នគរបាលបានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា ខ្លួនបានចាប់មនុស្សបួននាក់ដែលសង្ស័យថា បានជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងការរួមគំនិតមួយបង្កើតឡើងដោយក្រុមប្រឆាំងដែលជាខ្មែរអាមេរិកមួយក្រុមដែលបានរៀបចំផែនការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
នគរបាលជាតិបានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ថា បុរសពីរនាក់ និងស្ត្រីពីរនាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ជាប់សង្ស័យពីបទចែកផ្កាកុលាបលឿងចំនួន១.០០០ទងទៅឲ្យទាហាន និងនគរបាលនៅទូទាំងរាជធានីរួមជាមួយនឹងខិត្តប័ណ្ណដែលជំរុញឲ្យពួកគេ ងាកអាវុធរបស់ខ្លួន “ប្រឆាំងជនផ្តាច់ការ” ។
យុទ្ធនាការនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយចលនាអំណាចពលរដ្ឋខែ្មរ ជាក្រុមមានមូលដ្ឋាននៅអាមេរិកដូចគ្នាដែលបានបញ្ជាឲ្យមានការបោះពុម្ពអាវយឺតរាប់ពាន់ដើម្បីជំរុញប្រជាជនខ្មែរកុំឲ្យទៅបោះឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែមុន ហើយដោយសារហេតុផលនេះមនុស្សបីនាក់ផ្សេងទៀតកំពុងជាប់ឃុំបណ្តោះអាសន្ននៅឡើយ។
រដ្ឋាភិបាលតែងតែចោទក្រុមនេះពីបទប៉ុនប៉ងបង្កើតកងទ័ពដាច់ដោយឡែកមួយដើម្បីផ្តួលរំលំរបបនេះ ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បានផ្តល់ភ័ស្តុតាងណាមួយទេ។
នគរបាលជាតិបានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះថា “កាលពីថ្ងៃទី១៥ខែសីហា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចបានចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យបួននាក់ដែលបានផលិត និងចែកចាយខិត្តប័ណ្ណជាច្រើនរយសន្លឹក ដែលមានខ្លឹមសារញ៉ុះញង់ឲ្យមានអំពើហិង្សាប្រដាប់អាវុធ ដើម្បីផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាល”។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះលើកឡើងទៀតថា ជនសង្ស័យ “បានចែកចាយខិត្តប័ណ្ណ តាមបញ្ជាពីឈ្មោះ សួន សេរីរដ្ឋា ដែលស្ថិតនៅក្រៅប្រទេសជាប្រធានចលនាអំណាចពលរដ្ឋខ្មែរ ហើយបានបង្កើតកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធខុសច្បាប់ និងត្រូវបានតុលាការកោះហៅតាមការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ”។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននោះមិនបានបញ្ចេញឈ្មោះជនសង្ស័យ ឬបញ្ជាក់ពីបទល្មើសដែលគេចោទថា ពួកគេបានប្រព្រឹត្តនោះទេ។ សេចក្តីប្រកាសនោះក៏មិនបានបង្ហាញភ័ស្តុតាងពីកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធខុសច្បាប់ដែលគេសន្មតថា បង្កើតឡើងដោយចលនាអំណាចពលរដ្ឋខែ្មរនោះទេ។
នៅក្នុងការអត្ថាធិប្បាយដាច់ដោយឡែកដែលបង្ហោះតាមគេហទំព័រនគរបាលជាតិ លោក គៀត ច័ន្ទថារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យនគរបាលជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា ជនសង្ស័យទាំងនេះត្រូវបានចោទប្រកាន់តាមមាត្រា៤៩៥នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដែលចែងពីការញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ និងមានទោសជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ពីរឆ្នាំ។ នៅពេលទាក់ទងកាលពីម្សិលមិញ លោក គៀត ច័ន្ទថារិទ្ធ បានបដិសេធមិនប្រាប់ឈ្មោះជនសង្ស័យទាំងនេះទេ ហើយបានបង្វែរសំណួរទៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។ ក្រុមមន្ត្រីតុលាការដែលដោះស្រាយរឿងក្តីនេះមិនអាចទាក់ទងបានទេ។
នៅពេលទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទទៅអាមេរិក លោក សេរីរដ្ឋា បានទទួលស្គាល់ចំពោះការបញ្ជាឲ្យមានការចែកផ្កា និងខិត្តប័ណ្ណមែនដោយសង្ឃឹមថា នឹងបង្កឲ្យមាន “បដិវត្តផ្កាកុលាប” នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។
ខិត្តប័ណ្ណដែលផ្ញើជូន “ វីរយុទ្ធជនទាំងអស់” និងមានចំណងជើងថា “ផ្កាកុលាបអហិង្សាសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរ” មានខ្លឹមសាថា “ សូមងាកកាំភ្លើងរបស់បងប្អូនប្រឆាំងជនផ្តាច់ការនិងលះបង់ជីវិតរបស់បងប្អូនដើម្បីការពារប្រជាជន ដែលមានឈាមជាខ្មែរដូចគ្នា ពីព្រោះទាហានខ្មែរ និងប្រជាជនខ្មែរ គឺជាខ្មែរ ហើយយើងត្រូវតែការពារគ្នាទៅវិញទៅមក” ។ ជនផ្តាច់ការដែលលោក សេរីរដ្ឋា និយាយនេះ គឺលោក ហ៊ុន សែន។
លោក សេរីរដ្ឋា និងក្រុមរបស់លោកបានចោទនាយករដ្ឋមន្ត្រីថា បានរៀបចំការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយរួមទាំងការបោះឆ្នោតកាលពីខែមុនផងដែរដែលបង្ហាញថា គណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ជាអ្នកឈ្នះ ប៉ុន្តែ នៅមិនទាន់មានការដោះស្រាយសេចក្តីរាយការណ៍អំពីភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើននោះទេ។
ក្រុមរបស់លោកក៏បានព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិឲ្យផ្តន្ទាទោសលោក ហ៊ុន សែន ចំពោះបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងការបណ្តេញប្រជាជនចេញពីដីផងដែរ។ លោក សេរីរដ្ឋា បាននិយាយថា “ជនផ្តាច់ការនេះមិនធ្លាក់តាមរយៈការបោះឆ្នោតទេ។ ជនផ្តាច់ការរូបនេះធ្លាក់ដោយសារអំណាចរបស់ប្រជាជន” ។
ដោយបាត់បង់ជំនឿលើការបោះឆ្នោតនោះលោកបាននិយាយថា “បដិវត្តផ្កាកុលាប” របស់លោក គឺដូចជាបដិវត្តអារ៉ាប់ស្ព្រីងសម្រាប់ការលើកទឹកចិត្ត។លោកបាននិយាយថា “ប្រទេសអារ៉ាប់អាចក្រោកឈរផ្លាស់ប្តូរជនផ្តាច់ការ ហេតុអ្វីធ្វើមិនបាននៅកម្ពុជា?”។
ប៉ុន្តែ លោក សេរីរដ្ឋា នៅតែអះអាងថា លោកគាំទ្រដំណោះស្រាយអហិង្សាពីព្រោះលោកអំពាវនាវឲ្យទាហាន និងនគរបាលការពារប្រជាជនពីអំពើហិង្សារបស់រដ្ឋាភិបាល។ លោកបាននិយាយថា “នេះមិនមែនជាអំពើហិង្សាទេពីព្រោះពួកគេស្នើឲ្យការពារប្រជាជន។ តើនរណាជាប្រជាជន?ពួកគេគឺជាមនុស្សស្លូតត្រង់។ យើងស្នើឲ្យមានអាវុធអហិង្សា ហើយអាវុធអហិង្សានោះគឺផ្កា និងប៊ិច”។
លោក សេរីរដ្ឋា បានផ្កោលទោលចំពោះការចាប់ខ្លួនមនុស្សទាំងបួននាក់នេះកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ហើយបានអំពាវនាវឲ្យបណ្តាប្រទេសផ្តល់ជំនួយបរទេសដល់កម្ពុជាគាបសង្កត់រដ្ឋាភិបាលឲ្យដោះលែងជនសង្ស័យទាំងនេះវិញ។
កាលពីដើមខែនេះ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានសរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកអំពាវនាវឲ្យនគរបាល និងទាហានក្រោកឈរឡើងជាមួយប្រជាជន ដើម្បីទាមទារឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាល។
ដោយអាចប្រឈមនឹងការចោទប្រកាន់ពីរដ្ឋាភិបាលពីបទព្យាយាមញុះញង់ឲ្យមានរដ្ឋប្រហារនោះ លោក សម រង្ស៊ី បានបដិសេធថា មិនមានគោលបំណងហិង្សាណាមួយនោះទេ។ លោកបានសរសេរសារនេះនៅតាមហ្វេសប៊ុក បន្ទាប់ពីមានការបង្កើនទ័ពក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដើម្បីត្រៀមលក្ខណៈសម្រាប់មហាបាតុកម្ម ែដលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានគម្រោងធ្វើប្រសិនបើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនព្រមទទួលស្គាល់ការចុះចាញ់ទេនោះ ព្រោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏អះអាងថា បានឈ្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីខែមុននេះដែរ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីម្សិលមិញ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានផ្កោលទោសចំពោះការចាប់ខ្លួនក្រុមចលនាអំណាចពលរដ្ឋខ្មែរកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ហើយក៏បានទាមទារឲ្យមានការដោះលែងជនសង្ស័យទាំងនោះផងដែរ។សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះលើកឡើងថា “ទង្វើនេះបំពានយ៉ាងខ្លាំងដល់សិទ្ធិឯកជន និងសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាជនដែលធានាដោយច្បាប់ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា”។
ទោះបីជានគរបាលជាតិមិនប្រាប់ឈ្មោះជនសង្ស័យទាំងនោះក៏ដោយ ក៏អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស សាច់ញាតិ និងនគរបាលសង្កាត់ប្រាប់ថា ពួកគេមានឈ្មោះ ហ៊ីវ បូរិន អាយុ៣៣ឆ្នាំ ទុត ច័ន្ទបញ្ញា អាយុ៣០ឆ្នាំ សុខ ដាលីស អាយុ២៨ឆ្នាំ និង លឹម លីផេង អាយុ៣២ឆ្នាំ។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ដែលកំពុងផ្តល់មេធាវីដល់លោក ច័ន្ទបញ្ញា និងកញ្ញា ដាលីស បានឲ្យដឹងថា ជនសង្ស័យទាំងបួននាក់ត្រូវបានតុលាការសាកសួរកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ និងត្រូវបានចោទប្រកាន់នៅថ្ងៃតែមួយតាមមាត្រា៤៩៤ និងមាត្រា៤៩៥នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
លោក អំ សំអាត អ្នកគ្រប់គ្រងផ្នែកបច្ចេកទេសនៅអង្គការលីកាដូ បានមានប្រសាសន៍ថា លោក ច័ន្ទបញ្ញា និងកញ្ញា ដាលីស មិនបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសទេ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា ពួកគេចូលរួមជាមួយមិត្តភក្តិមួយក្រុមបង្កើតផែនការដោយខ្លួនឯងនៅតាមហ្វេសប៊ុកដើម្បីចែកផ្កាទៅឲ្យទាហាន និងនគរបាលរួមជាមួយនឹងខិត្តប័ណ្ណមួយនៅពេលដែលលោក សេរីរដ្ឋា ផ្គត់ផ្គង់ផ្កា ប៉ុន្តែ មិននិយាយពីខ្លួនលោកទេ ដោយមានតែខិត្តប័ណ្ណដាក់ទៅជាមួយផ្កាទាំងនោះ។
លោក អំ សំអាត ក៏បាននិយាយដែរថា លោក ច័ន្ទបញ្ញា និងកញ្ញា ដាលីស ទាំងពីរនាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅពេលទៅយកផ្កាទាំងនោះ ហើយមិនមានខិត្តប័ណ្ណភ្ជាប់ជាមួយផ្កាទេនៅពេលនោះ។
លោក អំ សំអាត បានមានប្រសាសន៍ថា “ពួកគេទៅយកផ្កា ហើយពួកគេមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងខិត្តប័ណ្ណនោះទេ ហើយនៅពេលដែលពួកគេត្រូវបានចាប់ខ្លួនពួកគេមិនបានកាន់ខិត្តប័ណ្ណនៅក្នុងដៃទេ។ ពួកគេគ្រាន់តែចង់់ចែកផ្កាជាមួយនឹងសារសូមសន្តិភាពសម្រាប់ប្រទេសជាតិតែប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគេ មិនបានញុះញង់ទេ។ ពួកគេគ្រាន់តែទាមទារឲ្យមានសន្តិភាពប៉ុណ្ណោះ”។
ប្តីរបស់អ្នកស្រី លី ផេង ឈ្មោះ កែវ សុខជា ដែលបើកហាងបោះពុម្ពជាមួយប្រពន្ធលោកបានប្រាប់ថា ប្រពន្ធរបស់លោកមិនបានធ្វើអ្វីខុសទេកាលពីម្សិលមិញ។ និយាយនៅក្នុងហាងតូចមួយរបស់ពួកគាត់នៅតាមផ្លូវលេខ១៦៩ លោក សុខជា បាននិយាយថា លោកមិនបាននៅទីនោះទេកាលពីថ្ងៃពុធ នៅពេលដែលបុរសម្នាក់ដែលជាអតិថិជនជាប្រចាំដែលគាត់អះអាងថា មិនស្គាល់ឈ្មោះនោះបានមកកុម្ម៉ង់ខិត្តប័ណ្ណពីប្រពន្ធលោក។ លោកបានបន្ថែមថា ប្រពន្ធរបស់លោកត្រូវបានហៅទៅសាកសួរនៅប៉ុស្តិ៍នគរបាលសង្កាត់មួយថ្ងៃក្រោយមក ហើយត្រូវបានចាប់ខ្លួនតែម្តង។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “វាមិនត្រឹមត្រូវទេពីព្រោះប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការសមគំនិតណាមួយឡើយ។ ហាងរបស់ខ្ញុំមិនបានរចនាខិត្តប័ណ្ណនោះទេ។ ខ្ញុំទុកចិត្តគាត់ [ បុរសដែលមកកុម្ម៉ង់នោះ] ហើយមិនបានអានខិត្តប័ណ្ណនោះទេ ពីព្រោះគាត់ជាម៉ូយយូរហើយ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ មូល គឹមហឿន