លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងបានសរសេរលិខិតមួយច្បាប់ផ្ញើទៅកាន់លោក អ៊ឹម សួស្ដី ប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) ដោយស្នើឲ្យរក្សាច្បាប់ដើមនៃឯកសារបោះឆ្នោតនៅកន្លែងមានសុវត្ថិភាព ព្រោះក្លាចក្រែងមានគេមករុះរើ។
លិខិតដែលចុះកាលបរិច្ឆេទកាលពីថ្ងៃពុធ ហើយទទួលបានកាលពីម្សិលមិញបានលើកឡើងថា ឯកសារ ដែលត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុង “កញ្ចប់សុវត្ថិភាពក” អាចបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃការស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតី ដែលកើតមានអំឡុងការបោះឆ្នោតជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា។
លោក សម រង្ស៊ី បានលើកឡើងនៅក្នុងលិខិតនោះដោយរៀបរាប់ពីទម្រង់១១០២ និង១១០៨ បញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត និងសន្លឹកឆ្នោត ដែលខូច គ្មានសុពលភាពនិងមិនបានប្រើប្រាស់ ដែលត្រូវបានប្រមូលដោយ គ.ជ.ប. ថា “កញ្ចប់សុវត្ថិភាពកគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ ពីព្រោះកញ្ចប់សុវត្ថិភាពនេះផ្ទុកឯកសារដើមជាច្រើនពីការិយាល័យបោះឆ្នោតនានា និងតួលេខនៃការរាប់សន្លឹកឆ្នោត”។
ទម្រង់១១០៨ គឺជាទម្រង់ដែលត្រូវបានប្រើសម្រាប់កត់ត្រាសន្លឹកឆ្នោតរបស់គណបក្សនីមួយៗ រីឯទម្រង់១១០២ត្រូវបានប្រើដើម្បីកត់ត្រាតួលេខចុងក្រោយពីការិយាល័យបោះឆ្នោតនានា។ ទម្រង់ទាំង២នេះសុទ្ធតែត្រូវបានថតចម្លងជាច្រើនច្បាប់ផ្សេងទៀត ដើម្បីទុកឲ្យ គ.ជ.ប. ប្រើប្រាស់។
លិខិតដែលលោក សម រង្ស៊ី បានផ្ញើកាលពីថ្ងៃពុធ បានលើកឡើងថា ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ដែលសព្វថ្ងៃកំពុងដោះស្រាយបណ្ដឹង ដែលជំទាស់ទៅនឹងការសម្រេចរបស់ គ.ជ.ប. ដែលបានច្រានចោលបណ្ដឹងនៃភាពមិនប្រក្រតី អាចនឹងយល់ព្រមទទួលយកសំណើម្ដងហើយម្ដងទៀតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីសួរដេញដោលពីឯកសារ ដែល គ.ជ.ប. បានរក្សាទុកក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាពក។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា “ឯកសារដើមនៅក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាពក គឺជាភ័ស្ដុតាង ដើម្បីប្រើជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ត្រួតពិនិត្យ និងបញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់ពីលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត ដែលនឹងប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងលើលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត និងអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា”។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដែលចេញដោយក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញកាលពីម្សិលមិញបានបញ្ជាក់ពីការអះអាងរបស់លោក សម រង្ស៊ី អំពីឯកសារនៅក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាពក ប៉ុន្តែបានលើកឡើងថា បណ្ដឹង៣៤ក្នុងចំណោមបណ្ដឹងចំនួន៣៩នៃភាពមិនប្រក្រតី ដែលបានប្ដឹងទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញត្រូវបានដោះស្រាយរួចរាល់ហើយចាប់តាំងពីក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានចាប់ផ្ដើមកិច្ចប្រជុំកាលពីថ្ងៃអង្គារមកម៉េ្លះ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបានលើកឡើងដោយដកស្រង់ពីច្បាប់ស្ដីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ ច្បាប់ស្ដីពីអំណាចក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនិងបទប្បញ្ញត្តិនានាសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី៥ថា “ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញអាចសម្រេចឲ្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបើកកញ្ចប់សុវត្ថិភាព ដើម្បីបញ្ជាក់ពីលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត”។
តំណាងរបស់គណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) បានលើកឡើងកាលពីដើមសប្ដាហ៍នេះថា មានតែទម្រង់១១០២ដើមដែលត្រូវបានរក្សាក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាពកប៉ុណ្ណោះ ដែលគួរត្រូវប្រើ ដើម្បីស៊ើបអង្កេតពីភាពមិនប្រក្រតី ខណៈទម្រង់នៃឯកសារផ្សេងៗទៀតគេអាចរុះរើបាននោះ ប៉ុន្តែមន្ត្រី គ.ជ.ប. បានបដិសេធមិនព្រមបើកកញ្ចប់នេះឡើយតាំងពីដំបូងមកម៉្លេះ។
លោក អ៊ឹម សួស្ដី បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា លោកបានឆ្លើយតបចំពោះលិខិតរបស់លោក សម រង្ស៊ី រួចហើយ ដើម្បីជំរាបលោកថា កញ្ចប់សុវត្ថិភាពទាំងនេះត្រូវបានរក្សាទុកនៅកន្លែងមានសុវត្ថិភាពហើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ដោយច្រានចោលនូវសំណើរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលស្នើឲ្យរក្សាកញ្ចប់ទាំងនេះឲ្យបានល្អថា “ខ្ញុំបានប្រាប់គាត់ថា យើងបានរៀបចំកញ្ចប់ទាំងនេះបានយ៉ាងល្អហើយ ហេតុដូច្នេះមិនចាំបាច់ផ្លាស់ទីកញ្ចប់ទាំងនេះនោះឡើយ”។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “កញ្ចប់ទាំងនេះ ឥឡូវនេះស្ថិតនៅកន្លែងដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុតក្នុងទីស្នាក់ការរបស់យើង កញ្ចប់ទាំងនេះវាធ្ងន់ណាស់ ហើយយើងមានលេខកូត ដើម្បីចាក់សោរកញ្ចប់ទាំងនេះហើយ”។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយកគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រិត និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា សំណើរបស់លោក សម រង្ស៊ី នេះ គឺវាសមហេតុសមផល ព្រោះធ្លាប់មានការចោទប្រកាន់ពីបទរុះរើឯកសារនៅក្នុងកញ្ចប់សុវត្ថិភាពកដែលបិទជិតរួមមកហើយ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ដែលត្រូវរក្សា [ឯកសារនៃការបោះឆ្នោត] នៅកន្លែងមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់ ពីព្រោះប្រសិនបើនរណាម្នាក់បំផ្លាញឯកសារទាំងនេះ យើងនឹងមិនមានភ័ស្ដុតាងណាមួយបញ្ជាក់ពីការបោះឆ្នោតឡើយ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង