26 C
Phnom Penh

អង្គការ​​​​​​ Freedom House លើក​​​ឡើ​​​ង​​​ថា ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​មិន​​​ទាន់​​​ជា​​​ប្រទេស​​​សេរី​​​នៅ​​​ឡើយ​​​​​​ទេ​​​

ដោយ ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី

បទវិភាគ

ជា​​​ថ្មី​​​​​​ម្ដង​​​ទៀត​​​​​​​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​​​​ត្រូវបាន​​​​​​​​​​​​ដាក់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​ជា “ប្រទេស​​​មិន​​​សេរី​​​” ដោយ​​​អង្គការ​​​​​​ Freedom House មាន​​​មូលដ្ឋាន​​​​​​នៅ​​​សហរដ្ឋអាមេរិក​​​​​​ ដែល​​​​​​បាន​​​​​​​​​ចេញ​​​ផ្សាយ​​​​​​សន្ទស្សន៍​​​សេរីភាព​​​​​​ក្នុង​​​ពិភព​​​លោក​​​​​​លើក​​​ទី​​​៤១​​​របស់​​​ខ្លួន​​​​​​កាលពី​​​ថ្ងៃ​​​សុក្រ​​​។

នៅ​​​ក្នុង​​​ការ​​​ដាក់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​នេះ ​​​​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​​​​ត្រូវ​​​បាន​​​ចាត់​​​ទុក​​​​​​ជា​​​ប្រទេស​​​មួយ​​​​​​ក្នុង​​​ចំណោម​​​ប្រទេស​​​ចំនួន​​​៤៨​​​ ដែល​​​ “មិនសេរី​​​” ដោយ​​​ដាក់​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​ឲ្យ​​​ស្ថិត​​​ក្នុង​​​ចំណោម​​​ប្រទេស​​​ដែល​​​ “គ្មាន​​​សិទ្ធិ​​​នយោបាយ​​​ជា​​​មូល​​​ដ្ឋាន​​​និង​​​សេរីភាព​​​ជន​​​ស៊ីវិល​​​​​​ត្រូវ​​​បាន​​​​​​បំបិទ​​​យ៉ាង​​​ទូលំទូលាយ​​​និង​​​ជា​​​ប្រព័ន្ធ​​​”។

អង្គការ​​​ Freedom House ប្រើប្រាស់​​​មាត្រ​​​ដ្ឋាន​​​ពី​​​លេខ​​​១ដល់​​​លេខ​​​៧ ដើម្បី​​​កំណត់​​​​​​សិទ្ធិ​​​និង​​​សេរីភាព​​​​​​ជាក់​​​លាក់​​​មួយ​​​ចំនួន​​​ ដោយ​​​លេខ​​​​​​៧តំណាង​​​ឲ្យ​​​ប្រទេស​​​ដែល​​​មាន​​​សេរីភាព​​​តិច​​​ជាង​​​គេ​​​បំផុត​​​។ ដូច​​​កាល​​​ពី​​​ឆ្នាំ​​​មុន​​​ដែរ​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​​​​សិទ្ធិ​​​​​​នយោបាយ​​​និង​​​​​​សិទ្ធិ​​​ជនស៊ីវិល​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​មិន​​​ត្រូវ​​​បាន​​​ដក​​​ចេញ​​​ទេ​​​ ពោល​​​គឺ​​​សិទ្ធិ​​​នយោបាយ​​​​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៦ រីឯ​​​សិទ្ធិ​​​សេរី​​​ភាព​​​ជនស៊ីវិល​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៥​​​ជា​​​ថ្មី​​​ម្ដង​​​ទៀត​​​។អង្គការ​​​នេះ​​​​​​ក៏​​​ចាត់​​​ទុក​​​​​​ប្រព័ន្ធ​​​អ៊ីនធើណិត​​​​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជាថា “ មាន​​​​​​លក្ខណៈ​​​​​​សេរី​​​​​​​​​ដោយ​​​អន្លើ​​​” ប៉ុន្តែ​​​សារព័ត៌មាន​​​​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រព័ន្ធ​​​អ៊ីនធើណិត​​​ “មិន​​​សេរីទេ”។

មិន​​​យូរ​​​ទេ​​​​​​នឹង​​​​​​មាន​​​ការ​​​ចេញ​​​​​​លិខិត​​​ជាក់​​​លាក់​​មួយ​​​ពន្យល់​​​ពី​​​​​​លទ្ធផល​​​​​​នៃ​​​ការ​​​ដាក់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​​​​នេះ​​​ ប៉ុន្តែ​​​របាយ​​​ការ​​​ណ៍​​​នេះ​​​​​​​​​ធ្វើ​​​ឡើង​​​បន្ទាប់ពី​​​មាន​​​កា​​​របង្ក្រាប​​​​​​ដោយ​​​ហិង្សា​​​​​​និង​​​​​​បណ្ដាល​​​ឲ្យ​​​មនុស្ស​​​ស្លាប់​​​​​​ដើម្បី​​​កាប​​​​​​សង្កត់​​​​​​សេរីភាព​​​នៃ​​​ការ​​​​​​បញ្ចេញ​​​មតិ និង​​​​​​សេរីភាព​​​នៃ​​​ការ​​​ជួប​​​ជុំ​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​ក្នុង​​​រយៈ​​​ពេល​​​ពីរ​​​បី​​​ខែ​​​កន្លង​​​មក​​​នេះ​​​។

ចាប់​​​តាំងពី​​​​​​សន្ទស្សន៍​​​របស់​​​អង្គការ​​​  Free-dom House កាលពីឆ្នាំ​​​មុន​​​ត្រូវ​​​បាន​​​បញ្ចេញ​​​មក​​​ ប្រជាពលរដ្ឋ​​​កម្ពុជា​​​ត្រូវ​​​បាន​​​​​​សម្លាប់​​​​​​ ធ្វើ​​​ឲ្យ​​​រង​​​របួស​​​និង​​​ចាប់​​​ខ្លួន​​​ដាក់​​​ពន្ធនាគារ​​​​​​ចំពោះ​​​ការ​​​ចូល​​​រួម​​​ ឬ​​​ជា​​​អ្នកឈរ​​​មើល​​​​​​បាតុកម្ម​​​​​​ពាក់​​​ព័ន្ធ​​​នឹង​​​លទ្ធផល​​​​​​ដ៏​​​ចម្រូង​​​ចម្រាសនៃ​​​ការ​​​បោះ​​​ឆ្នោត​​​ជាតិ​​​​​​ កាលពី​​​ថ្ងៃ​​​ទី​​​២៨ ខែ​​​កក្កដា បញ្ហា​​​ប្រាក់​​​​​​ខែ​​​គោល​​​ និង​​​វិវាទ​​​ដីធ្លី។

ក្នុង​​​ចំណោម​​​​​​បណ្ដា​​​ប្រទេស​​​សមភាគី​​​អាស៊ាន​​​របស់​​​​​​ខ្លួន​​​ កម្ពុជា​​​គឺ​​​ជា​​​ប្រទេស​​​មួយ​​​ក្នុង​​​ចំណោម​​​ប្រទេស​​​ចំនួន​​​ប្រាំ​​​ដែល​​​គេ​​​ចាត់​​​ទុក​​​ថា “មិន​​​សេរី​​​”។

ប្រទេស​​​ឡាវ​​​ គឺ​​​ជា​​​ប្រទេស​​​ដែល​​​មាន​​​សេរី​​​ភាព​​​តិច​​​ជាង​​​គេ​​​បំផុត​​​ ដោយ​​​សិទ្ធិ​​​នយោ​​​បាយ​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៧ និង​​​សិទ្ធិ​​​ជន​​​ស៊ីវិល​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៦​​​។​​​ នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​វៀតណាម​​​ សិទ្ធិ​​​នយោបាយ​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​លេខ​​​៧ ហើយ​​​សិទ្ធិ​​​ជន​​​ស៊ីវិល​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​​​​៥ ហើយ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​ព្រុយ​​​ណេ សិទ្ធិ​​​​​​នយោបាយ​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​​​​លេខ​​​៦ ហើយ​​​សិទ្ធិ​​​ជន​​​ស៊ីវិល​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៥ ចំណែក​​​ឯ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​ភូមា​​​​​​វិញ​​​ សិទ្ធិ​​​នយោបាយ​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៦ ហើយ​​​សិទ្ធិ​​​ជន​​​ស៊ីវិល​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​លេខ​​​​​៥។

នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​ថៃ​​​​​​ ដែល​​​សិទ្ធិ​​​នយោបាយ​​​ និង​​​សិទ្ធិ​​​ជន​​​ស៊ីវិល​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​លេខ​​​៤ស្នើ​​​គ្នាក្នុង​​​ប្រទេស​​​ឥណ្ឌូណេស៊ី សិទ្ធិ​​​នយោបាយ​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​​​​លេខ​​​២ ហើយ​​​​​​សិទ្ធិ​​​ជន​​​ស៊ីវិល​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៤។ នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​សិង្ហ​​​បុរី​​​ សិទ្ធិ​​​នយោបាយ​​​  និង​​​សិទ្ធិ​​​ជន​​​ស៊ី​​​វិល​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៤​​​ស្នើ​​​គ្នា​​​​​​ នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​ម៉ាឡេស៊ី សិទ្ធិ​​​​​​នយោបាយ​​​​​​ និង​​​សិទ្ធិ​​​​​​ជន​​​ស៊ីវិល​​​​​​ ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៤​​​ស្នើ​​​គ្នា​​​ ហើយ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​ប្រទេស​​​ហ្វីលីពីន​​​ សិទ្ធិ​​​​​​នយោ​​​បាយ​​​​​​និង​​​សិទ្ធិ​​​​​​ជន​​​ស៊ីវិល​​​​​​ជាប់​​​ចំណាត់​​​ថ្នាក់​​​លេខ​​​៣​​​ស្នើ​​​គ្នា​​​ សុទ្ធតែ​​​ត្រូវ​​​បាន​​​​​​ចាត់​​​ទុក​​​​​​ថា   “ មាន​​​លក្ខណៈ​​​សេរី​​​ដោយ​​​អន្លើ​​​”។នៅ​​​លើ​​​​​​ឆាក​​​អន្តរជាតិ​​​​​​​​​ សមភាគី​​​ដែល​​​​​​​​​ “មិន​​​​​​មាន​​​លក្ខណៈ​​​សេរី​​​” របស់​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​រួម​​​មាន​​​ប្រទេស​​​តួក​​​ម៉េនីស្ថាន​​​ ប្រទេស​​​ស៊ីរី ប្រទេសកូរ៉េខាង​​​ជើង ប្រទេស​​​អូម៉ង់​​​ ប្រទេស​​​​​​អារ៉ាប៊ី​​​សាអូឌីត​​​ ប្រទេស​​​អ៊ីរ៉ាក់​​​ ប្រទេស​​​គុយបា  ប្រទេស​​​អេត្យូពី សាធារណ​​​រដ្ឋ​​​អាហ្វ្រិក​​​កណ្ដាល​​​​​​ ប្រទេស​​​អាហ្វហ្គានីស្ថាន​​​ និង​​​ប្រទេស​​​រុស្ស៊ី​​​។

លោក​​​ ផៃ ស៊ីផាន​​​ អ្នក​​​នាំពាក្យ​​​ទីស្ដីការ​​​គណៈរដ្ឋ​​​មន្ត្រី​​​បាន​​​មានប្រសាសន៍​​​ថា លោក​​​មិន​​​យល់​​​ថា ហេតុអ្វី​​​បាន​​​ជា​​​អង្គការ​​​ ​​Freedom House ឈាន​​​ដល់​​​ការ​​​សន្និដ្ឋាន​​​បែប​​​នេះ​​​ទេ​​​​​​។លោក​​​ ផៃ ស៊ីផាន បាន​​​មានប្រសាសន៍​​​ថា “ខ្ញុំ​​​មិន​​​យល់​​​ស្រប​​​ទាំង​​​ស្រុង​​​ចំពោះ​​​ការ​​​សន្និ​​​ដ្ឋាន​​​នោះ​​​។ ខ្ញុំ​​​ត្រូវ​​​មើល​​​ថា តើ​​​ពួក​​​គេ​​​គណ​​​នា​​​ ឬ​​​បង្កើត​​​រូបមន្ត​​​ដាក់​​​ចំណាត់ថ្នាក់​​​​​​ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​​​​ដោយ​​​របៀបណា​​​ ប្រៀប​​​ធៀប​​​​​​នឹង​​​ប្រទេស​​​ផ្សេងៗ​​​ទៀត​​​​​​”។លោក​​​ ផៃ ស៊ីផាន​​​ បាន​​​​​​មាន​​​ប្រសាសន៍​​​ថា “កត្តា​​​ដែល​​​គួរ​​​ពិចារណា​​​រួម​​​​​​មាន​​​ “វប្បធម៌​​​ អប់​​​រំ និង​​​ការ​​​ចូលរួម​​​​​​ពី​​​ប្រជា​​​ពលរដ្ឋ​​​ និង​​​​​​ការ​​​​​​ទទួល​​​​​​ខុសត្រូវ​​​​​​និង​​​គណនេយ្យ​​​​​​​​​ភាព​​​ពី​​​បុគ្គល​​​ម្នាក់​​​ៗ​​​។ នោះ​​​ជា​​​កត្តា​​​មួយ​​​​​​ បូក​​​រួម​​​​​​ជាមួយ​​​នឹង​​​​​​បរិយា​​​កាស​​​នយោបាយ​​​”។លោក​​​បាន​​​មានប្រសាសន៍​​​ថា “ការ​​​អត់​​​ឱន​​​ឲ្យ​​​គ្នា​​​​​​ គឺ​​​​​​ជា​​​រឿង​​​សំខាន់​​​បំផុត​​​​​​”។ លោក​​​បាន​​​មានប្រសាសន៍​​​បន្ថែម​​​ទៀត​​​ថា ប្រទេស​​​កម្ពុជា​​​​​​មាន​​​លក្ខណៈ​​​សេរី​​​ ប៉ុន្តែ​​​ប្រជាពលរដ្ឋ​​​​​​ត្រូវ​​​តែ​​​គោរព​​​ច្បាប់​​​៕ សុខុម​

© 2023, ខេមបូឌា ដេលី. All rights reserved. No part of this article may be reproduced in print, electronically, broadcast, rewritten or redistributed without written permission.

អត្ថបទទាក់ទង

អត្ថបទអានច្រើន

សេចក្ដីរាយការណ៍ពិសេស