន។ យុវនិស្សិត ណេ សេន អាយុ២១ឆ្នាំ បាននិយាយថា“អ្នកខ្លះនៅទីនេះមានឱកាសនិយាយ ប៉ុន្តែពួកគេបានត្រឹមតែនិយាយ និយាយមិនឈប់ទៅកាន់មនុស្សមិនដឹង អី”។ និស្សិតរូបនេះបាននិយាយបន្តទៀតថា “ឧទាហរណ៍ ពួកគេនិយាយថា ប្រសិនបើពួកគេឈ្នះឆ្នោត មហាសេដ្ឋីអាមេរិក១២នាក់នឹងមក។ តើអាចទៅរួចដែរឬយា៉ងមេ៉ច?”។
អ្នកស្រី ជេសីុកា ឃីហ្គែន (Jessica Keegan) នាយកប្រចាំប្រទេសស្ដីទី នៃវិទ្យាស្ថាន IRI បានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា វេទិកានេះមានគោលបំណងលើកទឹកចិត្តឲ្យយុវជនពិភាក្សាគ្នាជាចំហ អំពីបញ្ហានយោបាយ។លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ ការដេញដោលមតិដែលរៀបចំដោយវិទ្យាស្ថាន IRI មានគោលបំណងជំរុញឲ្យយុវជនចូលរួម និងចាប់អារម្មណ៍ចំពោះរឿងនយោបាយដែលអាចនឹងប៉ះពាល់ដល់អនាគតនៃការអភិវឌ្ឍន៍របស់ប្រទេសនេះ”។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “ វាគឺជាឱកាសដ៏កម្រមួយសម្រាប់អ្នកបោះឆ្នោតវ័យក្មេងក្នុងការស្ដាប់តំណាងនីមួយៗនិយាយអំពីគោលនយោបាយសំខាន់ៗរបស់គណបក្សខ្លួន”៕
ប្រែសម្រួលដោយ កង សុធា