បុរសវ័យកណ្តាលមួយក្រុមដែលពាក់ម៉ាស់ពេទ្យ ប្រដាប់ដោយដំបងឈើនិងដំបងឆក់ បានសម្រុកមករកពួកយើង។ អំពូលភ្លើងទាំងអស់នៅតាមផ្លូវជុំវិញវត្តភ្នំត្រូវបានពន្លត់ ងងឹតឈឹង។ ច្បាស់ណាស់ថា ការធ្វើបែបនេះគឺជាការត្រៀមសម្រាប់ការវាយប្រហារមួយដែលជិតកើតមានឡើង។
បុរសពាក់ម៉ាស់ទាំងនោះ ដែលភាគច្រើនស្លៀកខោជើងវែងធម្មតា ពាក់អាវកឹបឡេវដៃវែងនិងពាក់គ្រឿងអលង្ការ បានចាប់ផ្តើមរត់សំដៅមកពួកយើងទាំងកំហឹង។ បុរសមួយក្រុមមានគ្នាប្រហែល១៥នាក់បានរត់សំដៅមករកខ្ញុំនិងអ្នកកាសែតដូចគ្នាម្នាក់ទៀត។
ច្បាស់ណាស់ថាបុរសទាំងនោះសំដៅវាយប្រហារមនុស្សគ្រប់គ្នាដែលចូលរួម ឬឃ្លាំមើលការតវ៉ាអហិង្សានៅវត្តភ្នំ កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ។ វាក៏ច្បាស់ដែរថា មន្ត្រីប៉ូលិសនិងកងរាជអាវុធហត្ថជាច្រើននៅក្បែរនោះនឹងមិនបញ្ឈប់ការវាយប្រហារនេះឡើយ។ ជាក់ស្តែងប៉ូលិសនៅវត្តភ្នំគឺជាអ្នកជួយសម្រួល ហើយទំនងជាបានឃុបឃិតគ្នាជាមួយក្រុមបុរសដែលបានហ៊ុមព័ទ្ធពួកយើង។
បុរសពាក់ម៉ាស់ទាំងនោះបានស្រែកគំហក ហើយយកដំបងឆក់សហការីរបស់ខ្ញុំជាច្រើនដង។ មន្ត្រីប៉ូលិសស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានម្នាក់ដែលដើរមកជាមួយបុរសទាំងនេះ បានកញ្ឆក់យកម៉ាសីុនថតរបស់សហការីខ្ញុំ។ខ្ញុំបានបង្ហាញប័ណ្ណព័ត៌មានរបស់ខ្ញុំ ដែលបញ្ជាក់ថាខ្ញុំជាអ្នកកាសែត។ ពួកគេបានប្រើដំបងឆក់។
សហការីរបស់ខ្ញុំបានរត់ បន្ទាប់ពីស្រែកដោយសារត្រូវដំបងឆក់រាងកាយប៉ុន្មានដង។ ខ្ញុំបានងាកមុខដើរចេញ។ពេលនោះបុរសម្នាក់ក្នុងចំណោមបុរសពាក់ម៉ាស់ទាំងនេះបានឆក់ខ្ញុំពីក្រោយខ្នង ខណៈពេលខ្ញុំកំពុងព្យាយាមចាកចេញ វាពិតជាកំសាកណាស់ ។
ខ្ញុំឈឺ ហើយខ្ញុំក៏ស្រែកឡើង។របួសរបស់ខ្ញុំមិនធំដុំទេ ហើយក៏មិនឈឺចុកចាប់អីខ្លាំងដែរ បន្ទាប់ពីការឆក់លើកដំបូង ហើយវាមិនអាចប្រៀបធៀបទៅនឹងរបួសដែលអ្នកផ្សេងៗទៀតទទួលរងនៅយប់នោះបានទេ។
អ្នកឃ្លាំមើលស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងសកម្មជនប្រឆាំងការបណ្តេញចេញមួយចំនួនដែលធ្វើការតវ៉ាដោយអហិង្សា ត្រូវបានបុរសពាក់ម៉ាស់មួយក្រុមផ្សេងទៀតនៅប៉ែកម្ខាងទៀតនៃវត្តភ្នំជិតការិយាល័យអគ្គិសនីកម្ពុជា វាយប្រហារ។
ស្ត្រីបីនាក់ ដោយពីរនាក់ក្នុងចំណោមនោះជាស្ត្រីចំណាស់ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតដើម្បីទទួលការព្យាបាល។ស្ត្រីម្នាក់បានរងរបួសត្រង់ថ្ងាសលើភ្នែកបន្តិចដោយសារថ្មមួយដុំធំដែលបុរសម្នាក់ក្នុងចំណោមបុរសទាំងនោះបានគប់។ស្ត្រីម្នាក់ទៀតដែលមានវ័យខ្ទង់៧០ឆ្នាំបានរងរបួសត្រង់ដើមទ្រូងដោយសារថ្មមួយដុំ។ស្ត្រីទី៣ត្រូវបានរុញផ្ទុបទៅនឹងដី ហើយទាត់ធាក់ធ្វើឲ្យក្បាលរបស់គាត់បែកចេញឈាមត្រូវដេររជាច្រើនថ្នេរ។
អ្នកកាសែត និងអ្នកឃ្លាំមើលស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សចំនួនប្រាំពីរនាក់បានរងរបួសស្រាលជាងនេះ រួមទាំងសហការីរបស់ខ្ញុំដែលត្រូវរបួសកញ្ចឹងកដោយសារថ្មមួយដុំផងដែរ បន្ទាប់ពីគាត់ត្រូវបានបុរសម្នាក់ក្នុងចំណោមបុរសពាក់ម៉ាស់ឆក់។អ្នកកាសែតអន្តរជាតិម្នាក់ទៀតត្រូវបានវាយនឹងដំបងឈើចំកនិងខ្នង ហើយបន្ទាប់មកត្រូវបានគេឆក់បន្ថែមទៀត។នាងក៏បានបែរខ្នងដាក់បុរសដែលបានវាយប្រហារនាងដែរ។
គណៈកម្មាធិការដើម្បីការពារអ្នកកាសែត (Committee to Protect Journalists) ជាអង្គការមួយមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងទីក្រុងញូវយ៉ក ក្លឹបសារព័ត៌មានបរទេសមួយចំនួន ព្រមទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត បានថ្កោលទោសចំពោះការវាយប្រហារនេះ។
មន្ត្រីខណ្ឌដូនពេញបានបដិសេធថា ខ្លួនមិនបានឃុបឃិតគ្នានៅក្នុងហេតុការណ៍វាយប្រហារនេះទេ ប៉ុន្តែអ្នកកាសែតខេមបូឌា ដេលី ម្នាក់បានឃើញរថយន្តដឹកទំនិញមួយគ្រឿងដឹកបុរសពាក់ម៉ាស់ប្រដាប់ដោយដំបងចេញពីច្រកទ្វារសាលាខណ្ឌដូនពេញនៅម៉ោង១១និង៤៥នាទីយប់ថ្ងៃកើតហេតុ។ រថយន្តនេះបានមកទទួលបុរសពាក់ម៉ាស់ទាំងនេះដែលចេញពីតាមដើមឈើនៅចំណុចវត្តភ្នំ ហើយដឹកពួកគេទៅសាលាខណ្ឌវិញ។
ជាយូរមកហើយដែលអ្នកតវ៉ាអហិង្សាបានក្លាយជាគោលដៅនៃការបង្ក្រាបពីសំណាក់ប៉ូលិសប្រដាប់អាវុធ ហើយនោះប្រហែលជាអាចពន្យល់បានពីមូលហេតុគ្មានអ្នកកាសែត ឬសកម្មជនណាម្នាក់ដែលបានរងរបួសនៅក្នុងហេតុការណ៍វាយប្រហារនៅវត្តភ្នំកាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យសប្តាហ៍កន្លងទៅដាក់ពាក្យបណ្តឹងទាក់ទិននឹងការវាយប្រហារដោយបុរសពាក់ម៉ាស់ទាំងនេះ។ ប៉ុន្តែនៅពេលគ្មានពាក្យបណ្តឹង ក៏គ្មានបទល្មើសត្រូវស៊ើបអង្កេតដែរ។
កាលពីរសៀលថ្ងៃអង្គារ ខ្ញុំបានទៅអធិការដ្ឋាននគរបាលខណ្ឌដូនពេញដើម្បីដាក់ពាក្យប្តឹងបុរសពាក់ម៉ាស់ដែលបានវាយខ្ញុំនឹងដំបងឆក់។ មន្ត្រីប៉ូលិសម្នាក់នៅទីនោះបាននិយាយថា ពាក្យបណ្តឹងត្រូវដាក់នៅកន្លែងកើតមានការវាយប្រហារនេះ។ខ្ញុំបានទៅប៉ុស្តិ៍នគរបាលសង្កាត់វត្តភ្នំ ពេលនោះមនុស្សពីរនាក់កំពុងដេក ម្នាក់កំពុងមើលកីឡាប្រដាល់ ហើយក្នុងចំណោមពួកគេគ្មាននរណាម្នាក់ស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋាន ឬមានអ្វីសម្រាប់សម្គាល់ខ្លួនឡើយ។
ប៉ូលិសដែលកំពុងមើលទូរទស្សន៍បានសួរថា តើមានរឿងអីកើតឡើងចំពោះខ្ញុំ? តើខ្ញុំមានបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិអ្វីទេ? បន្ទាប់មកប៉ូលិសនោះក៏ចេញទៅក្រៅដើម្បីទូរស័ព្ទ។ គាត់បាននិយាយថា “បទៅរកនគរបាលទេសចរទៅ” បន្ទាប់ពីគាត់ទូរស័ព្ទរួច។ការវាយប្រហារនេះបានកើតឡើងនៅចម្ងាយតែពីរបីរយម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីប៉ុស្តិ៍រដ្ឋបាលរបស់គាត់ ដូច្នេះខ្ញុំក៏ប្រាប់គាត់ថា ខ្ញុំចង់ដាក់ពាក្យបណ្តឹងនៅកន្លែងរបស់គាត់។គាត់បាននិយាយថា “ ទេ អ្នកឯងត្រូវតែទៅជួបនគរទេសចរ” ដោយលើកឡើងថា ការិយាល័យនគរបាលអន្តោប្រវេសន៍ស្ថិតនៅជិតអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ។គាត់បាននិយាយថា “ ពួកគេដោះស្រាយរឿងជនបរទេស។នគរបាលអន្តោប្រវេសន៍អាចបញ្ជូនពាក្យបណ្តឹងរបស់អ្នកឯងទៅតុលាការបាន”។
ដោយទទូចថា ខ្ញុំចង់ដាក់ពាក្យបណ្ដឹងនៅប៉ុស្តិ៍នគរបាលសង្កាត់នៅក្នុងតំបន់ដែលកើតមានការវាយប្រហារនេះ ខ្ញុំបានសួរថា តើមានច្បាប់ជំទាស់នឹងការដាក់ពាក្យបណ្ដឹងបែបនេះទេ។ នគរបាលដែលបានក្រោកឡើង ហើយចាកចេញពីប៉ុស្តិ៍នគរបាលឡើងជិះម៉ូតូបាននិយាយថា “ទេ វាមិនខុសច្បាប់ទេ។ ប៉ុន្តែអ្នកឯងត្រូវតែទៅជួបនគរបាលអន្តោប្រវេសន៍”។ នៅមុនពេលចាកចេញ មន្ត្រីនគរបាលរូបនោះបានអះអាងថា វាជា “សិទ្ធិ” និង “សេរីភាព” របស់គាត់ក្នុងការមិនប្រាប់ឈ្មោះ ឬឋានន្តរស័ក្ដិរបស់ខ្លួន។
ខ្ញុំក៏បានវិលត្រឡប់ទៅអធិការដ្ឋាននគរបាលខណ្ឌដូនពេញវិញ។ នគរបាលម្នាក់និយាយថា អ្នកគ្រប់គ្នាជាប់រវល់ធ្វើការនៅរដ្ឋសភា។ពេលសួរឈ្មោះ និងឋានន្តរស័ក្តិរបស់គាត់ គាត់ក៏ឆ្លើយដែរថា វាជា “សេរីភាព” របស់គាត់ក្នុងការមិនប្រាប់ឈ្មោះ ឬឋានន្តរស័ក្ដិរបស់ខ្លួន។ គាត់និយាយថា ស្អែកចាំមកទៀត។
ខ្ញុំបានត្រឡប់ទៅវិញនៅថ្ងៃបន្ទាប់ គឺនៅម៉ោងជាង៨ព្រឹក។ បន្ទាប់ពីរង់ចាំ អស់រយៈពេលមួយម៉ោង លោក ប៊ុន ថែល នាយរងការិយាល័យនគរបាលព្រហ្មទណ្ឌខណ្ឌដូនពេញ បានទៅដល់ដើម្បីធ្វើការសាកសួរ។ ខ្ញុំបានបង្ហាញរូបថត ដែលសហការីរបស់ខ្ញុំបានថតផ្ដិតយកស្នាមក្រហមជាំនៅលើខ្នងរបស់ខ្ញុំ បន្ទាប់ពីបុរសពាក់ម៉ាស់បានឆក់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំក៏មានវីដេអូឃ្លីបខ្លីមួយបង្ហាញពីសកម្មភាពវាយប្រហារនោះដែរ។
នៅក្នុងវីដេអូនោះ បុរសម្នាក់ស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋាននគរបាលពណ៌អាចម៍សេះ ដែលមានស្លាកសម្គាល់ខ្លួននៅស្មាខាងស្ដាំ និងមានកាន់អាយកូម បានដើរតាមសហការីរបស់ខ្ញុំ ហើយខ្ញុំក៏ត្រូវបានក្រុមបុរសពាក់ម៉ាស់ឆក់។
ទោះបីជាវីដេអូនោះបង្ហាញពីសកម្មភាពឆក់ និងមន្ត្រីនគរបាលឯកសណ្ឋានម្នាក់មានវត្តមាននៅកន្លែងនោះយ៉ាងណាក្តី ក៏នគរបាលខណ្ឌដូនពេញ និយាយថា គុណភាពនៃវីដេអូនោះមិនល្អទេ។ ហើយពួកគេមើលនគរបាលម្នាក់នៅក្នុងរូបភាពនោះមិនឃើញទេ។ ខ្ញុំបានចាក់វីដេអូនោះឡើងវិញប៉ុន្មានដង ហើយនគរបាលដែលមើលវីដេអូនោះនៅតែមើលមិនឃើញមន្ត្រីនគរបាលដែលយើងអាចមើលឃើញច្បាស់នៅលើអេក្រង់។ នៅមុនពេលថ្ងៃត្រង់បន្តិច ខ្ញុំបានឆ្លើយរាល់សំណួរទាំងអស់ បានសរសេរពាក្យបណ្ដឹង និងផ្ដិតមេដៃលើពាក្យបណ្ដឹងនោះ។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ លោក ព្រាប បុរី អធិការរងខណ្ឌដូនពេញ បានមានប្រសាសន៍ថា ពាក្យបណ្ដឹងនេះត្រូវបានបញ្ជូនទៅថ្នាក់លើរបស់លោកហើយ ហើយថា លោកកំពុងរង់ចាំបទបញ្ជាឲ្យស៊ើបអង្កេតករណីវាយប្រហារនៅវត្តភ្នំនេះ។ ពេលទាក់ទងបានកាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក ព្រាប បុរី បានមានប្រសាសន៍ថា លោកនៅមិនទាន់ដឹងថា តើពាក្យបណ្ដឹងនេះនឹងត្រូវស៊ើបអង្កេតឬយ៉ាងណាទេ ប៉ុន្តែលោកប្រាកដថា វាកំពុងតែដំណើរការ។
ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ បានបកស្រាយតិចតួចថា កូនចៅរបស់លោកទំនងជាមិនដឹងរឿងនេះទេ។
លោក ខៀវ សុភ័គ បានមានប្រសាសន៍ថា “ប្រសិនបើអ្នកឯងជាជនបរទេស អ្នកឯងអាចទៅរកនគរបាលប៉ុស្តិ៍ នគរបាលខណ្ឌ នគរបាលអន្តោប្រវេសន៍បាន វាមិនបញ្ហាទេ។ គ្រប់កន្លែងនគរបាលទាំងអស់ពួកគេត្រូវតែទទួលពាក្យបណ្ដឹងរបស់អ្នកឯង”។
ពេលសាកសួរថា តើក្រសួងមហាផ្ទៃកំពុងស៊ើបអង្កេតករណីវាយប្រហារនៅវត្តភ្នំ ឬយ៉ាងណានោះ ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ខៀវ សុភ័គ បានមានប្រសាសន៍ថា ទំនងជាអត់ទេ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការតវ៉ានៅវត្តភ្នំ គ្មានច្បាប់អនុញ្ញាតទេ ហើយថា អ្នកកាសែតមិនគួរចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ណាមួយដែលគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាតឡើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកតវ៉ាទាំងនេះ “គួរតែជាប់ខ្នោះ ប្រសិនបើពួកគេគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាតទេនោះ”។ លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា អ្នកកាសែតក៏ត្រូវសុំច្បាប់អនុញ្ញាតដោយផ្ទាល់ពីអាជ្ញាធរដែរ មុនពេលពួកគេអាចទៅកន្លែងណាមួយ។
លោក ខៀវ សុភ័គ បានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកកាសែត “គួរតែប្រាប់ខ្ញុំពីកន្លែងដែលអស់លោកត្រូវទៅ ទៅយូរប៉ុណ្ណា នៅពេលណា និងទៅកន្លែងណា។ សេរីភាពត្រូវតែនៅក្រោមច្បាប់។ នៅក្រៅច្បាប់អ្នកឯងគ្មានសេរីភាពទេ។ ពួកគេរងរបួសដោយសារតែពួកគេគ្មានច្បាប់ការពារខ្លួន”៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ ឃួន ណារីម)
ប្រែសម្រួលដោយ តែម សុខុម