គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយ សេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ខុមហ្វ្រែល បានលើកឡើងកាលពីថ្ងៃសុក្រថា យុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំនេះមានការចូលរួមយ៉ាងច្រើនពីសាធារណៈជន ជាពិសេសពីក្រុមយុវជន បើធៀបនឹងការបោះឆ្នោតលើកមុន។ ការវិវត្តនេះគឺដោយសារតែការព្រះរាជទានលើកលែងទោសក្នុងពេលថ្មីៗ និងការវិលត្រឡប់មកវិញពីការនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសរបស់លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ដោយវាយតម្លៃលើស្ថានភាពឃោសនាបោះឆ្នោតតាំងពីចាប់ផ្តើមរហូតដល់ថ្ងៃចុងក្រោយ អង្គការ ខុមហ្វ្រែល បានកត់សម្គាល់ថា ការប្រើអំពើហិង្សាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការបោះឆ្នោតមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងច្រើន ហើយសាធារណៈជនទូទៅក៏អាចពិភាក្សាគ្នាពីរឿងនយោបាយដោយបើកចំហបាន បើប្រៀបធៀបទៅនឹងការបោះឆ្នោតមុនៗ។
ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណា ភាពមិនប្រក្រតី នៅតែកើតមានច្រើន ដូចជា ភាពមិនច្បាស់លាស់ក្នុងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ដែលធ្វើឲ្យអង្គការសង្គមស៊ីវីលមួយចំនួនសង្ស័យថា មានការរៀបចំទុកជាមុនក្នុងដំណើរការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ មន្ត្រីរាជការ និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានប្រើប្រាស់ធនធានរដ្ឋ ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍គណបក្សនយោបាយរបស់ខ្លួន រីឯអាជ្ញាធរបានប្រើប្រាស់អំណាចរបស់ខ្លួនដើម្បីរារាំង គណបក្សនយោបាយផ្សេងៗទៀតមិនឲ្យចូលទៅកាន់ទីសាធារណៈសម្រាប់ការធ្វើយុទ្ធនាការយោសនាបោះឆ្នោត និងការដង្ហែក្បួនឃោសនារកសំឡេងឆ្នោត។
អង្គការ ខុមហ្វ្រែល បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីការវាយតម្លៃរបស់ខ្លួនថា “គណបក្សកាន់អំណាចបានគ្របដណ្តប់ពេញ៣០ថ្ងៃនៅទីកន្លែងសាធារណៈមួយចំនួនដោយផ្តាច់មុខ អំឡុងយុទ្ធនាការឃោសនារបស់ខ្លួន រីឯគណបក្សប្រឆាំងវិញត្រូវបានអាជ្ញាធរហាមឃាត់មិនឲ្យចូលទៅកន្លែងមួយចំនួន ដើម្បីបិទស្លាកសញ្ញាគណបក្សរបស់ខ្លួនទេ។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយគឺមានភាពលម្អៀងទៅរកគណបក្សកាន់អំណាច”។
អង្គការ ខុមហ្វ្រែល បានលើកឡើងបន្តទៀតថា “សកម្មភាពបែបនេះបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់សេរីភាពនិងភាពយុត្តិធម៌ ក្នុងការបោះឆ្នោត”។ ហើយនៅពេលការបោះឆ្នោតជាតិចាប់ផ្តើមនៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យនេះ អង្គការ ខុមហ្វ្រែល ក៏បានអំពាវនាវឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ ឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោតនេះ និងត្រៀមខ្លួនធ្វើអន្តរាគមន៍ ប្រសិនបើមានវិវាទអ្វីកើតឡើង។ ចំណែកឯមេដឹ កនាំគណបក្សនយោបាយវិញគួរតែមានភាពអត់ធ្មត់ និងរក្សាភាពស្ងប់ស្ងៀមកុំឲ្យមានជម្លោះក្រោយការប្រកាសលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត។
អង្គការ ខុមហ្វ្រែល ក៏បានអំពាវនាវដោយផ្ទាល់ដល់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ឲ្យធានាអព្យាក្រិតភាព អំឡុងដំណើរការបោះឆ្នោត ហើយចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈដើម្បីធានាចំពោះសាធារណៈជនថា ខ្លួនមិនគាំទ្រឬក៏ឈរខាងគណបក្សណាមួយឡើយ។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខុមហ្វ្រែល មានប្រសាសន៍ថា “ស្ថានភាពនៃយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតដែលមានរយៈ៣០ថ្ងៃនេះ គឺប្រសើរជាងមុនច្រើន ប្រសិនបើប្រៀបធៀបទៅនឹងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨ ដែលមានករណីឃាតកម្មច្រើនកើនឡើងលើសកម្មជនរបស់គណបក្សនយោបាយនានា”។
លើសពីនេះទៅទៀត អាជ្ញាធរបានប្រើប្រាស់តួនាទី និងធនធានរបស់ខ្លួនដើម្បីគាំទ្រគណប ក្សនយោបាយ និយាយឲ្យចំគឺគណបក្សកាន់អំណាច។
លោក គល់ បញ្ញា បានមានប្រសាសន៍ថា “មានករណីជាច្រើនកើតឡើង ពាក់ព័ន្ធនឹងអាជ្ញាធរដែលបានចូលរួមនៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត។ ករណីទាំងនេះមានចំនួនកើនឡើងច្រើនជាងពេលឃោសនាលើកមុនៗ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង