កាលពីម្សិលមិញអង្គការសិទ្ធិមនុស្សបានទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលលើកលែងការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់របស់ខ្លួនលើបុរសបួននាក់ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីសប្ដាហ៍មុន និងត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទរៀបចំផែនការផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ដោយសារការចែកផ្កាកុលាបលឿងទៅឲ្យកងកម្លាំងការពារសន្ដិសុខ ហើយបានជំរុញពួកគេឲ្យងាកអាវុធរបស់ខ្លួនប្រឆាំងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាល ពីម្សិលមិញ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ និងមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលគ្មានភ័ស្ដុតាងគួរឲ្យទុកចិត្តប្រឆាំងនឹងជនសង្ស័យទាំងនោះឡើយ។
នគរបាលបានចាប់ខ្លួននិស្សិត ទុត ច័ន្ទបញ្ញា និង កញ្ញា សុខ ដាលីស កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ នៅពេលពួកគេទៅយកផ្កាកុលាបចំនួន១.០០០ទង ដែលពួកគេបានរៀបចំ ដើម្បីចែកទៅឲ្យទាហាន និងនគរបាលនៅទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញ អំឡុងភាពតានតឹងកំពុងតែកើនឡើង បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតជាតិ ដែលមានជម្លោះ កាលពីខែមុន។
នៅថ្ងៃដដែលនោះនគរបាលក៏បានចាប់ខ្លួនអ្នកស្រី លឹម លីផេង ម្ចាស់ហាងបោះពុម្ព និងលោក ហ៊ី បូរិន បុគ្គលិកផ្នែកព័ត៌មានវិទ្យាពីបទរៀបចំខិត្តប័ណ្ណតូចៗ ដើម្បីបិទភ្ជាប់ទៅនឹងផ្កាកូលាបទាំងនោះ ដោយជំរុញឲ្យនគរបាល និងទាហាន “ងាកអាវុធរបស់ខ្លួនប្រឆាំងជនផ្ដាច់ការ”។
សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បន្ទាប់មកបានចោទប្រកាន់ពួកគេទាំងបួនរូបពីបទ ប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ ដែលត្រូវទទួលទោសជាប់ពន្ធនាគារក្នុងម្នាក់ៗរហូតដល់ទៅពីរឆ្នាំ។
អង្គការលីកាដូ និងមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍បានលើកឡើងថា លោក ច័ន្ទបញ្ញា និងកញ្ញា ដាលីស ដែលករណីរបស់ពួកគេកំពុងត្រូវបានដោះស្រាយដោយមេធាវីរបស់អង្គការលីកាដូ មិនបានដឹងអំពីខិត្តប័ណ្ណ ដែលត្រូវប្រើដើម្បីភ្ជាប់ជាមួយផ្កាកុលាបទាំងនោះឡើយ។
យោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការលីកាដូបានលើកឡើងថា “ការសាកសួរនៅតុលាការបង្ហាញថា មិនមានការសង្ស័យណាមួយឡើយ ហើយលោក ទុត ច័ន្ទបញ្ញា និងកញ្ញា ដាលីស គ្រាន់តែមានបំណងចែកផ្កាកុលាបទៅឲ្យយោធា ដែលជាសកម្មភាពនៃយុទ្ធនាការដ៏សាមញ្ញមួយដែលត្រូវបានប្រើទូទាំងពិភពលោក ដើម្បីលើកកម្ពស់សន្ដិភាពតែប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគេគ្មានការជាប់ពាក់ព័ន្ធណាមួយជាមួយអ្នកស្រី លីផេង និងលោក បូរិន ឬក៏ខិត្តប័ណ្ណញុះញង់ឲ្យប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលនោះទេ”។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះបានលើកឡើងបន្តថា “នៅក្នុងករណីណាមួយបែបនេះ ការចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសនៃការញុះញង់បានធ្វើឲ្យមានការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងលើសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ហេតុដូច្នេះហើយវាចាំបាច់ត្រូវតែមានការប្រមូលភ័ស្ដុតាងឲ្យបានច្បាស់លាស់ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការប៉ុនប៉ងផ្ដួលរលំរដ្ឋាភិបាលនេះ។ ហើយការបោះពុម្ពខិត្តប័ណ្ណ ដែលរងការចោទប្រកាន់នេះមិនគ្រប់គ្រាន់ជាភ័ស្ដុតាងដ៏គួរឲ្យទុកចិត្តសម្រាប់ការចោទប្រកាន់ពីបទព្រហ្មទណ្ឌនេះបានឡើយ”។
លោក មឿន តុលា ប្រធានកម្មវិធីការងារនៅមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាស់សម្រាប់សហគមន៍បានលើកឡើងថា ការចាប់ខ្លួននិស្សិតទាំងពីររូបជាពិសេសនេះគឺជាមធ្យោបាយមួយ ដើម្បីបន្លាចយុវជនខ្មែរមិនឲ្យចូលរួមពាក់ព័ន្ធជាមួយនយោបាយ ខណៈគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំង គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកំពុងតែព្យាយាមស្វែងរកកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ដែលភាគីទាំងពីរសុទ្ធតែអះអាងពីជ័យជម្នះរៀងៗខ្លួននោះ។
យុវជនខ្មែរ ដែលបានទាក់ទងគ្នាតាមរយៈគេហទំព័រភ្ជាប់បណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមដូចជា ហ្វេសបុ៊កជាដើម ត្រូវបានគេជឿជាក់ថា បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការជួយឲ្យគណបក្សប្រឆាំងទទួលបានសំឡេងគាំទ្រយ៉ាងច្រើននៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិលើកនេះ។
លោក មឿន តុលា បានមានប្រសាសន៍ថា “ តើមូលដ្ឋានណា ដែលបង្ហាញថា និស្សិតទាំងនេះដែលបានរៀបផែនការចែកផ្កាកុលាប មានបំណងប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋនោះ?”។ លោកបានបន្ថែមថា “នេះគឺជាការប៉ុនប៉ងមួយដើម្បីបំភ័យយុវជនខ្មែរមិនឲ្យចូលរួមពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពនយោបាយ”។
ផ្កាកុលាប និងខិត្តប័ណ្ណគឺត្រូវបានបញ្ជាទិញដោយចលនាអំណាចពលរដ្ឋខ្មែរ ជាក្រុមមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានអំពាវនាវឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូររបបដឹកនាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាយូរមកហើយ។ រដ្ឋាភិបាលបានចាត់ទុកចលនានេះថា ជាអង្គការភេរវកម្មមួយ ដែលបានរៀបចំផែនការផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលដោយប្រើអាវុធផ្ទាល់ខ្លួន ប៉ុន្តែមិនបានផ្ដល់ភ័ស្ដុតាងណាមួយ ដើម្បីគំាទ្រការអះអាងរបស់ខ្លួនឡើយ។
រីឯលោក សុក សំអឿន មេធាវីការពារសិទ្ធិមនុស្សដ៏លេចធ្លោ ដែលជាប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជា ជាអង្គការផ្ដល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់ ក៏បានយល់ស្របជាមួយមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូដែរ ដែលថា បុគ្គលទាំងបួនរូប ដែលត្រូវគេចាប់ខ្លួនមិនគួរទទួលរងការចោទប្រកាន់ឡើយ។
នៅពេលខិត្តប័ណ្ណប្រហែលជានិយាយអំពីកាំភ្លើង លោក សុក សំអឿនបានមានប្រសាសន៍ថា “ អាវុធ” ដែលចលនាអំណាចពលរដ្ឋខ្មែរបានលើកយកមកនិយាយជាហូរហែរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុក និងគេហទំព័ររបស់ខ្លួន គឺជាផ្កាកុលាប និងដបទឹកសុទ្ធ ដែលខ្លួនមានបំណងចង់ចែកទៅឲ្យទាហាន និងនគរបាល។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ហេតុដូច្នេះហើយខ្ញុំគិតថា នេះមិនមែនជាការញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋនោះឡើយ”។
លោក ធន សារាយ ប្រធានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបានលើកឡើងពីការចោទប្រកាន់នេះថា វាពិតជាអយុត្តិធម៌ណាស់ពីព្រោះពួកគេគ្មានភ័ស្ដុតាងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការចោទប្រកាន់នេះឡើយ។
ក៏ដូចជាលោក មឿន តុលា ដែរ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការចោទប្រកាន់នេះគួរតែត្រូវបានលើកលែង ហើយទំនងជាមធ្យោបាយដើម្បីបំភិតបំភ័យអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងកុំឲ្យចូលរួមនៅក្នុងមហាបាតុកម្ម ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានអំពាវនាវឲ្យធ្វើ ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន និងគណបក្សរបស់លោកមិនព្រមទទួលស្គាល់បរាជ័យនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិនោះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ម្យ៉ាងពួកគេចង់បន្លាចប្រជាពលរដ្ឋកុំឲ្យធ្វើការតវ៉ា ហើយម្យ៉ាងវិញទៀតពួកគេចង់បំភិតបំភ័យកុំឲ្យចូលរួមជាមួយអំណាចពលរដ្ឋខ្មែរ។
សាច់ញាតិរបស់ជនសង្ស័យទាំងបួនរូប ដែលបានទៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញសង្ឃឹមថា ពួកគេនឹងទទួលបានការដោះលែងជាបណ្ដោះអាសន្ន។ ប៉ុន្តែបើយោងតាមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូវិញ ចៅក្រមស៊ើបសួរបានពន្យារការសម្រេចរបស់ខ្លួនរហូតដល់ថ្ងៃនេះ។ ទាំងចៅក្រមស៊ើបសួរ និងក្រឡាបញ្ជី ដែលកំពុងដោះស្រាយសំណុំរឿងរបស់ជនសង្ស័យទាំងបួននាក់នេះមិនអាចទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយបានឡើយ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង