កាលពីម្សិលមិញ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីប្រកាសមួយ ដោយមិនបានបញ្ជាក់ពីការតាំងចិត្តរបស់ខ្លួនឲ្យបានច្បាស់ឡើយនៅក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត ដែលអ្នកឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតបានរិះគន់ថា បានធ្វើឲ្យអ្នកបោះឆ្នោតមានការមិនទុកចិត្តចំពោះលទ្ធផលផ្លូវការនៃការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដានោះ។
នៅក្នុង “សេចក្ដីប្រកាសរបស់ខ្លួនស្ដីអំពីកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតដែលនឹងត្រូវធ្វើឡើងក្នុងពេលឆាប់ៗ” គណបក្សកាន់អំណាចបានលើកឡើងថា ខ្លួននឹងស្នើឲ្យមានការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ស្នើឲ្យមានការបង្កើតក្របខណ្ឌច្បាប់បន្ថែម ពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោតដោយធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថ្មី ហើយ “នៅតែរក្សាជំហរបើកចំហរបស់ខ្លួន និងសិក្សាពីអនុសាសន៍ទាំងនៅក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោត”។
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប.) ដែលសមាសភាពរបស់ខ្លួនត្រូវបានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាមទារឲ្យមានការកែទម្រង់នោះ មិនត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសនេះឡើយ។ សេចក្ដីប្រកាសរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាត្រូវបានធ្វើឡើង ខណៈការចរចាដើម្បីទម្លាយភាពជាប់គាំងផ្នែកនយោបាយរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានផ្អាក បន្ទាប់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានសម្រេចបើកសម័យប្រជុំសភាឯកបក្សដំបូង ហើយបោះឆ្នោតជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាលថ្មីដែលមាននាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាអ្នកដឹកនាំ។
នៅពេលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនអាចដោះស្រាយជម្លោះរបស់ខ្លួនជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបាននោះ លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រឆាំងបានមានប្រសាសន៍ថា កំណែទម្រង់ណាមួយធ្វើឡើងដោយគណបក្សកាន់តែម្នាក់ឯងនោះនឹង “មិនមានន័យអ្វីឡើយសម្រាប់អ្នកបោះឆ្នោត និងប្រជាពលរដ្ឋ” ។លោកបានលើកឡើងបន្តថា សេចក្តីប្រកាសរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានេះ គឺដើម្បី “បោកបញ្ឆោត” ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យគិតថា គណបក្សកាន់អំណាចបានធ្វើកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅរួចហើយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ប្រសិនបើពួកអស់លោកពិតជាចង់ធ្វើកំណែទម្រង់មែននោះ ពួកអស់លោកគួរតែយល់ព្រមចំពោះសំណើរបស់យើង ដែលស្នើសុំឲ្យស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់អ្នកបោះឆ្នោត និងធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពអំណាចនៅក្នុងរដ្ឋសភា”។ លោកបានថ្លែងបែបនេះដោយសំដៅទៅលើការទាមទាររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលស្នើឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតពីភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោត និងទាមទារធ្វើជាប្រធានរដ្ឋសភា ដែលខ្លួនកំពុងតែធ្វើពហិការនោះ។
លោកស្រី ឡូរ៉ា ថនតុន (Laura Thornton) នាយិកាប្រចាំប្រទេសកម្ពុជានៃវិទ្យាស្ថានជាតិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិកបានមានប្រសាសន៍ថា នៅពេលជំហានឆ្ពោះទៅរកកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតណាមួយត្រូវបានស្វាគមន៍នោះ ផែនការច្បាស់លាស់បន្ថែមចាំបាច់ត្រូវតែមានមុនពេលកិច្ចពិភាក្សាដ៏មានអត្ថន័យអាចចាប់ផ្ដើម។
លោកស្រី ថនតុន បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា “ព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមចាំបាច់ត្រូវតែមាននៅក្នុងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត ដែលពួកគេនឹងបង្កើតឡើង ពីព្រោះធ្លាប់មានអនុសាសន៍ជាក់លាក់កាលពីជាងមួយទសវត្សរ៍មកហើយ ដែលពួកគេមិនបានអនុវត្ត។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “វានឹងមានភាពប្រសើរ ប្រសិនបើពួកគេយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះអនុសាសន៍មួយក្នុងចំណោមអនុសាសន៍ទាំងនេះដែលពួកគេនឹងយកមកអនុវត្ត”។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា(ខុមហ្វ្រែល) បានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំគិតថា សេចក្ដីប្រកាសរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា យ៉ាងហោចណាស់បានបង្ហាញឲ្យឃើញពីចំណុចចាប់ផ្ដើមសម្រាប់កិច្ចចរចាលើកក្រោយៗដែរ។ ការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត នឹងក្លាយទៅជាបញ្ហាមួយដ៏សំខាន់នៃការទាមទារឲ្យមានកំណែទម្រង់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ”។
លោកមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំគិតថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគួរតែសម្រុះសម្រួលគ្នាជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិសម្រាប់កិច្ចចរចានយោបាយលើកក្រោយៗ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិគួរតែទទួលបានអំណាចគ្រប់គ្រាន់ក្នុងរដ្ឋសភា ពោលគឺមានអំណាចស្មើគ្នាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយយកតួនាទីនេះទៅប្រើដើម្បីធ្វើឲ្យមានការអនុវត្តកំណែទម្រង់”។ លោកបានបន្ថែមថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក៏ធ្លាប់បានសន្យាធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតដែរ បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ២០០៣ និងឆ្នាំ២០០៨ ដែលមានចន្លោះខ្វះខាត។ លោកបានបន្តថា “ការសន្យាគឺវា [ល្អណាស់] នៅលើក្រដាស ប៉ុន្តែ សកម្មភាពអនុវត្តជាក់ស្តែងវិញ មិនដូច្នោះឡើយ”៕
ប្រែសម្រួលដោយ ស៊ា ស៊ុយឈាង