ខេត្តព្រៃវែង-នៅពេលអ្នកបោះឆ្នោតទៅបោះឆ្នោតនៅក្នុងខេត្តដែលមានតំបន់ជនបទភាគច្រើននេះកាលពីម្សិលមិញ ប្រជាពលរដ្ឋដែលគាំទ្រការផ្លាស់ប្តូររបបកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃបាននិយាយថា ពួកគាត់មានអារម្មណ៍រងសម្ពាធឲ្យរក្សាទស្សនរបស់ខ្លួនជាការសម្ងាត់។
រហូតមកទល់យប់មិញនេះ លទ្ធផលបឋមពីខេត្តព្រៃវែង បង្ហោះក្នុងគេហទំព័ររបស់គណបក្សកាន់អំណាច បានបង្ហាញថា គណក្សប្រឆាំងទទួលបាន៦អាសនៈ រីឯគណបក្សប្រជាជនទទួលបាន៥អាសនៈក្នុងចំណោមអាសនៈសរុបចំនួន១១ដែលត្រូវប្រជែងយកក្នុងខេត្តនេះ។ កាលពីឆ្នាំ២០០៨ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបាន៧អាសនៈ។
នេះជាអ្វីដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាភ័យខ្លាចបំផុត ហើយគណបក្សនេះបានខំប្រឹងប្រែងធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្តនេះស្ញប់ស្ញែងនៅមុនការបោះឆ្នោត។ នៅក្នុងចំណាត់ការមួយដែលគេចាត់ទុកថា ជាការទិញទឹកចិត្តគាំទ្ររបស់អ្នកបោះឆ្នោត លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលមានស្រុកកំណើតនៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង បានប្រកាសកាលពីសប្តាហ៍មុននូវ “ មូលនិធិ” សប្បុរសធម៌ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់២០០.០០០ដុល្លារ ដើម្បីជួយប្រជាពលរដ្ឋជួបការលំបាកប្រសិនបើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលជ័យជម្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោត។
កាលពីព្រឹកម្សិលមិញ នៅឯការិយាល័យបោះឆ្នោតមួយក្នុងឃុំល្វា ស្រុកព្រះស្តេច អ្នកបោះឆ្នោតភាគច្រើនដែលត្រូវបានសម្ភាស បានលើកឡើងថា ពួកគាត់ចង់ផ្លាស់ប្តូរ ទោះបីជាពួកគាត់មិនហ៊ាននិយាយឮៗក៏ដោយ។
អ្នកស្រី មាស សាលី អាយុ៤៦ឆ្នាំ បានក្រឡេកមើលឆ្វេងស្តាំដោយការប្រុងប្រយ័ត្ន នៅពេលអ្នកស្រីនិយាយខ្សឹបៗប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាន ដើម្បីចៀសវាងការលួចស្តាប់ពីសកម្មជនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាម្នាក់នៅក្បែរនោះថា អ្នកស្រីមានគម្រោងបោះឆ្នោតប្រឆាំងគណបក្សកាន់អំណាច។ អ្នកស្រីនិយាយថា “ វាពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងដីធ្លី” នៅពេលអ្នកស្រីរៀបរាប់ពីការប្តឹងផ្តល់របស់អ្នកស្រីពាក់ព័ន្ធនឹងដីចម្ការមួយកន្លែងទំហំមួយហិកតារបស់អ្នកស្រីដែលបានធ្លាក់ទៅលើអ្នកទទួលបញ្ចាំម្នាក់ដែលបានសូកប៉ាន់តុលាការ។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា “ ខ្ញុំគ្មានលុយដើម្បីបន្តប្តឹងផ្តល់នៅក្នុងរឿងក្តីនេះទេ ដូច្នេះពួកគេក៏បានយកដីចម្ការរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ការបោះឆ្នោតអាចជួយពួកយើងកំុឲ្យមានបញ្ហាបែបនេះកើតឡើងតទៅទៀត។ ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើននៅទីនេះមានបញ្ហាដូចនេះ”។
លោក កែម ប៊ុននី អាយុ៤២ឆ្នាំ ដែលជាអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិម្នាក់ទៀតបាននិយាយថា ទោះបីជាពួកគាត់ប្រហែលជាមានសំឡេងភាគច្រើននៅឃុំនេះក៏ដោយ ក៏អ្នកដែលបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងឃំុល្វា មានការភ័យខ្លាចថា ពួកគាត់ប្រហែលជាប្រឈមនឹងបញ្ហា នៅពេលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលជ័យជម្នះនៅការបោះឆ្នោត។
លោកបាននិយាយថា “ ពួកគាត់មានការភ័យខ្លាចថា នៅពេលអនាគតគេប្រហែលជាបំផិតបំភ័យពួកយើង។នៅតាមទីក្រុងមាន ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន ដែលចូលចិត្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយពួកគេអាចបង្ហាញអារម្មណ៍ចូលចិត្តរបស់ខ្លួនបាន ពួកគេមិនភ័យខ្លាចទេ ប៉ុន្តែ នៅក្នុងភូមិវិញ យើងនៅតែមានការភ័យខ្លាច”។
ថ្លែងនៅឯភូមិគ្រឹះដ៏ធំស្កឹមស្កៃរបស់លោកនៅក្នុងស្រុកពាមរក៍ ដែលមានទំហំធំជាង ទីស្នាក់ការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមួយដល់ទៅពីរដង លោក ជាម យៀប សមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រកំពុងកាន់មុខតំណែងប្រចាំខេត្តព្រៃវែង បានមានប្រសាសន៍ថា គ្មានអ្វីដែលត្រូវភ័យខ្លាចទេ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ នេះជាស្ថានភាពធ្វើយុទ្ធនាការដែលមានភាពយុត្តិធម៌បំផុតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតរហូតមកទល់នឹងពេលនេះ ពីព្រោះយើងគ្មានឧបទ្ទវហេតុកើតឡើងដូចជា ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវគេសម្លាប់ ឬករណីផ្ទុះអំពើហិង្សាទេ។ យើងគ្រាន់តែមានការប៉ះទង្គិចពាក្យសម្តីគ្នាប៉ុណ្ណោះ យើងចៀសរឿងនោះមិនផុតទេ”។ លោកបានធានាអះអាងចំពោះអ្នកបោះឆ្នោតថា នឹងគ្មានការរើសអើងឡើយ ប្រសិនបើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលជ័យជម្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោត។
លោក ជាម យៀប បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា “ យើងនឹងមិនធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋឡើយ បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោត។ វាជាសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ [ក្នុងការបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង]”។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា លោកជឿជាក់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងទទួលបានលទ្ធផលប្រហាក់ប្រហែល ឬប្រសើរជាងលទ្ធផលរបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ២០០៨។ លោកមានប្រសាសន៍អំពីខេត្តព្រៃវែងដែលមានប្រជាពលរដ្ឋចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតចំនួន៨០៩.០០០នាក់ថា “ យើងមានសមាជិកបក្ស៤៦៨.០០០នាក់នៅក្នុងខេត្តនេះ”។
អ្នកបោះឆ្នោតម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ផាន ចាប អាយុ៥៩ឆ្នាំ នៅឃុំអ្នកលឿង ស្រុកពាមរក៍និយាយថា គាត់ជាអ្នកគាំទ្រដ៏សំខាន់របស់លោក ជាម យៀប ហើយនិយាយថា គាត់មិនដែលឮឈ្មោះ លោក ញ៉ែម បុញ្ញរិទ្ធ បេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដ៏លេចធ្លោបំផុតនៅក្នុងខេត្តនេះទេ។
គាត់បាននិយាយថា “ [លោក ជាម យៀប] ជួយសាងសង់សាលារៀន វត្តអារាម និងសមិទ្ធផលផ្សេងៗនៅទីនេះ។ គាត់ជួយប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ”។
ប៉ុន្តែ នៅការិយាល័យបោះឆ្នោតដ៏តូចនៅក្នុងមណ្ឌលសុខភាពអ្នកលឿង កន្លែងដែលលោក ផាន ចាប បោះឆ្នោតនេះ ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនបានបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង ដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបានសំឡេងឆ្នោត១៨៩សំឡេង រីឯគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបាន១៨៣សំឡេង។
តែទោះជាយ៉ាងណា លទ្ធផលនោះបានចេញអមដោយក្តីបារម្ភមួយចំនួន។ អ្នកបោះឆ្នោតមួយភាគធំបានប្រើប្រាស់ប័ណ្ណពណ៌ខៀវចេញឲ្យអ្នកបោះឆ្នោតដែលគ្មានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ហើយអ្នកបោះឆ្នោតជាច្រើនដែលមានប័ណ្ណពណ៌ខៀវនោះ បានធ្វើឲ្យអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតមកពីគណបក្សប្រឆាំងមានការព្រួយបារម្ភ។
នៅក្នុងករណីមួយ ស្ត្រីម្នាក់ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យបោះឆ្នោត ថ្វីបើរូបថតនៅក្នុងប័ណ្ណព៌ណខៀវរបស់ស្ត្រីរូបនោះបិទពីលើត្រាផ្លូវការក៏ដោយ។ នៅក្នុងករណីមួយទៀតឈ្មោះនៅលើប័ណ្ណពណ៌ខៀវមួយមិនត្រូវគ្នានឹងឈ្មោះមួយនៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតទេ ប៉ុន្តែ អ្នកកាន់ប័ណ្ណពណ៌ខៀវនោះច្រើនដែលមានប័ណ្ណព៌ណខៀវនោះបានធ្វើឲ្យអ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតមកពីគណបក្សប្រឆាំងមានការព្រួយបារម្ភ។
នៅក្នុងករណីមួយ ស្ត្រីម្នាក់ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យបោះឆ្នោត ថ្វីបើរូបថតនៅក្នុងប័ណ្ណព៌ណខៀវរបស់ស្ត្រីរូបនោះបិទពីលើត្រាផ្លូវការក៏ដោយ។ នៅក្នុងករណីមួយទៀតឈ្មោះនៅលើប័ណ្ណព៌ណខៀវមួយមិនត្រូវគ្នានឹងឈ្មោះមួយនៅលើបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតទេ ប៉ុន្តែ អ្នកកាន់ប័ណ្ណព៌ណខៀវនោះនៅតែត្រូវបានឲ្យបោះឆ្នោត។
ឈរក្បែរសហការីវ័យ១៨ឆ្នាំរបស់ខ្លួន និងចង្អុលទៅមន្ត្រីគណៈកម្មាធិការៀបចំការបោះឆ្នោត និងអ្នកសង្កេតការណ៍មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលប្រមូលផ្តុំគ្នា យុវជន រុន រ៉ូសា អាយុ២០ឆ្នាំដែលជាសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅការិយាល័យនេះបាននិយាយថា “ ពួកយើងមានគ្នាតែពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះ [អ្នកសង្កេតការណ៍មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]”។
យុវជន រុន រ៉ូសា បាននិយាយថា “ យើងអាចតវ៉ាបាន ប៉ុន្តែ មានមនុស្សមួយក្រុមធំប្រឆាំងពួកយើង”។ មូលហេតុនៅពីក្រោយការភ័យខ្លាចរបស់អ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់កាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍ នៅពេលអ្នកភូមិនៅក្នុងឃុំព្រៃដើមថ្នឹង ស្រុកស៊ីធរកណ្តាលបានរាយការណ៍ថា មន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបីបួននាក់ អមដំណើរដោយមន្ត្រីគណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតក្នុងមូលដ្ឋាន បានចុះជួបប្រជាពលរដ្ឋពីផ្ទះមួយទៅផ្ទះមួយប្រមូលសន្លឹកឆ្នោត។
ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាន និងអ្នកស្ម័គ្រចិត្តម្នាក់ក្នុងមូលដ្ឋានដែលតំណាងឲ្យគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ខុមហ្វ្រែល ដែលព្យាយាមបញ្ជាក់ពីការអះអាងនេះនៅម៉ោងប្រហែល៩យប់ បានប្រឈមតតាំងដោយនគរបាលប្រដាប់អាវុធ បន្ទាប់មក ដោយមន្ត្រីគណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតថ្នាក់ឃុំ និងថ្នាក់ខេត្ត។
អភិបាលស្រុកស៊ីធរកណ្តាល បានទូរស័ព្ទណែនាំអ្នកព័ត៌មានរបស់កាសែតខេមបូឌា ដេលី ថា ពួកគេមិនគួរនៅក្នុងតំបន់នោះទេនៅពេលយប់។
លោកអភិបាល ផើ អ៊ិន មានប្រសាសន៍ថា “ អ្នកអាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់។ ប្រជាពលរដ្ឋត្រឹមត្រូវកម្រចេញក្រៅណាស់នៅពេលយប់។ អ្នកគួរតែទាក់ទងមកអាជ្ញាធរដើម្បីឲ្យពួកគេធានាសុវត្ថិភាពរបស់អ្នក”។
លោក នួន ទ្រីណូ អ្នកសង្កេតការណ៍របស់អង្គការខុមហ្វ្រែលប្រចាំស្រុកស៊ីធរកណ្តាលបានលើកឡើងថា មន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងមន្ត្រីគណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតបានចុះជួបអ្នកភូមិមួយចំនួននៅមួយថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោត។ លោកមានប្រសាសន៍ថា “ ពួកគេព្យាយាមចង់ដឹងថា អ្នកណានឹងបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សមួយណា។ ពួកគេបានសន្យាចែកសារ៉ុង និងប្រាក់ប្រាំដុល្លារ ប្រសិនបើពួកគេឈ្នះការបោះឆ្នោត”។
ព្រៃដើមថ្នឹង ជាឃុំមួយក្នុងចំណោមឃុំជាច្រើននៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង ជាកន្លែងដែលគណបក្សប្រជាជន ធ្លាប់ទទួលបានសំឡេងគាំទ្រច្រើននៅក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ កាលពីឆ្នាំមុននោះ បានបង្ហាញថា ប្រជាពលរដ្ឋបានងាកទៅគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងវិញ។
លោក នួន ទ្រីណូ បានលើកឡើងថា “ យោងតាមការស្ទាបស្ទង់របស់ខ្ញុំ ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើននៅទីនេះ នឹងបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សថ្មីមួយ [គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ]”។ លោកបានលើកឡើងបន្តថា “ ប្រជាពលរដ្ឋមើលឃើញជីវភាពរបស់ខ្លួនកាន់តែដុនដាបទៅៗ ហើយគ្មានអ្វីប្រែប្រួលសោះ។ អ្នកប្រហែលជាមើលឃើញផ្ទះធំៗ ហើយគិតថា យើងជាអ្នកមាន ប៉ុន្តែ តាមពិតប្រជាពលរដ្ឋប្រហែល៨០ភាគរយនៅទីនេះជំពាក់បំណុលគេ។ ពួកគាត់ចំណាយទៅលើការធ្វើស្រែចម្ការរបស់ពួកគាត់ ប៉ុន្តែ ពួកគាត់មិនបានផលចំណេញទេ។ មនុស្សវ័យក្មេងជាច្រើនកំពុងនាំគ្នាទៅប្រទេសថៃ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ តែម សុខុម