ស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃពុធថា អាល្លឺម៉ងបានសន្យាផ្ដល់ជំនួយចំនួន៦៤លានដុល្លារដល់ប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់ឆ្នាំនេះ និងឆ្នាំក្រោយ ដែលធ្វើឲ្យជំនួយផ្លូវការរបស់អាល្លឺម៉ង់ដល់ប្រទេសកម្ពុជាកើនឡើងច្រើនក្នុងរយៈពេលជាងពីរឆ្នាំមកនេះ។
កញ្ចប់ជំនួយថ្មីរបស់អាល្លឺម៉ង់ដែលភាគច្រើននៃកញ្ចប់ថវិកានេះ គឺចំនួន៥៤លានដុល្លារ នឹងចំណាយទៅលើវិស័យសុខាភិបាល និងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ត្រូវបានសន្យាផ្ដល់ឲ្យកាលពីថ្ងៃពុធ ថ្វីបើមានការអំពាវនាវពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សុំឲ្យប្រទេសផ្ដល់ជំនួយពន្យារពេលការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងផ្លូវការជាមួយរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន រហូតដល់មានការដោះស្រាយជម្លោះក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដា នេះសិនក៏ដោយ។
ធនាគារពិភពលោកបាននិយាយកាលពីខែមុនថា ខ្លួនក៏កំពុងរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្ររយៈពេលពីរឆ្នាំសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ហើយក៏ទំនងជាមានកញ្ចប់ជំនួយថែមទៀតសម្រាប់រដ្ឋាភិបាល។ តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោត៥៥រូបរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិកំពុងធ្វើពហិការមិនចូលរដ្ឋសភាដើម្បីតវ៉ានឹងភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើនដែលបានកើតមានឡើងនៅពេលបោះឆ្នោត ហើយអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យនិយាយថា ភាពមិនប្រក្រតីនេះផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ស្ថានទូតដែលបានប្រកាសអំពីការសន្យាផ្ដល់ជំនួយថ្មីនេះ លោក ចូឃីម បារ៉ុន វ៉ុន ម៉ាសល (Joachim Baron von Marschall) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាល្លឺម៉ង់ បានជំរុញរដ្ឋាភិបាល “ឲ្យយកចិត្តទុកដាក់លើសំណើឲ្យមានកំណែទម្រង់ដែលកើតពីការបោះឆ្នោតពេលថ្មីៗនេះ”។
សេចក្ដីប្រកាសនេះក៏បានលើកឡើងពីប្រសាសន៍របស់លោក ឈៀង យ៉ាណារ៉ា អគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ដែលជួយដល់ទំនាក់ទំនងរបស់រដ្ឋាភិបាលជាមួយប្រទេសផ្ដល់ជំនួយដែលថា ការប្រឹងប្រែងកែទម្រង់របស់រដ្ឋាភិបាលផ្ដោតលើអភិបាលកិច្ចល្អ “ជាពិសេសការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ”។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ មួយថ្ងៃមុនពេលអាល្លឺម៉ង់ និងកម្ពុជាចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងផ្ដល់ជំនួយនេះ អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងបែរឡាំង បានចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជាម្ដងទៀតមកនៅជិតបាតក្រោមគេក្នុងសន្ទស្សន៍ស្វែងយល់ពីអំពើពុករលួយប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន ជាចំណាត់ថ្នាក់ដែលប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដោយមិនមានសញ្ញាណាមួយបង្ហាញពីភាពល្អប្រសើរឡើយ។
លោក សុខ ចិន្តា និងលោក សួន សុធី ដែលជាអគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាដែរនោះ បានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយនៅពេលទាក់ទងកាលពីម្សិលមិញ។
គណបក្សប្រឆាំងបានស្នើសុំកុំឲ្យម្ចាស់ជំនួយបរទេសចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយជាមួយរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន សូម្បីតែនៅមុនការបោះឆ្នោត បន្ទាប់ពីរដ្ឋសភាដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបណ្ដេញតំណាងរាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រឆាំងចេញពីរដ្ឋសភាកាលពីខែមិថុនា។
គណបក្សប្រឆាំងបានលើកឡើងនៅក្នុងលិខិតមួយចេញកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនាថា “សូមកុំឲ្យស្ថានទូត បេសកកម្មការទូត និងម្ចាស់ជំនួយចម្រុះភាគីទាំងអស់នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឬនៅក្រៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន រហូតដល់មានការបង្កើតរដ្ឋសភាស្របច្បាប់ថ្មី និងមានការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីសិន”។
បន្ទាប់ពីបានចាប់ផ្ដើមកាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ រដ្ឋាភិបាល និងម្ចាស់ជំនួយធំៗរបស់ខ្លួនបានបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលរៀងរាល់១៨ខែម្ដង។ ដោយពីដំបូងមានឈ្មោះថា ជាកិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមពិគ្រោះយោបល់នោះ រដ្ឋាភិបាលបានប្ដូរឈ្មោះកិច្ចប្រជុំនេះទៅជាវេទិកានៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ វិញ ដែលនៅពេលនោះម្ចាស់ជំនួយបានសន្យាផ្ដល់ជំនួយសម្រាប់ឆ្នាំបន្ទាប់ហើយរដ្ឋាភិបាលព្រមព្រៀងលើគោលដៅកែទម្រង់អភិបាលកិច្ច និងផ្ដល់ព័ត៌មានថ្មីៗដល់ម្ចាស់ជំនួយអំពីការវិវឌ្ឍដែលខ្លួនបានធ្វើ។ កិច្ចប្រជុំថ្នាក់ក្រោមស្រដៀងគ្នានេះរវាងតំណាងម្ចាស់ជំនួយ និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានប្រារព្ធធ្វើរៀងរាល់ប្រាំមួយខែម្ដង។
ប៉ុន្តែក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាមិនបានកោះប្រជុំវេទិកានៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១០មក និងមិនបានបើកកិច្ចប្រជុំរបស់គណៈកម្មាធិការថ្នាក់ក្រោមដើម្បីសម្របសម្រួលដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ របស់រដ្ឋាភិបាលអស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំមកហើយ។ រដ្ឋាភិបាលបានអះអាងពីដំបូងថា ខ្លួនបានលុបចោលកិច្ចប្រជុំរបស់ម្ចាស់ជំនួយនេះដោយសារប្រទេសផ្ដល់ជំនួយមានការលំបាកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ដោយសារតែវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោកដែលបានកើតឡើងចន្លោះពីឆ្នាំ២០០៨ដល់ឆ្នាំ២០០៩។
មិនមានការបញ្ជាក់ប្រាប់ពីមូលហេតុក្នុងការមិនរៀបចំកិច្ចប្រជុំរបស់ម្ចាស់ជំនួយនេះទេ ប៉ុន្តែម្ចាស់ជំនួយបានបន្តសន្យាផ្ដល់ជំនួយកាន់តែច្រើនដោយមិនគិតពីការដែលរដ្ឋាភិបាលលុបចោលវេទិកានេះឡើយ។ ការពន្យារពេលកិច្ចប្រជុំរបស់ម្ចាស់ជំនួយនេះកើតឡើងស្របពេលដែលមានការផ្ដល់ជំនួយច្រើនពីប្រទេសចិនដល់ប្រទេសកម្ពុជា និងមានការរិះគន់ជាប្រចាំពីលោក ហ៊ុន សែន ថា ម្ចាស់ជំនួយចាស់បានដាក់លក្ខខណ្ឌច្រើនពេកសម្រាប់ជំនួយរបស់ខ្លួន ចំណែកប្រទេសចិនបានឲ្យលុយដោយមិនទាមទារឲ្យមានកំណែទម្រង់ណាមួយឡើយ។ ស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់មិនបានឆ្លើយតបតាមសំណើសុំធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពីកញ្ចប់ជំនួយរបស់ខ្លួននេះទេ។
លោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានមានប្រសាសន៍ថា ម្ចាស់ជំនួយបរទេសគួរតែប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការសន្យាផ្ដល់ជំនួយដោយផ្ទាល់ដល់រដ្ឋាភិបាល។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “យើងសូមស្នើសុំកុំឲ្យមានការផ្ដល់លុយដោយផ្ទាល់ទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលពុករលួយ។ យើងមិនហាមឃាត់ជំនួយសម្រាប់គាំទ្រប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងការគាំពារសុខភាព ឬការអប់រំ ឬការអភិវឌ្ឍសង្គមឡើយ។ លុយដែលចូលក្នុងហោប៉ៅរបស់រដ្ឋាភិបាលពុករលួយមិនអាចទទួលយកបានទេ។ យើងសង្ឃឹមថា ប្រជាជនអាល្លឺម៉ង់ដឹងអំពីរឿងនេះ”។
លោក សុន ឆ័យ មានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “លោកគិតថា ការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាអាចជួយបានតិចតួចក្នុងការជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកែទម្រង់អភិបាលកិច្ចមិនល្អរបស់ខ្លួន ហើយផ្ទុយទៅវិញវានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រីក្រ”។
លោក ភីធើ ព្រីមបល សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់នៅធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ដែលជាដៃគូរផ្ដល់ជំនួយដ៏ធំនាពេលបច្ចុប្បន្នរបស់កម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា គោលការរបស់ធនាគារនេះមិនអនុញ្ញាតឲ្យខ្លួនជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងកិច្ចការនយោបាយរបស់ប្រទេសជាសមាជិកណាមួយឡើយ។ លោក ព្រីមបល បានមានប្រសាសន៍ថា ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី នឹងផ្ដល់ជំនួយចំនួន៥២៥លានដុល្លារសម្រាប់គម្រោងថ្នាក់ជាតិ និងក្នុងតំបន់ពីឆ្នាំ២០១៣ដល់ឆ្នាំ២០១៥។
លោក ភិធើ ព្រីមបល បានប្រសាសន៍បន្ថែមថា តាមរយៈក្រុមការងារដោះស្រាយបញ្ហាថ្នាក់ក្រោម ឥឡូវនេះ ម្ចាស់ជំនួយកំពុងចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងផែនការអភិវឌ្ឍន៍យុទ្ធសាស្ត្រថ្នាក់ជាតិលើកក្រោយរបស់ខ្លួន៕គឹមហឿន
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ អូន ភាព)