ការសិក្សាថ្មីមួយទៅលើប្រតិបត្តិករក្រុមហ៊ុនអាមេរិកចំនួន៤៧៥នាក់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ានបង្ហាញថា ទោះបីជាក្រុមហ៊ុនដែលគ្រប់គ្រងដោយអាមេរិកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានសុទិដ្ឋិនិយមអំពីសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសនេះក៏ដោយ ក៏គោលដៅវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសនេះនៅមានតិចជាងប្រទេសភាគច្រើននៅជិតខាងខ្លួនដែរ ដោយសារគេដឹងថា មានអំពើពុករលួយច្រើន។
ការស្ទង់មតិលើទស្សនវិស័យពាណិជ្ជកម្មឆ្នាំ២០១៣ ដល់ឆ្នាំ២០១៤ ដែលធ្វើឡើងរួមគ្នារវាងសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកប្រចាំប្រទេសសឹង្ហបូរី និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្មសហរដ្ឋអាមេរិកបានលើកឡើងពីផលប្រយោជន៍ជាច្រើនក្នុងការធ្វើជំនួញនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដូចជា តម្លៃពលកម្មទាប សន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន និងឥរិយាបថល្អចំពោះសហរដ្ឋអាមេរិក។
សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនទាំងឡាយណាដែលកំពុងប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជារួចហើយនោះផលចំណេញគឺមានសញ្ញាជាវិជ្ជមានដោយមានអ្នកឆ្លើយសំណួរចំនួន៧៥ភាគរយបានលើកឡើងថា ពួកគេរំពឹងថា ផលចំណេញ នឹងមានការកើនឡើងនៅឆ្នាំ២០១៣នេះ ហើយព្យាករសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៤ថា នឹងមានការកើនឡើងចំនួន៩០ភាគរយ។
បុគ្គលិកបរទេសនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏បានបញ្ជាក់ពីការពេញចិត្តចំពោះការរស់នៅផងដែរ ដោយមាន៩០ភាគរយ បានព្យាយាមបន្តការស្នាក់នៅរបស់ខ្លួន ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាចំនួនភាគរយខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីទាំងមូល។
រីឯក្រុមហ៊ុនបរទេសមួយចំនួនទៀតដែលមិនមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនមានចំណាប់អារម្មណ៍ចំពោះការធ្វើវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ ដែលប្រទេសនេះស្ថិតនៅលំដាប់លេខរៀងទី៨ក្នុងចំណោមប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានទាំង១០គឺនៅពីក្រោយប្រទេសឡាវ និងប្រទេសប្រ៊ុយណេ។ មូលហេតុដែលលើកឡើងដោយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះគឺដោយសារកង្វះកម្មករជំនាញ ច្បាប់មិនអនុគ្រោះ និងបទបញ្ញត្តិផ្សេងៗទៀត ព្រមទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនទាន់អភិវឌ្ឍន៍។
ប៉ុន្តែការព្រួយបារម្ភជាចម្បងរបស់វិនិយោគិនអាមេរិកនោះគឺដោយសារតែអំពើពុករលួយដោយមានអ្នកឆ្លើយសំណួរចំនួន៨១ភាគរយបានលើកឡើងអំពីបញ្ហានេះ។
លោក ព្រាប កុល នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា “មានក្រុមវិនិយោគិនចំនួនពីរក្រុមបានចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា គឺអ្នកដែលមិនមានលទ្ធភាពសូកប៉ាន់និងអ្នកដែលមិនដឹងគិតដោយវិធីណាក្នុងបរិយាកាសពុករលួយបែបនេះ”។
លោក ព្រាប កុល បានថ្លែងបន្តថា ប្រទេសមួយចំនួនដូចជាប្រទេសកម្ពុជាមិនខ្វល់ខ្វាយអំពីបញ្ហាអំពើពុករលួយទេ។ យោងតាមសន្ទស្សន៍អ្នកសូកប៉ាន់របស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិឲ្យដឹងថា ប្រទេសចិនដែលមានវិនិយោគិនច្រើនបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានសូកសំណូកជាច្រើនទៅឲ្យមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាច្រើនជាងជនជាតិផ្សេងទៀត។
លោកថ្លែងបន្តថា “វាជាការសំខាន់សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលត្រូវការវិនិយោគិនជាច្រើនមកធ្វើវិយោគគឺមិនត្រឹមតែមកពីប្រទេសពីរបីប៉ុណ្ណោះទេដើម្បីបង្កើតឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងប្រសើរជាង និងរីកចម្រើនលឿនជាងនេះ។ ហើយក្រុមហ៊ុនធំៗមកពីបស្ចិមប្រទេស ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិកមានបំណងឲ្យមានការទទួលខុសត្រូវក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាងប្រទេសផ្សេងទៀត ដូចជាប្រទេសចិនជាដើម ដែលនឹងជួយឲ្យប្រទេសកម្ពុជាចាកផុតពីអំពើពុករលួយ”។
លោក ព្រាប កុល បានថ្លែងបន្តទៀតថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវបង្កើតច្បាប់និងបទបញ្ញត្តិថ្មីៗថែមទៀតដើម្បីលើកកម្ពស់ការប្រកួតប្រជែងក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនទាំងអស់។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍អមដោយរបាយការណ៍មួយបានលើកឡើងថា ការសិក្សានេះមានគោលបំណងផ្ដល់ឱកាសឲ្យរដ្ឋាភិបាលនូវទស្សនវិស័យមួយច្បាស់លាស់ក្នុងការទាក់ទាញប្រធានក្រុមហ៊ុននានា ហើយផ្ដល់ឲ្យពួកគេនូវឱកាសមួយដើម្បីដោះស្រាយកង្វល់របស់ពួកគេ។
លោក ម៉ៅ ថូរ៉ា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលពិតជាមានគម្រោងដោះស្រាយបញ្ហាអំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមែន។ លោក ថូរ៉ា មានប្រសាសន៍បន្តថា “យើងមានច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយដែលបង្កើតឡើងដោយអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ រួចហើយ ប៉ុន្តែក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានរៀបចំផែនការមួយ ដើម្បីអនុវត្តច្បាប់នេះឲ្យបានប្រសើរក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងអំពើពុករលួយក្នុងក្រុមហ៊ុន និងលើកទឹកចិត្តឲ្យមានវិនិយោគិនបរទេសច្រើនថែមទៀត”។
លោកបានថ្លែងបន្តថា ផែនការនេះរួមមានការដាក់គោលនយោបាយការវិនិយោគតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធើណិតសម្រាប់ឲ្យក្រុមបរទេស ធ្វើការសិក្សាដែលនឹងជួយពន្យល់ឲ្យបានច្បាស់នូវឯកសារអ្វីខ្លះដែលត្រូវការ និងតម្លៃពាក់ព័ន្ធក្នុងការបង្កើតក្រុមហ៊ុនមួយ។
ការសិក្សានេះក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ឆ្នាំ២០១៥ ជាឆ្នាំគោលដៅសម្រាប់ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានទាំង១០ សម្រាប់បង្កើតទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់តែមួយដែលហៅថា សេដ្ឋកិច្ចសហគមន៍អាស៊ានគឺមិនទំនងជាអាចសម្រេចបានឡើយ ដោយអ្នកឆ្លើយសំណួរជិត៦០ភាគរយជឿថា ឆ្នាំ២០២០ ទើបអាចធ្វើទៅបាន៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ អ៊ាង ម៉េងឡេង)
ប្រែសម្រួលដោយ ឃិន ណៃ