បន្ទាប់ពីការបើកសម័យប្រជុំសភាដំបូងដែលមានតែសមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចូលរួម មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីម្សិលមិញបានមានប្រសាសន៍ថា ខ្លួននឹងនៅតែបន្តធ្វើពហិការមិនចូលរួមប្រជុំសភា ហើយប្រើមហាបាតុកម្មជាមធ្យោបាយ ដើម្បីដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលឲ្យដោះស្រាយការទាមទាររបស់ខ្លួន ដើម្បីស្វែងរក “យុត្តិធម៌” បន្ទាប់ពីខ្លួនបានអះអាងថា ការបោះឆ្នោតជាតិមានការលួចបន្លំនោះ។
បន្ទាប់ពីបរាជ័យក្នុងការទូលថ្វាយព្រះមហាក្សត្រនរោត្តម សីហមុនី ឲ្យពន្យារពេលនៃការបង្កើតរដ្ឋសភាថ្មី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងបានលើកឡើងថា ការធ្វើបាតុកម្មលើកក្រោយៗប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅតាមបណ្ដាខេត្ត ហើយលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា លោក និងលោក កឹម សុខា អនុប្រធានបក្សនឹងធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីបង្កើនការដាក់សម្ពាធពីអន្តរជាតិលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា “យើងកំពុងតែរៀបផែនការ ដើម្បីប្រមូលអ្នកគំាទ្រឲ្យបន្តធ្វើបាតុកម្មដោយសន្ដិវិធីបន្តទៀត ហើយការបដិសេធមិនគោរពច្បាប់រដ្ឋដោយកម្លាំងមហាជនតាមសន្ដិវិធីក៏អាចត្រូវធ្វើដែរ ប្រសិនបើស្របច្បាប់”។ លោក សម រង្ស៊ី បានបន្ថែមថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងប្រើ “ទាំងវិធានការក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស” ដើម្បីជំរុញឲ្យមានកំណែទម្រង់នៃរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
លោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍បន្តថា “យើងមានអ្នកគាំទ្រទូទាំងពិភពលោក ហើយយើងនឹងស្នើឲ្យសហគមន៍ខ្មែរនានាឲ្យជួយបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្ដាប្រទេសទាំងនោះ ហើយលោក កឹម សុខា និងខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់នឹងធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសនៅប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយខាងមុខនេះ”។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា ទោះបីជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅមិនទាន់កំណត់កាលបរិច្ឆេទសម្រាប់ការធ្វើបាតុកម្មលើកក្រោយរបស់ខ្លួនក៏ដោយ ក៏ខ្លួនគិតថា បាតុកម្មលើកក្រោយនឹងមានការចូលរួមពីអ្នកគាំទ្រយ៉ាងច្រើន ដែលមិនអាចធ្វើឡើងនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកន្លែងដែលមហាបាតុកម្មលើកមុនៗត្រូវបានធ្វើឡើងបានឡើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “នឹងមានអ្នកគាំទ្រជាច្រើនចូលរួមនៅក្នុងបាតុកម្ម [លើកក្រោយៗ] ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា ទីធ្លានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យគឺមិនអាចផ្ទុកអ្នកគំាទ្របានឡើយសម្រាប់មហាបាតុកម្មលើកក្រោយៗនេះ។ យើងអាចរៀបចំបាតុកម្មនៅតាមបណ្ដាខេត្តនានាវិញ”។
លោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា គណបក្សប្រឆាំងនឹងរិះរកជម្រើសផ្សេងៗសម្រាប់ការស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ដើម្បីចូលរួមប្រជុំសភា ប៉ុន្តែវាតម្រូវឲ្យមានការធានាថា អំណាចរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាសម្រាប់អាណត្តិប្រាំឆ្នាំក្រោយនេះ នឹងត្រូវមានការចែករំលែកជាមួយគណបក្សប្រឆាំង។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ការទាមទារអប្បបរមា [របស់យើង] គឺថា យ៉ាងហោចណាស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគួរតែទទួលស្គាល់យើងថាជាអ្នកឈ្នះស្នើគ្នានៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិលើកក្រោយនេះ ហេតុដូច្នេះយើងអាចចែករំលែកការទទួលខុសត្រូវរបស់យើងជាមួយគ្នា ដោយមិនធ្វើឲ្យពួកគេស្របច្បាប់ និងអនុញ្ញាតឲ្យពួកគេធ្វើអ្វីៗអាក្រក់ៗដូចមុនទៀត”។ លោកបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ការផ្ដល់សិទ្ធិទាំងស្រុងនៅក្នុងរដ្ឋសភាមកឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជាសម្បទានមួយ ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអាចទទួលយកបាន។
លោក សុន ឆ័យ បានថ្លែងថា ការទទួលយកអ្វីមួយតិចតួចជាថ្នូរនឹងការធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាល ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអាចដឹកនាំប្រទេសតទៅមុខទៀតនោះ នឹងអាចធ្វើឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបានការរិះគន់ពីអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួន ប្រសិនបើទុកឲ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើការសម្រេចចិត្តអ្វីដោយខុសច្បាប់នៅអាណត្តិ៥ឆ្នាំក្រោយនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលនៅតែគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយរដ្ឋសភានៅតែធ្វើអ្វីៗតាមដែលលោក ហ៊ុន សែន ចង់ អ៊ីចឹងយើងមិនអាចធ្វើអ្វីៗបានឡើយ [ក្នុងនាមជាគណបក្សប្រឆាំង]។
នៅក្នុងកិច្ចចរចាចំនួនពីរលើកកាលពីសប្ដាហ៍មុន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានព្រមព្រៀងជាគោលការណ៍ដោយព្រមធ្វើកំណែទម្រង់គណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) ជាសម្បទានមួយដែលលោក សុន ឆ័យ និយាយថា មិនគ្រប់គ្រាន់នឹងធ្វើឲ្យអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមិនចង់បានអ្វីក្រៅពីឃើញលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ទទួលបានជ័យជម្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ ពេញចិត្តនោះទេ។
លោក សុន ឆ័យ បានថ្លែងបន្ថែមថា “គ្មានការព្រមព្រៀងពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលអាចផ្ដល់ក្ដីសង្ឃឹម និងទំនុកចិត្តដល់សាធារណជន [ ដែលថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងមានអំណាច ដើម្បីធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរឡើយ]។ ហេតុដូច្នេះខ្ញុំគិតថា យើងនឹងមិនចូលរួម [ក្នុងរដ្ឋាភិបាល] ឡើយ ប្រសិនបើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគ្មានអ្វីដែលអាចធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានក្ដីសង្ឃឹមនោះ។ យើង [នឹង] ទុកឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុង”។
លោក ព្រាប កុល នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា ទោះបីជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រហែលជាមិនមានឱកាសទទួលបានជ័យជម្នះនៅក្នុងការធ្វើឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាធ្វើកំណែទម្រង់នៅក្នុងកិច្ចចរចា ដោយធ្វើពហិការមិនចូលរួមសម័យប្រជុំសភាដំបូងក៏ដោយ ក៏ជំហរដ៏រឹងមាំរបស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលនៅតែធ្វើឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបានការគំាទ្របន្ថែមក្នុងចំណោមអ្នកគំាទ្ររបស់ខ្លួនដែរ។
លោក ព្រាប កុល បានថ្លែងថា “គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតែទទួលបានការគាំទ្រពីសមាជិករបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំង ហេតុដូច្នេះហើយគណបក្សនេះនឹងនៅតែមានទំនាក់ទំនងនយោបាយរបស់ខ្លួនជាមួយអ្នកគាំទ្រនៅតាមមូលដ្ឋាន ហើយនឹងបន្តប្រើប្រាស់ការធ្វើបាតុកម្មរបស់អ្នកគំាទ្រ ដើម្បីធ្វើឲ្យការទាមទាររបស់ខ្លួនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនិងមានឥទ្ធិពលលើរបៀបវារៈរបស់ខ្លួននៅពេលខាងមុខៗទៀត”។ លោកបានបន្ថែមថា កំណែទម្រង់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងទំនងជាមិនប្រែប្រួលឡើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “វាលំបាកណាស់នៅក្នុងការព្យាករណ៍ពីជំហររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងពេលឥឡូវ បន្ទាប់ពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបដិសេធមិនព្រមចូលរួមសម័យប្រជុំសភាដំបូងនៅក្នុងថ្ងៃនេះ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងធ្វើកំណែទម្រង់លើកមុនៗរបស់ខ្លួនខ្លះៗ ដើម្បីធ្វើឲ្យជីវិតនយោបាយរបស់ខ្លួនអាចរស់រាននៅក្នុងការបោះឆ្នោតអាណត្តិក្រោយ”។
លោកស្រី ជា វណ្ណាត អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យបានលើកឡើងថា ការគិតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលថា ធ្វើការជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅក្នុងរដ្ឋសភាអាចនឹងធ្វើឲ្យការបោះឆ្នោតលើកក្រោយៗបរាជ័យនោះ នឹងរារាំងមេដឹកនាំរបស់ខ្លួនមិនឲ្យទទួលបានអ្វីក្រៅតែពីអំណាចនៅក្នុងរដ្ឋសភាឡើយ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា វាហាក់បីដូចជា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាពិសេសអ្នកគំាទ្ររបស់ខ្លួនព្រួយបារម្ភជ្រុលពេលថា តើខ្លួននឹងត្រូវជ្រើសរើសឲ្យចូលជាសមាជិកនិងគ្រប់គ្រងយ៉ាងដូចម្ដេចដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា”។ លោកស្រី ជា វណ្ណាត បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “ពួកគេគួរតែមានទំនុកចិត្តនិងបន្តការងាររបស់ខ្លួនតទៅមុខទៀត ហើយទុកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋសម្រេចវាសនារបស់ខ្លួននៅអាណត្តិប្រាំឆ្នាំក្រោយ។ ពួកគេចាំបាច់ត្រូវតែចាប់ផ្ដើមដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្ម សំខាន់ និងចំាបាច់នៅក្នុងការចែករំលែកអំណាច”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង