យុទ្ធនាការឃោនាបោះឆ្នោតរយៈពេល៣០ថ្ងៃបានបញ្ចប់កាលពីថ្ងៃសុក្រ ដោយអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារាប់ពាន់នាក់ បានប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅលើមហាវិថីសុរាម្រិតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដើម្បីទន្ទឹងរង់ចាំលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលតាមពាក្យចរចាមអារ៉ាមថា នឹងបង្ហាញខ្លួននៅនៅក្រៅភូមិគ្រឹះរបស់លោក ខណៈគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើការជួបជុំគ្នានៅសួនសេរីភាព។
ក្រោយមានការប្រមូលផ្ដុំគ្នានាពេលព្រឹកព្រលឹមនៅលើកោះពេជ្រ បន្ទាប់ពីមានការដង្ហែក្បួននៅទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញដើម្បីបង្ហាញជាលើកចុងក្រោយនូវការគាំទ្ររបស់ខ្លួនចំពោះគណបក្សកំពុតកាន់អំណាចមុនការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ ក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សនេះបានត្រូវបានស្នើឲ្យតម្រង់ជួរគ្នាតាមបណ្ដោយផ្លូវមុខភូមិគ្រឹះរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងឲ្យរង់ចាំភ្ញៀវកិត្តិយសមួយរូប។ ពួកគេរំពឹងថា ភ្ញៀវកិត្តិយសរូបនោះគឺប្រាកដជាលោក ហ៊ុន សែន ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញគឺលោកស្រី ប៊ុនរ៉ានី ដែលជាភរិយារបស់លោកទេ។
ធ្វើដំណើរចេញពីភូមិគ្រឹះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី បានស្វាគមន៍ក្រុមអ្នកគាំទ្រដោយស្នាមញញឹម និងការគ្រវីដៃមុនពេលក្បួនដង្ហែរយៈពេលមួយម៉ោងរបស់ក្រុមអ្នកគាំទ្រដែលត្រូវបានតម្រូវឲ្យហែជាក្រុមតាមខណ្ឌរៀងៗខ្លួន ឆ្លងកាត់ភូមិគ្រឹះរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
កញ្ញា លី ហ្គិចហ័ង អាយុ២២ឆ្នាំដែលឈរនៅចម្ងាយប៉ុន្មានម៉ែត្រពីលោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី នោះ បាននិយាយថា “ខ្ញុំមានក្ដីរំភើបខ្លាំងណាស់ឥឡូវនេះ ព្រោះថា ថ្នាក់ដឹកនាំរបស់យើងបានចេញមកជួបយើងដោយផ្ទាល់”។
លោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី បានប៉ះដៃអ្នកទាំងឡាយដែលដើរកាត់លោកស្រី ដោយអង្អែលក្បាលរបស់ពួកគេ និងដកឃ្លាបន្តិចពីក្រុមអ្នកគាំទ្រដែលដើរកាត់ម្ដងម្នាក់ៗ ពេលស្ត្រីវ័យកណ្ដាលមួយក្រុមធំមកចោមរោមលោកស្រី ហើយចាប់ផ្ដើមឱប និងថើបលោកស្រី។
យុវជន សុខ សុភារ៉ា ជានិស្សិតអាយុ២៣ឆ្នាំមកពីសាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ បានឲ្យដឹងថា មុននោះ ខ្លួនសង្ឃឹមថានឹងបានឃើញលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែក៏រីករាយដែរដែលបានឃើញលោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ។ សុភារ៉ា និយាយថា “ ខ្ញុំបានឃើញគាត់ ហើយឥឡូវនេះ ខ្ញុំមានអារម្ភថា មានទំនុកចិត្តខ្លាំងណាស់។ ខ្ញុំចង់ឃើញ [លោក ហ៊ុន សែន]។ ខ្ញុំរំពឹងថា ពេលភរិយារបស់គាត់ចេញមក គាត់នឹងចេញមកដែរ។ ប៉ុន្តែពេលដែលគាត់មិនចេញមកដូចការរំពឹងទុក ខ្ញុំមិនបានអស់សង្ឃឹមទេ។ ខ្ញុំនៅតែគាំទ្រគាត់ ព្រោះខ្ញុំស្រឡាញ់គាត់”។
នៅសួនសេរីភាពឯណោះវិញ ក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរាប់ម៉ឺននាក់បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាកាលពីរសៀលថ្ងៃម្សិលមិញនេះដោយពួកគេមានទឹកចិត្តដោយសារការវិលត្រឡប់របស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលបានទទួលការព្រះរាជទានលើកលែងទោសស្ទើរមិនគួរឲ្យជឿកាលពីពីរសប្ដាហ៍មុន។
លោក សម រង្ស៊ី បានប្រឹងប្រែងធ្វើយុទ្ធនាការខ្លាំងបំផុតអំឡុងរយៈពេលប្រាំពីរថ្ងៃចុងក្រោយនេះ គឺគិតចាប់តាំងពីពេលលោកវិលមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ ដោយបានពាំនាំសារឆ្ពោះទៅតំបន់ជនបទនានាថា ប្រទេសនេះត្រូវការការផ្លាស់ប្ដូរជាចាំបាច់ដើម្បីទប់ស្កាត់អំពើពុករលួយ និងការឈ្លានពានចូលទឹកដីកម្ពុជា ហើយថា រូបលោក និងលោក កឹម សុខា នឹងសម្រេចបំណងនេះ។
ការថ្លែងរបស់លោក សម រង្ស៊ី នៅសួនសេរីភាពកាលពីថ្ងៃសុក្រ គឺជាឱកាសមួយក្នុងចំណោមឱកាសចុងក្រោយរបស់លោកក្នុងការធ្វើឲ្យគណបក្សកំពុងកាន់អំណាចជឿថា ខ្លួនគួរមានការព្រួយបារម្ភអំពីលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ ទោះបីជាវាទំនងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាចនេះនឹងរក្សាបានការក្ដោបក្ដាប់របស់ខ្លួនលើរដ្ឋសភាក៏ដោយ។
លោក សម រង្ស៊ី បានថ្លែងថា “ បងប្អូនជនរួមជាតិទាំងឡាយ ថ្ងៃនេះវត្តមានរបស់បងប្អូននៅទូទាំងប្រទេសជាពិសេសគឺនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ស្ដែងឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចង់ឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរ។ វត្តមានរបស់បងប្អូននៅទីនេះ គឺជាការផ្ញើសារទៅថ្នាក់ដឹកនាំបច្ចុប្បន្នថា ពួកគេគួរតែចាកចេញពីមុខតំណែងរបស់ខ្លួនហើយ។ វាជារឿងគួរឲ្យអាម៉ាស់មួយសម្រាប់ថ្នាក់ដឹកនាំ បច្ចុប្បន្ន។ ប្រជាជនជាច្រើនកំពុងរួបរួមគ្នា ហើយទទូចឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរ។ សូមចាកចេញទៅ កុំចាំទាល់តែយើងដេញ។ សូមចាកចេញ
ឥឡូវហ្នឹងតែម្ដងទៅ”។ លោក សម រង្ស៊ី បានបន្តថា “ ជនរួមជាតិជាទីស្នេហា ការផ្លាស់ប្ដូរដែលបងប្អូនចង់បាននឹងកើតមានក្នុងរយៈពេលពីរថ្ងៃទៀត”។
លោក កឹម សុខា ដែលបានពុះពារធ្វើដំណើរទៅកាន់មុខវេទិកាបន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានដើរទៅជិតលោក សម រង្ស៊ី នោះ បានធ្វើការអំពាវនាវស្រដៀងគ្នានេះ។ លោកបានថ្លែងថា “ ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរដើម្បីសង្គ្រោះជាតិរបស់យើង។ គណបក្សកាន់អំណាចបានគ្រប់គ្រងប្រទេសអស់រយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំមកហើយ ហើយយើងដែលជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ បានរងទុក្ខច្រើនណាស់។ យើងមិនអាចទ្រាំទៀតបានទេ”។
ក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់សួនសេរីភាពពីខេត្តកំពង់ចាមដែលជាកន្លែងលោកបានធ្វើយុទ្ធនាការនៅក្នុងថ្ងៃដដែលនោះ លោក សម រង្ស៊ី បានឈប់នៅឯស្ថានទូតអាមេរិក ដើម្បីជួបជាមួយលោក វីលៀម ថដ (William Todd) ដើម្បីជួបពិភាក្សាគ្នាក្នុងជំនួបមិនបើកចំហមួយ។
លោក ស៊ីន ម៉ឹកអ៊ីនតូស (Sean McIntosh) អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិក បានមានប្រសាសន៍ថា “ ខ្ញុំអាចបញ្ជាក់បានថា លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតពិតជាបានជួបពិភាក្សាជាមួយលោក សម រង្ស៊ី មែន ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនអាចនិយាយប្រាប់ថា តើអ្នកទាំងពីរបានពិភាក្សាពីអ្វីខ្លះនោះទេ ព្រោះវាជាជំនួបឯកជន”។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានចាប់ផ្ដើមយុទ្ធនាការថ្ងៃចុងក្រោយរបស់ខ្លួន នៅវេលាម៉ោងប្រាំបីព្រឹក នៅលើកោះពេជ្រ ខណៈរថយន្តមានផ្ទុកក្រុមមន្ត្រីបើកចូលតាមកន្លែងរៀងៗខ្លួននៅជុំវិញកោះពេជ្រ ខណៈក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនវ័យក្មេងពីរបីពាន់នាក់បានទទួលទានអាហារពេលព្រឹក និងរាំកម្សាន្ត។
យុវជន ពៅ ពន្លក អាយុ១៨ឆ្នាំ បាននិយាយថា ខ្លួនបានចូលរួមដោយសារខ្លួនគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ យុវជនរូបនេះបាននិយាយថា “ ខ្ញុំគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ព្រោះគណបក្សនេះកំពុងអភិវឌ្ឍប្រទេសរបស់យើង។ ខ្ញុំមកចូលរួមធ្វើយុទ្ធនាការរាល់ថ្ងៃ ខ្ញុំគិតថា វាសប្បាយនាស់។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍រីករាយខ្លាំងណាស់នៅថ្ងៃចុងក្រោយនេះ។ ថ្ងៃនេះខ្ញុំនឹងសប្បាយឲ្យអស់ដៃ”។ យុវជនរូបនេះបានបន្តថា “ ឈ្នះ ឬចាញ់គឺមិនសំខាន់ទេ ព្រោះយើងដឹងថា យើងនឹងឈ្នះ” ដោយបន្ថែមថា គណបក្សប្រជាជនបានផ្ដល់សាំង អាហារថ្ងៃត្រង់ និងប្រាក់ចំនួន៥.០០០រៀលសម្រាប់ថ្ងៃចុងក្រោយនេះ។
លោក ជា ដារ៉ា អាយុ៣៣ឆ្នាំ បាននិយាយថា ខ្លួនមានចិត្តរីករាយខ្លាំងណាស់ដែលបានចូលរួមក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការថ្ងៃចុងក្រោយទោះជាតាមពិតលោកត្រូវបានគេតម្រូវឲ្យមកចូលរួមក៏ដោយ។ លោកបានពន្យល់ថា “ ខ្ញុំមកទីនេះថ្ងៃនេះដោយសារសាលាខណ្ឌបានចាត់តាំងខ្ញុំឲ្យមក សាលាខណ្ឌបានប្រាប់សាលាសង្កាត់ ហើយសាលាសង្កាត់បានប្រាប់ប្រធានភូមិ ហើយប្រធានភូមិក៏ប្រាប់ប្រជាជនឲ្យមកចូលរួម”។
មុនពេលក្រុមអ្នកធ្វើយុទ្ធនាការចាកចេញពីកោះពេជ្របន្តិច លោក កែប ជុតិមា អតីតអភិបាលរាជធានីនិងជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានថ្លែងសុន្ទរកថាជំរុញឲ្យក្រុមអ្នកចូលរួមចងចាំទុកពីជោគជ័យរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ នៅក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
លោកបានថ្លែងថា “ គឺគណបក្សនេះហើយដែលហ៊ានគិត ហ៊ានធ្វើ និងហ៊ានទទួលខុសត្រូវ មិនមែនជាគណបក្សដែលគ្រាន់តែភូតកុហក់ បោកប្រាស់ និងសន្យាខ្យល់ទេ”។ ក្រោយសុន្ទរកថានេះ លោក កែប ជុតិមា បានលើកឡើងថា ការធ្វើយុទ្ធនាការរបស់គណបក្សធំៗទាំងពីរក្នុងរយៈពេល៣០ថ្ងៃចុងក្រោយនេះ ស្ដែងឲ្យឃើញថា ការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ នឹងមានលក្ខណៈសេរី និងយុត្តិធម៌។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “ ខ្ញុំគិតថា គ្មានប្រទេសណាមួយដែលមានការបោះឆ្នោតយុត្តិធម៌ជាងកម្ពុជាទេ។ មានការធ្វើការធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនាដល់ទៅមួយខែ ហើយគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែអាចចូលរួមបាន”។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់បំផុតនៅព្រឹកនោះ គឺពេលលោក ជា ស៊ីម ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបង្ហាញខ្លួនក្នុងរថយន្ត១២កៅអីពណ៌ខ្មៅមួយគ្រឿង។
រថយន្តនេះបានចតមួយភ្លែតនៅខាងមុខសាលមហោស្រពកោះពេជ្រ ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយផ្ដិតយករូបភាពរបស់លោក ជា ស៊ីម មុនពេលបើកជុំវិញកោះពេជ្របីជុំ ហើយចាកចេញទៅ។
លោក ជា ស៊ីម ដែលបានគ្រវីដៃជាប់នោះ ត្រូវបានគ្រវីដៃតបវិញពីក្រុមអ្នកគាំទ្រដែលតម្រង់ជួរគ្នាតាមផ្លូវនៅកោះពេជ្រ ទោះបីជាពួកគេមួយចំនួនហាក់ដូចជាមានការងឿងឆ្ងល់ចំពោះវត្តមានរបស់លោកក៏ដោយ។
កញ្ញា ឡេង មួយគីម អាយុ២៣ឆ្នាំ បាននិយាយថា “ [ ខ្ញុំបានឃើញ] សម្ដេច ជា ស៊ីម។ ខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំងណាស់ព្រោះមានការអះអាងនៅលើហ្វេសប៊ុកថា គាត់បានទទួលមរណភាពទៅហើយ”។ កញ្ញាបានបន្ថែមថា កញ្ញាមិនខកចិត្តទេដែលលោក ជា សុីម មិនបានចុះពីរថយន្តនោះ។ កញ្ញាបាននិយាយថា “ គាត់ប្រហែលជាគ្មានកម្លាំងនិយាយទេ។ ខ្ញុំចង់ឮគាត់និយាយ ប៉ុន្តែគាត់មានជំងឺ”។
ប៉ុន្តែ អ្នកចូលរួមផ្សេងៗទៀតនៅកន្លែងជួបជុំគ្នារបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនសូវប្រាកដថា តើអ្នកណាដែលខ្លួនទើបនឹងបានឃើញជិះរថយន្តកាត់ទេ។ យុវជន ជុំ វឌ្ឍនៈបញ្ញា អាយុ២២ឆ្នាំ ដែលច្រឡំលោក ជា ស៊ីម ជាមួយលោក ហេង សំរិន នោះ បាននិយាយថា “ បាទ ខ្ញុំបានឃើញសម្ដេច ហេង សំរិន។ខ្ញុំរំភើបណាស់ដែលបានឃើញគាត់។ ខ្ញុំរីករាយដែលបានឃើញគាត់៕
(រាយការណ៍ព័ត៌មានដោយ កាំង ម៉េងហ៊ុន Alex Willemyns ផន បុប្ផា និង Lauren Crothers)
ប្រែសម្រួលដោយ ភួន ច័ន្ទសេរីវុធ