ឯកសារនៅទីភ្នាក់ងារនិយ័តករហិរញ្ញវត្ថុអាមេរិកបង្ហាញថា បន្ទាប់ពីមានការរកស៊ីរួមក្នុងទីផ្សារកាស៊ីណូនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១១ ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី (Entertainment Gaming Asia) ដែលជាក្រុមហ៊ុនល្បែងឧបត្ថម្ភដោយក្រុមហ៊ុននៅទីក្រុងម៉ាកាវ បានសន្យាប្រគល់ប្រាក់រាប់សែនដុល្លារទៅឲ្យភរិយារបស់អភិបាលខេត្តប៉ៃលិន ដើម្បីជួលដីសម្រាប់សាងសង់កាស៊ីណូថ្មីមួយ។
ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី គឺជាផ្នែកមួយនៃក្រុមហ៊ុនមែលកូ គ្រុប (Melco Group) នៅក្រុងម៉ាកាវ ប៉ុន្តែ ចុះបញ្ជីនៅអាមេរិក ដូច្នេះហើយត្រូវអនុវត្តតាមច្បាប់អាមេរិក។ ក្រុមហ៊ុននេះបានបើកកាស៊ីណូឌ្រីមវើលប៉ៃលិនជាផ្លូវការកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១២ ជាកាស៊ីណូមួយដែលមានតុលេងល្បែងផ្ទាល់ចំនួន២៦ និងស្លុតម៉ាស៊ីនចំនួន៥៨គ្រឿងដែលពឹងផ្អែកលើភ្ញៀវថៃដែលឆ្លងដែនចូលមកលេង។
ក្រៅពីកាស៊ីណូឌ្រីមវើលប៉ៃលិន ក្រុមហ៊ុននេះបានបើកកន្លែងលេងស្លុតម៉ាស៊ីនចំនួន៣០០កៅអី នៅក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែតកាលពីខែឧសភា។ ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី ក៏មានគម្រោងបើកកាស៊ីណូមួយទៀតក្នុងខេត្តកំពត ផ្គត់ផ្គង់ស្លុតម៉ាស៊ីនទៅឲ្យកាស៊ីណូផ្សេងទៀតនៅកម្ពុជា និងផលិតកាក់សម្រាប់លេងល្បែងផងដែរ។
យោងតាមឯកសារនៅគណៈកម្មការមូលបត្រ និងទីផ្សារភាគហ៊ុននៅអាមេរិក ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ បានចុះហត្ថលេខលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយដើម្បីសាងសង់កាស៊ីណូលើកដំបូងនៅលើដីមួយកន្លែងនៅប៉ៃលិនដែលជួលពីអ្នកស្រី បាន ស្រីមុំ។
អ្នកស្រី បាន ស្រីមុំ គឺជាភរិយារបស់លោក អ៊ី ឈាន ដែលមានតួនាទីជាអភិបាលខេត្តប៉ៃលិនជាងមួយទសវត្សរ៍មកហើយ និងជាអតីតប្រធានកងការពាររបស់ ប៉ុល ពត មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម។
អ្នកស្រី ស្រីមុំ គឺជាសមាជិកសភាជាប់ឆ្នោតមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅមណ្ឌលប៉ៃលិន ដែលបានឈ្នះអាសនៈតែមួយគត់ប្រចាំមណ្ឌលនេះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែមុន។ នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនោះមានឈ្មោះក្រុមហ៊ុនថ្មីមួយ គឺក្រុមហ៊ុនឌ្រីមវើល ឡេសឺ (ប៉ៃលិន) លីមីតធីត មានប្រធានឈ្មោះ គ្លែរេន ជុង និងអ្នកស្រី ស្រីមុំ និងមាននិយាយពីការបង់ប្រាក់ទៅឲ្យម្ចាស់ដីនេះផង។
យោងតាមកិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ភាគហ៊ុននៅគណៈកម្មការមូលបត្រ និងទីផ្សារភាគហ៊ុននៅអាមេរិកកាលពីឆ្នាំ២០១១បង្ហាញថា “ក្រុមហ៊ុនអុីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី នឹងបង់លុយតែមួយដងគត់ទៅឲ្យអ្នកស្រី បាន ស្រីមុំ ចំនួន១៨០.០០០ដុល្លារ”។ កិច្ចព្រមព្រៀងនៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១នេះ ក៏ចែងដែរថា អ្នកស្រី ស្រីមុំ នឹងទទួលបានភាគហ៊ុន៤៥ភាគរយពីប្រាក់ចំណេញរបស់កាស៊ីណូនេះ។
ប៉ុន្តែ ពីរខែក្រោយពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី បានប្រកាសថា ភាគីទាំងអស់បានព្រមព្រៀងលើលក្ខខណ្ឌដែលបានកែប្រែ គឺនៅក្នុងនោះអ្នកស្រី ស្រីមុំ នឹងទទួលបានប្រាក់ចំណេញតែ២០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ បង្កើនថ្លៃជួលដីដល់៥.០០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។
រហូតមកទល់ពេលនេះ ការកាត់បន្ថយភាគហ៊ុនរបស់អ្នកស្រី ស្រីមុំ នៅកាស៊ីណូនេះមានន័យថា ក្រុមហ៊ុននេះមិនទាន់ចំណេញទេ។ ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី បានប្រកាសនៅខែនេះថា ប្រាក់ចំណូលនៅកាស៊ីណូឌ្រីមវើលប៉ៃលិនមិនទាន់ស្មើថ្លៃចំណាយទេ ប៉ុន្តែ បានលើកឡើងថា ខ្លួនមានគម្រោងដកតុលេងល្បែងផ្ទាល់មួយចំនួនចេញពីកាស៊ីណូនេះ ហើយផ្តោតទៅលើក្រុមហ៊ុនដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ ទើបអាចស្រង់ដើមបានវិញនៅចុងឆ្នាំនេះ។
ទោះជាយ៉ាងណា យោងតាមរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំត្រីមាសនៅគណៈកម្មការមូលបត្រ និងទីផ្សារភាគហ៊ុន នៅខែនេះ ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី បានបង់ប្រាក់ជាង៥០០.០០០ដុល្លារនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងជួលដីដែលត្រូវបង់ប្រាក់ជាមុនទៅឲ្យអ្នកស្រី ស្រីមុំ រួចហើយសម្រាប់សិទ្ធិជួលដីរបស់អ្នកស្រី។
មិនមានការលើកឡើងថា កិច្ចព្រមព្រៀងជួលដីនេះបំពានច្បាប់ណាមួយនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ការចុះបញ្ជីរបស់ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី នៅគណៈកម្មការមូលបត្រនិងទីផ្សារភាគហ៊ុននេះ មានន័យថា ក្រុមហ៊ុននេះត្រូវអនុវត្តតាមច្បាបរបស់អាមេរិកស្តីពីអំពើពុករលួយនៅបរទេសដែលគេអាចយកមកប្រើប្រាស់ដើម្បីកាត់ទោសក្រុមហ៊ុនណាមួយដែលប្រើប្រាស់ទឹកប្រាក់ដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រពីមន្ត្រីនៅក្រៅប្រទេស។
ការណែនាំមួយពីក្រសួងយុត្តិធម៌អាមេរិកទៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយក្រៅប្រទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនិយាយថា “ជាពិសេសច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅក្រៅប្រទេសនេះចែងពីការប្រគល់ប្រាក់ទៅឲ្យជនណាម្នាក់នៅពេលដែលដឹងថា ប្រាក់ទាំងអស់ ឬផ្នែកណាមួយនៃប្រាក់បែបនេះ ឬវត្ថុមានតម្លៃណាមួយដែលគេសន្យាដោយផ្ទាល់ ឬដោយប្រយោលទៅឲ្យមន្ត្រីបរទេសណាមួយ”។
អ្នកស្រី ត្រាស៊ី ម៉ែងហ្គីនី អនុប្រធានក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី បានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពីកិច្ចព្រមព្រៀងជួលដីនេះទេ។ អ្នកស្រី ម៉ែងហ្គីនី បានលើកឡើងតាមអ៊ីម៉េលថា “យើងមិនមានពេលធ្វើអត្ថាធិប្បាយទេ”។
នៅពេលទាក់ទងនៅសប្ដាហ៍នេះ លោក អ៊ីឈាន បានបញ្ជាក់ថា គ្មានអ្វីខុសឆ្គងចំពោះការជួលដីពីភរិយាគាត់ទេ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា “វាជាការត្រឹមត្រូវដែលពួកគេជួលដីពីប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំ។ ពួកគេបានជួលដីនេះរយៈពេលពីរឆ្នាំមកហើយ”។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា កាស៊ីណូនេះទទួលបានការអនុម័តយល់ព្រមពេញលេញពីរដ្ឋាភិបាល ហើយលោកគ្មានតួនាទីក្នុងការសម្រេចចេញអាជ្ញាប័ណ្ណនោះទេ។
លោក អ៊ី ឈាន បានមានប្រសាសន៍ថា គ្មានអ្វីមិនសមស្របទេដែលភរិយារបស់អភិបាលខេត្តមានភាគហ៊ុនក្នុងការរកស៊ី។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកស្រីគឺជាអ្នកជំនួញធម្មតាម្នាក់។ គាត់មិនមែនជាមន្ត្រីរាជការទេ”។ លោកបានបន្ថែមថា ដីជួលទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនអុីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី នេះគឺជាដីដូនតាដែលអ្នកស្រី ស្រីមុំ កាន់កាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៦មក។
កាស៊ីណូនៅប៉ៃលិននេះមិនមែនជាក្រុមហ៊ុនតែមួយដែលចុះបញ្ជីនៅអាមេរិកមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនោះទេ។ ទីតាំងរបស់កាស៊ីណូឌ្រីមវើលប៉ោយប៉ែតរបស់ក្រុមហ៊ុននេះ ត្រូវបានជួលពីលោក កុក អាន ជាអ្នកជំនួញល្បីឈ្មោះម្នាក់ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងស្រដៀងគ្នានេះដែល
ផ្ដល់ហ៊ុនចំនួន៤០ភាគរយនៃរំហូរសាច់ប្រាក់ទៅឲ្យលោក កុក អាន ម្ចាស់ក្រោន កាស៊ីណូ (Crown Casino) នៅប៉ោយប៉ែត។
លោក កុក អាន ត្រូវបានចាត់ទុកនៅក្នុងសារទូរលេខសម្ងាត់របស់ស្ថានទូតអាមេរិកដែលវិបសាយវីគីលិក បានបញ្ចេញនោះថាជាស្ដេចល្បែងនៅកម្ពុជា។
ក្រុមហ៊ុនអុីនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី មានស្លុតម៉ាស៊ីននៅកាស៊ីណូណាហ្គាវើល ជាកាស៊ីមានអាជ្ញាប័ណ្ណតែមួយគត់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅកាស៊ីណូឋានសួគ៌បូកគោក្នុងខេត្តកំពតដែលបានបើកកាលពីឆ្នាំមុន ដោយក្រុមហ៊ុន សូគីមិុច របស់លោក សុខ គង់។
ក្រុមហ៊ុនអ៊ិនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី ដែលចុះបញ្ជីនៅ លើទីផ្សារ NASDAQ Capital Market ក្នុងបុរីញូវយ៉កត្រូវបានកាន់កាប់ទាំងស្រុងដោយក្រុមហ៊ុន ម៉ែលកូ អ៊ិនធើណេសិនណល ឌីវែលលុបមិន លីមីតធីត ដែលមានលោក ឡូរេន ហូ កូនប្រុសរបស់លោក ស្ដេន លីហូ មហាសេដ្ឋីល្បែងនៅម៉ាកាវ និងហុងកុង ជាប្រធាន។ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា វាជាការធម្មតាដែលភរិយារបស់មន្ត្រីមានភាគហ៊ុននៅក្នុងអាជីវកម្មនានា។
ក្រុមហ៊ុនរ៉ែ អូហ្សិត មីនណើរ៉ល កំពុងស្ថិតនៅក្រោមការស៊ើបអង្កេតពីនគរបាលអូស្ត្រាលីពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងមួយនៅកម្ពុជាដែលគេសង្ស័យថា បានបំពានច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយស្រដៀងគ្នានេះ។ក្រុមហ៊ុនរ៉ែ អូហ្សិត មីនណើរ៉ល ដែលកំពុងរុករករ៉ែមាសនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី កាលពីឆ្នាំ២០០៩ បានទិញយកក្រុមហ៊ុនដែលមានដៃគូចម្រុះមួយ ហើយម្ចាស់ភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុននោះ រួមទាំងភរិយារបស់មន្ត្រីនៅក្រសួងឧស្សាហកម្មរ៉ែ និងថាមពលផងដែរ។
ការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុនអ៊ិនធើថេនមិន ហ្គេមមីង អាស៊ី ជាមួយលោក អ៊ិឈាន ក៏បង្ហាញពីតួនាទីដ៏មានអំណាចដែលអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមដ៏ឃោរឃៅនេះបានកាន់កាប់នៅប៉ៃលិន និងដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោយឆ្នាំ១៩៩៦ដែលពេលនោះរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញស្រូបយកមនុស្សមួយក្រុមធំពីក្រុមកុម្មុយនីស្ដនេះ។
អនុប្រធានរបស់លោក អ៊ិ ឈាន គឺលោក អៀង វុធ កូនប្រុសរបស់សព អៀង សារី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃរបបខ្មែរក្រហមដែលត្រូវបាននាំមកកាត់ទោសពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម និងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិមុនពេលគាត់ស្លាប់កាលពីខែមីនា។
លោក ឆាំង យុ នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា គេល្បីជាយូរមកហើយថា លោក អ៊ី ឈាន គឺជាកងការពាររបស់ ប៉ុល ពត និងមានសារៈសំខាន់ក្នុងចំណោមកងកម្លាំងខ្មែរក្រហមដែលបានប្រយុទ្ធជាមួយរដ្ឋាភិបាលនៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ពីភាគពាយព្យនៃប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ឆាំង យុ មានប្រសាសន៍ថា “នៅទីបំផុត គាត់បានទៅដល់ទីនោះ។ គាត់បានផ្ដាច់ខ្លួនពី អៀង សារី ”។ លោកបានពន្យល់ថា ការដឹកនាំរបស់លោក អ៊ីឈាន នៅប៉ៃលិន គឺជាផ្នែកមួយនៃការផ្ដាច់ខ្លួនដែលមានកម្មាភិបាល និងទាហានជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦៕
ប្រែសម្រួលដោយ មូល គឹមហឿន