ថ្វីបើធ្លាក់ចុះសំឡេងគាំទ្រយ៉ាងច្រើននៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រកាលពីថ្ងៃអាទិត្យក្ដី ក៏គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាច នឹងនៅតែមានសំឡេងភាគច្រើននៃអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាសម្រាប់អាណត្តិប្រាំឆ្នាំបន្ទាប់ ប្រសិនបើលទ្ធផលមិនផ្លូវការប្រកាសដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន នៅដដែលនោះ។
តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តម្រូវឲ្យមានសំឡេងភាគច្រើនធម្មតា ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាល និងអនុម័តច្បាប់ភាគច្រើន។ បណ្ដាអ្នកវិភាគ និងអ្នកជំនាញខាងច្បាប់បានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីបានធ្វើឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាធ្លាក់ចុះសំឡេងគាំទ្រភាគច្រើនលើសលុបនៅក្នុងរដ្ឋសភានោះ គណបក្សប្រឆាំងអាចនឹងធ្វើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួបការលំបាក ហើយជាលើកដំបូង នឹងប្រែក្លាយរដ្ឋសភា ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទៅជាសភាមួយ ដែលមានអំណាចពិតប្រាកដជាងមុន។
លោក ស៊ឺន ស៊ូប៊ែរ្តិ៍ អតីតសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលបានចងសម្ពន្ធភាពជាមួយគណបក្សប្រឆាំងក្នុងពេលថ្មីៗនេះ បានមានប្រសាសន៍ថា “ពេលនេះពួកគេត្រូវដោះស្រាយជាមួយគណបក្សប្រឆាំង ពួកគេមិនអាចធ្វើដូចមុនបានទេ”។
ដោយមានអាសនៈសរុបចំនួន១២៣នៅក្នុងសភា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាត្រូវការតែសមាជិកសភា៦២រូបប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី ហើយគណបក្សនេះនិយាយថា ខ្លួនទទួលបាន៦៨អាសនៈ។
ប៉ុន្តែលោក ស៊ឺន ស៊ូប៊ែរ្តិ៍ បានមានប្រសាសន៍ថា ចំនួនចំបាច់ពិតប្រាកដ គឺ៨២អាសនៈ។ នោះជាចំនួនសមាជិកសភា ដែលរដ្ឋសភាត្រូវការជាចំាបាច់ ដើម្បីបើកសម័យប្រជុំ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើមិនគ្រប់កូរ៉ុមនោះទេ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលទទួលបាន៥៥អាសនៈកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ អាចបង្ខំឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើតាមការទាមទាររបស់ខ្លួនបាន។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា “អ្វីដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអាចធ្វើបាន គឺពួកគេអាចបដិសេធមិនចូលរួមនៅក្នុងរដ្ឋសភា ហើយពេលនោះរដ្ឋសភាមិនអាចបង្កើតបានឡើយ”។ រដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា សម័យប្រជុំសភា “ដែលមានសុពលភាព” ត្រូវការយ៉ាងហោចណាស់ពីរភាគបីនៃសមាជិកសភាទាំងអស់ ឬស្មើនឹងសមាជិក៨២រូប។ បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅខ្វះ១៤អាសនៈទៀតទើបគ្រប់តាមលក្ខខណ្ឌតម្រូវនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតហៅកាត់ថា គ.ជ.ប. នៅមិនទាន់គាំទ្រជាផ្លូវការចំពោះលទ្ធផលបោះឆ្នោត ដែលរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មានបានប្រកាសកាលពីល្ងាចថ្ងៃអាទិត្យនៅឡើយទេ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានច្រានចោលលទ្ធផលនោះ ហើយកំពុងទាមទារឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យលើភាពមិនប្រក្រតីយ៉ាងច្រើននៅពេលបោះឆ្នោត ដែលខ្លួននិយាយថា ប្រហែលជាមូលហេតុធ្វើឲ្យខ្លួនបាត់បង់ជ័យជម្នះទាំងស្រុង។
លោក កឹម ឡី អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យបានមានប្រសាសន៍ថា ប៉ុន្តែប្រសិនបើតួលេខបឋមនេះនៅប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដដែល គណបក្សប្រឆាំងអាចប្រើប្រាស់សំឡេងភាគច្រើនមិនលើសលុបរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីជំរុញឲ្យគណបក្សនេះធ្វើតាមរបៀបវារៈរបស់ខ្លួន។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា តាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រហែលជាមានសំឡេងឆ្នោតគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីអនុម័តច្បាប់ភាគច្រើន ប្រសិនបើគ្មានវិសោធនកម្មលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញទេនោះ ប៉ុន្តែគណបក្សកាន់អំណាចនឹងមិនអាចអនុម័តច្បាប់បានច្រើនទេ ប្រសិនបើគណបក្សប្រឆាំងមិនព្រមឲ្យរដ្ឋសភាបើកសម័យប្រជុំ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ប្រសិនបើពួកគេមិនអាចបញ្ចុះបញ្ចូលគណបក្សប្រឆាំងឲ្យចូលរួមប្រជុំបានទេនោះ តើពួកគេអាចអនុម័តច្បាប់បានដោយរបៀបណា ពួកគេត្រូវការកូរ៉ុម ដើម្បីបើកសម័យប្រជុំ ដូច្នេះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងត្រូវសម្រុះសម្រួលជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ”។
លោក កឹម ឡី បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា លោករំពឹងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងបើកផ្លូវស្វាគមន៍គោលនយោបាយសំខាន់ៗមួយចំនួនរបស់គណបក្សប្រឆាំង រួមទាំងការដំឡើងប្រាក់ខែមន្ត្រីរាជការ និងការរឹតបន្ដឹងគោលនយោបាយអន្តោប្រវេសន៍ផងដែរ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ក្រៅពីនីតិបញ្ញត្តិ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏មិនអាចព្រងើយកន្តើយនឹងការ ដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាយ៉ាងច្រើន លែងចង់បានអ្វីដែលខ្លួនផ្ដល់ឲ្យទៀតបានឡើយ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ពួកគេដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនចង់បានការផ្លាស់ប្ដូរ ដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋមិនពេញចិត្តនឹងពួកគេ ដូច្នេះសូម្បីពួកគេគ្រប់គ្រងក្រសួងទាំងអស់ក៏ដោយ ក៏ពួកគេនឹងរងសម្ពាធឲ្យផ្លាស់ប្ដូរដែរ”។
លោក សុក សំអឿន មេធាវីដ៏សំខាន់មួយរូប ដែលជាប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជា ជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជំនួយផ្នែកច្បាប់ បានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សប្រឆាំងមានកម្លាំងជំរុញច្បាស់ណាស់។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ពេលនេះពួកគេមានឥទ្ធិពល។ គណបក្សប្រឆាំងអាចប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលនេះជាឱកាសសម្រាប់ការសម្រុះសម្រួល ប្រសិនបើមិនដូច្នោះទេ ពួកគេនឹងមិនចូលរួមសម័យប្រជុំ ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋសភាឡើយ”។ ទោះបីជាគណបក្សប្រឆាំងពិតជាអនុញ្ញាតឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបង្កើតរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីក៏ដោយ ក៏ខ្លួននៅតែអាចរារាំងរដ្ឋសភាមិនឲ្យបើកសម័យប្រជុំនៅពេលណាក៏បានតាមដែលខ្លួនចង់។
លោក សុក សំអឿន បានមានប្រសាសន៍ថា “គណបក្សប្រឆាំងមានអំណាចច្រើន។ គណបក្សនេះមានអំណាចនឹងធ្វើការចរចា ហើយអាចគ្រប់គ្រងអង្គនីតិបញ្ញត្តិនេះបាន”។ គណបក្សប្រឆាំងនឹងមិនចង់បានក្រសួងណាមួយ ដោយមិនចូលរួមក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះផ្លូវការជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលលោក សុក សំអឿន បានមានប្រសាសន៍ថា ទំនងជាមិនអាចទៅរួចឡើយ បន្ទាប់ពីមានគំរូមិនល្អរបស់គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចអំឡុងពេលបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
បន្ទាប់ពីគណបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយមមួយនេះចូលរួមជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងនាមជាដៃគូរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ ក្រោយពីការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ ឆ្នាំ១៩៩៨ ឆ្នាំ២០០៣ ឆ្នាំ២០០៨មក ខ្លួនទទួលបានមុខតំណែងនៅក្រសួងមួយចំនួន ប៉ុន្តែឱកាសនយោបាយរបស់ខ្លួនបានបាត់បង់បន្ដិចម្ដងៗជាលំដាប់ ហើយនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រកាលពីថ្ងៃអាទិត្យនេះមិនទទួលបានសូម្បីមួយអាសនៈ។
លោក សុក សំអឿន បានមានប្រសាសន៍ថា “គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចង់បានរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។ជាឧទារហណ៍ បន្ទាប់ពីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ខ្លួនអាចបំផ្លាញគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចបាន”។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សប្រឆាំងទំនងជាព្យាយាមប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលថ្មីរបស់ខ្លួនគ្រប់គ្រងគណៈកម្មការពីរបីរបស់រដ្ឋសភា ហើយគោលដៅធំបំផុតគឺគណៈកម្មការហិរញ្ញវត្ថុដ៏មានឥទ្ធិពលនៃរដ្ឋសភា។
លោក ឈាង វុន សមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលអាសនៈសភារបស់លោកផ្ទាល់បានស្ថិតក្នុងមន្ទិល បន្ទាប់ពីគណបក្សកាន់អំណាចទទួលបានលទ្ធផលមិនសូវល្អនៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ដែលជាស្រុកកំណើតរបស់លោកនោះ បានមានប្រសាសន៍ថា ក្ដីរំពឹងនៅតែល្អសម្រាប់គណបក្សរបស់លោក។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំមិនដឹងថា តើគណបក្សទាំងពីរមានគម្រោងចរចាគ្នាអំពីតួនាទីរបស់ខ្លួននៅក្នុងគណៈកម្មការទាំងប្រាំបួន ឬយ៉ាងណាទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងមានតួនាទី។ ខ្ញុំគិតថា គណបក្សទាំងពីរនឹងចរចាគ្នា”។ ប៉ុន្តែលោក ឈាង វុន បានច្រានចោលការចរចាណាមួយទាក់ទិននឹងការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឬអំពីការសម្រុះសម្រួលជាមួយគណបក្សនេះពេលអនុម័តច្បាប់ថ្មីណាមួយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងមិនអាចធ្វើតាមគោលនយោបាយរបស់បក្សប្រឆាំងបានទេ ពីព្រោះគណបក្សនេះបានចាញ់ឆ្នោតទៅហើយ។ ពួកគេគ្មានសិទ្ធិទាមទារអ្វីនោះទេ ពីព្រោះប្រជាពលរដ្ឋបានបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា”។ ប៉ុន្តែរដ្ឋលេខាធិការមួយរូបមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលនិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌអនាមិក បានទទួលស្គាល់ថា ពេលនេះរដ្ឋសភាទំនងជាមិនអាចធ្វើអ្វីដូចមុនបានទៀតឡើយ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងកាន់តែជួបការលំបាកនៅក្នុងរដ្ឋសភា។ ការពិភាក្សា និងការជាប់គាំងផ្នែកនយោបាយនឹងមានកាន់តែច្រើន”។
លោក ស៊ឺន ស៊ូប៊ែរ្តិ៍ បានថ្លែងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនអាចមិនអើពើនឹងឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាជាច្រើនដែលបានបោះឆ្នោតដើម្បីការផ្លាស់ប្ដូរបានឡើយ ហើយអំពើហិង្សាដែលបានផ្ទុះនៅថ្ងៃបោះឆ្នោតនឹងរំឭកគណបក្សកាន់អំណាចពីកំហឹងកាន់តែពុះកញ្ជ្រោលឡើងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “លទ្ធផលបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា គោលនយោបាយរបស់ពួកគេគឺមិនមែនជាអ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋចង់បានពិតប្រាកដឡើយ។ ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋខឹង នឹងមានចលាចលកើតឡើង”៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ អូន ភាព)
ប្រែសម្រួលដោយ តែម សុខុម