កាលពីម្សិលមិញ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានស្វាគមន៍ប្រសាសន៍គាំទ្ររបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសចិនចំពោះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាច ដែលមានប្រសាសន៍ថា ពួកគេបានបង្ហាញថា ប្រទេសផ្ដល់ជំនួយដ៏ធំដល់ប្រទេសកម្ពុជានេះ ធ្វើជាឧទាហរណ៍ប្រាប់ប្រទេសផ្សេងៗទៀត។
បន្ទាប់ពីជំនួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកាលពីថ្ងៃពុធ លោក វ៉ាង យី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសចិន បានអបអរសាទរចំពោះជ័យជម្នះរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងការបោះឆ្នោត បើទោះជា ទើបតែប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការបឋម និងនៅមានការខ្វែងគំនិតគ្នាក៏ដោយ ហើយបានលើកឡើ់ងថា ចិននឹងជួយកម្ពុជានៅក្នុងការតតាំងនឹងការជ្រៀតជ្រែកពីខាងក្រៅ។
លោក វ៉ាង យី បានមានប្រសាសន៍អំឡុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរួមមួយជាមួយលោក ហោ ណាំហុង ថា “ចិននឹងបន្តគាំទ្រជានិច្ចដល់កម្ពុជាក្នុងការទប់ស្កាត់ការជ្រៀតជ្រែកពីខាងក្រៅ”។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ចិននឹងបន្តគាំទ្រជានិច្ចដល់រាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីធានាឲ្យមានស្ថិរភាព ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសន្ដិភាព”។
បស្ចិមប្រទេសមួយចំនួន ដែលលេចធ្លោជាងគេនោះ គឺសហរដ្ឋអាមេរិកបានអំពាវនាវឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតទៅលើការចោទប្រកាន់ពីការលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោតអំឡុងការបោះឆ្នោតជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិសុទ្ធតែបានអះអាងថា បានឈ្នះរៀងៗខ្លួននោះ។
ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងប្រសាសន៍របស់លោក វ៉ាង យី លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសដទៃគួរមើលពីការគោរពរបស់ចិនចំពោះអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានមានប្រសាសន៍ថា “រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសចិន បានប្រកាន់តាមគោលការណ៍អធិបតេយ្យភាព និងរដ្ឋឯករាជ្យ។ វាជាគោលការណ៍ដែលមានចែងនៅក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ”។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ចិនគឺជាប្រទេសមហាអំណាចដែលធ្វើជាគំរូសម្រាប់ប្រទេសដទៃទៀត។ ពួកគេ [ចិន] គោរពអធិបតេយ្យភាព និងជម្រើសរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ”។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានប្រៀបធៀបពី ទង្វើរបស់ចិនចំពោះប្រទេសកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិដទៃទៀត”។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ ចិនជួយកម្ពុជាឲ្យមានស្ថានភាពស្មើភាពជាមួយប្រទេសដទៃដូចជាប្រទេសជិតខាងនានាក្នុងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងផ្នែកឯករាជភាព ពាក់ព័ន្ធគោលនយោបាយការបរទេស និងក្នុងផ្នែកអព្យាក្រឹតភាព”។
ពេលសួរអំពីប្រសាសន៍របស់លោក វ៉ាង យី នោះ លោក ចេង ហុងបូ ប្រធានផ្នែកនយោបាយនៅស្ថានទូតចិនប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញបានមានប្រសាសន៍ថា ការលើកឡើងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមិនបានសំដៅដល់នរណាម្នាក់ជាពិសេសនោះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ចំពោះ ‘ការជ្រៀតជ្រែក’ ដែលលោក វ៉ាង យី បានលើកឡើងនោះ ខ្ញុំមិនគិតថា វាសំដៅដល់ ចំណុចជាក់លាក់ណាមួយទេ ផ្ទុយទៅវិញវាសំដៅដល់ការលំបាកដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរតែដោះស្រាយនៅក្នុងដំណើរការ របស់ខ្លួនដើម្បីរក្សាសន្ដិភាព ស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍ។ ជាការពិត ចិននឹងប្រឹងប្រែងអស់ពីលទ្ធភាពជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាបានតាមសំណើរបស់កម្ពុជា”។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក វ៉ាង យី នៅសប្ដាហ៍នេះ បង្ហាញឲ្យឃើញពីការពង្រឹងទំនាក់ទំនងបន្ថែមទៀតជាមួយប្រទេសចិន ដែលឥឡូវនេះប្រទេសចិនបានផ្ដល់ជំនួយឥតសំណង ប្រាក់កម្ចី និងជំនួយយោធាដល់ប្រទេសកម្ពុជាដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌដូចជំនួយពីប្រទេសលោកខាងលិចឡើយ។
លោក ហោ ណាំហុង និងលោក ហ៊ុន សែន គ្រោងនឹងទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិននៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្ដាហ៍ខាងមុខនេះ។ យោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេស ឲ្យដឹងថា លោកហោ ណាំហុង នឹងដឹកនាំគណៈប្រតិភូកម្ពុជាទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន-ចិន ក្នុងទីក្រុងប៉េកាំងនៅថ្ងៃទី២៨ និងថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា។
លោក ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋលេខាធិការទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃពុធថា លោក ហ៊ុន សែន នឹងធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់ក្រុងណាននីងស្ថិតក្នុងខេត្តគ័ងស៊ីប្រទេសចិន នៅដើមខែកញ្ញា ដើម្បីជួបចរចាទ្វេភាគីជាមួយលោក លី ខឹឈាង នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន។
សហរដ្ឋអាមេរិកបានអំពាវនាវឲ្យធ្វើការស៊ើបអង្កេតអំពីភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោតឲ្យមានតម្លាភាព។ ការអំពាវនាវបែបនេះ ហាក់ដូចជាបានបង្កឲ្យកម្ពុជាមានកំហឹង ដោយលោក ហ៊ុន សែន ព្រមានជាសាធារណៈឲ្យ អាមេរិកកាត់ផ្ដាច់ជំនួយដល់កម្ពុជា ហើយឲ្យក្រសួងការពារជាតិពន្យារពេលកម្មវិធីទទួលជំនួយយោធារបស់អាមេរិក។
ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរស្ដីពីការលើកឡើងចំៗរបស់លោក វ៉ាង យី ចំពោះសហរដ្ឋអាមេរិកនោះ លោក ស៊ាន ម៉ាកគីនតុស អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាមេរិកបានមានប្រសាសន៍ថា អាមេរិកមិនមែនជាប្រទេសប្រកាន់បក្ខពួកទេ។ លោក ស៊ាន ម៉ាកគីនតុស បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “យើងគាំទ្រដំណើរការដោយចំហ និងបែបប្រជាធិបតេយ្យ។ យើងមិនលម្អៀងទៅលើគណបក្សនយោបាយ ឬបេក្ខជនណាមួយឡើយ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ សោម សារុន