គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) កាលពីម្សិលមិញ បានរក្សាជំហររបស់ខ្លួនក្នុងការមិនពិចារណាអំពីសំណើមួយរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាគណបក្សប្រឆាំង សុំឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យពីភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា។
លិខិតដែលបានផ្ញើទៅផ្ញើមករវាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគ.ជ.ប. កាលពីម្សិលមិញ ជាថ្ងៃចុងក្រោយសម្រាប់គណបក្សនយោបាយដាក់ពាក្យបណ្ដឹងអំពីភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការបោះឆ្នោត ហើយបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា ភាគីទាំងពីរមិនអាចឯកភាពគ្នាក្នុងការដោះស្រាយភាពទាល់ច្រកផ្នែកនយោបាយ ដែលគណបក្សប្រឆាំងបានលើកឡើងថា ជាការចាំបាច់ត្រូវតែដោះស្រាយមុនគណបក្សនេះទទួលយកការចាញ់ឆ្នោតរបស់ខ្លួននោះ។
លិខិតមួយច្បាប់របស់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី បានផ្ញើជូនប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត លោក អ៊ឹម សួស្តី កាលពីម្សិលមិញឲ្យដឹងថា “ ចំពោះឯកសារដែលបង្ហាញពីភាពមិនប្រក្រតីដែលបានកើតឡើងអំឡុងពេលបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី៥នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងបង្ហាញបញ្ហាទាំងនោះ[ជាសាធារណៈ] នៅពេលណា គណៈកម្មការពិសេសមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីស៊ើបអង្កេតភាពមិនប្រក្រតី និងវាយតម្លៃពីផលប៉ះពាល់នៃលទ្ធផលការបោះឆ្នោត”។
លិខិតនោះបានស្នើឲ្យ គ.ជ.ប. ដើរតួនាទីជាអ្នកសម្របសម្រួលក្នុងការស៊ើបអង្កេតចំពោះ ការចោទប្រកាន់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិពីបទឆបោក និងការលួចបន្លំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងអនុញ្ញាតឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិចូលរួមធ្វើជាអាជ្ញាកណ្ដាលរវាងគណបក្សទាំងពីរ។
ក្នុងការឆ្លើយតបវិញ គ.ជ.ប. បានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ជូនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដោយលើកឡើងថា គណបក្សនយោបាយ អ្នកសង្កេតការណ៍ការបោះឆ្នោត និងអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិអាចត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យចូលរួម “ អង្កេតការណ៍” អនុគណៈកម្មការរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទទួលបន្ទុកការស៊ើបអង្កេតនេះ។
លិខិតនោះបានឲ្យដឹងបន្តថា “ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតសោកស្ដាយយ៉ាងខ្លាំងដែលមិនអាចធ្វើតាមសំណើដើម្បីបង្កើតគណៈកម្មការពិសេសមួយដែលឯកឧត្តមបានស្នើឡើងនោះ”។ ក្នុងលិខិតឆ្លើយតបរបស់ គ.ជ.ប. ដដែលបានឲ្យដឹងថា “ ទោះជាយ៉ាងណា គ.ជ.ប. នឹងព្យាយាមដើម្បីដោះស្រាយភាពមិនប្រក្រតីក្នុងថ្ងៃបោះឆ្នោតនេះតាមយន្តការច្បាប់ សារាចរដែលមានស្រាប់ ព្រមទាំងនីតិវិធីក្នុងការបង្កើតអនុគណៈកម្មការមួយស្របតាមបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់គ.ជ.ប. និងមានការចូលរួមអង្កេតការណ៍ពីសំណាក់តំណាងមកពីគណបក្សនយោបាយ អ្នកសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតជាតិ និងអន្តរជាតិ”។
នៅយប់នៃថ្ងៃបោះឆ្នោតគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានអះអាងថា ខ្លួនទទួលបានជ័យជម្នះដោយទទួលបាន៦៨អាសនៈក្នុងសភា ហើយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបាន៥៥អាសនៈ។ ពីរថ្ងៃក្រោយមក លោក សម រង្ស៊ី បានអះអាងថា គណបក្សរបស់លោកបានឈ្នះការបោះឆ្នោតនេះដោយទទួលបាន៦៣អាសនៈ រីឯគណបក្សប្រជាជនកំពុងកាន់អំណាចទទួលបាន៦០អាសនៈ។
លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានមានប្រសាសន៍ថា ទោះបីជា គ.ជ.ប. មិនទាន់បានពិនិត្យមើលពាក្យបណ្ដឹងទាំងអស់ដែលបានប្ដឹងតាមរយៈ គណៈកម្មការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ និងខេត្តក៏ដោយ ក៏គ.ជ.ប. មានគម្រោងចេញលទ្ធផលបឋមជាផ្លូវការនៅថ្ងៃសៅរ៍ និងលទ្ធផលផ្លូវការចុងក្រោយនៅខែកញ្ញាដែរ។
លោក ទេព នីថា បានមានប្រសាសន៍បន្តថា “ វាមិនមានបញ្ហាទេ ទោះបីជាគណបក្សនយោបាយ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានដាក់របាយការណ៍ច្រើនយ៉ាងណាក៏ដោយក៏យើងនឹងព្យាយាមឲ្យអស់ពីលទ្ធភាពរបស់យើង ដើម្បីដោះស្រាយពាក្យបណ្ដឹងទាំងនេះដែរ ហើយយើងនឹងចេញលទ្ធផល [បឋម] ចុងក្រោយនៅថ្ងៃទី១០ ខែសីហា ទោះបីមានការជំទាស់ពីគណបក្សនយោបាយក៏ដោយ”។ លោកបន្ថែមថា “ គ.ជ.ប. នឹងអនុវត្តតាមតារាងកម្មវិធីរបស់ខ្លួន ហើយនឹងមិនពន្យារពេលឲ្យហួសពីថ្ងៃប្រកាសលទ្ធផលចុងក្រោយទេ។ គ.ជ.ប. នឹងប្រកាសលទ្ធផលតាមការគ្រោងទុក គឺមិនឲ្យហួសពីថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ទេ” ។
លោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សប្រឆាំងសុខចិត្តដើរតួជាអ្នកជ្រើសរើសក្រុមណាដែលមានភារកិច្ចស៊ើបអង្កេត ប៉ុន្តែ មិនអាចដោះស្រាយករណីនេះបានទេប្រសិនបើគណៈកម្មការនោះដឹកនាំដោយ គ.ជ.ប. ឬ គណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតមួយដែលមានសមាសភាពតែគ.ជ.ប. និងគណបក្សទាំងពីរនោះ។
លោកបន្តថា “ ពួកគេត្រូវតែយល់ស្រមតាមយើងយ៉ាងហោចណាស់ពាក់កណ្ដាលដែរ។ យើងអាចពិភាក្សាជាមួយ[អ្នកស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យ] ដែលត្រូវជ្រើសតាំងនោះ។អង្គការ ឬ ក្រុមអព្យាក្រឹតណាមួយដែលមានលទ្ធភាពធ្វើការស៊ើបអង្កេតអំពីបញ្ហានេះនឹងត្រូវបានពិចារណា។ យើងនឹងពិនិត្យមើលនូវលទ្ធភាពណាមួយដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនសាធារណជន ប៉ុន្តែ បើមានសមាជិកពីរនាក់ក្នុងចំណោមសមាជិកបីនាក់ស្ថិតក្រោមគណបក្សប្រជាជននោះ យើងគ្មានសង្ឃឹមក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយដែលគណបក្សទាំងពីរអាចទទួលយកបាននោះទេ”។
នៅក្នុងលិខិតរបស់ខ្លួនផ្ញើជូន គ.ជ.ប. កាលពីម្សិលមិញ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានលើកឡើងថា ទីស្នាក់ការបក្សនៅតាមបណ្ដាខេត្តនានារបស់ខ្លួនបានរកឃើញនូវ “ ភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើនករណី” រួមទាំងការបាត់ឈ្មោះពីបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត អ្នកបោះឆ្នោតមានឈ្មោះបោះឆ្នោតច្រើនកន្លែង ការចេញទម្រង់បោះឆ្នោតក្រៅផ្លូវការដោយខុសច្បាប់ ការបំភិតបំភ័យដោយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងករណីជាច្រើនទៀត ដែលក្រុមអ្នកអង្កេតការបោះឆ្នោតមិនត្រូវបានគេអនុញ្ញាតឲ្យពិនិត្យមើលសន្លឹកឆ្នោតពេលរាប់សន្លឹកឆ្នោត។
លោក សុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនបានដឹងច្បាស់ថា តើមានភាពមិនប្រក្រតីចំនួនប៉ុន្មានករណី ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានកត់ត្រានោះទេ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ឃិន ណៃ