លោក សុរិយា ស៊ូបេឌី ប្រេសិតអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបានបង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ កាលពីម្សិលមិញ ជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាបន្តជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មានភាពប្រសើរឡើង ខណៈអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់សក្ខីកម្មអវិជ្ចមានអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសនេះ។
កិច្ចសន្ទនារវាងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងប្រទេសពាក់ព័ន្ធបានប្រព្រឹត្តទៅក្រោយការធ្វើបទបង្ហាញរបស់លោក ស៊ូបេឌី កាលពីថ្ងៃអង្គារ ដែលអំឡុងពេលនោះលោកបានលើកឡើងថា កម្ពុជាកំពុងស្ថិតនៅចំផ្លូវបំបែកជុំវិញស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់ខ្លួន ហើយថា “អ្នកទាំងឡាយណាដែលធ្វើខុសនឹងប្រវត្តិសាស្ត្រនឹងត្រូវប្រវត្តិសាស្ត្រថ្កោលទោស”។
លោក ស៊ូបេឌី បានមានប្រសាសន៍ឆ្លើយតបទៅនឹងការអត្ថាធិប្បាយដែលធ្វើឡើងដោយប្រទេសជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សដែលបានចូលរួមថា “ក្នុងចំណោមអ្នកទាំងអស់គ្នា ភាគច្រើនបានសម្តែងក្តីព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពនៃប្រព័ន្ធតុលាការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្ញុំយល់ស្របជាមួយអ្នកទាំងអស់គ្នា ហេតុដូច្នេះហើយទើបខ្ញុំចាប់ផ្តើមការងាររបស់ខ្ញុំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា”។
ចិន ដែលស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសផ្តល់ជំនួយច្រើនបំផុតដល់កម្ពុជា បានប្រើពាក្យ ល្អៗអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ការអភិវឌ្ឍសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែ បានលើកឡើងថា ខ្លួនជឿថា កម្ពុជាគួរ “លើកស្ទួយការគោរពសិទ្ធិមនុស្សតាមរបៀបរបស់ខ្លួន ខណៈសហគមន៍អន្តរជាតិផ្តល់ជំនួយបចេ្ចកទេស”។
តំណាងប្រទេសចិនបានលើកឡើងបន្តថា រដ្ឋជាសមាជិកផ្សេងៗទៀតចាំបាច់ត្រូវគោរពសេចក្តីសម្រេចក្រោមអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា។
ការលើកឡើងនេះបានទទួលការសាទរពីគណៈប្រតិភូមកពីប្រទេសវៀតណាមដែលបានអបអរប្រទេសកម្ពុជា ចំពោះការ “បោះជំហានយ៉ាងរឹងមាំឆ្ពោះទៅរកការសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍសហស្សវត្សរ៍ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី” ព្រមទាំងការអនុម័តច្បាប់ផ្តន្ទាទោសការបដិសេធមិនទទួលស្គាល់របបប្រល័យពូជសាសន៍ដែលបានរងការរិះគន់ពីមជ្ឈដ្ឋានទូទៅ និងដែលទើបតែត្រូវបានអនុម័ត បន្ទាប់ពីសមាជិកសភាគណបក្សប្រឆាំងត្រូវរដ្ឋសភាដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនរបស់លោក ហ៊ុន សែន បណ្តេញចេញកាលពីដើមឆ្នាំនេះ។
ប្រទេសឡាវ ដែលជារដ្ឋឯកបក្សដូចប្រទេសចិន និងវៀតណាមដែរនោះ បានលើកឡើងថា ការងាររបស់លោក ស៊ូបេឌី គឺពុំមានភាពចាំាបាច់ទេ។
តំណាងប្រទេសនេះបានលើកឡើងថា “តាមទស្សនរបស់យើង ការត្រួតពិនិត្យជាសាកល និងជាទៀងទាត់ (Universal Periodic Review) គឺជាវេទិកាដ៏សមស្របតែមួយគត់សម្រាប់ការពិភាក្សាអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសណាមួយ”។
ជាការឆ្លើយតបចំពោះរបាយការណ៍របស់លោក ស៊ូបេឌី ស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប្រទេសបារាំង និងប្រទេស នូវែលសេឡង់ ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សដែលបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភថា សាលាក្តីខ្មែរក្រហម នឹងពុំមានលទ្ធភាពបញ្ចប់ការងាររបស់ខ្លួន ដោយសារតុលាការនេះកំពុងតែប្រឈមនឹងកង្វះហិរញ្ញវត្ថុយ៉ាងសម្បើម។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ គឺអំឡុងពិធីបើកមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក បាន គីមូន (Ban Ki-moon) អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបានធ្វើការអំពាវនាវជា សាធារណៈលើកទី២ក្នុងឆ្នាំនេះឲ្យរដ្ឋជាសមាជិកចេញមុខសន្យាផ្តល់មូលនិធិដល់សាលាក្តីឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម ដែលកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុនេះ។
លោកបានថ្លែងថា “ខ្ញុំសូមធ្វើការអំពាវនាវជាពិសេសតាងនាមឲ្យអង្គជំនុំជម្រះវិសមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា។ តុលាការនេះបានទទួលជោគជ័យសំខាន់ៗ ក៏ប៉ុន្តែ កំពុងប្រឈមនឹងកង្វះមូលនិធិរុំារ៉ៃយ៉ាងខ្លាំង ហើយឥឡូវនេះ លទ្ធភាពនៃការរស់រានរបស់សាលាក្តីនេះកំពុងស្ថិតក្នុងក្តីមន្ទិល។ បញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ នឹងបង្កជាគ្រោះមហន្តរាយសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាដែលបានរង់ចាំទទួលយុត្តិធម៌អស់រយៈពេលយ៉ាងយូរមកហើយនោះ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីឲ្យសំណុំរឿងទាំងអស់បានឆ្លងកាត់ការជំនុំជម្រះ”។
ការពណ៌នាអវិជ្ជមានបំផុតអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺធ្វើឡើងដោយអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ដែលភាគច្រើនបានចោទប្រកាន់អំពីការក្តោបក្តាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងដៃគណបក្សប្រជាជនរបស់លោក ហ៊ុន សែន ហើយបានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលចំពោះបរាជ័យក្នុងការអនុវត្តអនុសាសន៍របស់លោក ស៊ូបេឌី អំឡុងអាណត្តិរយៈពេលបួនឆ្នាំរបស់លោកក្នុងនាមជាអ្នកធ្វើរបាយការណ៍ពិសេស។
លោក នីកូឡាស អាហ្គោស្ទីនី (Nicolas Agostini) ដែលតំណាងឲ្យសហព័ន្ធអន្តរជាតិដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស បានលើកឡើងថា “ កង្វះតុលាការឯករាជ្យធ្វើឲ្យមានភាពងាយស្រួលក្នុងការផ្តោតគោលដៅលើក្រុមអ្នករិះគន់ ខណៈនិទណ្ឌភាពមានភាពរាលដាល”។ តំណាងអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិក៏បានលើកឡើងផងដែរថា កំណែទម្រង់តុលាការគួរតែជាអាទិភាពកំពូលរបស់លោក ស៊ូបេឌី ប្រសិនបើមានការបន្តអាណត្តិរបស់លោក ដែលអង្គការសិទ្ធិមនុស្សនានាបានលើកឡើងថា គួរតែបន្តពីរឆ្នាំទៀត៕
ប្រែសម្រួលដោយ កង សុធា