យោងតាមជំនួយការលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជំរុញឲ្យក្រុមហ៊ុនចិន ពន្លឿនសកម្មភាពគម្រោងសាងសង់រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេង ដែលនឹងក្លាយជារោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងដំបូងរបស់ប្រទេសនេះ និងបានជំរុញឲ្យមានប្រតិបត្តិការយ៉ាងយូរ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨។
លោក អៀង សុផាល្លែត ជំនួយការផ្ទាល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានលើកសំណើអំឡុង កិច្ចប្រជុំជាមួយលោក សៃ ស៊ីយូ (Cai Xiyou) អនុប្រធានជាន់ខ្ពស់ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មប្រេងកាត និងគីមីចិន (China Petroleum and Chemical Corporation) ឬហៅកាត់ថា ក្រុមហ៊ុនស៊ីនណូប៉ិក (Sinopec) ដែលបានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងបានជួបសម្តែងការគួរសមជាមួយលោក ហ៊ុន សែន។
លោក សុផាល្លែត បានថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានក្រោយកិច្ចប្រជុំថា “ដំបូង អ្វីដែលសម្តេច ហ៊ុន សែន ចង់បានគឺថា លោកចង់ឲ្យក្រុមហ៊ុននេះខិតខំប្រឹងប្រែងកាត់បន្ថយហេតុប៉ះពាល់បរិស្ថានឲ្យបានច្រើនតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបាន។ទី២ក្រុមហ៊ុនត្រូវជំរុញល្បឿនសាងសង់រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនេះដែលគួរតែអាចផលិតប្រេងបានក្នុងឆ្នាំ២០១៨”។
លោក សុផាល្លែត បានលើកឡើងបន្តទៀតថា លោក សៃ បានឆ្លើយតបថា រោងចក្រ ចម្រាញ់ប្រេងនឹងទទួលជោគជ័យ “ នៅពេល ឆាប់ៗនេះ” ហើយក្រុមហ៊ុន ស៊ីនណូប៉ិក នឹងខិតខំកាត់បន្ថយហេតុប៉ះពាល់ផ្សេងៗ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកនឹងប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ និងទំនើបៗដើម្បីកាត់បន្ថយហេតុប៉ះពាល់ដែលបង្កឡើងដោយរោងចក្រទៅលើបរិស្ថាន និងដើម្បីផលិតប្រេងឲ្យស្របតាមស្តង់ដារអន្តរជាតិ”។
យោងតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរដ្ឋអាកាប៉េ(AKP) បានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុន ស៊ីនណូប៉ិក ស្ថិតក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនចិនមួយចំនួនដែលបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា កាលពីខែមេសា ដើម្បីបោះទុនវិនិយោគចំនួន១,៦៧ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងគោលបំណងសាងសង់រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងមួយនៅខេត្តកំពត ដែលមានសមត្ថភាពចម្រាញ់ប្រេងបានរហូតដល់៥លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
ក្រុមហ៊ុន ស៊ីនណូម៉ាច ឆាយណា ភើហ្វិក ម៉ាកឈីនារី អ៊ីនដាសស្ទ្រី ខបភើរ៉េសិន (Sinomach China Perfect Machinery Industry Corporation ) ដែលជាក្រុមហ៊ុនចិនមួយផ្សេងទៀតបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយជាមួយក្រុមហ៊ុនរដ្ឋ ខេមបូឌាន ផេតត្រូ ឆេមីខល ខំផេនី (Cambodian Petrochemical Company) ដើម្បីសាងសង់រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងមួយដែលមានសមត្ថភាពចម្រាញ់ប្រេងបាន៥លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំនៅក្នុងទីតាំងដូចគ្នាដោយត្រូវចំណាយប្រាក់២,៣ពាន់លានដុល្លារ កាលពីខែធ្នូ។ ក៏ប៉ុន្តែ កាលពីម្សិលមិញ មិនមានភាពច្បាស់លាស់ថា តើក្រុមហ៊ុន ស៊ីណូម៉ាច នៅមានការពាក់ព័ន្ធក្នុងគម្រោងនេះ ឬយ៉ាងណានោះទេ។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះដែរមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនិងមន្ត្រីរបស់ក្រុមហ៊ុន បានលើកឡើងថា រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនេះនឹងចាប់ផ្តើមការសាងសង់នៅដើមឆ្នាំ២០១៣ និងត្រូវការពេលវេលាប្រហែលបីឆ្នាំ ដើម្បីបញ្ចប់ការសាងសង់។
លោក តែ ជីមណារិទ្ធ អនុប្រធាននាយកដ្ឋានមន្ទីរឧស្សាហកម្មខេត្តកំពតបានអះអាងថា ការងារសម្រាប់រោងចក្រចម្រាញ់ប្រេងនេះបានចាប់ផ្តើមកាលពីឆ្នាំមុន ក៏ប៉ុន្តែ លោកមិនដឹងថា តើអ្នកណាមានការពាក់ព័ន្ធខ្លះទេ ហើយបានបង្វែរសំណួរទៅក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល។
លោក ខូយ ឃុន អភិបាលខេត្តកំពត បានបដិសេធមិនធ្វើសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយ និងបានបង្វែរសំណួរទៅក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពលផងដែរ ខណៈដែលលោក អ៊ិត ប្រាំង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងនេះ និងទទួលបន្ទុកផ្នែកថាមពលបានបដិសេធមិនធ្វើសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយ។ បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសកម្ពុជាប្រើប្រាស់ប្រេងជាង១លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយនាំចូលបរិមាណប្រើប្រាស់ទាំងនេះទាំងស្រុង។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការយកប្រេងចេញពីអណ្តូងប្រេងនៅក្នុងទឹកកម្ពុជានៅឈូងសមុទ្រថៃ ត្រូវបានពន្យារពេលយ៉ាងយូរ៕
ប្រែសម្រួលដោយ កង សុធា