កាលពីម្សិលមិញ លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានរិះគន់លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងចំពោះការចាកចេញទៅបរទេសនៅសប្តាហ៍នេះ ដើម្បីធ្វើឲ្យគេលែងមានជំនឿលើរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សតែមួយរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដោយបានលើកឡើងថា លោក សម រង្ស៊ី គួរតែស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសដើម្បីចរចារកវិធីដោះស្រាយការជាប់គាំងផ្នែកនយោបាយនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
ថ្លែងនៅឯពិធីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីអបអរសាទរកងកម្លាំងសន្តិសុខចំពោះការជួយសម្រួលដល់យុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតរយៈពេលមួយខែកាលពីខែកក្កដា និងជួយដោះស្រាយការតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់រយៈពេលពីរខែរបស់គបក្សប្រឆាំងនោះ លោក ស ខេង លើកឡើងថា ការចាកចេញក្រៅប្រទេសរបស់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនេះ មិនបង្ហាញពីឆន្ទៈស្មោះត្រង់ចង់បានកិច្ចព្រមព្រៀងលើភាពទាល់ច្រកផ្នែកនយោបាយនេះទេ។
លោក ស ខេង បានប្រាប់នគរបាលដែលមកជួបជុំគ្នាចំនួន៣.០០០នាក់ថា “ យើងមិនអាចហាមឃាត់គាត់បានទេ ហើយវាជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់គាត់ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំជឿថា វិធីល្អបំផុតនោះគឺមិនត្រូវចេញទៅស្រែកនៅក្រៅប្រទេសទេ ប៉ុន្តែ គួរតែអង្គុយនៅតុចរចាជាមួយគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ និងទទួលស្គាល់អ្វីដែលត្រឹមត្រូវ”។
កាលពីយប់ថ្ងៃច័ន្ទ លោក សម រង្ស៊ី បានចេញដំណើរទៅទីក្រុងឡុងដ៍ ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលរដ្ឋាភិបាលបរទេសឲ្យបញ្ឈប់ទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន រហូតដល់មានកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើពហិការកិច្ចប្រជុំរដ្ឋសភាលើកដំបូងកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ដើម្បីតវ៉ានឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា។
លោក ស ខេង បានមានប្រសាសន៍ថា នៅពេលថ្មីៗនេះ លោកបានព្យាយាមធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយលោក សម រង្ស៊ី បន្ទាប់ពីលោកបានទទួលការហៅទូរស័ព្ទពីមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះស្នើសុំឲ្យមានកិច្ចប្រជុំ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា លោក សម រង្ស៊ី បានស្នើថា ប្រសិនបើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលស្គាល់ថា គណបក្សទាំងពីរឈ្នះឆ្នោត គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងចូលរួមកិច្ចប្រជុំសភា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងបានផ្តល់តំណែងអនុប្រធានរដ្ឋសភាឲ្យលោក សម រង្ស៊ី និងផ្តល់តំណែងជាប្រធានគណៈកម្មការចំនួនបួន និងអនុប្រធានគណៈកម្មការចំនួនប្រាំ”។ លោកបានបន្ថែមថា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះបាននិយាយថា ការផ្តល់ឲ្យប៉ុណ្ណឹងមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។ យោងតាមលោក ស ខេង បានឲ្យដឹងថា ផ្ទុយទៅវិញលោក សម រង្ស៊ី បានមានប្រសាសន៍ថា លោកធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសរយៈពេល១០ថ្ងៃ ហើយឲ្យមេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទាក់ទងទៅលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រសិនបើពួកគេចង់សម្របសម្រួល ឬបន្តការចរចាថែមទៀតនោះ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានច្រានចោលម្តងហើយម្តងទៀតនូវការដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាយល់ព្រមផ្តល់តំណែងជាប្រធានគណៈកម្មការចំនួនបួន និងតំណែងអនុប្រធានរដ្ឋសភា ហើយបានទាមទារគ្រប់គ្រងរដ្ឋសភាជាច្រើនទៀត មុនពេលពួកគេយល់ព្រមទទួលយកអាសនៈរបស់ខ្លួន។ បើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបានប្រធានគណៈកម្មការចំនួនប្រាំមួយ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានអំណាចធ្វើឲ្យជាប់គាំងដល់គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍របស់រដ្ឋសភាដែលមានសមាសភាពប្រធានរដ្ឋសភា អនុប្រធានរដ្ឋសភាទាំងពីររូប និងប្រធានគណៈកម្មការរដ្ឋសភាទាំងប្រាំបួន។
គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា និងគណៈកម្មការផ្សេងទៀត ដែលជាអ្នកកំណត់របៀបវារៈរបស់រដ្ឋសភា បានដកតំណែងសមាជិកសភានិងអភ័យឯកសិទ្ធិរបស់គណបក្សប្រឆាំងចំនួន២៩រូប ពីរខែមុនការបោះឆ្នោតជាតិ កាលពីខែកក្កដា។ មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងបាននិយាយថា ពួកគេមិនចង់ចូលរួមរដ្ឋសភា ព្រោះពួកគេគ្មានសិទ្ធិជំទាស់នឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកាន់អំណាចជាយូរមកហើយនេះទេ។
លោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងបានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវស្វែងរកការគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេស ពីព្រោះលោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងមិនចរចាទៀតឡើយ។ លោក សុន ឆ័យ បានមានប្រសាសន៍ថា “លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសតាមទូរទស្សន៍រដ្ឋថា យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវស្បថចូលកាន់តំណែងជាសមាជិកសភា មុនពេលយើ់ងចរចា ហើយថា លោកនឹងមិនផ្តល់អ្វីថ្មីទៅឲ្យគណបក្សប្រឆាំងទេ ហើយរឿងនេះមិនអាចទទួលយកបានឡើយ”។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ដោយសារតែលក្ខខណ្ឌទាំងនេះ មិនមានឱកាសល្អសម្រាប់ការចរចានៅពេលអនាគតទេ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាប្រធានគណបក្សរបស់យើងទៅស្វែងរកការគាំទ្រពីកៅប្រទេស”។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានមានប្រសាសន៍ថា លោក ស្វាគមន៍គណបក្សកាន់អំណាច បើចង់ចាប់ផ្តើមការចរចាឡើងវិញ ដោយលោកលើកឡើងថា មិនចាំបាច់ត្រូវការវត្តមានរបស់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅក្នុងប្រទេសសម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចាប់ផ្តើមចរចាឡើងវិញនោះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងមានក្រុមការងាររបស់យើងនៅក្នុងប្រទេស ដើម្បីរង់ចាំការឆ្លើយតបពី គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដូច្នេះប្រសិនបើពួកគេចង់ចរចាពួកគេអាចចរចាបាន”។ លោកបានបន្ថែមថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏ស្នើសុំឲ្យមានការ ចរចាជាសាធារណៈផងដែរពេលនេះ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំចង់ឲ្យមានការចរចាជាសាធារណៈឲ្យប្រជាជនអាចឃើញ ដើម្បីកុំឲ្យបន្ទោសទៅលើនរណាម្នាក់។ បទពិសោធរបស់ខ្ញុំពីមុន គឺថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនចង់ធ្វើអ្វីជាសាធារណៈទេ ប៉ុន្តែ នេះគឺជាវប្បធម៌ថ្មីដែលយើងចង់ឃើញ”។
លោកស្រី ជា វណ្ណាត អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យបានឲ្យដឹងថា “ប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជឿជាក់លើការគាំទ្រពីប្រជាជននោះ គណបក្សនេះគួរតែពិចារណាទទួលយកភាពជាដៃគូណាមួយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីធ្វើឲ្យការដឹកនាំប្រទេសមានគណបក្សចម្រុះ។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ គ្រាន់តែព្រមព្រៀង ហើយចាប់ផ្តើមពីពេលនោះទៅ។ គណបក្សប្រឆាំងគួរតែងាកទៅរកស្ថាប័នក្នុងស្រុកដែលមានស្រាប់ ដើម្បីពង្រឹងស្ថាប័នទាំងនោះ ហើយត្រូវតែប្រើប្រាស់ស្ថាប័នមួយដើម្បីពង្រឹងស្ថាប័ននោះ។ ដើម្បីធ្វើឲ្យមានអភិបាលកិច្ច ប្រជាធិបតេយ្យត្រូវចំណាយពេលយូរ វាមិនអាចធ្វើបានក្នុងរយៈពេលមួយយប់នោះទេ យើងត្រូវការការតស៊ូ ការអត់ធ្មត់ និងការប្រុងប្រយ័ត្នជាច្រើនទៀត ដើម្បីកសាងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ”។
នៅឯពិធីកាលពីម្សិលមិញនេះ លោក ស ខេង ក៏បានចែកប័ណ្ណសរសើរ រួមជាមួយនឹងថវិកាចំនួន១០០.០០០រៀលទៅឲ្យមន្ត្រីនគរបាលចំនួន៣.០០០នាក់ ចំពោះការងាររបស់ពួកគេក្នុងពេលបោះឆ្នោត ហើយបានប្រកាសថា នគរបាលនឹងចាប់ផ្តើមបើកប្រាក់ខែរបស់ខ្លួនដោយផ្ទាល់ពីគណនីធនាគារផ្ទាល់ខ្លួន។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការបើកប្រាក់ខែដោយផ្ទាល់ឲ្យមន្ត្រីនគរបាល ជំនួសឲ្យការបើកសរុបរួមគ្នាទៅឲ្យមេៗនគរបាលនោះ អាចរារាំងមិនឲ្យមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កាត់យកប្រាក់ខែរបស់មន្ត្រីក្រោមឱវាទ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន។
លោក ស ខេង បានមានប្រសាសន៍ថា “ប្រសិនបើយើងបើកប្រាក់ខែសរុបទាំងអស់ ខ្ញុំជឿថា មានការលួចបន្លំទាំងប្រាក់ខែតិច និងប្រាក់ខែច្រើន ដូច្នេះនេះគឺជាការកែទម្រង់ដ៏ធំមួយ”។ លោកបានបន្ថែមថា ក្រសួងមហាផ្ទៃកំពុងចរចាជាមួយធនាគារ អេអិនហ្សិត រ៉ូយ៉ាល់ ដើម្បីដាក់ម៉ាស៊ីន អេធីអិម នៅមុខអធិការដ្ឋាននគរបាលខេត្ត ក្រុងទាំងអស់ជួយសម្រួលដល់ការបើកប្រាក់ខែដើម្បីកុំឲ្យមានការកាត់យកដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីមេៗឡើយ៕
ប្រែសម្រួលដោយ មូល គឹមហឿន