ក្រុមអ្នករិះគន់គម្រោងសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុង បានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា វិធីសាស្ត្រកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ដល់មច្ឆជាតិដោយសារការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីកាត់ទន្លេមេគង្គក្នុងប្រទេសឡាវ គឺមិនទាន់ត្រូវបានសាកល្បង និងបញ្ជាក់ថា មានប្រសិទ្ធភាពទេ បានន័យថាការសម្រេចសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុង របស់រដ្ឋាភិបាលឡាវគឺជាការសម្រេចមួយប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់។
របាយការណ៍វាយតម្លៃអំពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន ដែលធ្វើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលឡាវ និងចេញផ្សាយនៅសប្ដាហ៍នេះ ទាក់ទិននឹងការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីកម្លាំង២៤០មេហ្គាវ៉ាត់នេះ មានការលើកឡើងពីវិធានការដែលអាចទៅរួមមួយចំនួនក្នុងការទប់ស្កាត់កុំឲ្យមានផលប៉ះពាល់ណាមួយដល់មច្ឆជាតិ។
អ្នកជំនាញខាងបរិស្ថានបានលើកឡើងថា ដោយសារការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដន សាហុង នេះនឹងបិទផ្លូវទឹកមួយក្នុងចំណោមផ្លូវទឹកចំនួន១៧ក្នុងទន្លេមេគង្គនោះ គម្រោងនេះអាចនឹងបង្កផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់មច្ឆជាតិនៅតំបន់ខ្សែទឹកខាងក្រោម ដែលរដ្ឋាភិបាលឡាវបានអះអាងថា មិនបង្កគ្រោះថ្នាក់នោះ។
របាយការណ៍ស្ដីពីការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន [EIA] នេះមានការលើកឡើងថា “ ប្រសិនបើ [ទន្លេ] ត្រូវបានរាំងខ្ទប់ ដោយគ្មានវិធានការកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នោះវានឹងមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់មច្ឆជាតិជាក់ជាពុំខានហើយក៏អាចប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលអាស្រ័យលើផលនេសាទផងដែរ”។
របាយការណ៍នេះមានខ្លឹមសារបន្តថា “ទោះជាយ៉ាងណា របាយការណ៍ស្ដីពីការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថាននេះបានបញ្ចូលវិធានការមួយចំនួន ដូច្នេះនឹងពុំមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ធនធាននៅក្នុងទន្លេមេគង្គទេ”។
វិធានការទាំងនេះមានដូចជា ការជញ្ជូនត្រីពូជធំៗ ដែលត្រូវបានរារាំងដោយទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុង នេះទៅខ្សែទឹកខាងលើ ធ្វើដូច្នេះត្រីទាំងនេះនឹងអាចការពារបាន។ វិធានការនេះក៏មានការណែនាំឲ្យប្រើទុរប៊ីនណា ដែលមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់មច្ឆជាតិ ដើម្បីឲ្យមច្ឆជាតិធ្វើបម្លាស់ទីបានដោយសេរីផងដែរ។
របាយការណ៍នេះមានខ្លឹមសារបន្តថា “ត្រីពូជធំៗណា ដែលចាប់បានមកហើយនៅរស់នោះ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលមច្ឆជាតិសម្រាប់គម្រោងនេះនឹងនាំយកត្រីពូជធំៗទាំងនេះទៅលែងនៅខ្សែទឹកខាងលើ”។ របាយការណ៍នេះបន្ថែមថា វិធានការទាំងនេះអាចធ្វើឲ្យត្រីប្រហែល៩៥ភាគរយធ្វើបំផ្លាស់ទីបានដោយគ្មានការរារាំង។
លោក អ៊ាន បៀដ (Ian Baird) សាស្ត្រាចារ្យរងផ្នែកភូមិវិទ្យា នៅសាកលវិទ្យាល័យ Wis-consin-Mendison និងជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមួយរូបក្នុងចំណោមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រល្បីៗមួយចំនួនដែលសិក្សាពីមច្ឆជាតិនៅល្បាក់ខោនក្នុងប្រទេសឡាវនោះ បានជំទាស់នឹងការលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍នេះ។
លោក អា៊ន បៀដ បានឲ្យដឹងតាមរយៈអីុម៉េលមួយកាលពីថ្ងៃពុធថា “ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនេះអាចសាងសង់ទៅបាន លុះត្រាតែមានការសិក្សាពីផលប៉ះពាល់អំឡុងការសាងសង់ និងក្រោយការសាងសង់ ប៉ុន្តែបើអ្វីៗមិនដំណើរការដូចការរំពឹងទុកនោះ គេមិនអាចត្រឡប់ថយក្រោយវិញបានទេ។ នៅពេលនោះប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេស ពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋដែលអាស្រ័យលើផលនេសាទផងនោះនឹងទទួលថ្មបាក់”។
លោកក៏បានរិះគន់សេចក្ដីសន្និដ្ឋានក្នុងរបាយការណ៍នេះផងដែលថា ការបាត់បង់បរិមាណមច្ឆជាតិប្រាំភាគរយនៅក្នុងតំបន់នេះជាការបាត់បង់តិចតួចផងដែរ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា មិនធ្លាប់មានការសាកល្បងវិធីសាស្ត្រដែលបានស្នើឡើងនេះក្នុងតំបន់នេះទេ េហតុដូច្នេះគ្មានភ័ស្តុតាងបញ្ជាក់ថា វិធីសាស្ត្រទាំងនេះមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ”។
អាងទន្លេមេគង្គត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាទន្លេដែលមានពូជត្រីជាច្រើនប្រភេទជាងទន្លេណាៗទាំងអស់ក្នុងតំបន់អាសីុ ហើយគ្រាន់តែតំបន់ល្បាក់ខោនតែមួយ គឺមានពូជត្រីជាង២០០ប្រភេទឯណោះ។
អ្នកស្រី ផីអានផន ឌីតេស (Pianporn Deetes) អ្នកសម្របសម្រួលជនជាតិថៃនៅអង្គការការពារបរិស្ថានទន្លេអន្តរជាតិបានលើកឡើងកាលពីម្សិលមិញថា ដោយសារតែទន្លេមេគង្គមានត្រីច្រើនប្រភេទ និងសម្បូរទៅដោយជីវចម្រុះនោះវាគ្មានបច្ចេកវិទ្យាណាដែលអាចប្រើបាន ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ដល់មច្ឆជាតិទេ។
អ្នកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ មានការសិក្សាជាច្រើនអំពីកង្វះបច្ចេកវិទ្យា សម្រាប់ការកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ដល់មច្ឆជាតិនៅក្នុងទន្លេមេគង្គ ពីព្រោះមច្ឆជាតិនៅក្នុងទន្លេមេគង្គ មានច្រើនប្រភេទខុសៗគ្នា មានផ្លូវបម្លាស់ទី ខុសៗគ្នា ចំណែកពេលវេលាបម្លាស់ទីវិញក៏ខុសៗគ្នាដែរ”។
ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនី ដន សាហុងនេះ គ្រោងនឹងចាប់ផ្ដើមនៅក្នុងខែនេះ៕ ស៊ុយឈាង