ឧត្តមស្នងការសហភាពអឺរ៉ុបបានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ជូនប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី អបអរសាទរលោកចំពោះលទ្ធផលរបស់គណបក្សប្រឆាំងក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែមុន ហើយបានលើកទឹកចិត្តឲ្យលោកដោះស្រាយពាក្យបណ្ដឹងពីភាពមិនប្រក្រតីក្នុងពេលបោះឆ្នោតឲ្យបានលឿន និងដោយសន្តិវិធី។
ប្រតិកម្មលើកមុនរបស់សហភាពអឺរ៉ុបចំពោះការបោះឆ្នោតនេះ គឺបានកើតមានឡើងរយៈពេលពីរថ្ងៃបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតនៅពេលលោកស្រី ខាធើរីន អាស្តុន (Catherine Ashton) បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយថាលោកស្រីខកចិត្តដោយសារមិនមានកិច្ចប្រឹងប្រែងកែលម្អបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត និងមិនអបអរសាទរលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចំពោះជ័យជម្នះរបស់លោកក្នុងការបោះឆ្នោតនោះ។
នៅក្នុងលិខិតមួយច្បាប់ចុះកាលបរិច្ឆេទថ្ងៃច័ន្ទ លោកស្រី អាស្តុន បានអបអរសាទរលោក សម រង្ស៊ី ចំពោះការកើនឡើងនូវអាសនៈរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដា ដែលបើយោងតាមលទ្ធផលបឋមដែលបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃច័ន្ទ បានបង្ហាញថាគណបក្សនេះទទួលបាន៥៥អាសនៈហើយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបាន៦៨អាសនៈ។
លោកស្រី ខាធើរីន អាស្តុន បានសរសេរថា “លទ្ធផលបឋមនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តនីតិកាលទី៥នៅប្រទេសកម្ពុជា បានបង្ហាញថាគណបក្សរបស់លោកទទួលបានកំណើនអាសនៈគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ហើយខ្ញុំសូមអបអរសាទរលោកចំពោះជោគជ័យនេះ” ដោយបន្ថែមថា លោកស្រីពេញចិត្តចំពោះការបោះឆ្នោតនេះដែលប្រព្រឹត្តិទៅដោយសន្តិវិធីទោះបីមាន “ភាពមិនប្រក្រតីខ្លះក៏ដោយ”។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា “ខ្ញុំយល់ថាការចោទប្រកាន់ពីភាពមិនប្រក្រតីទាំងឡាយត្រូវដោះស្រាយនៅមុនការប្រកាសលទ្ធផលឆ្នោតចុងក្រោយ”។ លោកស្រីបានបន្តទៀតថា “នៅទី បញ្ចប់ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តឲ្យគណបក្សរបស់លោកឈានដល់កិច្ចព្រមព្រាងមួយឲ្យបានឆាប់ជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដោយមានយន្តការត្រឹមត្រូវ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ”។
សហភាពអឺរ៉ុបបានលើកឡើងកាលពីលើកមុនថា ការបោះឆ្នោតជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០០៨ មិនស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិទេ ហើយខ្លួនបានបដិសេធមិនបញ្ជូនក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍មកចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីខែមុនឡើយ។
លោក ជាម យៀប តំណាងរាស្រ្តជាន់ខ្ពស់មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា ទោះបីជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនត្រូវបានសហភាពអឺរ៉ុបអបអរសាទរអំពីជ័យជម្នះរបស់ខ្លួនក្នុងការបោះឆ្នោតនេះក៏ដោយ ក៏គណបក្សនេះមិនខ្វល់អំពីលិខិតរបស់លោកស្រី អាស្តុន ផ្ញើជូនលោក សម រង្ស៊ី នោះឡើយ ដោយសារគណបក្សកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាចបានទទួលលិខិតអបអរសាទរជាច្រើនពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានរួចមកហើយ។
លោកមានប្រសាសន៍បន្តថា “យើងមានមិត្តជាច្រើន និងរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតបានអបអរសាទរយើងរួមទាំង [អគ្គលេខាធិការនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ]ឯកឧត្តម បានគីមូន (Ban Ki-moon)អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្ថានទូតអាមេរិក ប្រទេសចិន វៀតណាម ឡាវ និងប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងអាស៊ាន”។
ស្ថានទូតអាមេរិកបានអបអរសាទរ “ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ” ក្នុងការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសន្តិវិធី។ ប៉ុន្តែ ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានអំពាវនាវឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតមួយចំពោះភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ។
ចំណែកលោក បាន គីមូន វិញលោកបាន “ស្វាគមន៍” ចំពោះការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសន្តិវិធីនេះ ប៉ុន្តែ បានជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរ “ដោះស្រាយពាក្យបណ្ដឹងពីភាពមិនប្រក្រតីទាំងអស់ដោយយុត្តិធម៌និងដោយតម្លាភាព”។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា លិខិតរបស់លោកស្រី អាស្តុន បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការគាំទ្រក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយថាគណបក្សប្រឆាំងពេញចិត្តចំពោះលិខិតរបស់លោកស្រីយ៉ាងខ្លាំង។
លោកថ្លែងបន្តថា “ការចូលរួមពីសហគមន៍អន្តរជាតិដូចជា អង្គការសហប្រជាជាតិ និងសហភាពអឺរ៉ុប គឺមានប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ប្រទេសរបស់យើង។ យើងមិនអាចនៅឯកោទេ ហើយយើងត្រូវតែមានមិត្តល្អនៅជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីអភិវឌ្ឍនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច”។
លោក យឹម សុវណ្ណ បានបន្តថា “ការលើកទឹកចិត្តរបស់លោកស្រី អាស្ដុន ឲ្យធ្វើការស៊ើបអង្កេតពីភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសន្តិវិធីនោះត្រូវមានការចូលរួមពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា”។
លោកថ្លែងបន្តថា “នេះគឺជាជំហររបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដូច្នេះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាត្រូវតែគិតពីផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ប្រសិនបើយើងនៅឯកោ ប្រសិនបើមិនមានប្រទេសផ្សេងទៀតគាំទ្រទេគណបក្សនេះមិនអាចដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបានឡើយ”។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា លោកបានគិតអំពីសេចក្ដីអំពាវនាវរបស់លោកស្រី អាស្តុន ឲ្យគណបក្សប្រឆាំង “ ឆាប់ឈានដល់កិច្ចព្រមព្រាងមួយ” ជាមួយគណបក្សប្រជាជន និងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតចំពោះការអះអាងរបស់ខ្លួនពីភាពមិនប្រក្រតីក្នុងពេលបោះឆ្នោតនោះ គឺជាផ្នែកមួយមានសារសំខាន់បំផុតនៃលិខិតរបស់ស្នងការជាន់ខ្ពស់រូបនេះ។
លោកថ្លែងបន្តទៀតថា “ការអបអរសាទរនេះកំពុងប្រាប់លោក សម រង្ស៊ី ឲ្យវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ ដើម្បីធ្វើជាអ្នកប្រឆាំង”។ លោកបានបញ្ជាក់ថា មិនមានបញ្ហាអ្វីទេដែលសភាពអឺរ៉ុបមិនទាន់បានស្វាគមន៍លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចំពោះជ័យជម្នះរបស់លោកក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ។ ខ្ញុំមិនមើលឃើញថា មានអ្វីខុសឡើយ។ ពួកគេអបអរសាទរថា ការបោះឆ្នោតនេះប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូនដូច្នេះមានន័យថា ពួកគេបានអបអរសាទរលោក ហ៊ុន សែន រួចទៅហើយ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ឃិន ណៃ